Μονόδρομος ανεξαρτησίας και ειρήνης ένας εκλογικός νόμος χωρίς σέκτες
«Εύθραυστη ανακωχή» που κάνει προσπάθεια να συγκεράσει τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα των άμεσα και έμμεσα εμπλεκομένων στις αιματηρές συγκρούσεις του Μάη, χαρακτηρίζει τη συμφωνία της Ντόχα ο Κχάλεντ Χαντάντα, ΓΓ της ΚΕ του Λιβανικού ΚΚ. Ο Κχάλεντ Χαντάντα επισημαίνει ότι ούτε η συμφωνία της Ντόχα ούτε ο νέος εκλογικός νόμος που προέκυψε από αυτήν αντιμετωπίζουν την πολιτική κρίση και τα προβλήματα της χώρας, αλλά αντίθετα καλλιεργούν το έδαφος για την επόμενη αιματηρή εμφύλια κλιμάκωση, στο βωμό και της εξυπηρέτησης ξένων συμφερόντων. Ποια η γνώμη σας για τη συμφωνία της Ντόχα; Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η συμφωνία αποτέλεσε «νίκη» για τη «Χεζμπολάχ» και τους συμμάχους της στην αντιπολίτευση. Με δεδομένο ότι πίσω από τις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις του Λιβάνου βρίσκονται ισχυρές περιφερειακές ή ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, θεωρείτε ότι η ισορροπία δύναμης μεταξύ αυτών στη λιβανική πολιτική σκηνή άλλαξε μετά τις τελευταίες εξελίξεις;
Η συμφωνία της Ντόχα αποτέλεσε μια ανακωχή από τους εμπλεκόμενους στις συγκρούσεις στο Λίβανο, οι οποίοι, εδώ και ενάμιση χρόνο, βρίσκονται σ' ένα σιωπηλό πόλεμο. Για τους μεν, για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που εκπροσωπείται από την ομάδα της λεγόμενης «14ης Μάρτη» (που είναι κυρίως φιλο-αμερικανική και φιλο-σαουδαραβική), στόχος ήταν να ενισχυθεί η παρουσία τους στην εξουσία και να θέσουν υπό τον έλεγχό τους, εκτός από την κυβέρνηση, και την προεδρία της Δημοκρατίας.
Για τους δε, για την αντιπολίτευση, που εκπροσωπείται από τη λεγόμενη ομάδα της «8ης Μάρτη» (που είναι κυρίως φιλο-ιρανική και φιλοσυριακή), ο στόχος ήταν να αλλάξει η συνθήκη του Τάεφ και η υπάρχουσα πολιτική κατάσταση. Υπό την έννοια να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Μια πλειοψηφία που, όπως υποστηρίζουν, πρέπει να τους επιστραφεί γιατί, όπως λένε, χάρη σε αυτούς και στην τετραμερή συμμαχία που δημιουργήθηκε από αυτούς το 2005, γεννήθηκε η τωρινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ως συνέπεια της δολοφονίας του Ραφίκ Χαρίρι, του πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου. Επιπλέον, εκτιμούν ότι οι εκλογικές προτιμήσεις έχουν αλλάξει σημαντικά από την εισβολή του Ισραήλ το 2006 και μετά και αυτές οι αλλαγές δεν αντανακλώνται στο Κοινοβούλιο.
Αυτή η ανακωχή ακολούθησε, όπως ξέρουμε, τα αιματηρά γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Λίβανο στις 7 και 8 Μάη και τα οποία έγιναν αντιληπτά από τους Λιβανέζους σαν η αρχή ενός νέου εμφυλίου πολέμου. Ενός πολέμου που μπορεί να σταμάτησε γρήγορα, αλλά οι συνέπειές του δείχνουν έναν ηττημένο, την κυβέρνηση του Φουάντ Σινιόρα, και μέσα από αυτήν τη Σαουδική Αραβία, και ένα νικητή, τους παραδοσιακά αντιπολιτευόμενους αυτήν την κυβέρνηση, και μέσα από αυτούς τη Συρία και το Ιράν.
Αυτό σημαίνει ξεκάθαρα ότι αυτή η ανακωχή είναι πολύ εύθραυστη, γιατί γεννήθηκε, από τη μία πλευρά, από ένα νέο συσχετισμό δύναμης ο οποίος μπορεί ν' ανατραπεί ανά πάσα στιγμή, και από την άλλη, γιατί αυτοί που την επέβαλλαν ή την αποδέχτηκαν, δηλαδή οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Συρία, δεν επείγονται, στην παρούσα φάση, να εγκαθιδρύσουν μια μόνιμη ειρήνη ή να λύσουν οριστικά τη λιβανική κατάσταση, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις γενικότερες εξελίξεις στην περιοχή, κυρίως με ό,τι συμβαίνει στο Ιράκ και την Παλαιστίνη.
«Διάλειμμα» με πεπερασμένο ορίζοντα
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ορίζοντας «ζωής» αυτής της συμφωνίας; Μπορεί να γίνει βάση μιας μακρόχρονης περιόδου ηρεμίας;
Με αυτά που προκύπτουν από όσα περιληπτικώς αναφέραμε παραπάνω, ο ορίζοντας «ζωής» μιας τέτοιας συμφωνίας είναι εξαιρετικά ομιχλώδης, ακόμη και αν καταλήξει σε μια νέα κυβέρνηση, που θα αποκαλείται καταφανώς λανθασμένα «κυβέρνηση εθνικής ενότητας». Η κυβέρνηση που προβλέπεται από τη συμφωνία της Ντόχα δεν είναι παρά μια νέα διανομή της εθνικής «πίτας» μεταξύ των εμπλεκομένων στις συγκρούσεις πλευρών, οι οποίες παραλίγο να παρασύρουν τη χώρα σ' ένα φονικό πόλεμο θρησκευτικών δογμάτων (που ήδη στοίχισε τη ζωή σε 80 ανθρώπους το Μάη).
Από την άλλη, τα προβλήματα που εμπόδισαν επί τόσες εβδομάδες τη σύσταση αυτής της κυβέρνησης προέρχονται από το γεγονός ότι κάθε εμπλεκόμενη πλευρά θέλει να αξιοποιήσει το δικό της μερίδιο από την «εθνική πίτα» με στόχο να προετοιμάσει καλύτερα την παρουσία της στις βουλευτικές εκλογές του 2009. Οι εκπρόσωποι της συμμαχίας της αστικής τάξης στην εξουσία δηλώνουν χωρίς ντροπή ότι τα υπουργεία που διεκδικούν, θα τους βοηθήσουν να προσφέρουν υπηρεσίες στους ψηφοφόρους, προκειμένου να εξαγοράσουν τις ψήφους τους στις ερχόμενες εκλογές.
«Ο «νέος» εκλογικός νόμος προετοιμάζει μια νέα κλιμάκωση»
Στην Ντόχα συμφωνήθηκε και ένας καινούριος εκλογικός νόμος, που έγινε δεκτός και από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και από την αντιπολίτευση υπό τη «Χεζμπολάχ». Θα συνεισφέρει στην επίτευξη βημάτων προόδου ενόψει και των βουλευτικών εκλογών του 2009; Ποια είναι η θέση του Λιβανικού ΚΚ;
Η συμφωνία της Ντόχα έθεσε στο προσκήνιο όχι έναν καινούριο εκλογικό νόμο, αλλά μάλλον μια νέα και μερική εκδοχή του ήδη υπάρχοντος εκλογικού νόμου, του 1960. Πού βασίζεται αυτός ο νόμος του 1960; Βασίζεται στο θρυμματισμό της χώρας με καθαρά θρησκευτικούς όρους.Οι μικρές εκλογικές περιφέρειες, λοιπόν, επιτρέπουν στα διαφορετικά θρησκευτικά δόγματα και στις «εκτεταμένες μεγάλες οικογένειες» που κρατούν τις ρίζες τους από τη φεουδαρχία της οθωμανικής εποχής, να διασφαλίσουν περαιτέρω την εξουσία τους. Αυτή η κατάσταση, με μικρά διαλείμματα, οδήγησε σ' έναν φονικό 12ετή εμφύλιο πόλεμο που κατέστρεψε τα πάντα στη χώρα στο πέρασμά του.
Η επιστροφή σ' έναν τέτοιο εκλογικό νόμο, με μόνη διαφορά μια νέα διαίρεση του πληθυσμού της Βηρυτού μεταξύ μαρωνιτών και σουνιτών, δεν προοιωνίζεται τίποτε καλό για το μέλλον. Αντίθετα, θα προετοιμάσει, αν δε ληφθούν μέτρα και πρωτοβουλίες και δε γίνει μεγάλη προσπάθεια, ένα νέο εμφύλιο πόλεμο, που θα θυμίζει, σε μεγάλο βαθμό, αυτόν που βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα στο Ιράκ.
Γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους, οι Λιβανέζοι κομμουνιστές είμαστε οι πρώτοι που προσπαθήσαμε να τραβήξουμε την προσοχή σε όλα αυτά που προετοιμάζονται μέσα από έναν τέτοιο νόμο. Είμαστε οι πρώτοι που αρχίσαμε, έστω και με μικρά βήματα, εκστρατεία για να ενημερώσουμε και να δώσουμε στο λαό να κατανοήσει γιατί είναι αναγκαίος ένας πραγματικός εκλογικός νόμος, στηριγμένος σε δημοκρατικές βάσεις.
Ενας νόμος που δε θα βασίζει την αναλογική εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο στις θρησκευτικές σέκτες και δόγματα. Ενας νόμος που θα μεταμορφώνει το Λίβανο σε μία ενιαία εκλογική περιφέρεια, πέραν των δογμάτων. Ενας νόμος ο οποίος θα δίνει το δικαίωμα στους νέους των 18 χρόνων να ψηφίζουν. Ενας νόμος που, αρχικώς τουλάχιστον, θα διασφαλίζει με ποσόστωση την εκπροσώπηση των γυναικών.
Το Λιβανικό ΚΚ βασίζει τις προτάσεις του στο περιεχόμενο του αναθεωρημένου Συντάγματος το 1990, μετά από τη συμφωνία του Τάεφ. Η εκστρατεία μας στοχεύει στη μεταρρύθμιση της λιβανικής πολιτικής, αρχής γενομένης από τον εκλογικό νόμο, που, έτσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα, αποτελεί υποχρεωτικό μονόδρομο για να φτάσουμε στην εμφύλια ειρήνη. Και αυτό γιατί θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι στο Λίβανο το πολιτικό καθεστώς, που διακρίνεται τόσο για τον ταξικό όσο και για το σεκταριστικό του χαρακτήρα, εμποδίζει εδώ και περισσότερο από 150 χρόνια, τη μετατροπή του Λιβάνου σε ένα πραγματικό κράτος, σε μια πατρίδα για όλους τους πολίτες.
Οι Λιβανέζοι κυβερνούνται από τους επικεφαλής των θρησκευτικών σεκτών και εκείνοι με τη σειρά τους αναζητούν, πάντα, υποστήριξη από το εξωτερικό προκειμένου ν' ανταποκριθούν στο διαρκή πόλεμο που διεξάγεται μεταξύ τους, στο εσωτερικό της χώρας, και απειλεί τα, ήδη, κατακτημένα προνόμιά τους ή την ικανοποίηση νέων συμφερόντων τους. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, για το Λιβανικό ΚΚ ο αγώνας για λαϊκότητα του κράτους είναι, επί της ουσίας, αγώνας για την πατρίδα.
* * * * *
Συμφωνία του Τάεφ: υπογράφτηκε στην ομώνυμη πόλη της Σαουδικής Αραβίας στις 22 Οκτώβρη του 1982 και επικυρώθηκε στις 4 Νοέμβρη του ίδιου έτους από τα εναπομείναντα, στη ζωή, μέλη του λιβανικού Κοινοβουλίου του 1972, του τελευταίου, δηλαδή, που αναδείχτηκε πριν την έναρξη του σαρωτικού εμφυλίου πολέμου. Η συμφωνία θεωρείται η επίσημη λήξη του εμφυλίου, με εγγυητές άμεσους ή έμμεσους τη Συρία, τη Σ. Αραβία και τις ΗΠΑ. Αποκατέστησε τη λιβανική κυριαρχία στο Νότιο Λίβανο, που είχε τεθεί υπό ισραηλινή κατοχή. Αναγνώριζε την πληθυσμιακή υπεροχή της μουσουλμανικής κοινότητας δίνοντάς της, στη βάση του προϋπάρχοντος συντάγματος, την πρωθυπουργία (που ούτως ή άλλως κατείχε) χωρίς την υποχρέωση να εξαρτάται από τη βούληση του χριστιανού προέδρου. Τότε, ως μουσουλμανική πλειοψηφία είχαν αναγνωριστεί οι σουνίτες, κάτι που σήμερα αμφισβητείται από τους σιίτες, που, με γνώμονα το σύνταγμα, κατέχουν την προεδρία της Βουλής. Επίσης, όριζε πλαίσιο προϋποθέσεων για τη σταδιακή αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων από το Λίβανο, τα οποία λάμβαναν «προσωρινή» άδεια παραμονής στο νότο, ενώ προέβλεπε, χωρίς να θέτει χρονοδιάγραμμα, τη σταδιακή απαγκίστρωση του εκλογικού συστήματος από τις θρησκευτικές σέκτες.
Συμφωνία του Τάεφ: υπογράφτηκε στην ομώνυμη πόλη της Σαουδικής Αραβίας στις 22 Οκτώβρη του 1982 και επικυρώθηκε στις 4 Νοέμβρη του ίδιου έτους από τα εναπομείναντα, στη ζωή, μέλη του λιβανικού Κοινοβουλίου του 1972, του τελευταίου, δηλαδή, που αναδείχτηκε πριν την έναρξη του σαρωτικού εμφυλίου πολέμου. Η συμφωνία θεωρείται η επίσημη λήξη του εμφυλίου, με εγγυητές άμεσους ή έμμεσους τη Συρία, τη Σ. Αραβία και τις ΗΠΑ. Αποκατέστησε τη λιβανική κυριαρχία στο Νότιο Λίβανο, που είχε τεθεί υπό ισραηλινή κατοχή. Αναγνώριζε την πληθυσμιακή υπεροχή της μουσουλμανικής κοινότητας δίνοντάς της, στη βάση του προϋπάρχοντος συντάγματος, την πρωθυπουργία (που ούτως ή άλλως κατείχε) χωρίς την υποχρέωση να εξαρτάται από τη βούληση του χριστιανού προέδρου. Τότε, ως μουσουλμανική πλειοψηφία είχαν αναγνωριστεί οι σουνίτες, κάτι που σήμερα αμφισβητείται από τους σιίτες, που, με γνώμονα το σύνταγμα, κατέχουν την προεδρία της Βουλής. Επίσης, όριζε πλαίσιο προϋποθέσεων για τη σταδιακή αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων από το Λίβανο, τα οποία λάμβαναν «προσωρινή» άδεια παραμονής στο νότο, ενώ προέβλεπε, χωρίς να θέτει χρονοδιάγραμμα, τη σταδιακή απαγκίστρωση του εκλογικού συστήματος από τις θρησκευτικές σέκτες.
Αναρτήσεις
