(Προηγούμενο: Απόφαση της Διεθνούς Εκτελεστικής Επιτροπής της Τέταρτης Διεθνούς -Νοέμβρης 2000)
Ακόμα και μετά την είσοδο στην εποχή της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης στα μέσα της δεκαετίας του 1980 (που έφερε την Συμφωνία της Ουάσιγκτον το 1993) το ισραηλινό κράτος συνέχισε ως ένα βαθμό την παραδοσιακή της οικονομική πολιτική της δωροδοκίας της εργατικής τάξης για να κινητοποιήσει υποστήριξη για το σιωνιστικό έργο. Αυτό δεν πάει να πει ότι όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων δεν έχουν προτιμήσει να μειώσουν τις κοινωνικές υπηρεσίες ή μάλλον να τις αυξήσουν επαρκώς αντί να αυξήσουν τους φόρους στους πλούσιους. Έτσι δίπλα στα τεράστια έξοδα για την «ασφάλεια» -δηλαδή το στρατό- (ο προϋπολογισμός για τηνασφάλειαείναι10% του ΑΕΠ) οι προϋπολογισμοί για τις κοινωνικές υπηρεσίες στο Ισραήλ είναι σχετικά χαμηλοί σε σύγκριση με αυτούς της Ε.Ε.
Εντούτοις, ο προϋπολογισμός του 2002 δείχνει ότι ακόμα και η παραδοσιακή πολιτική προς τους εργάτες και τους φτωχούς έχει αρχίσει να αλλάζει δραστικά. Η πολιτική που τείνει να εξαίρει τους πλούσιους από το μοίρασμα του βάρους σε σύγκριση με τους εργάτες και τους φτωχούς έχουν φτάσει σε μέτρα άνευ προηγούμενου. Φαίνεται ότι οι θεσμοί της Παγκόσμιας Τράπεζας πιστεύουν ότι το καθεστώς απαρτχάιντ που επικρατεί στην Παλαιστίνη μπορεί να στηριχθεί με την στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ που συντηρείται από τις ΗΠΑ, ενώ η υποστήριξη των μαζών που στερούνται πολιτικά δικαιώματα μπορεί να επιτευχθεί με την επίκληση της «απειλής προς την ασφάλεια»
Το έτός 2000 το 34% του ισραηλινού πληθυσμού ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας και το 50% δεν έφτανε την οροφή φόρου εισοδήματος, σύμφωνα με την Έκθεση Φτώχειας που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από το Εθνικό Ινστιτούτο Ασφάλισης (11-12-2001).Επιπλέον, το 45.3% του συνολικού αριθμού οικογενειών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας σε σύγκριση με το 44.2% το 1999. Το όριο φτώχειας αλλάζει ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας: Προς το παρόν, στην περίπτωση δύο γονέων και δύο παιδιών, το όριο φτώχειας προσδιορίζεται ως μηνιαίο εισόδημα 4.448 σέκελ (περίπου $1.000). Ο David Regev (Yediot Ahronot, 12-12-2001)αναφέρει ότι εμπειρογνώμονες σε ζητήματα πρόνοιας λένε ότι «η έκθεση δεν απεικονίζει το έτος 2001, η οποία υπήρξε πολύ δριμύτερη από πλευράς ασφάλειας και οικονομίας, άλλα απεικονίζει με ακρίβεια την περίοδο πριν από το ξέσπασμα της Αλ Άκσα Ιντιφάντα κατά την οποία υπήρξε ανάπτυξη.» Επομένως οι οικονομολόγοι υπολογίζουν ότι «οι τιμές της φτώχειας για το έτος2001 θα είναι πολύ μεγαλύτερες».
Shlomo Svirski: «Αναμένω τη μέρα την οποία η ελίτ μας θα ντρέπεται για την πολιτική της»
Αποσπάσματα από μια συνέντευξη του κοινωνιολόγου Dr.Shlomo Svirski, διευθυντή του Κέντρου για την Έρευνα Δημόσιας Πολιτικής, Κοινωνικής Δικαιοσύνης και ΙσότηταςAvda στον Yael Gvirtz (Yediot Ahronot, 11-11-2001)
[...] Αρκούσε να παρακολουθήσει κανείς τη θλιμμένη διαδήλωση των ανέργων στην είσοδο του Dimona, μια «αναπτυσσόμενη πόλη» στο Negev κοντά στην τοποθεσία του πυρηνικού εργοστάσιου, αυτή τη βδομάδα για να καταλάβει το μέγεθος της απελπισίας τους. Αυτοί των οποίων τα ψυγεία είναι άδεια, ξέρουν καλά ότι δεν θα καταφέρουν το χρόνο που έρχεται να μαγειρέψουν καν μια θλιβερή σούπα. Η ύφεση θα οξυνθεί και σύμφωνα με αισιόδοξες προβλέψεις ο αριθμός των ανέργων θα αυξηθεί «μόνο» μέχρι ένα τέταρτο του εκατομμυρίου. Αυτό συνέβη ήδη ένα μήνα αργότερα .
Πέρυσι 50 επιχειρήσεις έκλεισαν όπως και 300 ακόμα πρωτοεμφανιζόμενες μικρές εταιρίες. Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Βιομηχάνων περίπου 100 ακόμα επιχειρήσεις βρίσκονται στο στάδιο της κατάρρευσης. Όταν εξετασθούν τα στοιχεία κατά περιοχές και τομείς, η σκηνή είναι ακόμα χειρότερη στο βορρά και το νότο. Σε όλες τις μεγάλες περιοχές ανεργίας, το ποσοστό αυτών που αναζητούν εργασία έφτασε στο μέσο όρο του 13%. Στις αραβικές κοινότητες η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. ΣτηνKufr Manda και στην Γαλιλαία το ποσοστό της ανεργίας πλησιάζει το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Περίπου το 72 % των Αράβων γυναικών βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας.
Το ποσοστό άπορων οικογενειών ανάμεσα στους ανέργους μεγαλώνει συστηματικά. Για έναν όλο και μεγαλύτερο αριθμό Ισραηλινών η αγορά εργασίας δεν μπορεί να εξασφαλίσει ένα ελάχιστο βιοτικό επίπεδο πλέον. Το ένα τρίτο των ισραηλινών οικογενειών κερδίζει ένα ποσό που θεωρείται στο όριο της φτώχειας. Το ποσοστό των παιδιών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας πλησιάζει το 40%.
Ε: Πως συμβαίνει και παρά το γεγονός ότι ο κρατικός προϋπολογισμός είναι ένα θέμα που επηρεάζει τον κάθε πολίτη, το κοινό δεν συμμετέχει στην συζήτηση για τον προορισμό του ούτε και αντιλαμβάνονται τις επιδράσεις του στην ποιότητα της ζωής τους;
Απ: Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η γλώσσα των οικονομολόγων που αντιπροσωπεύουν τη νεοφιλελεύθερη σχολή πήρε το έλεγχο του προσδιορισμού της οικονομικής πολιτικής και οικειοποιήθηκε κατά αποκλειστικότητα τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Ο λόγος για τις κοινωνικές ανάγκες έχει περιθωριοποιηθεί και αντί αυτού διεξάγεται μόνο με όρους μακροοικονομίας.
Ε: Αλλά τα στοιχεία υπάρχουν. Πώς γίνεται και μια διαφορετική γλώσσα ή άποψη μπορούν να αλλάξουν ουσιαστικά τα αποτελέσματα οποιασδήποτε μελέτης;
Απ: Εάν κοιτάξτε την κυβερνητική πολιτική από την προοπτική των μακροοικονομικών θα φτάσετε σε διαφορετικό συμπέρασμα από αυτό που φτάνει κανείς από την προοπτική των κοινωνικών αναγκών. Για παράδειγμα, ας πάρουμε το στοιχείο που λέει ότι τα δύο τρίτα της νεολαίας δεν κατορθώνουν να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο. Κοινωνικά αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία της επόμενης γενιάς - κυρίως προερχόμενοι από Εβραίους Μιζραχίμ και Άραβες -δε θα συμμετέχει στην οικονομική ανάπτυξη.
Αυτό είναι σοβαρό σενάριο. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ μιας τέτοιας οικονομίας και μιας οικονομίας όπου οι περισσότεροι εργαζόμενοι έχουν τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όταν εξετάζω τους προϋπολογισμούς για την εκπαίδευση της τελευταίας δεκαετίας, δε βλέπω επένδυση σε ανάπτυξη αλλά τεράστια διάβρωση. Θα ήθελα ο κρατικός προϋπολογισμός να συμπεριλάμβανε ένα είδος σχέδιο που θα υποσχόταν ότι η εικόνα θα άλλαζε εντελώς. Οι μακροοικονομολόγοι όμως δε βλέπουν καμία χρησιμότητα σε μια σημαντική αύξηση του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση.
Η τρέχουσα επαγγελματική συζήτηση εστιάζεται στην «ανάπτυξη». Εντούτοις οι πίνακες που έβγαλε το Κέντρο Avda δείχνουν ότι η «οικονομική ανάπτυξη» δε συμβαδίζει με την αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα. Οι καρποί της ανάπτυξης της ισραηλινής οικονομίας έχουν διαιρεθεί άνισα κατά την τελευταία δεκαετία. Ενώ το εισόδημα του άνω δέκατου έχει αυξηθεί αναλογικά με την καμπύλη ανάπτυξης, το εισόδημα των μεσαίων και κατώτερων - που αποτελούν τα τρία τέταρτα των εργαζομένων της ισραηλινής οικονομίας - σχεδόν δεν έχει αλλάξει. Επιπλέον, το ζήτημα της ανισότητας ανάμεσα σε Ισραηλινούς διαφορετικής καταγωγής είναι σοβαρό και έχει βαθιές ρίζες. Ενώ οι Εβραίοι Ασκεναζίμ έχουν βελτιώσει σημαντικά τους μισθούς τους την τελευταία δεκαετία, οι Μιζραχίμ τα έχουν βελτιώσει ελάχιστα. Οι μισθοί των Αράβων όμως σταθερά μειώνονται. Το 1999 ένας εργαζόμενος ασκεναζίμ κέρδιζε 1,5 φορές περισσότερα από έναν εργαζόμενο μιζραχίμ, και δύο φορές περισσότερα από έναν Άραβα εργαζόμενο.
E: Ώστε η τάση είναι όντως αυτή της αυξανόμενης ανισότητας;
Απ: Ήδη από τη δεκαετία του ‘80 προειδοποιήσαμε ότι η ο τομέας της κλωστοϋφαντουργίας δεν είχε μέλλον. Προ πολλού η κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε επενδύσει σε αυτούς τους εργάτες, παρόλα αυτά δεν έγινε τίποτα. Οι διάφορες κυβερνήσεις δεν έχουν κάνει τίποτα για να αναπτύξουν εναλλακτικές επιχειρήσεις σε αυτές τις «αναπτυσσόμενες πόλεις» οι περισσότερες από τις οποίες έχουν κλείσει.
Αντί να κατασκευάσουν στην Yeruham, μια αναπτυσσόμενη πόλη στο νότο, κάτι καλύτερο από το εργοστάσιο Fenicia, που παράγει γυάλινα μπουκάλια, δίνεται ένα δάνειο που καταφέρνει να κρατήσει το μέρος ζωντανό για μόνο ένα χρόνο ακόμα. Το μήνυμα είναι ότι οι άνεργοι είναι βάρος στην κοινωνία και η κυβερνητική πολιτική φροντίζει να τους καταστήσει βάρος. Οι μελέτες μας δείχνουν ότι υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια οι άνεργοι να πληρώνονται όσο το δυνατόν λιγότερο, σα να μην είναι για αυτό το σκοπό που πληρώνουμε καταρχήν εθνική ασφάλιση. Σπρώχνονται με τη βία στους κύκλους των επιδοτούμενων ανέργων.
Ε: Ποιο είναι το κόστος που πληρώνει η κοινωνία που δεν διεξάγεται γνήσια συζήτηση για τους σκοπούς του προϋπολογισμού;
Απ: Το κόστος είναι τεράστιο. Ανθρώπινο, ηθικό και οικονομικό. Πιστεύω ότι σήμερα υπάρχουν πάρα πολύ Ισραηλινοί που ντρέπονται για το κράτος τους. Εγώ περιμένω τη μέρα που η ελίτ μας θα ντρέπεται για την πολιτική που εφαρμόζει.
Ε: Ποιος είναι ο λόγος που μια πραγματική συζήτηση δεν διεξάγεται;
Απ: Εδώ και πολλά χρόνια η πολιτική διαδικασία έχει διαιρεθεί και διαλυθεί από διάφορους κοινωνικούς τομείς. Σήμερα δεν υπάρχει φωνή που να αντιπροσωπεύει τα κοινωνικά ζητήματα. Επιπλέον, τα ΜΜΕ, που αντιπροσωπεύουν ποικίλες απόψεις σχετικά με πολιτικά ζητήματα, π.χ. για την ισραηλινή-παλαιστινιακή σύγκρουση, έχουν μετατραπεί στη «Φωνή του Αφέντη» όσον αφορά το θέμα του προϋπολογισμού. Ο Υπουργός Οικονομικών διατείνεται ότι ο προϋπολογισμός έχει αυξηθεί εξαιτίας του προϋπολογισμού ασφαλείας. Είναι σωστό για μας ως κοινωνία να χρηματοδοτούν τον προϋπολογισμό ασφάλειας τα παιδιά και οι άποροι;
Ε: Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι η πολιτική του Σαρόν για θέματα πολιτικής και ασφάλειας κερδίζουν την εμπιστοσύνη του κοινού, ενώ δεν τον εμπιστεύεται όσον αφορά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα;
Απ: Η ημερήσια διάταξη για την πολιτική της ασφάλειας αντιπροσωπεύεται στην κυβέρνηση και δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση. Επομένως έχει συσπειρωθεί γύρω από τον πρωθυπουργό. Η κοινωνική και οικονομική ημερήσια διάταξη δεν αντιπροσωπεύεται καθόλου και επομένως υπάρχει πλήρης δυσπιστία. Στο Ισραήλ οι υπουργοί Παιδείας εδώ και χρόνια έχουν δηλώσει ότι φιλοδοξούν μέσα σε μια δεκαετία, το 50% της νεολαίας να εισαχθούν στα πανεπιστήμια. Εντούτοις αυτό είναι σαν να λένε ότι οι σχεδιαστές της εθνικής οικονομίας μας φιλοδοξούν το 50%να μην μπει στα πανεπιστήμια.
Ο Dr. Itshak Sporta του Κέντρου Avda πρόσθεσε ότι « η ιδεολογία του πρώην πρωθυπουργού του Ισραήλ Benjamin Netanyahu μας έβαλε σε μια ύφεση από το 1996 κιόλας. Από τότε οδεύουμε προς μια πολύ στρωσιγενή κοινωνία στην οποία τα άνω στρώματα καταναλώνουν τα οφέλη από όλες τις απόψεις, ενώ τα κεντρικά στρώματα συρρικνώνονται και ίσως πέσουν στο επίπεδο της βασικής επιβίωσης. Ο Μπάρακ και ο Σαρόν δεν έχουν φέρει μια άλλη αντίληψη δική τους αλλά ήταν απλώς δέσμιοι των οικονομολόγων.
Σε αντίθεση με την επικρατούσα γνώμη ο συνήθης τρόπος προσέγγισης των κοινωνικών ζητημάτων στο Ισραήλ δεν δίνει έμφαση στην κοινωνική αλληλεγγύη. Αντιθέτως, είναι εξαιρετικά ατομιστικός. Ο καθένας για τον εαυτό του. Ο σιωνισμός και ο εθνικισμός πάντα υπήρξαν οι παράγοντες που ένωναν και κινητοποιούσαν. Η ισραηλινή κοινωνία δεν έχει ποτέ υπάρξει σκοπός αφ‘ εαυτού».
Gideon Eshet: Οι Παλαιστίνιοι του 1948 και οι Εβραίοι Μιζραχίμ είναι οι σκληρότερα πληγέντες
Στην εφημερίδα Yediot Ahronot (15-01-2002) οικονομολόγος Gideon Eshet εξετάζει τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατες έρευνες για την οικονομική κατάσταση των Αράβων στο Ισραήλ.
Υπάρχει χάσμα 40% ανάμεσα στον μέσο Εβραίο και τον μέσο Άραβα όσον αφορά την αξία μιας ώρας δουλειάς. Ενώ ο μέσος Εβραίος άντρας κερδίζει 40,5 σέκελ την ώρα, ένας Άραβας κερδίζει μόνο 24,6 σέκελ. Όταν λάβουμε υπόψη το εισόδημα ολόκληρης της οικογένειας και εξετάσουμε το εισόδημα των δύο συζύγων, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη, επειδή οι Άραβες γυναίκες τείνουν να συμμετέχουν λιγότερα στο εργατικό δυναμικό. Αυτό ελαχιστοποιεί κατά πολύ το οικογενειακό εισόδημα και αυξάνει την εξάρτηση από κυβερνητικές πληρωμές, ιδιαίτερα για επιδόματα παιδιών.
Σε μια μακροπρόθεσμη μελέτη της φτώχειας ο MosheSha‘ayo και ο Michael Vaknin από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο βρήκαν ότι οι Άραβες αποτελούν το 75% των χρόνιων απόρων - δηλαδή, αυτοί που υπήρξαν άποροι κατά το διάστημα των 12 ετών της έρευνας, σε σύγκριση με μόνο 4% ανάμεσα στους Εβραίους ασκεναζίμ και 19% ανάμεσα στους Εβραίους Μιζραχίμ.
«Τι βρίσκεται πίσω από αυτά τα ευρήματα;» ρωτά ο Eshet:«Το ποσοστό Αράβων με ανώτερη μόρφωση σε επαγγέλματα χαμηλού εισοδήματος είναι 3 με 4 φορές μεγαλύτερο απ‘ ότι στους αντίστοιχους Εβραίους», γράφουν οι Gera και Cohen από το τμήμα έρευνας του Εθνικού Ινστιτούτου Ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και ένας Άραβας που έχει κατορθώσει να αποκτήσει μόρφωση δεν καταφέρνει να βρει μια κατάλληλη δουλειά και θα είναι υποχρεωμένος να συμβιβαστεί με μια δουλειά με πολύ μικρότερη αμοιβή. Έτσι «η πλειοψηφία των μορφωμένων Αράβων είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουν ως δάσκαλοι (18% των αντρών και 40% των γυναικών), σε σύγκριση με 8% και 26% αντίστοιχα ανάμεσα στους μορφωμένους Εβραίους. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία πιθανότητα να δουλέψουν σε διευθυντικές θέσεις οι μορφωμένοι Άραβες».
Ο Eshet συμπεραίνει: «Ξέρουν (οι Gera και Cohen) τι λένε. Την περασμένη βδομάδα αναφέρθηκε ότι η Shabak ζήτησε από το Υπουργείο Υποδομής να αποκλείσει μια ομάδα ανθρώπων που ασχολούνται με τις προετοιμασίες για το σύστημα ενέργειας, βασιζόμενη στο επιχείρημα ότι το ένα μέλος της ομάδας είναι γυναίκα αραβικής καταγωγής. Η Shabak είναι η αρχή που αποφασίζει ποιος Άραβας μπορεί να δουλέψει ως δάσκαλος στο Ισραήλ. Σε κυβερνητικά γραφεία -εκτός της παιδείας, πρόνοιας και υγείας (και ακόμα και εκεί η αντιπροσώπευσή τους είναι ελάχιστη -BTL) - είναι δύσκολο να βρεις Άραβες.
Εκτεταμένη έρευνα από τον καθηγητή Yinon Cohen από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ για τα κοινωνικο-οικονομικά χάσματα ανάμεσα στους ασκεναζίμ και μιζραχίμ μεταξύ το 1975-1995 (που αναφέρεται από την Hana Kim,Ha‘aretz, 01-01-2002) δείχνει ότι το χάσμα στη μόρφωση ανάμεσα σε δεύτερης γενιάς μιζραχίμ και ασκεναζίμ έχει παραμείνει το ίδιο: το ποσοστό αυτών με πανεπιστημιακά πτυχία ανάμεσα στους μιζραχίμ παρέμεινε λιγότερο από ένα τέταρτο του ποσοστού των ασκεναζίμ με πανεπιστημιακά πτυχία. Σε αυτές τις δύο δεκαετίες τα χάσματα εισοδήματος ανάμεσα στις δύο ομάδες έχουν αυξηθεί σημαντικά: το μέσο εισόδημα των μιζραχίμ έχει μειωθεί από το79% του μέσου εισοδήματος των ασκεναζίμ σε 70%. Σύμφωνα με τον καθηγητή Cohen δεν αποκλείεται το χάσμα εισοδήματος να έχει δημιουργηθεί όχι μόνο εξαιτίας του χάσματος στη μόρφωση αλλά και εξαιτίας «άμεσων διακρίσεων εις βάρος των μιζραχίμ στην αγορά εργασίας».
Παιδιά: διευρυνόμενα χάσματα
Η Ha‘aretz και η Yediot Ahronot δημοσίευσαν από τις 26-12-2001 τα κύρια σημεία της έκθεσης «Παιδιά στο Ισραήλ», που γίνεται ετήσια από το «Συμβούλιο για την Ευημερία των Παιδιών»και βασίζεται σε εκθέσεις της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας, του Εθνικού Ινστιτούτου Ασφάλισης και διαφόρων κυβερνητικών υπουργείων. Το Ισραήλ καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στον κατάλογο ανεπτυγμένων χωρών όσον αφορά τα ποσοστά απορίας που επικρατούν ανάμεσα σε παιδιά. Πλησιάζει το 40% όπως γραφείο Yael Gvirtz στην Yediot Ahronot (12-11-2001). Μόνο το Μεξικό έχει ψηλότερα ποσοστά.
Σύμφωνα με τον Dr. Yitzhak Kedman, γενικό διευθυντή του Συμβουλίου για την Ευημερία των Παιδιών, «όσον αφορά όλες τις διαστάσεις που εξετάσθηκαν διαφαίνεται καθαρά η διεύρυνση των χασμάτων ανάμεσα στις διάφορες ομάδες παιδιών στο Ισραήλ: Παιδιά που ζουν σε «αναπτυσσόμενες πόλεις» όπως τις Ofakim και Sderot, δηλαδή κυρίως των μιζραχίμ, και σε αραβικές περιοχές στερούνται σχεδόν παντελώς ευκαιριών σε σύγκριση με τα παιδιά στην Ramat Gan ή την Hertzelia στην κεντρική παράκτια λωρίδα, τα περισσότερα από τα οποία είναι Ασκεναζίμ. «Επιπλέον», λέει ο Kedman, «είμαστε μάρτυρες θυλακίων του τρίτου κόσμου που δημιουργούνται στο Ισραήλ. Όταν κάθε δεύτερο παιδί Αράβων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, αυτό είναι τριτοκοσμικό χαρακτηριστικό. (52,8% των παιδιών Αράβων ζουν στη φτώχεια σε σύγκριση με 17,2% των παιδιών Εβραίων - BTL) Όταν για χρόνια η θνησιμότητα στον αραβικό τομέα δε μειώνεται, αυτό είναι επίσης τριτοκοσμικό χαρακτηριστικό. Όταν η θνησιμότητα Εβραίων βρεφών έχει μειωθεί από 4,5% ανά χίλιες γεννήσεις το 1999 σε 4%το 2000, στον μουσουλμανικό τομέα έχει αυξηθεί από 9% σε 9,1%,αυτό επίσης είναι τριτοκοσμικό φαινόμενο».
Μια ερευνητική ομάδα από το Ινστιτούτο Van Leer στην Ιερουσαλήμ ανακάλυψε ότι τα χάσματα στη μόρφωση ανάμεσα σε δεύτερης γενιάς ασκεναζίμ και μιζραχίμ δεν έχουν μειωθεί κατά τη διάρκεια των χρόνων. Δοκιμές σε μετρικές εξετάσεις έδειξαν ότι, ενώ το 80% των ασκεναζίμ είχαν τα προσόντα για τριτοβάθμια εκπαίδευση, μόνο το 40% τα κατάφερνε ανάμεσα στους μιζραχίμ.(Gideon Eshet, Yediot Ahronot, 15-01-2002). Σύμφωνα με εκτενή στατιστική ανάλυση, που έγινε από το Υπουργείο Παιδείας, το Ισραήλ είναι η πιο πολωμένη χώρα στη Δύση όσον αφορά τα επιτεύγματα μάθησης των μαθητών της. Μόνο το ένα τρίτο των παιδιών μιζραχίμ που συμπλήρωσαν 12 χρόνια σχολείου θα κατορθώσουν να μπουν στο πανεπιστήμιο σε σύγκριση με τα τρία τέταρτα των μαθητών ασκεναζίμ. (Rali Sa‘ar, Ha‘aretz 16-10-2001).
Είναι εδώ η Αργεντινή;
Δεκάδες χιλιάδες συμμετείχαν σε δύο διαδηλώσεις που έγιναν στις 30 και 31 Δεκεμβρίου απέναντι από το συγκρότημα των κυβερνητικών γραφείων και την Knesset. Οργανώθηκαν από έναν ευρύ συνασπισμό οργανώσεων που αποτελούν το Φόρουμ για την Εκστρατεία Ενάντια στην Ανεργία σε συνεργασία με την Ένωση Κοινωνικών Λειτουργών και ΜΚΟ όπως και ερευνητικές ομάδες σαν το Κέντρο για Πληροφόρηση για Κοινωνική Δικαιοσύνη και Ισότητα στο Ισραήλ Avda, διάφορες φοιτητικές οργανώσεις όπως και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ. Την τελευταία στιγμή η Histadrutαποφάσισε να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις αλλά δεν κινητοποίησε ολόκληρη τη δύναμή της που αποτελείται από τα«μεγάλα εργατικά σωματεία», που αντιπροσωπεύουν το ανώτερο στρώμα της εργατικής τάξης και του οποίου τα συμφέροντα υπηρετεί η Histadrut.
Οι ακτιβιστές από το Φόρουμ για τον Αγώνα Ενάντια στον Κρατικό Προϋπολογισμό μοίρασαν φυλλάδια των οποίων η επικεφαλίδα έγραφε, «η Αργεντινή είναι εδώ». «Είναι σωστό ότι η Αργεντινή είναι μακριά από εδώ αλλά όσον αφορά οτιδήποτε που συνδέεται με την κοινωνική και οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, τη λαιμαργία των καπιταλιστών, τη θέληση να καθυποτάξουν τους εργάτες και τους ανέργους και τη φιλοδοξία να συσσωρεύσουν κέρδη για λογαριασμό τους - η ομοιότητα είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε απόσταση».
Η στάση του κατεστημένου σχετικά με την τρομερή κατάσταση των ανάπηρων είναι έκφραση αυτής της άσπλαχνης κοινωνίας που αναδύεται στο Ισραήλ. Στο άρθρο του με τίτλο«Χωρίς οίκτο και συμπόνια», ο Mordechai Gilat λέει τα πράγματα με το όνομά τους:«Η αλήθεια πρέπει να λέγεται στους ανάπηρους: Είσαστε ένα είδος ενόχλησης για τα περισσότερα μέλη της βουλής και την κυβέρνηση. Είσαστε πονοκέφαλος για τους ”κοινωνικούς‘ υπουργούς της Shas, Likud και του Εργατικού Κόμματος. Είσαστε μπελάς για αυτούς που προσποιούνται ότι είναι αντιπρόσωποι του προλεταριάτου, είσαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας, άνθρωποι που οι εκλεγμένοι ηγέτες προτιμούν ούτε να τους βλέπουν ούτε να τους ακούν. Σας θέλουν μακριά από τα μάτια τους, τις καρδιές τους και κυρίως μακριά από τη δημόσια τσέπη. Δεν υπάρχουν χρήματα για σας». (Yediot Ahronot, 09-01-2002)
Είναι εδώ η Αργεντινή; Όντως υπάρχει ευρεία αίσθηση ότι οι τρομερές οικονομικές συνθήκες της εργατικής τάξης και των απόρων όπως και η επιδεινούμενη κατάσταση των μεσαίων τάξεων έχουν φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Σύμφωνα με όλους τους οικονομικούς σχολιαστές, σε μερικούς μήνες το δημόσιο ταμείο θα πρέπει να παρουσιάσει σχέδιο για μια ακόμα σειρά περικοπών στον προϋπολογισμό ύψους μερικών εκατομμυρίων σέκελ.(Nehemia Shtresler, Ha‘aretz, 22-01-2002).
Κοινωνικοί επιστήμονες έχουν πρόσφατα συγκρίνει την επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση των χαμηλότερων στρωμάτων της εργατικής τάξης και των φτωχών υπό τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης με αυτήν της Αργεντινής. Επιπλέον τους απασχολεί η πιθανότητα ενός μαζικού ξεσηκωμού όπου η μεσαίες τάξεις που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν τις αποταμιεύσεις τους θα λάβουν μέρος στο ξεσηκωμό εδώ όπως έκαναν στην Αργεντινή.
Σε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για την κρίση στην Αργεντινή στο Ινστιτούτο Truman του Εβραϊκού Πανεπιστήμιου στις 03-01-2002, που οργανώθηκε από το Τμήμα Λατινικής Αμερικής, η σύγκριση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αργεντινή ήταν παρούσα στην αίθουσα σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου («Το Ισραήλ μπορεί να καταρρεύσει όπως η Αργεντινή», Aryeh Dayan,05-01-2002). Ο καθηγητής Roniger, κοινωνιολόγος του Εβραϊκού Πανεπιστήμιου που έχει κάνει έρευνα για την κοινωνία της Αργεντινής επεσήμανε τις ομοιότητες ανάμεσα στην κοινωνία του Ισραήλ και της Αργεντινής: «Ένα διευρυνόμενο κοινωνικό χάσμα, επιδεινούμενη φτώχεια, αυξανόμενη ανεργία, έλλειψη ανάπτυξης, ένα κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα που καταστρέφεται, έλλειψη εμπιστοσύνης στους ηγέτες. Δεδομένων αυτών των φαινομένων»,ο Roniger προσθέτει, «είναι ορθό να αναρωτηθούμε αν πρέπει να προετοιμαστούμε για παρόμοιες εξελίξεις».
Ο καθηγητής Ra‘anan Rein, διευθυντής του Ινστιτούτου Λατινοαμερικάνικής Ιστορίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ επίσης έθεσε την ερώτηση. «Το μήνυμα των γεγονότων στην Αργεντινή φτάνει πέρα από τα σύνορά της. Αυτό που απέτυχε στην Αργεντινή είναι η ίδια ακριβώς οικονομική συνταγή που προτείνεται από όλους τους οικονομολόγους συμπεριλαμβανομένων και αυτών ανάμεσά μας. Η κρίση εκεί προκαλεί ενδιαφέρον στο Ισραήλ επειδή είμαστε και εμείς θύματα αυτής της νεοφιλελεύθερης εμμονής, σύμφωνα με την οποία όλες οι ιδιωτικοποιήσεις υπηρετούν την αγορά και την οικονομία αμφότερα.» Η συγκεκριμένη καταστροφική νομισματική πολιτική εφαρμόστηκε μάλιστα στις δύο χώρες με τη βοήθεια του ίδιου οικονομολόγου: Ο Ya‘kov Fenkel, πρώην διευθυντής της Τράπεζες του Ισραήλ, ήταν επίσης ένας από τους στενότερους συμβούλους του πρώην Υπουργού Οικονομικών της Αργεντινής, DomingoCavallo, του οποίου η κυβέρνηση εκδιώχθηκε υπό την πίεση των μαζών .
Σε ένα επείγον συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Beer Sheva στις25-12-2001 (Tzvi Alush, Yediot Ahronot, 26-12-2001) η προειδοποίηση από την καθηγήτρια Slonim από το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας στο Beer Sheva ήταν ξεκάθαρη: «Η επίθεση εναντίον των επιδομάτων Εθνικής Ασφάλισης στον προϋπολογισμό του 2002 θα δημιουργήσει μια ολόκληρη γενιά που δε θα έχει τίποτα να χάσει. Οι βίαιες σκηνές που έχουμε παρακολουθήσει στην Αργεντινή θα συμβούν και εδώ. Είναι απλώς ζήτημα χρόνου.» Η Rachel Lev, συνάδερφός της, πρόσθεσε: «Το ξέσπασμα θα ξεκινήσει όταν η διαδικασία της επιδείνωσης της μεσαίας τάξης προς την ενσωμάτωση της στη φτωχότερη τάξη θα έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της».
(Συνέχεια: Ξεπερνώντας τα όρια- Η Παλαιστίνη και το Ισραήλ μετά τη Τζενίν)
Αναρτήσεις
