Παλαιστίνιοι Κρατούμενοι

«Θα ήταν προτιμότερο να πνίξουμε τους κρατούμενους στην Νεκρά Θάλασσα, αν αυτό ήταν δυνατό, μιας και εκεί είναι το χαμηλότερο σημείο της γης».

- Avigdor Lieberman - πρώην αναπληρωτής του πρωθυπουργού του Ισραήλ μιλώντας για την απελευθέρωση των Παλαιστινίων κρατουμένων

Σε όλη την διάρκεια της ισραηλινής κατοχής , από το 1967, Παλαιστίνιοι όλων των ηλικιών έχουν κρατηθεί παράνομα από το Ισραήλ. Από το 1967, πάνω από 700.00 Παλαιστινίων έχουν κρατηθεί – συνολικά το 20% του πληθυσμού που διαμένει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη(1). Η πλειοψηφία των κρατουμένων είναι άντρες, γεγονός που σημαίνει ότι το ποσοστό διαμορφώνεται περίπου στο 40% του συνολικού αντρικού πληθυσμού των κατεχόμενων περιοχών(2). Η Παλαιστίνη τοποθετείται στις πρώτες θέσεις άλλης μίας μακάβριας στατιστικής έρευνας, σαν η χώρα με τους περισσότερους φυλακισμένους παγκοσμίως. Η ειρωνεία, σε αντίθεση με χώρες όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ, είναι ότι οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν φυλακιστεί από την δικιά τους κυβέρνηση.

Η σύλληψη και η κράτηση των Παλαιστινίων που μένουν στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, ορίζονται από ένα ευρύ πλαίσιο στρατιωτικών κανονισμών του Ισραήλ, που ελέγχει όλες τις πλευρές της ζωής των Παλαιστινίων. Υπάρχουν περισσότεροι από 1.500 γνωστοποιημένοι στρατιωτικοί κανονισμοί που ισχύουν στην Δυτική Όχθη και πάνω από 1.400 στην Λωρίδα της Γάζας. Συχνά οι διοικητές του ισραηλινού στρατού συγκεκριμένων περιοχών, εκδίδουν στρατιωτικές εντολές οι οποίες παραμένουν άγνωστες στον παλαιστινιακό πληθυσμό, έως ότου κάποιος τις παραβιάσει.(6).

Παρόλο που η πολιτική της κράτησης του Ισραήλ στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη είναι παράνομη, η διεθνής κοινότητα στέκεται αμίλητη, από φόβο να μην προσβάλει το οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρό Ισραήλ. Η σιωπή γίνεται εκκωφαντική, αν κάποιος αναλογιστεί το μέγεθος των στοιχείων που έχουν συγκεντρωθεί και αφορούν στην μεταχείριση των Παλαιστινίων κρατουμένων από τους κατακτητές τους. Σύμφωνα με ισραηλινούς, παλαιστινιακούς και διεθνείς οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Ισραήλ επανειλημμένα χρησιμοποιεί βασανιστήρια.

Στην ειρηνευτική διαδικασία της Ανάπολις, οι κρατούμενοι είχαν παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό που ονομάζεται «μέτρα εμπιστοσύνης», όταν ένας σημαντικός αριθμός κρατουμένων αποφυλακίστηκε σε αντάλλαγμα υποσχέσεων ή καλής συμπεριφοράς. Κάπως κυνικά όμως, έχουν φυλακιστεί περισσότεροι Παλαιστίνιοι στην διάρκεια του τελευταίου χρόνου, απ’ ότι ελευθερώθηκαν λόγω αυτών των μέτρων.

Δεδομένα

** Οι κρατούμενοι φυλάσσονται σε 30 κέντρα κρατουμένων (21 φυλακές, 5 κρατητήρια, 4 κέντρα ανάκρισης και τουλάχιστον ένα μυστικό ανακριτικό κέντρο) , που βρίσκονται εντός των ορίων του Ισραήλ, όπως αυτά καθορίστηκαν το 1967 (3).

**Ο αριθμός των Παλαιστινίων κρατουμένων διαφοροποιείται, ανάλογα με την πηγή. Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού παρακολουθεί περίπου 10.500 κρατούμενους (Οκτώβριος 2008). Το Addameer, που συγκεντρώνει δεδομένα από το HaMoked, που με τη σειρά του συγκεντρώνει δεδομένα από την Ισραηλινή Σωφρονιστική Υπηρεσία, εκτιμά ότι υπάρχουν 9.493 Παλαιστίνιοι φυλακισμένοι (4).

** Από τους 9.493 κρατούμενους, οι 750 είναι διοικητικοί κρατούμενοι, 349 είναι παιδιά κάτω των 18 χρόνων, 75 είναι γυναίκες, 47 είναι μέλη του Παλαιστινιακού Κοινοβουλίου. Σύμφωνα με την Ισραηλινή Σωφρονιστική Υπηρεσία το 70% των κρατουμένων έχει κριθεί ένοχο ή έχει συλληφθεί για αιματηρά εγκλήματα. Tο πολιτικό προφίλ των κρατουμένων είναι: 44% Φατάχ, 26% Χαμάς, 14% Ισλαμική Τζιχάντ, 5% Λαϊκό Μέτωπο, 1% Δημοκρατικό Μέτωπο και 10% δεν προσδιορίζονται (5)

Ισραηλινοί κανονισμοί

Η πλειοψηφία των Παλαιστινίων πολιτικών κρατουμένων κατηγορείται για αδικήματα βάσει των ισραηλινών στρατιωτικών κανονισμών. Υπάρχουν σχεδόν 1.500 στρατιωτικοί κανονισμοί που ισχύουν στην Δυτική Όχθη και πάνω από 1.400 στην Λωρίδα της Γάζας (6). Αυτές οι διαταγές καλύπτουν μια πλατιά ερμηνεία της έννοιας «ασφάλεια» και, ανάμεσα σε άλλα, έχουν πολιτική έκφραση.

Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η έκδοση νέων κανονισμών παραμένει άγνωστη και φανερώνονται μόνο αφού παραβιαστούν. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Στρατιωτική Εντολή 101, «απαγορεύονται οι πορείες διαμαρτυρίας ή οι συγκεντρώσεις (ομάδες δέκα ή περισσοτέρων ατόμων για θέματα που αφορούν ή σχετίζονται με την πολιτική), χωρίς την άδεια του Στρατιωτικού Διοικητή». Η δημοσιοποίηση πολιτικών άρθρων ή φωτογραφιών με «πολιτικό περιεχόμενο», απαγορεύεται επίσης βάσει της ίδιας εντολής (7).

Επιπλέον, σύμφωνα με την Στρατιωτική Εντολή 938 «η ένδειξη συμπαράστασης σε εχθρική οργάνωση, είτε κρατώντας σημαία ή ακούγοντας εθνικά τραγούδια θεωρείται εχθρική πράξη»(8). Λόγω της ευρείας ερμηνείας που δίνουν οι Ισραηλινοί στην «ασφάλεια», οι Παλαιστίνοι μπορούν να συλληφθούν και να κρατηθούν για οποιαδήποτε δημόσια δραστηριότητα, ανεξαρτήτως αν αποτελούν ή όχι κίνδυνο για το Ισραήλ.

Η διαδικασία κράτησης και απελευθέρωσης

Η σύλληψη μπορεί να γίνει οπουδήποτε: στα σπίτια, στον δρόμο, στα ισραηλινά σημεία ελέγχου. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι συλλήψεις γίνονται κατά την διάρκεια νυχτερινών επιδρομών σε σπίτια χωρίς να δίνεται καμία δικαιολογία για τον λόγο της κράτησης. Οι στρατιώτες συχνά πυροβολούν πριν εισβάλλουν στα σπίτια, χτυπούν τα μέλη της οικογένειας ή τα χρησιμοποιούν σαν ανθρώπινη ασπίδα. Η σύλληψη γίνεται με εξευτελιστικό τρόπο, χτυπώντας τους ή αναγκάζοντας τους να γδυθούν δημοσίως, πριν τους μεταφέρουν σε άγνωστη τοποθεσία(9).

Συχνά, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, οι ισραηλινές αρχές συμφωνούν να απελευθερώσουν σημαίνοντα πρόσωπα. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι εκείνο της 25ης Αυγούστου 2008, όταν απελευθερώθηκαν 198 κρατούμενοι. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ, επρόκειτο για μια μονομερή πράξη απελευθέρωσης «κατάδικων τρομοκρατών» – οι οποίοι όλοι προέρχονταν από παρατάξεις προσκείμενες στην ηγεσία της ΠΑ και τον πρόεδρο Αμπάς – «με την ελπίδα να προωθηθεί ο διάλογος με τους ρεαλιστές Παλαιστινίους, που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ και αντιτίθενται στην τρομοκρατία» (10).

Παρόλα αυτά, τα στατιστικά στοιχεία φανερώνουν ότι μόνο τον Αύγουστο, συνελήφθηκαν επιπλέον 338 Παλαιστίνιοι. Επίσης, το 2008 το Ισραήλ απελευθέρωσε περίπου 900 κρατούμενους, ενώ την ίδια χρονιά συνελήφθηκαν 1000 (12).

Διοικητική Κράτηση

Διοικητική είναι η κράτηση χωρίς να έχουν απαγγελθεί κατηγορίες ή να έχει οριστεί δικάσιμος, και γίνεται κατόπιν διοικητική διαταγής και όχι δικαστικής απόφασης.

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο η διοικητική κράτηση επιτρέπεται σε ένα κράτος για την αποτροπή κινδύνου που ενέχει αυτό από κάποιον μεμονωμένα. Ωστόσο, μιας και το Ισραήλ δεν έχει ορίσει ποτέ τα κριτήρια για το τι θεωρεί «κρατική ασφάλεια», η εφαρμογή της διοικητικής κράτησης αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Βάσει της ισραηλινής νομοθεσίας (Στρατιωτική Εντολή 1229-1998) η διαταγή για διοικητική κράτηση μπορεί να έχει διάρκεια έως 6 μήνες, χωρίς να ασκηθούν κατηγορίες ή να οριστεί δικάσιμος. Ενώ οι κρατούμενοι μπορούν να ασκήσουν έφεση, δεν επιτρέπεται σε αυτούς ή στους δικηγόρους τους να δουν τα στοιχεία ή να γνωρίζουν τους λόγους κράτησης τους, και γι’ αυτό είναι δύσκολο να ανατρέψουν τις όποιες κατηγορίες (13).

Το Ισραήλ ανανεώνει συχνά τις διαταγές διοικητικής κράτησης και μπορεί να το κάνει πολλές φορές, κρατώντας με αυτόν τον τρόπο τους Παλαιστίνιους φυλακισμένους επ’ αορίστον (14). Ένας από τους μακροβιότερους διοικητικούς κρατούμενους, παρέμεινε υπό προσωρινή κράτηση για περισσότερο από 8 χρόνια, χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες(15).

Το 2007, κατά μέσο όρο το Ισραήλ κρατούσε 830 διοικητικούς κρατούμενους μηνιαίως, δηλαδή 100 περισσότερους από τον μηνιαίο μέσο όρο του 2006 (16).

Διεθνές Δίκαιο

Στις 6 Ιουλίου 1951, το Ισραήλ επικύρωσε την συμμετοχή του στη τρίτη και τέταρτη Συνθήκη της Γενεύης, που αφορούσε στην μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου και την προστασία των πολιτών κατά την διάρκεια πολέμου αντίστοιχα. Παρά τις σαφείς και συγκεκριμένες επιπτώσεις αυτών των συνθηκών, το Ισραήλ έχει παραβεί τις υποχρεώσεις του σε αρκετές περιπτώσεις, σύμφωνα με πολλούς αξιόπιστους τοπικούς και διεθνείς οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Ισραήλ έχει παραβεί σχεδόν όλα τα άρθρα αυτών των συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων της μεταχείρισης, της διαδικασίας κράτησης, ακόμα και του χώρου κράτησης.

Για παράδειγμα, η μεταφορά κρατουμένων σε φυλακές εντός του Ισραήλ είναι παράνομη βάσει της 4ης Συνθήκης της Γενεύης που δηλώνει ότι «Προστατευόμενα πρόσωπα, που κατηγορούνται για αδικήματα, θα πρέπει να κρατούνται στην χώρα κατοχής και αν καταδικαστούν να εκτίσουν την ποινή τους σε αυτή». Επιπλέον, η κράτηση των φυλακισμένων εντός του Ισραήλ παραβιάζει το δικαίωμα των κρατουμένων να δέχονται επισκέψεις από τις οικογένειες τους, αφού στην καλύτερη περίπτωση αυτό είναι πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο. Η είσοδος στο Ισραήλ έχει απαγορευτεί στην πλειοψηφία των κατοίκων της Δυτικής Όχθης, ακόμα και για σύντομες επισκέψεις, ενώ οι επισκέψεις από οικογένειες της Γάζας σε συγγενείς που κρατούνται από το Ισραήλ, έχουν ανασταλεί από το 2007 (17).

Βασανιστήρια

Ως επακόλουθο της σύλληψης από τους Ισραηλινούς, οι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι συχνά κακοποιούνται σωματικά ή τους αφαιρούν τα ρούχα με τρόπο εξευτελιστικό, σε σχέση μάλιστα με τους κανόνες της κοινωνίας τους. Η ανάκριση γίνεται με τρόπο απάνθρωπο και ταπεινωτικό, που ισοδυναμεί με βασανιστήριο. Παρόλο που τον Σεπτέμβριο του 1999 το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, κήρυξε παράνομες πολλές από τις μεθόδους της Υπηρεσίας Ασφάλειας του Ισραήλ, ωστόσο παραμένουν αρκετά διαδεδομένες. Σύμφωνα με την ισραηλινή οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα B’Tselem, πάνω από το 85% των Παλαιστινίων κρατουμένων υπόκεινται σε βασανιστήρια( 18).

Οι μέθοδοι βασανιστηρίων περιλαμβάνουν: στέρηση ύπνου, δέσιμο του κρατούμενου σε καρέκλα σε οδυνηρή στάση, δαγκώματα, χτυπήματα, κλοτσιές, απειλές, λεκτικές προσβολές και εξευτελισμό, ακινητοποίηση του σώματος σε εξαιρετικά οδυνηρή στάση, σκόπιμη ακινητοποίηση με χειροπέδες, άσκηση πίεσης σε διάφορα σημεία του σώματος, εξαναγκασμός του κρατούμενου να καθίσει σε οδυνηρή στάση, πνίξιμο και άλλες μορφές βίας και ταπείνωσης (π.χ φτύσιμο και τράβηγμα των μαλλιών). Η μεταχείριση στην απομόνωση περιλαμβάνει: στέρηση ύπνου, έκθεση σε υπερβολική ζέστη ή κρύο, συνεχόμενη έκθεση σε τεχνητό φως και κράτηση σε απομόνωση κάτω από απάνθρωπες συνθήκες (18).

Οι συνθήκες στην φυλακή είναι τρομακτικές: πολλοί κρατούμενοι κοιμούνται σε σκηνές, οι οποίες είναι εξαιρετικά ζεστές το καλοκαίρι και κρύες το χειμώνα. Υπάρχει έντονο πρόβλημα συνωστισμού και η διατροφή τους είναι φτωχή, με αποτέλεσμα οι φυλακισμένοι να παρουσιάζουν υψηλούς δείκτες αναιμίας (19).

Παιδιά κρατούμενοι

Σύμφωνα με τους στρατιωτικούς κανονισμούς που ισχύουν στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, ένα παιδί άνω των 16 χρόνων, μπορεί να θεωρηθεί ενήλικας, σε αντίθεση με την Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών – που έχει προσυπογράψει το Ισραήλ – που ορίζει ότι παιδί είναι κάθε ανθρώπινο ον μικρότερο των 18 ετών.

Στην πραγματικότητα όμως, παιδιά 12 ετών έχουν κατηγορηθεί και καταδικαστεί σε ισραηλινά στρατιωτικά δικαστήρια. Μεταξύ των ηλικιών 12-14, τα παιδιά μπορούν να καταδικαστούν για αδικήματα για περίοδο μέχρι 6 μηνών. Μετά την ηλικία των 14, τα παιδιά δικάζονται ως ενήλικες. Δεν υπάρχουν δικαστήρια ανηλίκων και τα παιδιά συχνά κρατούνται σε κέντρα μαζί με ενήλικες(20).

Αυτό επίσης έρχεται σε άμεση αντίθεση με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών που ορίζει ότι «κάθε παιδί που στερείται την ελευθερία του θα χωρίζεται από τους ενήλικες, εκτός αν θεωρηθεί ότι είναι προτιμότερο να μην γίνει αυτό για το συμφέρον του παιδιού» (21).

Από τον Σεπτέμβριο του 2000 έως τον Αύγουστο του 2008, εκτιμάται ότι 6.700 παιδιά Παλαιστινίων συνελήφθηκαν, κρατήθηκαν σε ισραηλινά σωφρονιστικά ιδρύματα και είχαν την ίδια μεταχείριση με τους ενήλικες(22).

Επόμενο: Ανατολική Ιερουσαλήμ

Σημειώσεις

1. United Nations Human Rights Council. Human Rights Situation in Palestine and other occupied Arab Territories. http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/402/29/PDF/G0840229.pdf?OpenElement. January 2008.

2. Addameer Prisoner Support and Human Rights Association. Addameer Fact Sheet: The Palestinian Prisoners of Israel. Last updated September 2008.

3. ibid.

4. ibid.

5. Israeli Prison Service. Israeli Prison Service. http://www.ips.gov.il/NR/rdonlyres/CD985B51-45D2-4FE8-9638-0C7EF008316A/0/Shabas_Id_Eng_08.pdf. June 2008.

6. Addameer. Addameer Fact Sheet: The Palestinian Prisoners of Israel. Last updated September 2008.

7. Military Order 101, Concerning prohibition of incitement and hostile propaganda (1967) as cited in PLO Negotiations Affairs Department. Palestinian Political Prisoners. http://www.nad-plo.org/facts/others/Political%20Prisoners%20-%20August%202008.pdf. Updated August 2008.

8. PLO Negotiations Affairs Department. Palestinian Political Prisoners. Available Online at: http://www.nad-plo.org/facts/oth­ers/Political%20Prisoners%20-%20August%202008.pdf. Updated August 2008.

9. ibid.

10. Israel Ministry of Foreign Affairs. Behind the Headlines: Israeli release of Palestinian prisoners. 25 August 2008. http://www.mfa.gov.il/MFA/About+the+Ministry/Behind+the+Headlines/BTH+Israel+releases+Palestinian+prisoners+25-Aug-2008.htm Accessed 28 October 2008.

11. PLO Negotiations Affairs Department. Monthly Summary of Israeli Violations 1 – 31 August 2008. Published 11 September 2008. http://www.nad-plo.org/pmg/pmg-month/August%202008%20report.pdf.

12. United Nations Economic and Social Council. Question of the Violation of Human Rights in the Occupied Arab Territories, including Palestine. Report of the Special Rapporteur of the Commission on Human Rights, on the situation of human rights in the Palestinian territories, occupied by Israel since 1967. 17 January 2006. Available Online at: http://domino.un.org/unispal.nsf/fd807e46661e3689852570d00069e918/.

13. B’Tselem Israeli Information Center for Human Rights. Administrative Detention. http://www.btselem.org/English/Administrative_Detention/. Accessed 28 October 2008.

14. PLO Negotiations Affairs Department. Palestinian Political Prisoners. http://www.nad-plo.org/facts/others/Political%20Prisoners%20-%20August%202008.pdf. Updated August 2008.

15. Addameer. Addameer Fact Sheet: The Palestinian Prisoners of Israel. Last updated September 2008.

16. B’Tselem. Administrative Detention. Available Online at: http://www.btselem.org/English/Administrative_Detention/. Ac­cessed 28 October 2008.

17. UNITED NATIONS GENERAL ASSEMBLY, HUMAN RIGHTS COUNCIL. Human Rights Situation in Palestine and other oc­cupied Arab Territories. Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian territories occu­pied since 1967m John Dugard. 21 January 2008. P. 20, para 47. http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/402/29/PDF/G0840229.pdf?OpenElement

18. Reports by B’Tselem and the Public Committee Against Torture in Israel are quoted in PLO Negotiations Affairs Depart­ment. Palestinian Political Prisoners. Available Online at: http://www.nad-plo.org/facts/others/Political%20Prisoners%20-%20August%202008.pdf. Updated August 2008.

19. UNITED NATIONS GENERAL ASSEMBLY, HUMAN RIGHTS COUNCIL. Human Rights Situation in Palestine and other oc­cupied Arab Territories. Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian territories occu­pied since 1967m John Dugard. 21 January 2008. P. 20, para 47. http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G08/402/29/PDF/G0840229.pdf?OpenElement

20. Addameer Prisoner Support and Human Rights Association. Addameer Fact Sheet: The Palestinian Prisoners of Israel. Last updated September 2008. P.3.

21. UN Convention on the Rights of the Child. Adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 44/25 of 20 November 1989. Article 37 (c). http://www2.ohchr.org/english/law/crc.htm