Σύντροφοι!
Όσα έζησα και έμαθα μέσα σε αυτές τις δεκαετίες αγώνων και οι πλούσιες εμπειρίες που απέκτησα, δεν είναι ένα ζήτημα που πρέπει να ληφθεί ως δεδομένο. Είναι δικαίωμα σας και δικαίωμα των γενεών που έρχονται, να αναθεωρήσετε το περιεχόμενο και τα μαθήματα αυτής της εμπειρίας, με όλες τις επιτυχίες και αποτυχίες της. Δεν μπορούμε να προσδοκούμε σε ένα μέλλον, χωρίς να έχουμε μελετήσει καλά την ιστορία μας, όχι για να γίνουμε δέσμιοι αυτής της ιστορίας, αλλά για να επωφεληθούμε από αυτήν, σαν αναγκαία προϋπόθεση για να ασχοληθούμε με το μέλλον. Το παρόν είναι η ποιοτική επέκταση του παρελθόντος, ενώ την ίδια στιγμή αποτελεί και την υλική και πνευματική βάση, πάνω στην οποία θα χτίσουμε το μέλλον.
Ακριβώς γι’ αυτό, έχω πολλά να πω και μπορώ να τα πω καλύτερα αν είμαι ελεύθερος από τα δεσμά της αρχηγίας. Το διάβασμα της ιστορίας απαιτεί μια αντικειμενικότητα, που είναι δύσκολη για κάποιον που παρεμποδίζεται από τα βάρη των λεπτομερειών της καθημερινότητας της κομματικής ζωής….Για παράδειγμα, καθώς εξετάζουμε τις προηγούμενες εμπειρίες μας και παρ’ όλες τις θυσίες και τα επιτεύγματα μας – και δεν είναι λίγα – η εμπειρία μας χαρακτηρίζεται από την προτεραιότητα που δίνουμε συχνά στα συνθήματα και στον συναισθηματισμό, σε πολλές από τις θέσεις που έχουμε πάρει. Παρόλο που, πολλές φορές, οι φράσεις και οι λέξεις ήταν ουσιαστικές, δεν ήταν όμως αποτελεσματικές για να μας οδηγήσουν στην απόλυτη επιτυχία. Επιστημονικά γνωρίζουμε ότι τα συνθήματα και οι στρατηγικοί στόχοι από μόνα τους δεν αρκούν για να οδηγήσουν έναν αγώνα και να φέρουν τη νίκη. Αντίθετα, απαιτείται μια εμβριθής διανοητική ανάλυση του πραγματικού κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού κινήματος. Μια τέτοια ανάλυση δεν πρέπει να λαμβάνει υπόψη της μόνο το δικό μας κόμμα, το δικό μας λαό, αλλά θα πρέπει να επικεντρώνεται και στις εμπειρίες των αντιπάλων μας. Με αυτό τον τρόπο θα μάθουμε τους λόγους και τους παράγοντες που έχουν συμβάλλει στην ενίσχυση και τις νίκες των αντιπάλων μας, όπως επίσης και στην αποδυνάμωσή τους….έτσι ώστε να μπορέσουμε να στήσουμε τον ιδανικό μηχανισμό για την εφαρμογή του οράματός μας, του προγράμματος και των ιδανικών μας
Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας με οδήγησε στην ιδέα της ίδρυσης ενός κέντρου σπουδών. Ένα τέτοιο ίδρυμα θα βοηθήσει να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανεπάρκειες, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα δώσει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα μας. Θα είναι ένα σωστό βήμα, την κατάλληλη στιγμή. Σαφώς, η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος βασίζεται στη διαθεσιμότητα χρηματοδοτήσεων, ιδεών και οργάνωσης και ελπίζω ότι θα μπορέσω να βάλω τις βάσεις για την επιτυχία του. Για μένα, αυτό το ζήτημα είναι οργανικό συστατικό της πολιτικής και μαχητικής εθνικής δουλειάς, που μπορεί να ενσωματωθεί στις παρούσες προσπάθειες άλλων παρόμοιων αραβικών και παλαιστινιακών ιδρυμάτων –με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι ο σκοπός του κέντρου θα είναι η μελέτη των εμπειριών του Αραβικού εθνικισμού και της Παλαιστινιακής πατριωτικής εμπειρίας, με ιδιαίτερη έμφαση στους λόγους της ήττας και της αποτυχίας τους, όπως και στις εμπειρίες του Σιωνιστικού κινήματος και τους λόγους για τις νίκες και την συνέχιση του.
Μια βασική ερώτηση που εμφανίζεται συνέχεια στην επιφάνεια της πραγματικότητας μας, που έρχεται από το παρελθόν για να συναντήσει το παρόν και θα ταξιδέψει στο μέλλον μας, είναι αυτή:«Γιατί έχουμε ηττηθεί – σαν Μέτωπο, σαν απελευθερωτικό κίνημα, σαν Αραβικά κράτη και σαν Αραβικό έθνος – παρ’ όλες τις θυσίες, τον πόνο μας και τις κακουχίες;» Αν και αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση, χρειάζεται να κοιτάξουμε τους εαυτούς μας με κριτική ματιά και να ξανά διαβάσουμε την ιστορία μας. Αυτό και μόνο θα μας φέρει στα μισά του δρόμου. Το να ετοιμαστούμε να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, θα στρώσει τον υπόλοιπο.
Ας μην φανταστεί κανείς πως η διαδικασία αυτή είναι εύκολη ή μηχανιστική. Είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα με διαλεκτικές διαστάσεις, δυσκολίες και κινδύνους από όλες τις απόψεις του. Η ερώτηση από μόνη της, ανάγεται στη σφαίρα της πολιτικής, της οικονομίας και της οργάνωσης και την σχέση τους με το συνολικό κοινωνικό κίνημα. Και επιστρέφει για να καταπιαστεί με την διαλεκτική της σκέψης, του οράματος και της πράξης.
Από μία πλευρά, η απάντηση στο ερώτημα, είναι ένα προϊόν σκέψης με κοινωνικό και πρακτικό βάθος και όχι μόνο μια διανοητική πολυτέλεια ή μια επιφανειακή απάντηση. Αλλά από την άλλη, η προσπάθεια για απάντηση, θα πρέπει να συνδέεται με τους εθνικούς μας στόχους, τις προσδοκίες και τις φιλοδοξίες μας. Αν δεν γίνει αυτό, θα καταρρεύσει εύκολα και θα διαλυθεί στην παρούσα ορμητική ροή, θα γίνει ένα ακόμα δυσδιάκριτο κομμάτι της. Την ίδια στιγμή, εντούτοις, η προσπάθειά μας για απάντηση θα πρέπει να παραμένει συνδεδεμένη με την πραγματικότητα, για να μην μετατραπεί σε μια κοινωνικά απομονωμένη προσπάθεια ουτοπικής φαντασίας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, παίρνει μορφή η τρισδιάστατη φύση της απάντησης: κάθετα, οριζόντια και σε βάθος. Είναι μια ενσωμάτωση της δια-δραστικής σκέψης με την πραγματικότητα και των δύο μαζί με την κοινωνική πράξη, είτε στο επίπεδο του κοινωνικού κινήματος είτε στο επίπεδο του κινήματος των πολιτικών κομμάτων. Υπό αυτή την έννοια, αν και μπορεί κάποιος ή κάποιοι μεμονωμένοι να προσπαθήσουν να απαντήσουν το ερώτημα, δεν πρόκειται ωστόσο για την προσπάθεια ενός μόνο ανθρώπου ή μιας οργάνωσης ή ενός μετώπου. Πρόκειται για μια Παλαιστινιο-αραβική προσπάθεια. Στην πραγματικότητα, είναι, κατά ένα μέρος, μια προσπάθεια των προοδευτικών και απελευθερωτικών δυνάμεων όλου του κόσμου. Είναι μια προσπάθεια του καθενός. Και είναι μια συνεχής, συλλογική προσπάθεια, στο βαθμό που απαντάει σε ερωτήματα που αναδεικνύει η πραγματικότητα μας και δημιουργεί καινούρια. Η πρακτική την εμπλουτίζει με νέα οράματα και μελέτες. Γι’ αυτό πρέπει να ενθαρρύνουμε τους διανοούμενους μας να πάρουν μέρος σε αυτή την δυναμική κοινωνική, διανοητική και διαλεκτική διαδικασία. Η αναγνώριση των λόγων της ήττας μας είναι το πρώτο βήμα προς την επιτυχία, για να αφήσουμε πίσω μας τις αποτυχίες και να οδεύσουμε προς την νίκη.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που παίζουν οι διανοούμενοι με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Ήρθε ο καιρός για την Αραβική και Παλαιστινιακή σκέψη, να παίξει το ρόλο που της αρμόζει. Αλλά αυτό δεν θα γίνει, αν αυτά τα μυαλά δεν αποτελέσουν μέρος του κινήματος της κοινωνικό-πολιτικής πραγματικότητας. Προσωπικά και μετά από τα τόσα χρόνια αγωνιστικής εμπειρίας, θα προσπαθήσω με τον τρόπο μου να συμμετάσχω στις προσπάθειες απάντησης αυτού του κεντρικού ερωτήματος.
Γι’ αυτό, θα ήθελα να σημειώσω κάποια πράγματα:
- Θα πρέπει να επανεξετάσουμε την πορεία του ενός αιώνα αγώνων μας και ειδικά τα τελευταία 50 χρόνια. Έχω ήδη ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα σε δύο άρθρα στο περιοδικό Al-Hadaf. Το πρώτο επιχειρεί να περιγράψει το είδος της επανεξέτασης που χρειάζεται και το πως θα γίνει. Στο δεύτερο αναφέρω τα βασικά λάθη που συνόδευσαν την πορεία του Αραβικού απελευθερωτικού κινήματος και της Παλαιστινιακής επανάστασης από την μία, και των πατριωτικών καθεστώτων από την άλλη.
- Θα πρέπει να επιχειρήσουμε να στήσουμε ένα κέντρο σπουδών μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν. Η σημασία αυτού του κέντρου έγκειται στο ότι θα προσελκύσει Άραβες και Παλαιστίνιους διανοούμενους, που ενδιαφέρονται για τους σκοπούς του Αραβικού Έθνους και πάνω από όλα για το Παλαιστινιακό ζήτημα, έτσι ώστε το κέντρο, με τις δυνατότητες, τις δράσεις και την δουλειά του να αποτελέσει προέκταση των Αραβικών και Παλαιστινιακών απελευθερωτικών οργανώσεων και φυσικά του Λαϊκού Μετώπου. Όπως το βλέπω και το φαντάζομαι, αυτό το κέντρο θα δώσει μια διανοητική υπόσταση στους οργανισμούς αυτούς και στα κόμματα, με την ελπίδα ότι θα βοηθηθούν στο να εκφραστούν οι σχετικές αποφάσεις και θέσεις τους. Η επιτροπή για την προετοιμασία του κέντρου έχει προσπαθήσει να οργανώσει ένα συνέδριο στην Αίγυπτο με θέμα το ερώτημα «Γιατί έχουμε ηττηθεί», αλλά δυστυχώς δεν υπήρξε κατάληξη. Ελπίζουμε ότι οι μελέτες που παρουσιάστηκαν εδώ να συνεισφέρουν στις προσπάθειες να απαντηθεί αυτό το πολύ σημαντικό ερώτημα. Οι μελέτες είναι έτοιμες και θα τις δημοσιοποιήσουμε είτε καταφέρουμε να κάνουμε το συνέδριο στην Αίγυπτο, είτε όχι. Ελπίζω να μπορέσω να βάλω τον θεμέλιο λίθο αυτού του κέντρου. Μετά από αυτό, η συνέχεια του εγχειρήματος θα είναι ευθύνη αυτών των Παλαιστίνιων και Αράβων που πιστεύουν σε αυτή την ιδέα, τόσο αυτών από τις τωρινές όσο και από τις μελλοντικές γενιές.
Επιβάλλεται να χρησιμοποιήσουμε όλα τα όπλα που διαθέτουμε, και πάνω από όλα το όπλο της διανόησης, για να μπορέσουμε να νικήσουμε. Στην πραγματικότητα είναι χρέος μας να κερδίσουμε, γιατί ο σκοπός μας είναι δίκαιος.
Για το ζήτημα των γυναικών. Η γυναίκα της Παλαιστίνης έχει παίξει ένα πρωτοπόρο και διαφωτιστικό ρόλο, σε όλη την διάρκεια του μεγάλου αγώνα μας. Είναι υπάρξει μητέρα, αδερφή, σύζυγος και συντρόφισσα. Έχει κουβαλήσει όπλα και έχει πολεμήσει. Σε πολλές περιπτώσεις έχει υπάρξει πρότυπο, περισσότερο από τους άντρες. Θυμάμαι την εικόνα της Παλαιστίνιας στην ηρωική Ιντιφάντα στην κατεχόμενη πατρίδα. Η Ιντιφάντα αποκάλυψε την δημιουργικότητα της γυναίκας και τις κρυφές και καταπιεσμένες δυνατότητες της. Έχει μια τεράστια δύναμη που αναδείχθηκε στα πεδία μάχης και έγινε λαμπρό παράδειγμα αντίστασης, αποφασιστικότητας, οργάνωσης, υπομονής και επιμονής, χαρισματικότητας και μαρτυρικού θανάτου.
Αλλά, παρόλα αυτά, η γυναίκα στην Παλαιστίνη υπόκειται σε όλες τις μορφές καταπίεσης, Παλαιστινιακή και Αραβική καταπίεσης, ταξική καταπίεση και καταπίεση της ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Τί έχουμε κάνει για να υπερασπιστούμε την γυναίκα, τα δικαιώματα και την ελευθερία της; Σε θεωρητικό επίπεδο, έχουμε πει πολλά. Αλλά στην πράξη, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα σε αυτά που λέμε και σε αυτά που κάνουμε. Όλοι μας ξέρουμε ή έχουμε ακούσει θλιβερές ιστορίες για τη συμπεριφορά που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες.
Η απελευθέρωση της γυναίκας και η αποδέσμευση της ενέργειας της είναι κατά βάση ένα κοινωνικό-οικονομικό, ιστορικό ζήτημα. Αυτά τα πράγματα δεν συμβαίνουν μόνο επειδή εμείς τα διακηρύττουμε. Είναι, στην πραγματικότητα, μια μάχη μέχρι τελικής πτώσεως. Αν και συνδέεται με την δομή της κοινωνίας και την ανάπτυξη της παραγωγικής εργασίας, τι έχουμε κάνει εμείς, που αποκαλούμε τους εαυτούς μας προοδευτικούς και αριστερούς πρωτοπόρους; Έχουμε καταφέρει να αποτελέσουμε λαμπρό παράδειγμα στην καθημερινή μας κοινωνική ζωή; Έχουμε καταφέρει να απελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από τον ρόλο του αφέντη πάνω στην γυναίκα; Πώς μπορούμε να επιτύχουμε πραγματική πρόοδο και να φτάσουμε τους εθνικούς μας στόχους, όταν σκλαβώνουμε και αγνοούμε την δύναμη του μισού πληθυσμού μας; Δεν θέλω να αναφερθώ στις εμπειρίες άλλων λαών και επαναστάσεων που πέτυχαν την νίκη. Θα αρκεστώ μόνο να σας θυμίσω την πρωτοποριακή εμπειρία της Κούβας σ’ αυτό το ζήτημα. Πρόκειται για ένα μεγάλο θέμα και μια περίπλοκη πρόκληση. Και αποτελεί, πραγματικά, κριτήριο της αξιοπιστίας του προγράμματος μας και του κοινωνικού οράματος που έχουμε. Κάθε αποτυχία σε αυτό το ζήτημα, φανερώνει την δομική αποτυχία και την κρίση του οράματος και των θεσμών μας.
Για το ζήτημα της νεολαίας. Οι νέοι είναι η γενιά του μέλλοντος, η γενιά της νίκης. Όπως δείχνουν οι στατιστικές, οι νέοι αποτελούν τον μισό μας πληθυσμό. Το πώς αντιμετωπίζουμε τους νέους, δείχνει το πόσο σοβαροί είμαστε για το μέλλον. Μπορεί να είναι η έκφραση και η ανάπτυξη της κοινωνίας μας ή στασιμότητα και η εκμηδένιση της. Το ζήτημα των νέων είναι άλλη μια μεγάλη πρόσκληση για μας. Ο νέοι είναι η μαγιά και η ενέργεια της κοινωνίας μας, με την ζωντάνια και τον ζήλο που τους χαρακτηρίζει. Ας θυμηθούμε κάποια παραδείγματα:
- Τον ρόλο της νέας γενιάς, για την ακρίβεια των παιδιών, στην Ιντιφάντα
- Τον ρόλο του σπουδαστικού κινήματος (Γενικό Σωματείο Παλαιστίνιων Σπουδαστών) και του σπουδαστικού κινήματος στην κατεχόμενη πατρίδα. Ήταν ένας παράγοντας που προετοίμασε και πυροδότησε την σύγκρουση.
- Τον ρόλο των σπουδαστικών και νεανικών κινημάτων στην Ευρώπη του ’60, που άλλαξε το πρόσωπο των κοινωνικών κινημάτων εκείνης της εποχής.
Γι’ αυτό οι νέοι αποτελούν ακόμα ένα πεδίο, στο οποίο πρέπει να δοκιμαστούν το πρόγραμμα μας, οι θεσμοί και οι πρακτικές μας. Θα σταθούμε ικανοί να συντονιστούμε με τις ανάγκες αυτής της ζωτικής ομάδας;
Ας δούμε τώρα την κατάσταση μας στο Μέτωπο. Ας προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε την αναλογία των νέων μελών μας και τον βαθμό που αντιπροσωπεύονται στα καθοδηγητικά σώματα. Τι βλέπουμε; Σύντροφοι, άντρες και γυναίκες, μην επιτρέψετε ποτέ στο κόμμα να γεράσει, γιατί αυτό θα μας οδηγήσει στον θάνατο. Δεν πρέπει ποτέ να αφήσετε την απόγνωση να περάσει στην νέα γενιά, αν θέλουμε πραγματικά να διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις της τελικής νίκης.
Αυτά τα δύο ζητήματα είναι απλά παραδείγματα ενός περιεκτικού κοινωνικού οράματος, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ζητήματα των εργατών, της εκπαίδευσης, των δημοκρατικών αιτημάτων, της αναπτυξιακής μας προοπτικής, τα δικαιώματα των επαγγελματιών και των αγροτών, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία έκφρασης και ειδικά μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, όπως υπαινίχθηκα στην αρχή της ομιλίας μου.
Η αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων καθώς και δεκάδων που κρύβονται από πίσω, αντανακλά το δυναμισμό και τη δημιουργικότητα του Λαϊκού Μετώπου και την ικανότητα του να ανανεώνει τα προγράμματα, τις δομές και τους θεσμούς του. Αυτό το ζήτημα θα πρέπει να έχει σημαντική θέση, καθώς αυξάνονται οι διαμαρτυρίες και η κριτική διάθεση στις γραμμές του λαού, ειδικά όσο αφορά το παράδειγμα της Παλαιστινιακής Αρχής του περιεχομένου του προγράμματος και των θεσμών της. Θα πρέπει να αποκτήσουμε το πλεονέκτημα να συμμετάσχουμε ενεργά στο κοινωνικό κίνημα της επανάστασης ενάντια σε όλα αυτά που μπορούν να βλάψουν τα συμφέροντα και τα δικαιώματα του λαού μας. Αυτό δείχνει την διαλεκτική φύση της προοδευτικής μας σκέψης.
Η σημασία των οικονομικών ζητημάτων. Γνωρίζετε, σύντροφοι ότι από το 1990 αντιμετωπίζουμε μια σοβαρή οικονομική κρίση. Δεν είναι η πρώτη στην ιστορία του Μετώπου, αλλά αυτή την φορά έχει μεγάλη διάρκεια και έχει αφήσει βαθιά και αρνητικά σημάδια στις ζωές μας και στη δουλειά μας σαν κόμμα. Σε ένα μεγάλο βαθμό έχει επηρεάσει την ικανότητα μας να πραγματοποιήσουμε τους στόχους και το πρόγραμμα μας. Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο, να εκφράσω την επιδοκιμασία και την εκτίμηση μου για την αποφασιστικότητα και την αντοχή που έχετε επιδείξει, παρ’ όλες τις σκληρές συνθήκες που αντιμετωπίζουμε. Τα οικονομικά ζητήματα απαιτούν εξέταση εις βάθος. Παρόλο που γνωρίζω όλες τις δυσκολίες που μας περιβάλλουν και τις σοβαρές απόπειρες και προσπάθειες που έχουμε κάνει για να αυξήσουμε την ικανότητα μας, πιστεύω πως τα οικονομικά εμπόδια θα συνεχιστούν, για πολιτικούς λόγους. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βασιστούμε στους εαυτούς μας και να επικεντρώσουμε τις προσπάθειες μας στο να χρησιμοποιήσουμε την συλλογική ευφυΐα του κόμματος, προκειμένου να βάλουμε ένα τέλος σε αυτή την κρίση, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος. Θέλω να σημειώσω ότι δεν θα ήθελα το συνέδριο να βρει μια λύση γι’ αυτό το θέμα. Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία. Ελπίζω πως αυτή θα αντιμετωπίσει την οικονομική κατάσταση σαν μέγιστη προτεραιότητα και θα καταφέρει να βρει μια αποτελεσματική λύση, που θα μας βγάλει από την κρίση, γιατί όπως μας έχει δείξει και η πράξη, τα οικονομικά ζητήματα επηρεάζουν άμεσα την πολιτική υπόσταση.
Τώρα, καθώς φτάνω στο τέλος της ομιλίας μου, θα ήθελα να θυμηθούμε τους μάρτυρες του Μετώπου, τους μάρτυρες της Παλαιστίνης και του Αραβικού Έθνους. Θυμάμαι τον Wadi` Haddad, τον Ghassan Kanafani, τον Γκεβάρα της Γάζας, τον Shadia Abu Ghazzala και τον Abu Jihad Khalil al-Wazir. Θυμάμαι όλους τους μάρτυρες, έναν προς έναν χωρίς καμία εξαίρεση. Τους οφείλουμε, και γι’ αυτούς θα πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, μένοντας πιστοί στο όνειρο και στην ελπίδα και προστατεύοντας τα δικαιώματα του λαού μας, για τα οποία έχυσαν το αίμα τους. Τα παιδιά και οι οικογένειες τους έχουν το δικαίωμα να τιμώνται και να απολαμβάνουν τη φροντίδα μας. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτά τα λαμπρά αστέρια στον ουρανό της πατρίδας μας.
Θυμάμαι επίσης τους ηρωικούς κρατούμενους που βρίσκονται στις φυλακές της κατοχής και στις φυλακές της Παλαιστινιακής Αρχής, αυτούς τους μαχητές που μας θυμίζουν πρωί και βράδυ το πατριωτικό μας καθήκον, αυτούς που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα ενώ η κατοχή συνεχίζει να μας πνίγει. Κάθε κρατούμενος αξίζει την ανώτερη ένδειξη σεβασμού.
Τελειώνω τη δουλειά μου και τα καθήκοντα μου ως Γενικός Γραμματέας, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δε θα είμαι κοντά σας. Θα παραμείνω μαζί σας και θα ακολουθώ την πορεία σας. Το Λαϊκό Μέτωπο έχει δώσει πολλά και έχει συγκεντρώσει πολλά. Έχει την δύναμη, την προοπτική και την ευφυΐα για να ξεπεράσει τις δυσκολίες, να παραμείνει μια γενναία και προοδευτική οργάνωση με πρωτοβουλίες, που θα δουλέψει για την διασφάλιση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων όπου κι αν αυτοί ζουν.
Έχω δώσει τη ζωή και την ενεργητικότητα μου στο Μέτωπο για πολλά χρόνια, και είμαι σίγουρος πως το Μέτωπο θα συνεχίσει το δρόμο του, θα διασχίσει το μονοπάτι της πραγματικότητας και θα ανανεωθεί. Γνωρίζω πολύ καλά από τι υλικό έχουν φτιαχτεί τα μέλη του, την αξία και το βάθος των παραδόσεων του, την ηθική και τις αξίες που έχει υιοθετήσει το Μέτωπο όλα αυτά τα χρόνια. Έχω πίστη πως δεν θα σπαταλήσετε αυτούς τους εθνικούς θησαυρούς και θα εξασφαλίσετε ότι οι μελλοντικές γενιές θα κρατήσουν το λάβαρο και θα συνεχίσουν την πορεία προς τα εμπρός για την επίτευξη των στόχων μας. Να είστε σίγουροι πως δεν ξεκινάτε χωρίς εφόδια. Απεναντίας, έχετε αποθέματα ενέργειας και δύναμης που δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Με εμπιστοσύνη, μεταβιβάζω το βάρος της ευθύνης σ’ εσάς, για να διατηρήσετε την αγωνιστική κληρονομιά.
Επιτρέψτε μου να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όλους τους συντρόφους, που δουλέψαμε μαζί και με βοήθησαν, είτε στο Αραβικό Εθνικιστικό Κίνημα είτε στο Λαϊκό Μέτωπο. Στάθηκαν δίπλα μου στις δύσκολες στιγμές και συνθήκες και αποτέλεσαν μεγάλη βοήθεια και στήριξη. Χωρίς αυτούς, δεν θα μπορούσα να εκπληρώσω τις υποχρεώσεις μου. Υπήρξαν αληθινοί σύντροφοι, με όλη την σημασία της λέξης. Αυτοί οι σύντροφοι δημιούργησαν μια ευχάριστη ατμόσφαιρα, ένα περιβάλλον πολιτικής, θεωρητικής και διανοητικής αλληλεπίδρασης, που μου επέτρεψε να κάνω όλα όσα απατούνταν. Τους ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ, καθένα χωριστά. Επίσης ευγνωμονώ , τους συντρόφους με φύλαγαν όλα αυτά τα χρόνια, προσέχοντας την ασφάλεια μου.
Επιτρέψτε μου επίσης, σε συνέχεια των όσων είπα νωρίτερα στην ομιλία μου για τις γυναίκες και το ρόλο τους, να αναφερθώ σε μια συγκεκριμένη γυναίκα που έδειξε υπομονή και στάθηκε δίπλα μου σχεδόν για 40 χρόνια, σε όλα τα μεγάλα γεγονότα, τις κρίσεις και τις δυσκολίες με αυτοθυσία και υπευθυνότητα. Η Um Maysa μοιράζεται την ζωή μου και τον δρόμο μου προς τον αγώνα, παραμένει υπερήφανη και ενθαρρυντική με το αδάμαστο πνεύμα της. Στέκεται ακόμα στο πλευρό μου και μου δίνει την αποφασιστικότητα και την δύναμη να συνεχίσω, με την πίστη, την αυταπάρνηση και την ειλικρίνεια της. Της προσφέρω όλη μου την αγάπη, όλη μου την εκτίμηση και τον σεβασμό.
Μια τελευταία λέξη. Νοιώθω την ανάγκη να πω ότι γνωρίζω πως οι στόχοι για τους οποίους δούλεψα και αγωνίστηκα, δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα. Και δεν μπορώ να πω πότε ή πως θα γίνει αυτό. Αλλά ξέρω από την μελέτη της ιστορίας γενικά και ειδικά της Αραβικής και Παλαιστινιακής ιστορίας, ότι θα επιτύχουμε. Παρά την πικρή αυτή αλήθεια, αφήνω την θέση μου σαν Γενικός Γραμματέας του Μετώπου με ήσυχη συνείδηση και ικανοποίηση. Η συνείδηση μου είναι ήσυχη, γιατί έκανα το καθήκον μου και εργάστηκα με όλες μου τις δυνάμεις, με πλήρη και βαθιά ειλικρίνεια. Το μυαλό μου είναι ήρεμο, γιατί όλα αυτά τα χρόνια είχα ως βάση της αυτοκριτική. Είναι σημαντικό να πω ότι θα προσέξω ιδιαίτερα όλες τις παρατηρήσεις σας και τις εκθέσεις σας, για τα χρόνια που ήμουν Γενικός Γραμματέας του Λαϊκού Μετώπου. Με την ίδια προσοχή, αν όχι μεγαλύτερη, θα μελετήσω τις παρατηρήσεις και τα σχόλια των Παλαιστινίων και Αράβων σε αυτό το ζήτημα και τον ρόλο μου σε αυτό.
Κλείνοντας την ομιλία μου, θέλω να σας πω –και όχι μόνο σε εσάς, αλλά και σε όλους τους κρατούμενους ή όσους έχουν βιώσει μια κράτηση, στις οικογένειες των μαρτύρων, στα παιδιά των μαρτύρων, σε όσους έχουν τραυματιστεί, σε όσους έχουν θυσιαστεί για τον αγώνα – ότι οι θυσίες σας δεν είναι μάταιες. Οι δίκαιοι στόχοι και τα νόμιμα δικαιώματα για τα οποία πάλεψαν και έδωσαν την ζωή τους, θα επιτευχθούν αργά ή γρήγορα. Ξανά λέω ότι δεν ξέρω το πότε, αλλά θα γίνει. Και ο σκοπός μου, ξανά και ξανά, είναι να σας τονίσω την ανάγκη να εμμείνετε στον αγώνα και να υπηρετήσετε τον λαό μας, για το καλό όλων των Παλαιστινίων και Αράβων-το καλό που βρίσκεται στο δίκαιο και νόμιμο αγώνα μας- και για το καλό των καταπιεσμένων και αδικημένων. Πρέπει πάντα να είσαστε ψύχραιμοι και με καθαρή συνείδηση, με ισχυρή αποφασιστικότητα και ατσαλένια θέληση, γιατί είσαστε και πάντα θα είστε στο στρατόπεδο της δικαιοσύνης και της προόδου, στο στρατόπεδο που θα πετύχει τους δίκαιους αγώνες του και στο τέλος θα αποκτήσει τα νόμιμα δικαιώματα του. Αυτά είναι τα μαθήματα της ιστορίας και της πραγματικότητας. Κανένα δικαίωμα δεν χάνεται, όσο υπάρχει κάποιος να αγωνίζεται γι’ αυτό.
Σου στέλνω τους χαιρετισμούς μου, τη νοσταλγία και την αγάπη μου
