Ο Γιοσέφ Σαμάχα ήταν μια από τις πνευματικές προσωπικότητες του Λιβάνου, με αρκετή επιρροή σε όλον τον αραβικό κόσμο. Αριστερός διανοούμενος, πρώην ακτιβιστής με την Οργάνωση Κομουνιστικής Δράσης του Λιβάνου (OACL), έλεγε πως είχε εμπνευστεί από τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Νάσσερ και είχε ξεκινήσει διάλογο για το πολιτικό Ισλάμ. Τον απασχολούσε το «εθνικό και κοινωνικό ερώτημα» και η συνειδητοποίηση, εκείνη την περίοδο, για το ποιο είναι το μέλλον του πολιτικού Ισλάμ, που το θεωρούσε πλουραλιστικό αλλά και ηγεμονικό.
Πρώην αρχισυντάκτης της εφημερίδα As-Safir, ίδρυσε την al-Akhbar το 2006, στο αποκορύφωμα του ισραηλινού πολέμου εναντίον του Λιβάνου. Πέθανε από ανακοπή καρδιάς στις 25 Φεβρουαρίου 2007. Εννέα χρόνια μετά τον θάνατό του, η εφημερίδα As-Safir δημοσιεύει τη συνέντευξη που έδωσε το 2006 στον Nicola Dot-Pouillard.
Πολιτική διαδρομή: 1967-1995
Στην αρχή είχα επηρεαστεί πάρα πολύ από την ιδεολογία του νασσερισμού. Υπήρξε όμως μια περίοδος αμφισβήτησης το 1968-1969, εξαιτίας την αραβικής ήττας τον Ιούνιο του 1967 από το Ισραήλ.
Όλοι ήμασταν σοκαρισμένοι. Είναι μια περίοδος που δεν θέλω να θυμάμαι. Ήμουν νέος, 20 χρονών. Από το 1969, κυρίως με ενδιέφερε μια σχολή σκέψης που δυστυχώς δεν είχε μεγάλη επιρροή στην αραβική αριστερά και ενσάρκωναν δύο Σύροι διανοούμενοι, ο Γιασσίν Χαφέζ και ο Ελάια Μόργκος. Προσπάθησαν να αναπτύξουν μια μαρξιστική ανάγνωση του Νασσερισμού ή μια μαρξιστική ανάγνωση του αραβικού εθνικισμού. Δημιουργήθηκε ως μέρος ενός ευρύτερου διαλόγου, με τρεις άλλες σχολές σκέψης εκείνης της εποχής.
Καταρχήν υπήρχαν τα παραδοσιακά κομμουνιστικά κόμματα στον αραβικό κόσμο, το προ-σοβιετικά. Μετά ήταν οι αραβό-εθνικιστές του Μπαάθ. Και τέλος, υπήρχαν τα ακροαριστερά κινήματα, «η νέα αριστερά» όπως έλεγαν που ήταν κυρίως όσοι υποστήριζαν την παλαιστινιακή αντίσταση, και όλες οι ενσαρκώσεις του Αραβικού Εθνικού Κινήματος (ΑΝΜ), το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP) και το Δημοκρατικό Μέτωπο (DFLP) το 1967 και 1969 και η Οργάνωση Κομμουνιστικής Δράσης Λιβάνου (OACL).
Ο Γιασσίν Χαφέζ και ο Ελάια Μόργκος είχαν την μεγαλύτερη επίδραση πάνω μου. Υπήρχαν μικρές ομάδες υποστηρικτών τους στον Λίβανο, το Ιράκ και τη Συρία με μια πολιτική τάση που δυστυχώς δεν προχώρησε: το Αραβικό Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα. Συμμετείχα στο κίνημα μέχρι το 1972.
Ήμασταν νέοι. Ο Λίβανος έσφυζε από ζωή. Υπήρχε το εργατικό κίνημα, το αγροτικό, το φοιτητικό. Τα πανεπιστήμια ήταν πολύ ενεργά.
Το 1972 έγινα μέλος της OACL, που ήταν στο περιθώριο της νέας ριζοσπαστικής αριστεράς και του αραβικού εθνικισμού. Συμμετείχα στην διοίκηση της οργάνωσης μέχρι το 1980, ως μέλος του πολιτικού γραφείου. Όμως επέκρινα την στρατηγική, τις τακτικές και τους τρόπους που λειτουργούσαν τα πράγματα και η ηγεσία με απείλησε με διαγραφή αρκετές φορές.
Το 1980 διαγράφηκα από την OACL, μετά από μια σειρά άρθρων που έγραψα και ασκούσα κριτική όχι μόνο στην οργάνωση αλλά και στον Ουαλίντ Τζουμπλάτ και στην γενικότερη στρατηγική του Λιβανέζικου Εθνικού Κινήματος. Πάντα θεωρούσα ότι είμαι «αριστερός», αλλά προσπαθούσα να βλέπω κριτικά τις πρακτικές της λιβανέζικης αριστεράς.
Κάποια στιγμή ο Ουαλίντ Τζουμπλάτ πρότεινε να γράψουμε το πρόγραμμα για ένα νέο σοσιαλιστικό κόμμα που διαφοροποιούταν από το Προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSP). Ένα πλατύτερο κόμμα, που όμως απέτυχε.
Οι πολιτικές μας διαφωνίες δεν επηρέασαν ποτέ τις προσωπικές μας σχέσεις. Συνέχιζα να δουλεύω με τον Φαουάζ Τραμπουλσί και να μιλάω με τον Ουαλίντ Τζουμπλάτ.
Μετά έγινε η ισραηλινή εισβολή του 1982. Έμεινα για δύο χρόνια στην Βηρυτό. Στην συνέχεια εγκατέλειψα τον Λίβανο και πήγα για κάποιο διάστημα στην Γαλλία. Πνευματικά και πολιτικά ήταν εξαιρετική εμπειρία: μαζί με κάποιους ακόμα, ξεκινήσαμε μια εβδομαδιαία έκδοση που κατά κάποιο τρόπο ήταν κοντά στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO).
Την λέγαμε «Η Έβδομη Ημέρα» (al-Yom al-sabi). Η περίοδος μέχρι τα μέσα της δεκαετίας 1980 ήταν δύσκολη. Είχαμε την ισραηλινή κατοχή του Νότιου Λιβάνου αλλά και συμπλοκές ανάμεσα σε Παλαιστίνιους και το σιιτικό κίνημα Αμάλ. Η εφημερίδα μας ήταν αρκετή επικριτική με την συριακή πολιτική στον Λίβανο και γι’ αυτό δεν μπορούσα να γυρίσω στην Βηρυτό.
Έμεινα στο Παρίσι έντεκα χρόνια και επέστρεψα στον Λίβανο το 1995. Κατάφερα να επιστρέψω επειδή η Συρία σταμάτησε να ασκεί βέτο στο πρόσωπο μου. Το περιεχόμενο είχε αλλάξει με τις συμφωνίες του Όσλο. Ήμουν πολύ επικριτικός με τις Συμφωνίες, γεγονός που βοήθησε.
Έγραψα αρκετά φυλλάδια για την ισραηλινό-αραβική σύγκρουση και πάντα ασκούσα δριμύτατη κριτική.
Πολιτικό Ισλάμ και η σχετικότητα της ιστορίας
Πλέον δεν ανήκω σε κανένα κόμμα. Έχω υιοθετήσει μια στάση ενός αριστερού, ανεξάρτητου σχολιαστή και προσπαθώ μέσω της δημοσιογραφίας, της αρθρογραφίας και της δημόσιας θέσης να αναπτύξω ιδέες και μονοπάτια που κατά τη γνώμη μου είναι αριστερά αλλά και στενά συνδεδεμένα με το εθνικό ζήτημα, που γι’ αυτό δεν αρκεί μόνο να είσαι αριστερός. Η αριστερά πρέπει να καταλάβει πως το μεγαλύτερο πρόβλημα στην περιοχή είναι οι ξένες παρεμβάσεις και να εναντιωθεί όπως είναι καθήκον της.
Όσο η αριστερά απομακρύνεται από το πεδίο μάχης, τόσο περισσότερο χάνει το εθνικό ζήτημα και αφήνει το περιθώριο σε άλλους, κυρίως τους Ισλαμιστές, να κερδίζουν έδαφος και επιρροή.
Ας πάρουμε παράδειγμα τις δύο ισλαμιστικές οργανώσεις που με τα χρόνια έχουν γίνει σύμβολα όχι μόνο του πολιτικού Ισλάμ αλλά και της αντίστασης κατά του Ισραήλ. Σαν αριστερός που με απασχολεί το εθνικό ζήτημα, νομίζω ότι πολιτικά κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Χεζμπολάχ και η Χαμάς.
Ίσως διαφωνούμε με την θρησκευτική ιδεολογία τους, να μην εγκρίνουμε συγκεκριμένες πλευρές της στρατηγικής τους, τις τακτικές, ακόμα και τα συνθήματα που χρησιμοποιούν. Αν όμως δούμε με ειλικρινή ματιά την κατάσταση, αν αξιολογήσουμε αντικειμενικά τον αραβικό κόσμο, βλέπουμε ότι οι Άραβες τρέφουν μεγάλες ελπίδες στον εθνικισμό και πατριωτισμό. Μετά την ήττα του αραβικού εθνικού κινήματος, πολλοί από μας σκέφτηκαν κάποια στιγμή ότι η αριστερά θα μπορούσε να καλύψει το κενό.
Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Οι Ισλαμιστές ήταν εκείνοι που σταδιακά κάλυψαν το κενό, στις διάφορες μορφές τους, ειδικά την δεκαετία του 1990 και μέσα σε ένα εντελώς καινούριο περιβάλλον: το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, το τέλος του πολέμου στο Αφγανιστάν, η επιθετική πολιτική της Αμερικής.
Οι Ισλαμιστές μερικές φορές κληρονόμησαν πρώην ηγέτες του αριστερού και του αραβικού εθνικού κινήματος. Για παράδειγμα ο Μουνίρ Σαφίκ, παλαιστίνιος διανοούμενος από την αριστερή πτέρυγα της Φατάχ που στράφηκε στο πολιτικό Ισλάμ.
Σκεφτόμουν: είναι απλά ένα παράδειγμα εισοδισμού; Πιστεύει αλήθεια τα όσα λέει; Όποια και αν είναι η πραγματικότητα, κατάφερε μαζί με άλλους να εξασφαλίσουν την επιβίωση του εθνικού διαλόγου στην Παλαιστίνη, παρ’ όλες τις αλλαγές που βίωσε η Χαμάς την δεκαετία 1990 και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο.
Νομίζω ότι η ιδεολογία των ισλαμιστών, που υιοθέτησε την συζήτηση για εθνική απελευθέρωση, είναι η μόνη που μπορεί πράγματι να τραβήξει το ενδιαφέρον του αραβικού λαού. Μέχρι στιγμής, καμία άλλη γραμμή δεν τα έχει καταφέρει, ούτε η αριστερά, ούτε οι δημοκράτες, ούτε οι φιλελεύθεροι.
Οι Ισλαμιστές στο Λίβανο και τη Παλαιστίνη έχουν επωφεληθεί από ένα συγκεκριμένο δημοκρατικό και πλουραλιστικό πολιτικό πλαίσιο που χρησιμοποιούν στην διαπραγμάτευσή τους με άλλα πολιτικά ρεύματα. Νομίζω πως τους βγαίνει σε καλό και βοηθάει στην πρόοδο τους.
Η δημοκρατία θα έπρεπε να διακατέχει την πλειοψηφία αυτών των ρευμάτων. Κάθε φορά που εμφανίζεται η ευκαιρία, από τον Νάσσερ μέχρι τον αυτοκράτορα Σαντάμ Χουσεΐν, οι Άραβες εκφράζουν αυτό που πραγματικά θέλουν: μια πολιτική που θα σηκώσει ανάστημα μπροστά στις απειλές που δέχονται, στην αμερικανική ηγεμονία και τον συνεχή επεκτατισμό… όπως οι Παλαιστίνιοι για παράδειγμα.
Αραβικός εθνικισμός, η αριστερά και το πολιτικό Ισλάμ
Τον Ιανουάριο του 2006 είχα συγκρουόμενα αισθήματα, όταν η Χαμάς κέρδισε τις εκλογές στην Παλαιστίνη. Φοβόμουν, αλλά κατά βάθος ήμουν χαρούμενος που κέρδισε η Χαμάς. Απλά δείτε τι έκανε ο Αμπάς και η ηγεσία της Φατάχ στο κίνημα, στο κόμμα και στην Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή. Ιστορικά, μιλάμε για καταστροφή.
Ωστόσο, εξετάζοντάς το από την σκοπιά του εθνικού ζητήματος, η Χαμάς κατάφερε να κερδίσει τη Φατάχ και να περάσει το εθνικό μήνυμα απόρριψης της ΠΑ.
Στο Λίβανο, τα πράγματα είναι διαφορετικά: ο αριστερός λόγος έχει εξαλειφτεί πλήρως από την ηγεμονία της Χεζμπολάχ. Αλλά η Χεζμπολάχ ξέρει πώς να ανοίγεται και να ενσωματώνει ιδέες από άλλες πολιτικές προσεγγίσεις. Αυτό είναι το πραγματικό δυνατό σημείο της.
Ξέρω την Χεζμπολάχ πολύ καλά, γνωρίζω την ηγεσία της. Κάθε φορά που μιλάμε, αισθάνομαι ότι είναι αληθινοί εθνικιστές. Το παράδοξο είναι πως αν συγκρίνω με το παρελθόν, λέω στον εαυτό μου ότι το ακατέργαστο υλικό του κινήματος, της ηγεσία του, ίσως σε μια άλλη εποχή να αποτελούσε το δυναμικό ενός πετυχημένου πατριωτικού και προοδευτικού κινήματος.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τα διαφορετικά κομμάτια του Ισλαμικού Κινήματος. Οι Αδερφοί Μουσουλμάνοι στο Κουβέιτ δεν έχουν καμία σχέση με τους Αδερφούς Μουσουλμάνους στο Ιράκ, την Αίγυπτο, το Σουδάν ή την Αλγερία.
Δεν υπάρχει ένα μόνο είδος πολιτικού Ισλάμ. Το πολιτικό Ισλάμ που με ενδιαφέρει είναι εκείνο που μεταφέρει το εθνικό μήνυμα που κάποτε μετέφεραν οι Άραβες εθνικιστές και η αριστερά. Στην βάση του, το Ισλάμ εκφράζει τον αραβικό εθνικισμό, και τώρα είναι η κυρίαρχη, ηγεμονική ιδεολογία.
Θα πρέπει να γνωρίζουμε τις αντιθέσεις: υπάρχει μάλλον ένα πισωγύρισμα, που μπορεί να θεωρηθεί αντιδραστικό, αλλά βασίζεται σε μια προοδευτική συμπεριφορά και κινείται προς μια κατεύθυνση που εγώ εγκρίνω.
Αυτό δεν σημαίνει πως είμαι οπαδός των ιδεολογικών συμβιβασμών. Να εξηγήσω τι εννοώ: για μένα, συγκεκριμένα τμήματα του πολιτικού Ισλάμ υιοθετούν τον διάλογο για εθνική απελευθέρωση. Όμως δεν πιστεύω ότι μπορούμε να φτιάξουμε ένα μίγμα αραβικού εθνικισμού, αριστεράς και πολιτικού Ισλάμ.
Αυτού του είδους ιδεολογικού συμβιβασμού, δεν μου αρέσει. Εγώ, για παράδειγμα, μπορώ να είμαι Άραβας εθνικιστής και αριστερός και να συνομιλώ με ένα πολιτικό κόμμα όπως η Χαμάς. Θα λάμβανα υπόψη τα θετικά και αρνητικά των εμπειριών τους. Δεν θα φτάσω όμως στο σημείο να κηρύττω ένα ιδεολογικό μίγμα που μερικές φορές οδηγεί σε ένα χάλι.
Το ενδιαφέρον μου έχει δύο πλευρές: αραβική και αντιιμπεριαλιστική. Βάση αυτών, πάντα με φοβίζει το καθαρό ισλαμικό σημείο αναφοράς, που δεν οδηγεί πουθενά. Δεν πιστεύω στην ισλαμιστική αλληλεγγύη.
Ας πάρουμε παράδειγμα την εποχή του Νάσσερ. Τα κριτήρια για να φτιαχτεί μια συμμαχία ήταν αντιιμπεριαλιστικά, όχι πολιτισμικά ή θρησκευτικά. Ήμασταν μαζί με την Ινδία ενάντια στο Πακιστάν και με την Ελλάδα εναντίον των Τούρκων, απλά και μόνο επειδή η Τουρκία και το Πακιστάν ήταν στο στρατόπεδο των ιμπεριαλιστών.
Η προσέγγιση που λέει «για μας τους Άραβες, ποια είναι τα εθνικά μας συμφέροντα» είναι διαφορετική από την προσέγγιση που λέει «για μας τους Μουσουλμάνους…»
Πολλές αραβικές χώρες ήταν σύμμαχοι με την Σοβιετική Ένωση, ως Άραβες, ακόμα και αν η ΕΣΣΔ εκπροσωπούσε ένα μοντέλο κοινωνίας διαφορετικό από τις προσδοκίες μας. Όπως και να ‘χει, η ΕΣΣΔ ήταν σύμμαχος των Αράβων στα πλαίσια διατήρησης της διεθνούς ισορροπίας δυνάμεων.
Δεν καταλαβαίνω εκείνους τους Άραβες που πήγαν στο Αφγανιστάν για να πολεμήσουν τους Σοβιετικούς. Δεν ήταν δουλειά τους να πάνε εκεί. Ο Σεΐχης Αμπντουλάχ αλ Αζάμ ήταν στενός συνεργάτης του Ισραήλ και έφυγε για να πάει να πολεμήσει στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν. Είναι άλλο πράγμα να λες «υπερασπίζομαι τα ισλαμικά κόμματα που μάχονται για τον αραβικό εθνικό σκοπό» και άλλο «υποστηρίζω τα ισλαμικά κόμματα γιατί είναι μουσουλμάνοι».
Βλέπω τα πράγματα μέσα από μια πολύ ρεαλιστική σκοπιά. Αυτή τη στιγμή, ζούμε μια περίοδο στην ιστορία μας όπου το Ισλάμ κυριαρχεί και θα συνεχίζει να κυριαρχεί στην πολιτική και πολιτιστική ζωή. Αυτό είναι γεγονός και θα κρατήσει πολλά χρόνια.
Το πολιτικό Ισλάμ είναι ακόμα στη φάση ανόδου. Ίσως να βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή του. Ο Γιασσίν Χαφέζ είχε πει κάποτε «δεν θα μπορέσεις να μιλήσεις οικονομικά με το Ισλάμ, οι Άραβες δεν θα καταφέρουν ποτέ να μιλήσουν οικονομικά με το Ισλάμ», και είχε δίκιο.
Η πνευματική κρίση του αραβικού κόσμου
Δεν πιστεύω πως θα γίνει μια βαθιά πνευματική επανάσταση στο Ισλάμ, απλά επειδή δεν πιστεύω στις πνευματικές επαναστάσεις σήμερα στον αραβικό κόσμο.
Η πνευματική κρίση επηρεάζει όλους μας. Από πνευματική σκοπιά είμαι πεσιμιστής. Όλα παραπαίουν και αυτή είναι η αλήθεια και στο πολιτικό Ισλάμ. Ειλικρινά πιστεύω ότι ο Τζαμάλ αλ Ντιν αλ Αφγάνι ήταν πολύ καλύτερος από τον Μοχάμεντ Αμπντου, ότι ο Μοχάμεντ Αμπντού ήταν καλύτερος από τον Ρασίντ Ρίντα και τον Χασάν αλ Μπάνα, που ήταν καλύτεροι από τον Σαγίντ Γκουντμπ.
Τελικά καταλήξαμε με τον Αϊμαν αλ Ζαουαχίρι και τον Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαργάκουι!
Η κρίση που διαπερνάει το Ισλάμ είναι κρίση σκέψης σε πιο γενικό επίπεδο. Δεν περιορίζεται στους ισλαμιστές, είναι δομικό το πρόβλημα.
Οι φιλελεύθεροι Άραβες για παράδειγμα, δεν έχουν καμία σχέση με τους φιλελεύθερους Αιγύπτιους του χθες. Με όρους φιλελεύθερης σκέψης, μπορούμε να την εντοπίσουμε από τον Τάχα Χουσεΐν μέχρι τον Αϊμάν Νουρ, ανάμεσα στους ισλαμιστές από τον αλ Αφγάνι μέχρι τον αλ Ζαουαχίρι. Το ίσιο μπορούμε να πούμε για την αριστερά και τους άραβες εθνικιστές. Αυτές οι ιδεολογίες περνούν πρωτοφανή κρίση.
Δεν λέω πως το αποτέλεσμα είναι τελείως αρνητικό. Υπάρχουν πράγματα που κινούνται σε συγκεκριμένους κύκλους της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Προσπαθούν να ωριμάσουν και με τη Χεζμπολάχ φαίνεται να προχωράει αυτό.
Στην σιιτική σκέψη γενικά, υπάρχουν τα γραπτά του Μοχάμεντ Χουσεΐν Φαντλαλάχ που είναι ενδιαφέροντα. Ίσως υπάρχει κάτι στο κίνημα που είναι κοντά στους Αδερφούς Μουσουλμάνους, κάποιος σαν τον Αιγύπτιο Σέιχ Γιούσεφ αλ Γκαρτνάουι. Είναι ένας εξτρεμιστής σεΐχης, που ουσιαστικά είναι οπισθοδρομικός. Αλλά από μια σκοπιά, έχει πλεονέκτημα γιατί βάζει τον εαυτό του έτη φωτός μακριά από ορισμένους θρησκευτικούς ηγέτες.
Ανάμεσα στους Αδερφούς Μουσουλμάνους της Συρίας, τα πράγματα έχουν κάπως αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Τα δυο-τρία κείμενα που δημοσίευσαν πρόσφατα είναι σχετικά μοντέρνα.
Ο Σείχης Ρασίντ Γκανούτσι, ηγέτης του Ενάχντα στην Τυνησία δοκιμάζει κάτι το ενδιαφέρον, με όρους πνευματικής αναζωογόνησης και διαλόγου με κοσμικούς διανοούμενους. Ο Ρασίντ Γκανούτσι στο παρελθόν είχε σχέση με το κίνημα Μπαάθ.
Γνωρίζει τη Συρία και έχει ιδιαίτερη ευαισθησία στο αραβικό ζήτημα, έχει μια ισλαμιστική ματιά που δεν είναι με παρωπίδες. Ο Μουνίρ Σαφίγκ προσπαθεί να αναπτύξει μια ενδιαφέρουσα άποψη, ο Φαχμί Χοουαϊντι, επίσης.
Όμως όλα αυτά είναι πολύ σκόρπια. Η περιοχή είναι σε μεγάλη ένταση. Δεν ξέρω αν είναι πιθανό να φέρουμε την αναγκαία πολιτισμική επανάσταση εντός του Ισλάμ, αν κυριαρχήσουν οι παρόντες παίχτες. Δεν υπάρχει μια κοινωνική τάξη που να πιέζει για μια ιστορική ατζέντα. Από αυτή την άποψη, είμαι ακόμα μαρξιστής.
Φτιάχνοντας μια «πολιτική συλλογικότητα»;
Αν έπρεπε να διαλέξω ταμπέλα, θα έλεγα ότι είμαι με τον τρόπο μου νασσερικός. Και αριστερός. Έχω γράψει αρκετά άρθρα που περιγράφω το όραμά μου για το πείραμα του Νάσσερ και πάντα έλεγα ότι ανάμεσα στις βασικές ιδεολογίες που επικρατούν στον αραβικό κόσμο – ισλαμιστές, φιλελεύθεροι, μαρξιστές και εθνικιστές-ο Νάσσερ ήταν ο μόνος που χάρη στην εμπειρία και τον ρεαλισμό τους, μπορούσε τουλάχιστον να κάνει τις σωστές ερωτήσεις.
Ο νασσερισμός δεν είναι απαραίτητα ιδεολογία, όπως είναι ο μπααθισμός ή ο μαρξισμός, αλλά ένα πρακτικό, ακόμα και συναισθηματικό πείραμα, που διαμόρφωσε τον αραβικό κόσμο με εξαιρετικό τρόπο εκείνη την εποχή. Άλλαξε τον τρόπο που έβλεπαν οι άραβες τους εαυτούς τους σε σχέση με τη δύση.
Βρήκε απαντήσεις, λίγο πολύ αξιοπρεπείς. Εξάλλου είδαμε τι ακολούθησε στην Αίγυπτο. Τουλάχιστον όμως, αν συγκρίνουμε τις βασικές ιδεολογίες στην πρόσφατη ιστορία του αραβικού κόσμου, ήταν πιο κοντά στο τι χρειάζεται να γίνει με όρους ανεξαρτησίας και κοινωνικού περιεχομένου.
Όταν λέω ότι είμαι νασσερικός, είναι ένας τρόπος για να λέω ότι δεν είμαι μπααθικός. Αν δεν είμαστε σε θέση να ξεχωρίζουμε την διαφορά μεταξύ Νάσσερ και Μπαάθ, δεν θα καταλάβουμε ποτέ τι σήμαινε το πείραμα του Νάσσερ για τον αραβικό κόσμο.
Για να χρησιμοποιήσω τις ερωτήσεις που έκανε ο Νάσσερ, πως πρέπει να σκεφτούμε για ένα συγκεκριμένο σύγχρονο ερώτημα που μας απασχολεί; Ποια θα έπρεπε να είναι τα χαρακτηριστικά ενός εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στον αραβικό κόσμο σήμερα; Για τον Νάσσερ η απάντηση ήταν συνδυασμός τριών πραγμάτων: αγόρασε όπλα από την Τσεχοσλοβακία (1995), εθνικοποίησε την εταιρία της Διώρυγας του Σουέζ (1956) και κατασκεύασε το φράγμα του Ασουάν που ξεκίνησε το 1960.
Αυτά έγιναν εξαιτίας μιας συγκεκριμένης παγκόσμιας τάξης, μια διεθνής ισορροπίας δυνάμεων διαφορετικής από την σημερινή. Η ιδέα ενός κράτους που παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία, που η ανάπτυξη είχε άμεση σχέση με τα συμφέροντα των λαϊκών τάξεων, έχει εξαφανιστεί από την ατζέντα όλων: ισλαμιστές, φιλελεύθεροι, δημοκράτες ακόμα και από την αραβική αριστερά.
Η αριστερά μιλάει για δημοκρατία, για ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά το ερώτημα της ανάπτυξης, του κράτους, έχει φύγει από το πεδίο δράσης της.
Όλα τα κινήματα, όποια και αν είναι αυτά, προσδιορίζονται έως κάποιου σημείου από την αναγνώριση ενός μονοπολικού, ομογενοποιημένου κόσμους και την παγκοσμιοποίησης ως καθαρά φιλελεύθερης κατάστασης. Ποιο θα μπορούσε να είναι το κοινωνικό περιεχόμενο ενός εθνικοαπελευθερωτικού αραβικού κινήματος σήμερα; Δεν ξέρω. Η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει πάρα πολύ.
Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχει μια στροφή στον αραβικό κόσμο στον πολιτισμό. Όταν μιλάω για τους άραβες, θα ήθελα να μιλάω με πολιτικούς όρους, για μια πολιτική συλλογικότητα.
Όμως τώρα υπάρχει μόνο μια πολιτισμική τάση, όπως είναι το Ισλάμ. Γιατί όλες οι πολιτικές σκέψεις στον αραβικό κόσμο είναι ανίκανες να δώσουν πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο στο πρόγραμμά τους. Το αποτέλεσμα είναι να ζούμε σε πολιτισμική απομόνωση, όσον αφορά την ταυτότητάς μας ως άραβες και μουσουλμάνοι.
Είμαστε άραβες ή μουσουλμάνοι, αλλά ποτέ με πολιτική, στρατηγική ή οικονομική έννοια. Μόνο με πολιτισμικούς όρους. Σε όλο τον αραβικό κόσμο, από την Τυνησία μέχρι τον Λίβανο, το μόνο που έχουμε κοινό είναι ο πολιτισμός. Έχουμε τους ίδιους συγγραφείς, τις ίδιες ταινίες, πολιτισμικές ευαισθησίες που ενισχύουν τα ΜΜΕ και ειδικά η τηλεόραση.
Εκεί όμως σταματάει. Ο πολιτισμός, η ταυτότητα και η θρησκεία είναι τα μόνα που έχουν προτεραιότητα σήμερα.
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του Λιβάνου, την 7η Ιουνίου, ανέδειξαν νικητή για ακόμα μία φορά την Συμμαχία της 14ης Μαρτίου, με άνετη πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα όμως από μόνο του, δεν είναι αρκετό για να διευθετήσει τα ζητήματα που προκύπτουν από την κρίση του Λιβανικού πολιτικού συστήματος, κρίση που συνεχίζει να χωρίζει την χώρα σε δύο σφιχτά μπλεγμένα στρατόπεδα και που κανένα από τα δύο δεν μπορεί να εξαιρεθεί από την αναζήτηση μιας φόρμουλας για πολιτική σταθερότητα. Ο τρόπος για την επίτευξη μιας νέας συναίνεσης και το ξεπέρασμα της διαχειριστικής κρίσης είναι οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Λίβανος. Πρόκληση που ανακινείται περιοδικά από το 1989 μετά τον τερματισμό του εμφύλιου πολέμου και την συμφωνία Τάεφ. Το άρθρο θέτει αυτά τα ζητήματα και περιγράφει τα στοιχεία της κρίσης. Όλα παραμένουν επίκαιρα και σήμερα, όπως ήταν και πριν τις εκλογές.
Η απόφαση των υπογραφόντων την συνθήκη Ντόχα να επιστρέψουν στον εκλογικό νόμο του 1960, άλλαξε δραματικά τις εκλογικές περιφέρειες. Νέοι συνδυασμοί, σχεδόν όλοι σε επίπεδο σέκτας, ομογενοποίησαν την ψήφο στις κοινότητες, ιδιαίτερα στους συνδυασμούς των Χριστιανών, και προώθησαν μια «τοπικιστική», ακόμα και οικογενειακή, παρά οπαδική λογική.
Στο όνομα της αρχής της «συνύπαρξης», όπως διαμορφώθηκε στην Εθνική Συνθήκη του 1943 και στο Σύνταγμα Τάεφ το 1989, που θεωρείται η ανώτατη αρχή, το Σύνταγμα του Λιβάνου καθορίζει 14 μείζονα θέματα, στα οποία απαιτείται η πλειοψηφία των 2/3. Σε αντίθεση με την αρχή της δημοκρατικής πλειοψηφίας, το βέτο ή ο αποκλεισμός της μειοψηφίας, θεωρητικά εξυπηρετεί στο να εξαλείψει τον κίνδυνο να αγνοείται ή να εξαιρείται η μειοψηφία από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ειδικά σε περιπτώσεις όπως στο Λίβανο, όπου οι πολιτικοί είναι διαιρεμένοι με πολιτικές-κοινοτικές γραμμές. Πάνω σε αυτό το ζήτημα, το 2006, οι εντάσεις μεταξύ της 8ης και 14ης Μάρτη οξύνθηκαν και προέκυψαν οι χαρακτηρισμοί των δύο πολιτικών ομάδων σαν «αντιπολίτευση» και «πλειοψηφία».
Σηματοδοτούν αυτές οι εκλογές το τέλος της εκεχειρίας, που σφυρηλατήθηκε με την συμφωνία της Ντόχα ή προσφέρουν περιορισμένες προοπτικές για μια πιο μακροχρόνια, μολονότι εύθραυστη, πολιτική συμφωνία ανάμεσα στους Λιβανέζους πολιτικούς παίκτες;
«Εύθραυστη ανακωχή» που κάνει προσπάθεια να συγκεράσει τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα των άμεσα και έμμεσα εμπλεκομένων στις αιματηρές συγκρούσεις του Μάη, χαρακτηρίζει τη συμφωνία της Ντόχα ο Κχάλεντ Χαντάντα, ΓΓ της ΚΕ του Λιβανικού ΚΚ. Ο Κχάλεντ Χαντάντα επισημαίνει ότι ούτε η συμφωνία της Ντόχα ούτε ο νέος εκλογικός νόμος που προέκυψε από αυτήν αντιμετωπίζουν την πολιτική κρίση και τα προβλήματα της χώρας, αλλά αντίθετα καλλιεργούν το έδαφος για την επόμενη αιματηρή εμφύλια κλιμάκωση, στο βωμό και της εξυπηρέτησης ξένων συμφερόντων. 
Η συμφωνία της Ντόχα έθεσε στο προσκήνιο όχι έναν καινούριο εκλογικό νόμο, αλλά μάλλον μια νέα και μερική εκδοχή του ήδη υπάρχοντος εκλογικού νόμου, του 1960. Πού βασίζεται αυτός ο νόμος του 1960; Βασίζεται στο θρυμματισμό της χώρας με καθαρά θρησκευτικούς όρους.
Αφού πέρασε αρκετά χρόνια στην Amal, ο Nasrallah μπήκε στη Hezbollah το 1982 και έγινε Γενικός Γραμματέας της το 1992. Καθοδήγησε την οργάνωση σε μια περίοδο συμφωνημένου πολιτικού συμβιβασμού με άλλα κόμματα στον Λίβανο, καθιερώνοντας την σαν αξιόπιστο κόμμα παράλληλα με την αντιστασιακή της δράση. Κάτω από την ηγεσία του, η Hezbollah αύξησε τις επιθέσεις της ενάντια στις Ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις και το 2000 ανάγκασε το Ισραήλ να αποχωρήσει από τον Λίβανο. Η αποτυχία του Ισραήλ να εξαλείψει τη Hezbollah στον περσινό πόλεμο στο Λίβανο, ενίσχυσε την εικόνα του Nasrallah ως ήρωα μέσα στον αραβικό κόσμο. Μετά τον πόλεμο, ο Nasrallah απηύθυνε εκκλήσεις για το σχηματισμό Λιβανέζικης κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Επέκρινε την Δυτική ανάμιξη στις υποθέσεις της χώρας. Η Hezbollah υποστηρίζεται από το Ιράν και τη Συρία. ......
To Future Movement (Κίνημα για το Μέλλον;) είναι το μεγαλύτερο κόμμα ανάμεσα στις δυνάμεις της 14ης Μάρτη, που αποτελούν την πλειοψηφική ομάδα του Λιβανέζικου Κοινοβουλίου. Ο Al-Hariri ηγείται του "Κινήματος για το μέλλον" από το 2005, μετά από τη δολοφονία τους πατέρα του, Rafiq. Το "Κίνημα για το μέλλον" έχει διαμορφώσει συμμαχίες με άλλα κόμματα, και ανάμεσά τους με το "Προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα των Δρούζων" και τις "Χριστιανικές Λιβανέζικες Δυνάμεις". Η νέα συμμαχία των δυνάμεων της 14ης Μάρτη, συνέχισε με αμείωτο ρυθμό μια αντι-Συριακή πλατφόρμα στις βουλευτικές εκλογές του 2005, καλώντας τη Δαμασκό να σταματήσει τις δήθεν παρεμβάσεις της στις Λιβανέζικες υποθέσεις. Ο Saad Al- Ηariri προτάθηκε για πρωθυπουργός του Λιβάνου μετά τη νίκη των δυνάμεων της Συμμαχίας της 14ης Μάρτη στις εκλογές του 2005. Αποποιήθηκε τη θέση, αντιπροτείνοντας τον Fouad Siniora, οικονομολόγο και υπουργό οικονομικών κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Rafiq Al- hariri. Ο Al-Hariri είναι υπέρ του αφοπλισμού της ισλαμικής πτέρυγας αντίστασης της Hezbollah. Υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία.
Έχει υπηρετήσει δύο φορές ως υπουργός οικονομικών του Λιβάνου σε κυβερνήσεις του Rafiq Al- hariri, που ήταν στενός πολιτικός σύμμαχος και φίλος του. Έγινε πρωθυπουργός το 2005, όταν οι δυνάμεις της 14ης Μάρτη πήραν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μερικούς μήνες μετά τον πόλεμο μεταξύ Hezbollah και Ισραήλ, υποστηρικτές της συμμαχίας Hezbollah-Amal-Free Patriotic Movement απαίτησαν απο τον Siniora να εγκαταλείψει το αξίωμά του. Η αντιπολίτευση υποστήριξε ότι ο Siniora απέτυχε να παρέχει βοήθεια στις περιοχές του Λιβάνου που έχει αποτύχει να παρέχει τη βοήθεια στις περιοχές του Λιβάνου που χτυπήθηκαν πιο πολύ από τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς.
Το 1982 και το 1983, καθώς μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος στον Λίβανο, ο Jumblatt οδήγησε μια ομάδα Δρούζων ενάντια στους Μαρωνίτες Χριστιανούς μαχητές, με σκοπό να ανταποδώσει τις αγριότητες που διαπράχτηκαν ενάντια στους Δρούζους νωρίτερα στον πόλεμο. Μετά τη νίκη του ο Jumblatt σταθεροποίησε τη θέση του ως de facto ηγέτη της κοινότητας των Δρούζων. Είναι διάσημος για τη μεταβολή των πολιτικών του θέσεων προκειμένου να προασπίσει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των Δρούζων. Υποστήριξε τη στρατιωτική παρουσία της Συρίας στο Λίβανο μετά το τέλος του εμφυλίου το 1990, αλλά έκανε μια θορυβώδη εκστρατεία για το τέλος της Συριακής επιρροής μετά τη δολοφονία του Rafiq Al- Ηariri...Διατηρεί καλές σχέσεις με διεθνείς πολιτικούς και εμπνέει σημαντικό σεβασμό στις θρησκευτικές ομάδες της χώρας.
Επικεφαλής του Λιβανέζικου στρατού από το 1998, θεωρείται ενοποιητικός παράγοντας στο Λίβανο, όπου σχεδόν κάθε πολιτικός θεωρείται ή φιλο-Σύριος ή αντι-Σύριος. Ο 59χρονος Μαρωνίτης Χριστιανός έμοιαζε κάποτε να υποστηρίζει τη Συρία, και έπαιξε ρόλο κλειδί στο τέλος της 29χρονης στρατιωτικής παρουσίας στο Λίβανο το 2005. Το προφίλ του ως ισχυρός Λιβανέζος ηγέτης ενισχύθηκε όταν το 2007 ο Λιβανέζικος στρατός -με μια 15μερη επιχείρηση- "καθάρισε" το Παλαιστινιακό προσφυγικό στρατόπεδο Nahr al-Bared από τους μαχητές της Fatah al-Islam (εμπνευσμένους από την Αλ Κάιντα). Κέρδισε επίσης υποστήριξη μετά την άρνησή του να καταστείλει τις μαζικές αντι-Συριακές διαδηλώσεις το Μάρτη του 2005, μετά τη δολοφονία του Rafiq Al-Ηariri. Είναι ο συναινετικός υποψήφιος για την κενή θέση του προέδρου του Λιβάνου, αλλά η εκλογή του έχει μπλοκαριστεί από την πολιτική φιλονικία κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.
Πρώην διοικητής του Λιβανέζικου στρατού, ο Aoun ήταν πρωθυπουργός και πρόεδρος της επικρατούσας Χριστιανικής στρατιωτικής κυβέρνησης στην Ανατολική Βηρυττο τα τελευταία δύο χρόνια του Λιβανέζικου εμφύλιου. Η διακυβέρνησή του τελείωσε όταν εκδιώχθηκε από το προεδρικό μέγαρο στην Baabda από Συριακά στρατεύματα. Επέκρινε σκληρά τη συριακή επιρροή στο Λίβανο απ' όταν εξορίστηκε το 1991. Όσο βρισκόταν στο Παρίσι ίδρυσε το Ελεύθερο Πατριωτικό Κίνημα. Επέστρεψε στο Λίβανο τον Μάη του 2005, λίγο πριν το FPM συμφωνήσει σε "ένα μνημόνιο αμοιβαίας συμφωνίας" με τη Hezbollah. Το FPM ανήκει στην καθοδηγούμενη από τη Hezbollah αντιπολίτευση.
Πήρε τον πλήρη έλεγχο της Amal το 1980 και την καθοδήγησε για το υπόλοιπο του εμφυλίου πολέμου. Η Amal αναμίχθηκε ιδιαίτερα στις μάχες για τον έλεγχο της μουσουλμανικής Δυτικής Βηρυττού. Στο αποκορύφωμα του πολέμου, η Αμάλ πολέμησε ενάντια στη Hezbollah. Η ομάδα του Berri έχει σήμερα θερμές σχέσεις με τη Hezbollah, και την υποστήριξε στον πόλεμο με το Ισραήλ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2006.
Έγινε ενεργό μέλος της δεξιάς πτέρυγας του Φαλαγγιτικού κόμματος, που ήταν η κύρια χριστιανική δύναμη κατά το ξέσπασμα του εμφύλιου το 1975. Στις αρχές της δεκαετίας του '80, διορίστηκε επικεφαλής των Λιβανέζικων δυνάμεων πολιτοφυλακής στο Βόρειο μέτωπο. Οδήγησε την ομάδα του στην πάλη ενάντια στο Συριακό στρατό, το PSP και τους Παλαιστίνιους μαχητές. Τοποθετήθηκε ανοιχτά ενάντια στη Συριακή επιρροή στο Λίβανο μετά το τέλος του εμφυλίου, και αρνήθηκε να συμμετάσχει στην κυβέρνηση. Φυλακίστηκε ισόβια το 1994 για δολοφονίες που είχαν γίνει κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, αλλά μετά τις εκλογές του 2005 αφέθηκε ελεύθερος με ένα νομοσχέδιο αμνηστίας.
Ερ: Η σύγκρουση μεταξύ της φιλοαμερικανικής κυβέρνησης του Fuad Siniora και της υπό την ηγεσία της Χεζμπολάχ αντιπολίτευσης συνεχίζει να εντείνεται και είχε και τον πρώτο της νεκρό. Θα καταλήξει σε εμφύλιο πόλεμο; 
Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι η αντιπολίτευση γνώριζε ότι το νομοσχέδιο ήταν απολύτως προβληματικό: Συνιστά κατάφωρη παραβίαση της αυτοδιάθεσης του Λιβάνου καθώς και του δικαστικού του συστήματος. Για παράδειγμα το νομοσχέδιο δεν αναγνωρίζει την απόφαση των δικαστηρίων του Λιβάνου να δώσουν άφεση σε κάποιον ύποπτο όπως ορίζει το λιβανικό Σύνταγμα, παραχωρεί επίσης στο Διεθνές Δικαστήριο το δικαίωμα να παραπέμπει σε δίκη υπόπτους ακόμα κι αν έχουν ήδη δικαστεί από τα λιβανικά δικαστήρια, κλπ… Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη ιστορία του Συμβουλίου Ασφαλείας, ειδικά τον απευθείας έλεγχο που ασκούν οι ΗΠΑ στο εσωτερικό του, η αντιπολίτευση έχει απόλυτο δίκιο να υποπτεύεται ότι το προαναφερθέν Δικαστήριο δεν είναι παρά ένα ακόμα εργαλείο επιβολής της αμερικανικής δικαιοσύνης εις βάρος των εχθρών της. Ας σημειωθεί ότι κανένα διεθνές δικαστήριο δεν συγκαλέστηκε για να δικαστεί ο Σαντάμ – ένα απλό ειδικό ιρακινό δικαστήριο αρκούσε. Επιπλέον οι ΗΠΑ αρνούνται να καταστούν υπόλογες σε οποιοδήποτε διεθνές δικαστήριο για την υπέρ-ανθρωπιστική δράση τους στο Abu Ghraib ή το Guantanamo.
Απ: Οπορτουνισμός. Ο άνθρωπος είναι η επιτομή του οπορτουνισμού και του αριβισμού. Τώρα, εσφαλμένα νιώθει ότι το Σχέδιο για τη Νέα Μέση Ανατολή του Μπους και του Πέρεζ θα πετύχει, και ότι το συριακό καθεστώς (το οποίο ο ίδιος τώρα –ύστερα από 30 χρόνια απόλυτης σιωπής- ισχυρίζεται ότι σκότωσε τον πατέρα του πριν από 30 χρόνια) διανύει τις τελευταίες του μέρες μετά την κατάρρευση του ιρακινού Μπαθικού καθεστώτος το 2003. Έτσι πήδηξε στο αμερικανικό τρένο ελπίζοντας να συγκαταλέγεται στους βασικούς ωφελημένους από τη Νέα Μέση Ανατολή, μαζί με τους νικητές των μίνι-κρατών μέσα στο διαμελισμένο Ιράκ. Δεν τον πίστεψα όταν είπε ότι πρόσφατα ένιωσε μια "sahwat damir" (συνειδησιακή αναγέννηση) ύστερα από δεκαετίες προπαγάνδισης υπέρ της συριακής κηδεμονίας του Λιβάνου. Δυστυχώς είναι κατά πολύ ο πιο ισχυρός άντρας στην κοινότητά του, αλλά αυτή η ίδια κοινότητα αποτελεί σχεδόν το 8% του πληθυσμού. Προσπαθεί να βελτιώσει τη θέση του συμμαχώντας με τον Χαρίρι, που παραμένει ο πιο ισχυρός στη Σουνιτική κοινότητα, και τον Geagea, έναν λιγότερο σημαντικό παίκτη, ο οποίος εντούτοις, θριαμβεύει στις στρατιωτικές διαμάχες του τύπου αυτών που είδαμε πρόσφατα. Κατάφερε επίσης να διασπάσει το ΚΚΛ αγοράζοντας την υποταγή των Δρούζων στις γραμμές του. 
Απ: Οι δυνάμεις της UNIFIL βρίσκονται εκεί για να προστατεύον το Ισραήλ. Αυτό διακήρυξε ο Γερμανός Σύμβουλος τον Οκτώβρη. Διαφορετικά η UNIFIL θα έπρεπε να έχει αναπτυχθεί και στις δύο πλευρές των Λιβανικών/Ισραηλινών συνόρων, όπως σημείωσε ο Ρόμπερτ Φισκ (που δεν είναι οπαδός της Χεζμπολάχ). Τώρα, τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ είχαν ανάγκη τον τερματισμό του πολέμου: Ο πόλεμος δεν έφερνε το Ισραήλ πιο κοντά στην ήττα του εχθρού του, και η Χεζμπολάχ ύστερα από 34 μέρες πολέμου ένιωσε πίεση σε όλα τα μέτωπα (ιδιαίτερα με τους πρόσφυγες από το νότο εγκατεστημένους σε όχι και τόσο φιλόξενες περιοχές, για να αναφέρουμε το ελάχιστο). Επομένως ένα τροποποιημένο ψήφισμα 1701 που επέτρεψε στην UNIFIL να βοηθήσει το Λιβανικό Στρατό να αναπτυχθεί στο νότο θεωρήθηκε θετικό και από τα δύο εμπόλεμα μέρη. Ωστόσο η UNIFIL άρχισε να εγείρει υποψίες μέσα στο λαό στο νότο όπως και στην ηγεσία της Χεζμπολάχ: Η ισπανική μεραρχία έκανε έρευνες σε σπίτια και συνέλαβε ανθρώπους, οι γαλλικές μονάδες απέφυγαν να επιτεθούν σε ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη που πετούσαν πάνω από το αρχηγείο τους, οι Ισραηλινοί εξακολουθούν να παραβιάζουν την κυριαρχία του Λιβάνου καθημερινά και η UNIFIL δεν κουνάει ούτε το δαχτυλάκι της. Με την τωρινή δυτική υποστήριξη προς την κυβέρνηση Σινιόρα, η παρουσία της UNIFIL στο νότο θεωρείται οπωσδήποτε το λιγότερο ηθική στήριξη προς αυτή την κυβέρνηση. 
Για την κατάσταση στον σιωνιστικό στρατό:
Συνεπώς οι Ισραηλινοί δεν απέτυχαν μόνο να εξολοθρεύσουν και να αφοπλίσουν τη Χεζμπολάχ σήμερα. Απέτυχαν επίσης να επαναφέρουν τους δύο αιχμάλωτους στρατιώτες τους, να σπάσουν τις συμμαχίες της Χεζμπολάχ με άλλες τοπικές δυνάμεις και απέτυχαν να απομακρύνουν τις μάζες της Χεζμπολάχ από το κόμμα. Ο ρόλος που δόθηκε στον ισραηλινό στρατό σ’ αυτόν τον πόλεμο ήταν να ανοίξει την πόρτα σε μια πολύ ευρεία στρατηγική και ιστορική αλλαγή στην περιοχή η οποία εισάγει ολόκληρη την περιοχή σε μια νέα περίοδο και μια νέα εποχή. Αυτό έδυσε στον Λίβανο και αποσύρθηκε. Οι ίδιοι οι Ισραηλινοί και οι Αμερικανοί παραδέχονται ότι ο πόλεμος ήταν αμερικανικός, διενεργήθηκε από Ισραηλινούς, και κατά τη διάρκειά του δόθηκαν παρατάσεις. Η ίδια η Ράις είπε: «ο πόλεμος έπρεπε να είχε τελειώσει μέσα σε μια βδομάδα, αλλά δεν μπόρεσαν. Οι Ισραηλινοί ζήτησαν παράταση μία εβδομάδα ακόμη, μετά μία τρίτη εβδομάδα και μία τέταρτη. Μετά μας είπαν: «εάν εμείς (οι Ισραηλινοί) συνεχίσουμε θα καταλήξουμε με μια καταστροφή» έτσι εμείς (οι Αμερικανοί) δεχτήκαμε ότι ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει».
Την προηγούμενη περίοδο θεωρήσαμε καθήκον μας να πολεμήσουμε τον εχθρό. Τον εχθρό του έθνους μας με σκοπό να απελευθερώσουμε την πατρίδα μας και τους κρατούμενους και να προστατεύσουμε τη χώρα μας. Το πράξαμε αυτό. Κανένας δεν επιτρέπεται να φαντάζεται ότι εμείς στη Χεζμπολάχ μπορεί να εγκαταλείψουμε τα καθήκοντα και τον αγώνα μας με σκοπό να διατηρήσουμε τη φήμη, την αναγνώρισή μας ή το προσωπικό μας κύρος. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε το αίμα μας για το σκοπό που παλεύουμε. Πολιτικά η περιοχή είναι στόχος. Το αμερικανικό-σιωνιστικό σχέδιο αποσκοπεί στην ανατροπή στην περιοχή. Συνεπώς οποιοσδήποτε λάβει ευρεία αποδοχή θα έχει σπάσει το τοπικό, θρησκευτικό και σεκταριστικό στάτους κβο. Η Χεζμπολάχ σήμερα απολαμβάνει σεβασμό σε αραβικό και ισλαμικό διεθνές επίπεδο. Αυτός ο σεβασμός δίνει τη δυνατότητα στη Χεζμπολάχ να διαδραματίζει ένα κεντρικό ρόλο στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση, πράγμα το οποίο κάνει, αλλά θα της δώσει επίσης τη δυνατότητα να παίξει ένα κεντρικό ρόλο σε άλλες απόπειρες υποκίνησης εξεγέρσεων στην περιοχή μεταξύ των μουσουλμάνων και των αράβων διαφορετικών χωρών. Η Χεζμπολάχ έχει την ικανότητα να διαδραματίσει αυτό το ρόλο. Αυτό που επιδιώκεται τώρα είναι να σπάσει το μοντέλο της Χεζμπολάχ στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση, μέσα από στενά πλαίσια, με σκοπό να πνιγεί η Χεζμπολάχ στο περιορισμένο σεκταριστικό πλαίσιο που θα την εμποδίσει να παίξει ένα θετικό ρόλο.
«Συμφωνήσαμε στην αρχή και στη συζήτηση, αλλά η λιβανική κυβέρνηση δεν έδωσε καμιά ευκαιρία στο διάλογο. Θέλουμε ένα δικαστήριο που θα αποκαλύψει τους δολοφόνους και θα τους φέρει στη δικαιοσύνη. Δεν θέλουμε ένα δικαστήριο που θα τακτοποιήσει πολιτικούς λογαριασμούς, ούτε που θα χρησιμοποιηθεί για να εκβιάσει αλλαγές στην περιοχή, άσχετες με τη δικαιοσύνη ή το ξεσκέπασμα της αλήθειας. Αυτό είναι το φυσικό μας δικαίωμα και το δικαίωμα κάθε άραβα και μουσουλμάνου. Συνεπώς δεν μπορούμε να υπογράψουμε ένα κενό σχέδιο για ένα δικαστήριο που στήθηκε κάπου στον κόσμο, για το οποίο έχουμε παρατηρήσεις, έναν διάλογο που έπρεπε να γίνει. Το μόνο που ζητάμε είναι ο διάλογος.
«Αυτό είναι ένα από τα μέσα για να διασπαστεί η αντιπολίτευση και γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλές δυνάμεις στην αντιπολίτευση που εκτίθενται σε εξαιρετικές πιέσεις. Ίσως το βάρος της πίεσης να επικεντρώνεται στον στρατηγό Αούν και το Ελεύθερο Πατριωτικό Κίνημα. Και άλλες δυνάμεις έχουν δεχθεί πίεση διαφορετικής μορφής. Ορισμένες δυνάμεις και προσωπικότητες εκτέθηκαν σε πιέσεις συγκεκριμένου σεκταριστικού χαρακτήρα, άλλες για συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους. Υπάρχει ξεκάθαρη και σκανδαλώδης αμερικανική παρέμβαση για να διαλυθεί και να αποδυναμωθεί η αντιπολίτευση και να προστατευθεί το άλλο στρατόπεδο.