Ο πόλεμος των Μέσων Ενημέρωσης

«νομίζω ότι προσπαθούν να εξαφανίσουν τους αυτόπτες μάρτυρες»
Akrma As-Satari- Al ALam TV

Οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν την ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση αντιμετωπίζουν ένα σωρό προκλήσεις και εμπόδια στην δουλειά τους από την ισραηλινή κυβέρνηση. Καθώς είναι η μοναδική κρατική εξουσία στην περιοχή, κάποιος πρέπει να πάει στο Ισραήλ και όχι στην Παλαιστίνη για να πάρει τα διαπιστευτήρια και την βίζα εργασίας. Αυτές οι δύο δημοσιογραφικές αναγκαιότητες όμως έχουν υψηλό τίμημα, γιατί οι δημοσιογράφοι πρέπει να καταθέσουν την δουλειά τους στην ισραηλινή λογοκρισία.

Πέρα από την καταγραφή των μετακινήσεων και της δουλειάς των δημοσιογράφων, το Ισραήλ τους επιβάλει ένα σωρό από τυχαίους και έκτακτους κανονισμούς. Για παράδειγμα στα μέσα Νοεμβρίου, σχεδόν ένα μήνα πριν ξεκινήσει η επίθεση, το ισραηλινό γραφείο τύπου δήλωσε πως «μόνο μία κάρτα τύπου –και άρα βίζα εργασίας- θα εκδίδεται σε παντρεμένα ζευγάρια». Αυτός ο νόμος υπήρχε στα βιβλία για αρκετό καιρό – το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα ξεκινούσε την εφαρμογή του.

Γιατί ένας τέτοιος νόμος θα επηρέαζε την δημοσιογραφική κάλυψη του πολέμου; Η απάντηση είναι απλή: ο τρόπος ζωής και η δουλειά του δημοσιογράφου απαιτεί να δημιουργούνται σχέσεις πάνω σε μια κοινή καριέρα. Ως αποτέλεσμα του παραπάνω κανονισμού, 12 ζευγάρια διεθνών δημοσιογράφων βρέθηκαν αντιμέτωποι με την προοπτική να χάσουν το μισό τους εισόδημα ακόμα και την δυνατότητα να παραμείνουν με τον ίδιο συνεργάτη.

Τα ζευγάρια κατέθεσαν μήνυση και αρκετά γύρισαν στις πατρίδες τους για να διευθετήσουν το ζήτημα με τις δικές τους αντίστοιχες δημοσιογραφικές μεθόδους.

Κλείνοντας το παράθυρο

Μήνες πριν την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, είχαν ανακηρύξει την ζώνη «εχθρική οντότητα» και είχαν επιβάλλει μια κλειστή στρατιωτική περίμετρο γύρω από την μικρή παραλιακή λωρίδα. Δεν ήταν μόνο ο αποκλεισμός που εντάθηκε ακόμα περισσότερο, αλλά οι δημοσιογράφοι και το υγειονομικό προσωπικό ξαφνικά ανακάλυψαν πως ήταν αδύνατη η όποια πρόσβαση στη Γάζα- το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να φύγουν.

Σιγά-σιγά, η Λωρίδα της Γάζας άδειασε από δημοσιογράφους όπως άδειασε και από την απαραίτητη διεθνή βοήθεια. Όσοι παρέμειναν είχαν αρχίσει να ετοιμάζονται για την ετήσια σύγκλιση στην Βηθλεέμ της Δυτικής Όχθης για την «Αιώνια χριστουγεννιάτικη ιστορία με το γαϊδουράκι στο σημείο ελέγχου».

Εξάλλου, το Ισραήλ μιλούσε για μια επίθεση στη Γάζα για μήνες και μόνο λίγες μέρες πριν τελικά επιτεθεί, είχε γνωστοποιήσει την «αναβολή» της συνάντησης του συμβουλίου ασφαλείας. Ακόμα και αυτά τα τόσο κοντινά γεγονότα ξέφυγαν από την προσοχή όλων, όταν άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες βόμβες – δύο μέρες μετά τα Χριστούγεννα και τρεις μέρες πριν την Πρωτοχρονιά.

Η αγριότητα της πρώτης μέρας της επίθεσης ξύπνησε τα διεθνή μίντια από τον χριστουγεννιάτικο λήθαργο και άρχισαν να τρέχουν, χωρίς αποτέλεσμα, για να επιστρέψουν στη Γάζα και να καλύψουν το μεγάλο γεγονός. Όταν έφτασαν στο αεροδρόμιο του Ben Gurion, ανακάλυψαν πως το Ισραήλ είχε ήδη φτιάξει ένα προσχέδιο για το είδος της ιστορίας που ήθελε να καλύψουν.

Εκατοντάδες διεθνείς δημοσιογράφοι και εικονολήπτες συγκεντρώθηκαν σε ένα παρατηρητήριο έξω από την Γάζα. Από κει μπορούσαν να δουν τα σύννεφα καπνού και να ακούσουν τον ήχο από τις μηχανές των αεροπλάνων, αλλά δεν μπορούσαν να δουν τον πραγματικό πόνο και την καταστροφή που συνέβαινε ένα μόλις χιλιόμετρο μακριά.

Σε αρκετούς δημοσιογράφους, κυρίως Ισραηλινούς, δόθηκε η ευκαιρία να καταγράψουν το γεγονός με το να ενσωματωθούν στις ισραηλινές μαχητικές μονάδες. Μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003, είναι αναμενόμενο να περιμένουμε πως η ενσωμάτωση δεν αποτελεί τον πιο αντικειμενικό τρόπο για να καταγραφεί ένα γεγονός. Οι Ισραηλινοί δημοσιογράφοι που συμμετείχαν σε αυτήν, αργότερα συμφώνησαν με αυτό. «Ήμουν φαντάρος και ξέρω τι πέρναγαν αυτοί οι άντρες. Ήταν αδύνατο να μην τους στηρίξω – ειδικά όταν προστάτευαν την ζωή σου».

Αν όλα αποτύχουν – σκοτώστε τους

Παρά την έξυπνη «μιντιακή διαχείριση» του Ισραήλ υπό τους όρους της περιορισμένης πρόσβασης στον πόλεμο, αρκετοί και κυρίως ντόπιοι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι, παρέμειναν στη Γάζα για να καλύψουν τον πόλεμο. Επειδή δεν επιτρεπόταν η είσοδος σε κανέναν άλλον, οι εικονολήπτες του Ramattan έγιναν τα μάτια και τα αυτιά του κόσμου. Τα δημοσιογραφικά συνεργεία δεν είχαν άλλη επιλογή από το να δείχνουν τα πλάνα των ηρωικών εικονοληπτών ή κάποιον δημοσιογράφο να κάνει ρεπορτάζ πάνω στα ερείπια.

Το Al JAzeera, το ειδησεογραφικό κανάλι με έδρα το Κατάρ, είχε τους μόνους αγγλόφωνους δημοσιογράφους μέσα στη Γάζα. Το κανάλι είχε μπει το στόχαστρο των ΗΠΑ για την κάλυψη της εισβολής στο Ιράκ το 2003 και είχε ήδη απαγορευτεί στη Βόρεια Αμερική. Ωστόσο, οι αποκλειστικότητες και η ποιότητα των δημοσιογράφων, εξασφάλιζαν ότι, απαγορευμένο ή μη, οι θεατές θα μάθαιναν την ιστορία από μέσα στα αγγλικά.

Αν και το Ισραήλ είχε σφραγίσει σχεδόν τέλεια την Γάζα από τον υπόλοιπο κόσμο, οι λίγοι εναπομείναντες δημοσιογράφοι έβγαζαν προς τα έξω αρκετές ιστορίες και προκαλούσαν την καλά σχεδιασμένη αφήγηση του Ισραήλ. Αρκετοί είναι εκείνοι που εικάζουν ότι αυτός είναι και ο λόγος που το Ισραήλ επέλεξε να «στείλει ένα μήνυμα» προς τον τύπο στις 5 και 9 Ιανουαρίου.

Και στις δύο περιπτώσεις, η τοποθεσία των δημοσιογράφων ήταν γνωστή (το Κτίριο των Διεθνών ΜΜΕ και το Γραφείο του Διεθνούς Τύπου) και είχαν δώσει τις συντεταγμένες στον ισραηλινό στρατό. Παρόλα αυτά και παρά το γεγονός ότι δεκάδες δημοσιογράφοι κατέθεσαν ότι δεν υπήρχε παραστρατιωτική δραστηριότητα κοντά στα κτίρια, χτυπήθηκαν από πυρά ακριβείας.

Σχεδόν όπως και για το νοσηλευτικό/ιατρικό προσωπικό και για τους αμάχους, η στοχοποίηση δημοσιογράφων είναι παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ήδη ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία έχουν ζητήσει την διεξαγωγή έρευνας για τα δύο αυτά περιστατικά – ο χρόνος θα δείξει αν υπάρξουν αποτελέσματα.


Η πολεμική προπαγάνδα του Ισραήλ
(14 Ιανουαρίου 2009)

Μετά τον πόλεμο με τον Λίβανο το 2006, το Ισραήλ αποφάσισε ότι χρειαζόταν να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα Δημοσίων Σχέσεων για να ασχοληθεί με την hasbara – στα εβραϊκά η «δικαιολογία»-, μιας και η κάλυψη των ΜΜΕ και ο δείχτης θανάτων –πάνω από 1.000 Λιβανέζοι άμαχοι- έκαναν το Ισραήλ να φαίνεται «κακό». Με άλλα λόγια, η «Διεύθυνση Εθνικής Ενημέρωσης» που δημιουργήθηκε το 2008, ασχολείται με την πληροφόρηση και την προπαγάνδα. Το πρόγραμμα αυτό χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίμακα στην διάρκεια της ισραηλινής εισβολής στη Γάζα.

Για να μπορούν να στέλνουν Ισραηλινούς διπλωμάτες σε όλο τον κόσμο για να κερδίσουν την διεθνή στήριξη, το πρόγραμμα στρατολόγησε ανθρώπους που μιλούσαν αραβικά, ιταλικά, ισπανικά και γερμανικά, έτοιμους να εξηγήσουν την κατάσταση στη Γάζα σε οποιοδήποτε εκπρόσωπο ΜΜΕ για να μην κρίνει από μόνος του την αυξανόμενη χειροτέρευση της κατάστασης.

Το «φιλό-ισραηλινό, αντί Χαμάς» μήνυμα που έβγαινε στα διεθνή ΜΜΕ ήταν το βασικό επίκεντρο της Διεύθυνσης. Η βασική στρατηγική του «μηχανισμού της hasbara είναι ο συντονισμός όλων των ισραηλινών υπηρεσιών που ασχολούνται με τις επικοινωνιακές σχέσεις και την δημόσια διπλωματία, για να σχεδιάσουν ένα κοινό μήνυμα προς τα μίντια.

Στην περίπτωση της Γάζας, η στρατηγική της Διεύθυνσης Δημοσίων σχέσεων επικεντρώθηκε σε αρκετά κρίσιμα μηνύματα που επαναλαμβάνονταν συχνά, όπως: «Η Χαμάς έσπασε την συμφωνία κατάπαυσης πυρός», «σκοπός του Ισραήλ είναι να προστατεύσει τον πληθυσμό του», «η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που στοχεύει Ισραηλινούς άμαχους».

Σύμφωνα με τον Διευθυντή, Yarden Vatikai, «γενικά θεωρούμε ότι έχουμε πετύχει να στείλουμε το μήνυμα παντού». Φυσικά βοηθάει το γεγονός ότι οι Ισραηλινοί εκπρόσωποι δικαιούνται τον διπλάσιο χρόνο στα διεθνή μίντια από τους Παλαιστίνιους, σύμφωνα με μια μελέτη που έκανε το Ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών.

Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Διεύθυνση Εθνικής Ενημέρωσης είναι οι «αποπροσανατολιστικές» εικόνες από την Γάζα. Ένας Ισραηλινός εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων, παραδέχεται ότι «στον πόλεμο των εικόνων, χάνουμε. Και αυτό πρέπει να το διορθώσουμε, να το εξηγήσουμε ή να το ισορροπήσουμε με άλλους τρόπους».

Προφανώς και η Διεύθυνση γνώριζε καιρό πριν την εισβολή, ότι θα χρειαζόταν πιθανά να εξισορροπήσει ανεπιθύμητες εικόνες, ξεκινώντας μια εκστρατεία μήνες πριν την σύγκρουση. Ήθελαν να σιγουρευτούν ότι οι κυβερνήσεις και η διεθνής κοινότητα θα ήταν στο πλευρό τους, προτού εμφανιστεί κάποια σοκαριστική εικόνα και τους αλλάξει γνώμη. Έτσι ξεκίνησαν μία διεθνή εκστρατεία δημοσίων σχέσεων που στοχοποιούσε την Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση και προβάλλοντας το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί ενάντια στην τρομοκρατία.
Ωστόσο, με την πρόσφατη κλιμάκωση και χειροτέρευση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, έχει γίνει όλο και πιο δύσκολο για το Ισραήλ «να δώσει εξηγήσεις» στον κόσμο και να δικαιολογήσει τις πράξεις του ως ένα είδους λογικής απάντησης στις συγκριτικά ασήμαντες επιθέσεις με ρουκέτες Κασάμ την Χαμάς.

Πρόσφατα, η Ισραηλινή Υπουργός Εξωτερικών Tzipi Livni, ζήτησε από το υπουργείο της να «πάρει έκτακτα μέτρα για να προσαρμόσει τις διεθνείς σχέσεις του Ισραήλ με την συνεχιζόμενη κλιμάκωση στην Λωρίδα της Γάζας».

Μέρος του σχεδίου περιλαμβάνει την δημοσιοποίηση του μεγέθους της ανθρωπιστικής βοήθειας που επέτρεψε το Ισραήλ να μπει στη Γάζα. Στο site του Ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, υπάρχει ένας πίνακας με τα ακριβή μεγέθη βοήθειας που έφτασαν στην Γάζα. Η συνεχώς ενημερωμένη λίστα περιλαμβάνει τον αριθμό των φορτηγών που πραγματικά έφτασαν στον λαό της Γάζας, τον συνολικό αριθμό των ασθενοφόρων – πέντε από Τουρκία και πέντε από την Δυτική Όχθη-, τις φιάλες αίματος που δόθηκαν από την Ιορδανία και ότι 34 τραυματίες, ανάμεσα τους και δύο παιδιά, επιτράπηκαν να φύγουν από την Γάζα για ιατρικούς λόγους.

Δυστυχώς, για πολλούς κατοίκους της Γάζας, αυτή η επίδειξη της Διεύθυνσης Δημοσίων Σχέσεων για την ανθρωπιστική βοήθεια που επιτράπηκε να μπει στη Λωρίδα, είναι πολύ λίγη και είναι πια πολύ αργά. Και συγκριτικά με το μέγεθος της βοήθειας, είναι πιο σημαντικός ο αριθμός όσων δεν επιτράπηκαν να μπουν – το πιο αξιοσημείωτο φορτίο ήταν εκείνο από την Λιβύη με 3.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας που τα ισραηλινά πολεμικά πλοία το ανάγκασαν να επιστρέψει πίσω. Εύκολα φαίνεται πως η βοήθεια που επέτρεψε το Ισραήλ να μπει στη Γάζα είναι απλά συμβολική και ανεπαρκής.

Μια άλλη αρίθμηση στο συγκεκριμένο website, που έχει σκοπό να κερδίσει την στήριξη για την ισραηλινή επίθεση, είναι ο αριθμός των Ισραηλινών που σκοτώθηκαν από τις ρουκέτες Κασάμ της Χαμάς. Αυτή την στιγμή, η μέτρηση είναι στους τέσσερις νεκρούς. Ο αριθμός των Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν στη Γάζα είναι σχεδόν 1.000 και αυξάνεται. Με το μέγεθος βίας που χρησιμοποιεί ο ισραηλινός στρατός σε βάρος του λαού της Γάζας, θα χρειαστούν περισσότερα από τα έκτακτα μέτρα της Livni και την εκστρατεία της, για να πείσει έναν σκεπτόμενο άνθρωπο ότι αυτός ο πόλεμος ήταν απαραίτητος ή έστω λογικός.

Η πολεμική προπαγάνδα του Ισραήλ- μέρος 2ο
(19 Ιανουαρίου 2009)

Καθώς η σύγκρουση στη Γάζα φτάνει στο τέλος της, αρχίζει η πιο δύσκολη μάχη για το Ισραήλ – η μάχη ενάντια στα μέσα ενημέρωσης. Τώρα που εφαρμόστηκε η παύση πυρός, το Ισραήλ επικεντρώνεται στο να εξασφαλίσει ότι ο κόσμος βλέπει την σύγκρουση από την δική τους πλευρά- και χρησιμοποιεί μια προσέγγιση «από τα κάτω» για να διορθώσει τα προβλήματα στην εικόνα του.

Μία από τις καινούριες τεχνικές που χρησιμοποιεί το Υπουργείο Πληροφοριών είναι η στράτευση ανθρώπων με πολλές λίστες emails για να γίνουν «μιντιακοί εθελοντές», στέλνοντας μηνύματα στους δημοσιογράφους ότι προθυμοποιούνται να τους βοηθήσουν να καλύψουν τα γεγονότα του πολέμου- από την ισραηλινή σκοπιά φυσικά.

Πρόσφατα, πολλοί άνθρωποι παγκοσμίως έλαβαν το παρακάτω email:

«Αγαπητοί φίλοι,
Έχουμε την στρατιωτική ανωτερότητα, ωστόσο χάσαμε την μάχη με τα διεθνή ΜΜΕ. Χρειαζόμαστε να αγοράσουμε λίγο χρόνο για να πετύχει ο Ισραηλινός Αμυντικός Στρατός και το τελευταίο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ξοδέψουμε μερικά (επιπρόσθετα) λεπτά στο διαδίκτυο. Το Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να εξισορροπήσει την ενημέρωση, αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε πρόκειται για μια μάχη αριθμών. Όσο περισσότερο δημοσιεύουμε, ανταπαντάμε, ψηφίζουμε, τόσο πιο πιθανό είναι να κερδίσουμε θετική αίσθηση.

Μου ζητήθηκε από την Υπουργό Εξωτερικών να δημιουργήσω ένα δίκτυο εθελοντών, που θέλουν να συνεισφέρουν σε αυτή την προσπάθεια. Αν ενδιαφέρεσαι, θα λαμβάνεις καθημερινά μηνύματα και ενημερωτικά πακέτα όπως και στόχους. Αν επιθυμείς να συμμετάσχεις, παρακαλώ απαντήστε σε αυτό το email. Αν απαντήσεις λέγοντας ότι θέλεις να μας βοηθήσεις, θα λάβεις ένα νέο μήνυμα με διάφορα «σημεία συζήτησης» που το Υπουργείο Πληροφοριών του Ισραήλ θέλει να αναρτηθούν σε ειδησεογραφικά sites, blogs κλπ. Μερικά από αυτά είναι:

-Η Χαμάς κρύβεται σε πολιτικές δομές όπως τα τζαμιά και σπίτια και χρησιμοποιεί τον λαό της Γάζας ως ανθρώπινες ασπίδες.
-Η Χαμάς εξακολουθεί να έχει την ικανότητα και την επιθυμία να διεξάγει «τρομοκρατικές επιθέσεις» εναντίων των Ισραηλινών που ζουν στο Νότιο Ισραήλ.
-Η Χαμάς μεταφέρει τα όπλα της από την Αίγυπτο μέσω των τούνελ, έχοντας την υποστήριξη του Ιράν.
-Το Ισραήλ δεν θέλει να επανακτήσει τον έλεγχο στην Λωρίδα της Γάζας.
-Το Ισραήλ δεν θέλει να υποφέρει ο παλαιστινιακός λαός – φταίει η Χαμάς που σκοτώθηκαν άμαχοι στην σύγκρουση.
-Το Ισραήλ παρέδωσε την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.
-Δεν υπάρχει ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.
-Μόνο το 12% των απωλειών ήταν «μη εμπλεκόμενοι πολίτες» (σε σύγκριση με την αναφορά των ΗΕ που τους έφτανε κοντά στο 50%).
-Το Ισραήλ εξάντλησε όλες τις διπλωματικές οδούς πριν εισβάλλει.»

Το Ισραήλ γνωρίζει πως θα ήταν πολύ πιο εύκολο να πείσει τον κόσμο πως οι παραπάνω δηλώσεις είναι αληθινές, αν δεν υπήρχαν οι επί τόπου μαρτυρίες των δημοσιογράφων στην Γάζα. Γι’ αυτό και ο ισραηλινός στρατός στοχοποίησε τα ΜΜΕ και δεν επιτρεπόταν στους δημοσιογράφους να μπουν στην Γάζα, ακόμα και μετά την κατάπαυση πυρός. Οι οχτώ δημοσιογράφοι που πήραν άδεια εισόδου για την Γάζα ήταν «ενσωματωμένοι» και κάτω από τον έλεγχο του ισραηλινού στρατού. Είναι φανερό πως το Ισραήλ προσπαθεί να κρύψει ή τουλάχιστον να καθυστερήσει την αποκάλυψη της αλήθειας για την Γάζα, μέχρι να μπορέσει να εξηγήσει «την δική του πλευρά» πρώτα.

«Οι εικόνες που έρχονται από την Γάζα είναι εικόνες νεκρών παιδιών και γυναικών», είπε ο Yoni Ben Menachem, Γενικός Διευθυντής της Αρχής Μετάδοσης του Ισραήλ. «Αυτό προκαλεί μεγάλες διαδηλώσεις στον αραβικό κόσμο και την Ευρώπη. Νομίζω πως τα πολιτικά κλιμάκια ανησυχούν ιδιαίτερα».

Έτσι, ως απάντηση στις εικόνες που τελικά βρίσκουν τον δρόμο τους για τα διεθνή ΜΜΕ, το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ έχει σχεδιάσει μια νέα εκστρατεία που θα τροφοδοτεί τα μίντια με φίλο-ισραηλινά επιχειρήματα και πληροφορίες. Και σύμφωνα με τον Eytan Gilboa, πρόεδρο του τμήματος τηλεπικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο Bar-llan, συγκριτικά με τον τρόπο που προσπάθησε το Ισραήλ να εξηγήσει τον πόλεμο με τον Λίβανο το 2006, «κάνει πολύ καλύτερη δουλειά… Το μήνυμα είναι σαφέστερο, οι στόχοι της στρατιωτικής επιχείρησης είναι πιο ξεκάθαροι. Χρησιμοποιούν τα ΜΜΕ με καλύτερο τρόπο».

Οι νέο-στρατευμένοι εθελοντές ΜΜΕ για το Ισραήλ, υποτίθεται ότι θα στοχοποιούσαν συγκεκριμένα ειδησεογραφικά sites με τα «θέματα προς συζήτηση» που τους έστελναν με email. Μερικά από αυτά είναι: The Times, The Guardian, Sky News, BBC, Yahoo! News, Huffington Post, Dutch Telegraaf και όποιο ειδησεογραφικό site υπάρχει σε χώρες που θεωρούνται «κρίσιμες», όπως η Ισπανία, η Γερμανία και η Γαλλία.

Επιπλέον, για να μπουν τα «σχέδια» της Hasbara στα στοχευμένα ΜΜΕ, ζητείται από τους εθελοντές να αναγνωρίσουν «διαδικτυακά πεδία μάχης» με μη φίλο-ισραηλινά μηνύματα, να σχολιάζουν σε sites χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που τους δίνουν μέσω email, να γράφουν στους εκδότες και τους συντάκτες λέγοντας ότι είναι «ντόπιοι κάτοικοι» και να στρατολογούν τους φίλους τους για να τους βοηθήσουν.

Σύμφωνα με τον συντονιστή του Ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, ο στόχος τους είναι – με την βοήθεια των εθελοντών- να «αλλάξουν την κοινή γνώμη, όπως αυτή εκφράζεται στο διαδίκτυο και να αποτρέψουν ή έστω να ελαχιστοποιήσουν τις κυρώσεις από τους παγκόσμιους ηγέτες».

Εκτός από την διείσδυση στα ΜΜΕ με φίλο-ισραηλινά μηνύματα, το Υπουργείο Άμυνας ανέβασε στο youtube βίντεο που δείχνουν Ισραηλινούς να χτυπούν από αέρος στόχους της Χαμάς, για να εκστασιαστούν οι θεατές με τον θάνατο των «τρομοκρατών». Η κυβέρνηση επίσης δημιούργησε ομάδες στο Facebook που στηρίζουν την ισραηλινή εισβολή, ως έναν τρόπο να διοχετευτούν τα «σημεία συζήτησης» στους απλούς πολίτες. Στο twitter, το Ισραηλινό Προξενείο της Νέας Υόρκης διοργάνωσε μια διαδικτυακή συζήτηση για τα «πλεονεκτήματα του πολέμου», η οποία μέχρι στιγμής έχει προσελκύσει περισσότερους από 2.500 μπλόγκερς.

Άσχετα με το αν συμφωνεί κάποιος ή όχι με την στρατιωτική εισβολή στη Γάζα, δεν χωράει αμφιβολία πως ο τρόπος που το Ισραήλ αντιμετωπίζει το πρόβλημα της εικόνας του στα διεθνή ΜΜΕ και προωθεί την προπαγάνδα του στις ειδήσεις, τα τηλέφωνα, τα email και τα blogs, είναι εξαιρετικά έξυπνος και ύπουλος. Έχει καταφέρει με το να ακολουθεί συγκεκριμένες πρακτικές, να αμφισβητεί ακόμα και τις πιο «ενοχλητικές» εικόνες που φτάνουν από την άλλη πλευρά.

Ξεκίνησαν με το να επαναλαμβάνουν συχνά το δικό τους σημείο έναρξης και τις βασικές γραμμές της δικής τους ιστορίας, μέχρι να διαμορφώσουν την άποψη του κόσμου για τον πόλεμο. Η μηχανή προπαγάνδας του Ισραήλ χρησιμοποίησε επίσης την δύναμη των στερεοτύπων – ένα από τα πρωταρχικά είναι ότι οι Παλαιστίνιοι είναι «τρομοκράτες» και «πρόβλημα» για το Ισραήλ. Με τα στερεότυπα μπορούσαν εύκολα να υποβιβάσουν τον αριθμό των Παλαιστινίων νεκρών σε «παράπλευρες απώλειες».

Γνωρίζοντας τον εχθρό σου

Το Ισραήλ ήξερε ότι η Χαμάς θα συνέχιζε να εκτοξεύει ρουκέτες στο νότιο Ισραήλ και ήξερε πως εξαιτίας αυτού, η Δύση θα άκουγε με ευαισθησία τις δικαιολογίες του Ισραήλ ότι υπερασπίζεται τον εαυτό του από τους «τρομοκράτες».

Ακόμα και πριν την σύγκρουση, το Ισραήλ είχε στείλει διπλωμάτες σε όλο τον κόσμο και προέβαλε τις θέσεις του σε όσα περισσότερα ΜΜΕ μπορούσε.

Για ακόμα μια φορά, η απλή επανάληψη των φίλο-ισραηλινών μηνυμάτων και η άνευ όρων διάψευση οποιουδήποτε μηνύματος που προκαλεί το Ισραήλ, είναι πολύ αποτελεσματικοί μέθοδοι.

Ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια που είχε να αντιμετωπίσει το Ισραήλ στον πόλεμο της ενημέρωσης, ήταν οι εικόνες από τα νεκρά παιδιά και τις γυναίκες. Σε αυτή την περίπτωση, η άρνηση λειτουργεί αποτελεσματικά: «Δεν φταίει το Ισραήλ, αλλά η Χαμάς».

Έτσι, με τις προσπάθειες του να οργανώσει τον κόσμο μέσω email, facbook, blogs, γραπτά μηνύματα και χρησιμοποιώντας καλά δοκιμασμένες στρατηγικές προπαγάνδας, το Ισραήλ πιστεύει πως θα τελειώσει η σύγκρουση στη Γάζα χωρίς να έχει τσαλακωθεί η διεθνής εικόνα του. Δυστυχώς γι’ αυτούς, το μέγεθος της καταστροφής και οι θάνατοι στη Γάζα δεν είναι κάτι που μπορούν εύκολα να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν.


Η Γάζα θρηνεί, το ίδιο και η Δυτική Όχθη
(26 Ιανουαρίου 2009)

Την ώρα που η κατάσταση στη Γάζα γινόταν όλο και πιο τραγική, οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν και να δείξουν την αλληλεγγύη τους στον λαό. Ωστόσο εδώ, ακόμα και οι ειρηνικές διαδηλώσεις μπορούν να προκαλέσουν τον θάνατο. Έξι διαδηλωτές, κυρίως έφηβοι, έπεσαν νεκροί από ισραηλινά πυρά, την ώρα που μαινόταν ο πόλεμος εναντίον της Χαμάς στη Γάζα.

Οι διαδηλωτές δεν ήταν ιδιαίτερα πολιτικοποιημένοι ή φίλα προσκείμενοι στη Χαμάς. Όμως, σε μια χώρα που διαλύεται από τον πόλεμο και την κατοχή, όλοι και όλα πολιτικοποιούνται και γίνονται νόμιμοι στόχοι στα μάτια του Ισραήλ. Αυτοί οι έφηβοι ήταν ένοχοι γιατί ύψωσαν τις γροθιές τους αψηφώντας το Ισραήλ. Μερικοί μπορεί να είχαν σηκώσει και καμία πέτρα. Όμως ποτέ δεν ήταν πραγματική απειλή για τον μεγαλύτερο αποδέχτη της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στον κόσμο.

Οι ιστορίες τους δεν αναφέρθηκαν πουθενά, μιας και τα βλέμματα του κόσμου ήταν στραμμένα στη Γάζα. Οι θάνατοι τους μνημονεύονται μόνο στις αφίσες των μαρτύρων που κρέμονται στους τείχους στις πόλεις που έζησαν και τελικά πέθαναν . Πολλοί δεν είχαν την ευκαιρία να φύγουν εξαιτίας των περιορισμών της κατοχής. Θα μνημονεύονται ως μάρτυρες και αγωνιστές στον μεγάλο αγώνα για ένα ελεύθερο Παλαιστινιακό κράτος. Εδώ είναι όσα ξέρουμε γι’ αυτούς:

Arafat Al Khawaja, 22: σκοτώθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2008. Πυροβολήθηκε στην πλάτη σε διαδήλωση στο χωριό Ni’ilin, κοντά στη Ραμάλλα. Οι κάτοικοι του χωριού διαδήλωναν για περισσότερο από οχτώ μήνες ενάντια της κατασκευής του Τείχους, που θα τους κλέψει περίπου το 40% της γης τους και θα το δώσει στους Ισραηλινούς. Ο Arafat σπούδαζε Θεραπευτική Ανάλυση στο πανεπιστήμιο της Τζενίν. Είχε επιστρέψει στο χωριό για να δει τους γονείς του.

Muhammed Al Khawaja, 20: πυροβολήθηκε στο κεφάλι κι έμεινε κλινικά νεκρός στην ίδια διαδήλωση. Πέθανε τρεις μέρες αργότερα στο νοσοκομείο της Ραμάλλα. Δεν είχε άμεση συγγένεια με τον Arafat.

Muhammed Hamid, 17: πέθανε στις 29 Δεκεμβρίου 2008 στην πόλη Silwad, ανατολικά της Ραμάλλα. Ισραηλινές στρατιώτες τον πυροβόλησαν τρεις φορές στο στήθος και τον εγκατέλειψαν. Διαδήλωνε σε αλληλεγγύη με τον λαό της Γάζας.

Mufid Saleh Walwell, 22: χτυπήθηκε στο κεφάλι κι έπεσε νεκρός σε διαδήλωση στην Qalqilya στις 4 Ιανουαρίου 2009. Ειπώθηκε ότι πέταγε πέτρες σε Ισραηλινό στρατιώτη που απάντησε με αληθινά πυρά.

Naser Mustafa Odeh Al-A’raj: έπεσε νεκρός από πυρά εποίκων κοντά στην Qalqilya στις 13 Ιανουαρίου 2009. Σύμφωνα με τα ισραηλινά ΜΜΕ, ένας έποικος άνοιξε πυρ σε μια ομάδα νεαρών Παλαιστινίων που πέταγαν πέτρες σε αυτοκίνητα εποίκων στον κεντρικό δρόμο της πόλης Azzun. Ο έποικος με τον όπλο ήταν από τον διπλανό εποικισμό Immanu’el. Δεν έχει υπάρξει αναφορά ότι συνελήφθηκε για την πράξη του αυτή.

Mus’ab Da’na, 15: έπεσε νεκρός από πυρά Ισραηλινών στρατιωτών στην Χεβρώνα της Δυτικής Όχθης στις 16 Ιανουαρίου 2009. Μάρτυρες λένε ότι στρατιώτες πυροβόλησαν νεαρούς Παλαιστίνιους που τους «προκαλούσαν» στην γειτονιά Abu Sneineh.
Ο θάνατος είναι μέρος της καθημερινής ζωής και αυτό είναι το πιο τραγικό. Σε έναν τόπο όπου η τραγωδία και ο πόνος έχουν γίνει καθημερινότητα, οι θάνατοι δεν θεωρούνται ιδιαίτερο γεγονός.


Αυξάνονται οι διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης σε όλον τον κόσμο
(12 Ιανουαρίου 2009)


Κάθε μέρα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες διαμαρτύρονται για την βία στη Γάζα, όπου μέχρι στιγμής έχουν χάσει την ζωή τους τουλάχιστον 880 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί 3.680.

Οι περισσότεροι διαδηλωτές έχουν επικεντρωθεί κυρίως στο γεγονός ότι οι σχεδόν οι μισές από αυτές τις απώλειες είναι παιδιά και γυναίκες. Αυτό το σαββατοκύριακο έλαβαν χώρα οι μεγαλύτερες διαμαρτυρίες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής.

Στην Ευρώπη, περίπου 15.000 διαδηλωτές μαζεύτηκαν στην πλατεία Trafalgar του Λονδίνου, ζητώντας από την κυβέρνηση τους να κόψει κάθε διπλωματική σχέση με το Ισραήλ και καλούσαν σε μποϋκοτάζ των ισραηλινών προϊόντων. Ο Ken Livingstone, πρώην δήμαρχος του Λονδίνου, ζήτησε από τα ευρωπαϊκά κράτη να αναστείλουν τις εμπορικές συμφωνίες με το Ισραήλ και να αποσύρουν τους πρεσβευτές τους από εκεί.

Στο Παρίσι, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν για να δείξουν την αλληλεγγύη τους στον παλαιστινιακό λαό. Ο Olivier Besancenot, ένας από τους οργανωτές της διαδήλωσης, επέκρινε την διεθνή κοινότητα για την «υποκρισία της να ψηφίζει υπέρ ψηφισμάτων που ποτέ δεν υλοποιούνται».

Στην Ισπανία, περισσότεροι από 100.000 μαζεύτηκαν στην Μαδρίτη και σε άλλες πόλεις. Η Ισπανίδα ηθοποιός Pilar Bardem μίλησε στο πλήθος λέγοντας ότι «η ισπανική κυβέρνηση πρέπει να κάνει κάτι. Η Λωρίδα της Γάζας αυτή τη στιγμή, είναι στην πραγματικότητα ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης».

Στο Εδιμβούργο της Σκωτίας οι διαδηλωτές πέταξαν παπούτσια στον πρόξενο των ΗΠΑ. Μερικές χιλιάδες διαδήλωσαν στην Ρώμη της Ιταλίας, στη Νάπολη και την Βερόνα. Στο Βερολίνο, 6.000 άτομα διαδήλωσαν φωνάζοντας «Ισραήλ και ΗΠΑ, η Ιντιφάντα επέστρεψε». Στην Σουηδία, οι διαδηλωτές έκαψαν ισραηλινές σημαίες. Και στην Αθήνα, περίπου 2.000 διαδηλωτές πορεύτηκαν στην ισραηλινή πρεσβεία.

Στην Ασία, Φιλιππινέζοι ακτιβιστές συγκεντρώθηκαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία στην Μανίλα, κρατώντας πικέτες με το σύνθημα «Σταματήστε την Αμερικανικό-ισραηλινή επίθεση στην Παλαιστίνη». Περισσότεροι από 1.000 φοιτητές πήραν μέρος σε διαδήλωση σε Χονγκ-Κονγκ, η οποία οργανώθηκε μέσω facebook. Και στην Ινδονησία, 20.000 Μουσουλμάνοι διαδήλωσαν ειρηνικά στην Τζακάρτα.

Στην Βόρια Αμερική, χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Μόντρεαλ του Καναδά. Κάποιοι κράταγαν κούκλες, βαμμένες με κόκκινη μπογιά, αναπαριστώντας με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά που δολοφονήθηκαν από τον ισραηλινό στρατό.

Στις ΗΠΑ, 10.000 διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην Ουάσιγκτον, διαμαρτυρόμενοι για το γεγονός ότι ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί αμερικανικά όπλα στην Γάζα. Η Cynthia McKinney, υποψήφια με το Κόμμα των Πρασίνων στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, είπε ότι οι ΗΠΑ «χρειάζονται δραστική αλλαγή πολιτικής». Διαμαρτυρίες έλαβαν χώρα και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ, όπως το Σιάτλ, το Σικάγο και το Λος Άντζελες.

Στο Μεξικό, εκατοντάδες διαδηλωτές μαζεύτηκαν στην πρωτεύουσα μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία, βάζοντας φωτιά στα παπούτσια τους και τα πέταγαν στις πύλες της πρεσβείας. Η κυβέρνηση της Κούβας χαρακτήρισε τις πράξεις των Ισραηλινών «γενοκτονικές» και ως την «πιο αιματηρή επίθεση που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ εναντίων των Παλαιστινίων».

Στη Νότια Αφρική, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, ανακοίνωσε ότι θα «διώξει τον Ισραηλινό πρέσβη και μέρος του προσωπικού της πρεσβείας» ως ένδειξη διαμαρτυρίας στα ισραηλινά εγκλήματα. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας και αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής αποφάσισαν να στείλουν «ανθρωπιστική βοήθεια, για να προμηθεύσουν με φάρμακα, φαγητό, πόσιμο νερό…» τον λαό της Γάζας.

Τέλος, η Χεζμπολάχ διοργάνωσε μια διαδήλωση στο Νότιο Λίβανο όπου συμμετείχαν 20.000 διαδηλωτές. Στην Βηρυτό, συγκεντρώθηκαν 2.500. Οι Σύριοι διαδηλωτές στην Δαμασκό εξαπέλυσαν κατηγορίες προς τους Άραβες ηγέτες ότι συνεργούν στο έγκλημα της Γάζας και φώναζαν «Κάτω οι Άραβες ηγέτες, κάτω οι συνεργοί».

Και για δεύτερη φορά από την έναρξη της σύγκρουσης, ακόμα και οι Ισραηλινοί διαδηλώνουν κατά της βίας στη Γάζα. Περίπου χίλιοι διαδηλωτές διαμαρτυρήθηκαν μπροστά από το Υπουργείο Αμύνης στο Τελ Αβίβ.

Επόμενο: Το μέλλον της Γάζας, Η επόμενη γενιά