Οι αναλυτές λένε πως το σχέδιο της Γαλλίας για τις ισραηλινό-παλαιστινιακές συνομιλίες δεν αναφέρει καθόλου λεπτομέρειες και μιλάει κυρίως για το Παρίσι και όχι για τη Μέση Ανατολή.
Επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία: μια γαλλική ώθηση για να αναζωογονηθούν οι ισραηλινό-παλαιστινιακές συνομιλίες, η υπόσχεση μιας νέας ειρηνευτικής διαδικασίας χωρίς το βάρος των αμερικανικών αποτυχιών και μια πιθανή διέξοδο από την βία που επικρατεί στα κατεχόμενα εδάφη και έχει σκοτώσει εκατοντάδες.
Ξεκινάει με το σχέδιο του Γάλλου Προέδρου Ολλάντ για μια διεθνή ειρηνευτική συνδιάσκεψη μέσα στην Άνοιξη, θα ακολουθήσουν άμεσες συνομιλίες μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών διαπραγματευτών το καλοκαίρι και θα καταλήξει σε μια νέα συμφωνία εμπιστοσύνης και μέτρων που θα βάλει ένα τέλος στην διαμάχη.
Ωστόσο, η περιβόητη προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών, σχεδόν δύο χρόνια αφότου ο «Οδικός Χάρτης» των ΗΠΑ έπεσε στα βράχια, αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα: καμία πλευρά δεν συμφωνεί να συνομιλήσει, διαφωνούν για την μορφή των διαπραγματεύσεων και δεν υπάρχει προθεσμία για να πιέσει την κατάσταση.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε δει αρκετές συναντήσεις ανάμεσα σε Γάλλους, Ισραηλινούς και Άραβες διπλωμάτες. Ο Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών Jean-Marc Ayrault, συναντήθηκε με τους ομόλογούς του από την Αραβική Λεγεώνα στην Αίγυπτο και το αποτέλεσμα ήταν να δεχτεί η τελευταία να στηρίξει την γαλλική πρωτοβουλία εφόσον υπάρξει ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα ως προς τα αποτελέσματα.
Μια βδομάδα μετά, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Νεντανιάχου συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ολλάντ για την συμφωνία.
Ο ειδικός απεσταλμένος της Γαλλίας Dore Gold συναντήθηκε με τον ΓΓ του Υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ και τον υπεύθυνο της διαπραγματευτικής ομάδας Isaac Molho. Στη συνέχεια συναντήθηκε με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Αμπάς, τον Υπουργό Εξωτερικών Riad al-Malki και τον Saeb Erekat.
Όπως είπαν οι Γάλλοι διπλωμάτες, ήταν τα πρώτα βήματα εκτόνωσης της «πυριτιδαποθήκης» που απειλεί να ανατιναχτεί με τις συνεχιζόμενες επιθέσεις των Παλαιστινίων. «Το στάτους κβο δεν μπορεί να παραμείνει έτσι», είπε ο Ayrault.
Παρόλα αυτά, οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς και το γαλλικό σχέδιο είναι ακόμα στον αρχικό σχεδιασμό. Ένας ευρωπαίος διπλωμάτης στην Ιερουσαλήμ είπε πως η επίσκεψη των Γάλλων στο Ισραήλ ήταν «ανιχνευτική» και για τις δύο πλευρές. Άλλη πηγή, κοντά στους Γάλλους, είπε ότι ο βασικός στόχος ήταν να «ακούσουν και να διαβεβαιώσουν» και τις δύο πλευρές.
Δύσκολο εγχείρημα
Αν θέλει να πάρει τη δουλειά, η Γαλλία πρέπει να κάνει πολλά.
Τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει αρκετές πρωτοβουλίες, όπως τον προηγούμενο Σεπτέμβριο που το Κουαρτέτο, μια ομάδα από διεθνής οντότητες, δούλεψε τον δικό της «οδικό χάρτη» για να εφαρμόσει προηγούμενες συμφωνίες. Έγιναν αρκετές συναντήσεις με περιφερειακούς συνεταίρους, αλλά δεν έγινε καμία δήλωση ή πρόοδο.
Στον ΟΗΕ, εδώ και τέσσερα χρόνια, τα ψηφίσματα είναι σε αναμονή. Πιο πρόσφατα, τον Οκτώβριο το προσωρινό μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Νέα Ζηλανδία έφτιαξε ένα προσχέδιο ψηφίσματος που καλούσε το Ισραήλ να παγώσει την κατασκευή εποικισμών στη Δυτική Όχθη και τις κατεδαφίσεις σπιτιών και καλούσε τους Παλαιστίνιους να σταματήσουν τις ενέργειες προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εις βάρος του Ισραήλ. Το ψήφισμα είναι σε αναμονή.
Οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να τους επιτρέψει να κατηγορήσουν το Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου στη διάρκεια της επίθεσης στη Γάζα το 2014 και να προκαλέσουν έρευνα για τους εποικισμούς στη Δυτική Όχθη.
Στην Ευρώπη, η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ στήριξε τον Νεντανιάχου και δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι «τώρα ίσως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για μεγάλα βήματα», αφήνοντας τη Γαλλία απομονωμένη. Προφανώς η διεθνής κοινότητα δεν επιθυμεί να πιέσει τις δύο πλευρές έστω να ξεκινήσουν οι συνομιλίες.
Ο διευθυντής του ισραηλινού ΥΠΕΞ, αναρωτιέται για την «λογική που επικρατεί» πίσω από την γαλλική πρωτοβουλία. Οι Ισραηλινοί διπλωμάτες δεν θέλουν διεθνή ανάμειξη στην ειρηνευτική διαδικασία. Ο Νεντανιάχου είπε ότι «η ειρήνη δεν μπορεί να επιβληθεί από έξω».
Ο Ofer Zalzberg, αναλυτής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων, είπε «έχουμε δει αρκετές φορές τις ισραηλινές κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν τις διαπραγματεύσεις σαν ένα εργαλείο διαχείρισης της σύγκρουσης».
Ευχαριστώ, αλλά όχι
Αν και οι Ισραηλινοί είπαν ότι θα «μελετήσουν» την γαλλική πρόταση, φαίνεται πως δεν έχουν καμία διάθεση να εμπλακούν. Μετά την επίσκεψη της γαλλικής αποστολής, ευρωπαϊκή πηγή που βρίσκεται στο Ισραήλ είπε ότι οι Ισραηλινοί διπλωμάτες ήταν επικριτικοί για την γαλλική πρωτοβουλία. «Δεν είναι το πλαίσιο που είχαν υπόψη», είπε.
Οι Παλαιστίνιοι, θετικοί στην αρχή, έχουν αλλάξει στάση. Μετά την συνάντηση με τους Γάλλους, ο διαπραγματευτής Erekat είπε «ακόμα δεν υπάρχει πρωτοβουλία», προσθέτοντας ότι περιμένει ένα πιο λεπτομερές σχέδιο και μια δεσμευτική συμφωνία.
Ο Yaron Ezrahi, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο εβραϊκό πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, είπε «χωρίς καταληκτική προθεσμία, δεν υπάρχει πρωτοβουλία. Χωρίς να βάζει προθεσμίες, είναι σα να ακυρώνει τη γαλλική δυναμική και είναι κρίμα που ο Jean-Marc Ayrault δεν δεσμεύεται με ημερομηνίες».
Οι Παλαιστίνιοι, αντίθετα με τους Ισραηλινούς, θέλουν διεθνούς συνέταιρους στην ειρηνευτική διαδικασία. Ένας πρώην παλαιστίνιος διαπραγματευτής είπε πως αυτό ήταν το κλειδί της στρατηγικής Αμπάς. «Ο Αμπάς θέλει διεθνή στήριξη ώστε οι όροι να είναι σύμφωνοι με το διεθνές δίκαιο. Το Ισραήλ όμως δεν έχει κανένα λόγο να το δεχτεί, αφού σίγουρα θα καταδικάσουν πολλές από τις πρακτικές του εις βάρος των παλαιστινίων».
Όμως, παρά την διαφωνία να διαπραγματευτούν πριν καν ξεκινήσουν οι συνομιλίες, οι σχολιαστές πιστεύουν ότι θα ξεκινήσει μια καινούρια φάση στη διπλωματία. Ο Αμπάς έχει αναφερθεί αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα στην «επιτυχία της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν» -που υπογράφτηκε αφότου η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το Ιράν κάθισαν μαζί στο ίδιο τραπέζι- και φαίνεται να ελπίζει για ένα παρόμοιο αποτέλεσμα στην ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση.
Ο Daniel Levy, πρώην ισραηλινός διπλωμάτης και επικεφαλής τους προγράμματος Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είπε «ένα πιθανό πλεονέκτημα της γαλλικής προσέγγισης είναι ότι θα ξεπεραστεί η αποκλειστική διαχείριση των ειρηνευτικών προσπαθειών από τις ΗΠΑ και η Γαλλία, μαζί με άλλους, θα έχουν μεγαλύτερο ρόλο και θα είναι λιγότερο δέσμιοι από τους αμερικάνους».
Η γαλλική φιλοδοξία
Μια άλλη πλευρά, λένε οι σχολιαστές, είναι ότι η Γαλλία προσπαθεί να παίξει έναν διευρυμένο ρόλο στη Μέση Ανατολή καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτινάξουν τον ρόλο του «διεθνή χωροφύλακα».
Μια βδομάδα πριν την επίσκεψη του Vimont, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, ήταν στην Ιερουσαλήμ, το Τελ Αβίβ και τη Ραμάλα. Δεν είχε όμως να προσφέρει στις συνομιλίες, δείχνοντας τον ολοφάνερο σκεπτικισμό του Ομπάμα αν θα υπάρξει τελική λύση πριν φύγει από τον Λευκό Οίκο.
«Υπάρχουν δύο σχολές σκέψης», είπε ο Δρ. Mahdi Abdul Hadi, επικεφαλής της Παλαιστινιακής Ακαδημαϊκής Κοινωνίας για την Μελέτη των Διεθνών Σχέσεων (PASSIA). «Η Γαλλία θα αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως ενδιάμεσος ή η γαλλική πρωτοβουλία είναι μέρος μιας μοιρασμένης δυτικής ατζέντας και καταμερισμός εργασιών ανάμεσα σε Ευρώπη και Αμερική».
Ο Hadi είπε επίσης πως υπάρχει και η εγχώρια διάσταση στο ξαφνικό ενδιαφέρον των Γάλλων. «Η Γαλλία θέλει να περάσει ένα μήνυμα στους ψηφοφόρους της ότι παρακολουθεί τα όσα γίνονται στη Μέση Ανατολή, ειδικά μετά την επίθεση στο Παρίσι».
Ο Zalzburg συμφωνεί. «Για την Γαλλία, είναι κυρίως εσωτερική πολιτική. Υπάρχουν σημαντικές εβραϊκές και μουσουλμανικές κοινότητες στη Γαλλία που επηρεάζονται από τις σχέσεις Ισραήλ-Παλαιστίνης».
Όταν ρωτήθηκε αν θα υπάρξει νομικός τρόπος για να ξεκινήσουν οι συνομιλίες, ένας πρώην Παλαιστίνιος διπλωμάτης είπε «ό,τι χρειαστεί».
Αναρτήσεις
