Η κρίση που έρχεται: υγιεινή στη Γάζα

«Μετά τον τελευταίο ισραηλινό βομβαρδισμό, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να καταρρεύσουν τα τείχη συγκράτησης λυμάτων, απελευθερώνοντας περίπου 3 εκατ. m3 αποβλήτων στις γύρω κοινότητες. Το έχουμε δει το 2007 με το Um El Nasser και γι’ αυτό γνωρίζουμε ότι αποτελεί σοβαρή απειλή που έχει την προοπτική να προκαλέσει τον θάνατο σε εκατοντάδες και να θέσει σε κίνδυνο χιλιάδες, λόγω των μακροχρόνιων επιπτώσεων στην δημόσια υγεία και το περιβάλλον»
Πρόεδρος του PWA, Dr Sgaddad Attili

Η βία στη Γάζα έχει πάντα υψηλό τίμημα και οι άμαχοι είναι αυτοί που καλούνται να το πληρώσουν. Στην τελευταία βιαιοπραγία δεν πλήρωσαν μόνο με το αίμα περισσοτέρων από 1.300 Παλαιστινίων, ανάμεσα τους και 400 παιδιών. Είδαν επίσης τις εγκαταστάσεις τους να καταστρέφονται πέρα από όποια αναγνώριση. Ο καπετάνιος Benjamin Rutland, εκπρόσωπος τύπου του ισραηλινού στρατού το εξήγησε κατά αυτόν τον τρόπο «οι πολιτικές εγκαταστάσεις στηρίζουν ολόκληρη της στρατιωτική προσπάθεια της Χαμάς». Γι’ αυτό, σύμφωνα με το Ισραήλ, δεν υπάρχει κάτι κακό στο να βομβαρδίζει νοσοκομεία, σχολεία ή ακόμα και τις εγκαταστάσεις που είναι απαραίτητες για τον καθαρισμό των υδάτων.

30.000 κάτοικοι της Nussierate, 25.000 στη Jabalia, 40.000 στη Tal El Hawa, 200.000 στη Γάζα. Αυτοί είναι κάποιοι αριθμοί των οικογενειών που έμειναν χωρίς πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό από όταν άρχισε ο πόλεμος, στις 27 Δεκεμβρίου 2008. Η Παλαιστινιακή Αρχή Υδάτων προβλέπει ότι περίπου το 65% του πληθυσμού της Γάζας δεν έχει πρόσβαση στο νερό για βασικές ανθρώπινες ανάγκες. Ωστόσο, με το πέρας των εχθροπραξιών, ο αριθμός αναμένεται να ανέβει.

Όχι μόνο πρέπει να επιτραπεί η είσοδος στη Γάζα σε υλικά για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων πηγαδιών, αλλά είναι κρίσιμο να επιτραπούν και τα καύσιμα για να λειτουργήσουν οι 170 αντλίες νερού και αποβλήτων. Στις 12 Ιανουαρίου, ο UNRWA κατάφερε να συνοδέψει πέντε φορτηγά με 235.000 λίτρα βιομηχανικών καυσίμων στη Γάζα. Ωστόσο, καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, και άλλα φορτηγά παραμένουν στα σημεία ελέγχου. Τα φορτηγά που πέρασαν μετέφεραν μόνο το 11% της ποσότητας των καυσίμων που το Ισραηλινό Ανώτατο Δικαστήριο είχε δώσει εντολή στο Ισραήλ να επιτρέπει στη Γάζα εβδομαδιαίως.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον παλαιστινιακό πληθυσμό εντοπίζεται στις περιοχές Beit Hanoun και Beit Lahiya όπου οι υπόνομοι έχουν αρχίσει να ξεχειλίζουν σε πολλές κατοικημένες περιοχές. Από αυτό μπορούν να ξεσπάσουν επιδημίες και να προκληθούν θάνατοι.

Το θλιβερό είναι ότι το θέμα των υπονόμων στη Γάζα δεν είναι καινούριο. Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων χτίστηκαν το 1967 στη διάρκεια της ισραηλινής κατοχής και σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετούν μόνο 380.000 κατοίκους. Κι ενώ ο πληθυσμός αυξήθηκε στα 1.5 εκατ., οι εγκαταστάσεις δεν ήταν σε θέση να ανταπεξέλθουν. Τον Μάρτιο του 2007, το χωριό Um Al Nasser, στη βόρεια Γάζα πλημμύρισε από τα απόβλητα όταν κατέρρευσε ένας σηπτικός βόθρος που περιείχε 20.000 m3 αποβλήτων, σκοτώνοντας πέντε ανθρώπους και εκατοντάδες έμειναν άστεγοι.

Κατά ειρωνικό τρόπο, αν μια επιδημία ξεσπάσει στη Γάζα υπάρχει ο κίνδυνος να εξαπλωθούν οι συνέπειες της «μαζικής τιμωρίας» και στο Ισραήλ. Η Γάζα και το Ισραήλ μοιράζονται την ίδια ακτογραμμή και μια επιδημία δεν μπορεί να εμποδιστεί από έναν φράχτη που σφραγίζει τη κρίση της Γάζας μακριά από το Ισραήλ.


Κίνδυνος για τη Δημόσια Υγεία στη Λωρίδα της Γάζας!
(27 Μαρτίου, 2007)

Σήμερα έχασαν την ζωή τους έξι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας. Πνίγηκαν από την υπερχείλιση του υπονόμου που πλημμύρισε το χωριό Um Al Nasser, στη βόρεια Λωρίδα όταν οι δεξαμενές της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων έσπασαν. Δύο ηλικιωμένες γυναίκες, δύο παιδιά και μια έφηβη ήταν ανάμεσα στους νεκρούς.

Επιπλέον 18 άτομα έχουν τραυματιστεί και 11 αγνοούνται. Τουλάχιστον 96 σπίτια έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί από την πλημμύρα και περισσότερες από 300 οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ο UNRWA έστησε έναν καταυλισμό με 250 σκηνές, οι οποίες μπορούν να φιλοξενήσουν μέχρι 800 άτομα και δίνει κουπόνια για τρόφιμα σε εκείνους που εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους.

Οχήματα με αντλίες στάλθηκαν από όλους τους δήμους της Λωρίδας της Γάζας για να βοηθήσουν στην επιχείρηση διάσωσης και αντλούσαν τα απόβλητα και τη λάσπη από το χωριό μέχρι τη δύση του ηλίου, όταν η διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος τους ανάγκασαν να σταματήσουν.

Η κλινική πρωτοβάθμιας περίθαλψης της Παλαιστινιακής Κοινωνίας Ιατρικής Ανακούφισης (PMRS), το μοναδικό υγειονομικό κέντρο του χωριού, υπέστη ζημιές από την πλημμύρα αλλά τώρα έχει καθαριστεί και παραμένει ανοιχτή επί 24ώρου, παρέχοντας τις πρώτες βοήθειες σε όσους τραυματίστηκαν. Το PMRS συμμετέχει στις διασωστικές επιχειρήσεις μαζί με τον UNRWA, τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού, την Ισλαμική Ανακούφιση και άλλες οργανώσεις. Οι Γιατροί χωρίς Σύνορα στέλνουν προμήθειες στο χωριό και φτιάχνουν καταυλισμούς με δεξαμενές για πόσιμο νερό.

Δύο ομάδες του PMRS βοηθούν στην απομάκρυνση των ανθρώπων, ψάχνουν τους αγνοούμενους και μεταφέρουν τους τραυματίες στα δύο κοντινά νοσοκομεία. Ο Dr Mohammed Yaghi, επικεφαλής γιατρό της κλινικής του PMRS στο χωριό τα τελευταία πέντε χρόνια, γνωρίζει τους περισσότερους από τους 5.000 κατοίκους. Όταν άρχισε η πλημμύρα, δέχτηκε κλήσεις για τους ασθενείς και άρχισε να αναλαμβάνει περιστατικά με το που καθαρίστηκε η κλινική. Μέχρι στιγμής έχουν αντιμετωπιστεί 46. Ο Dr Yaghi είπε «Ήταν μια δύσκολη μέρα για όλους μας. Ήταν ιδιαίτερα αποκαρδιωτικό όταν ένα μωρό 11 μηνών, που το είχα δει μόλις δυο μέρες πριν στη κλινική και του έδωσα θεραπεία για ένα κοινό κρυολόγημα, βρέθηκε νεκρό στο σπίτι μαζί με τη γιαγιά του».

Η καταστροφή προκλήθηκε όταν μια από τις δεξαμενές των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού ξεπέρασε την μέγιστη επιτρεπτή ποσότητα. Χτίστηκε το 1976 και αρχικά σχεδιάστηκε για να εξυπηρετεί 50.000 κατοίκους στην βορειοανατολική Γάζα. Ο συνολικός πληθυσμός που εξυπηρετείται από τις εγκαταστάσεις αγγίζει τους 200.000.

Η μετεγκατάσταση των βεδουίνων στο χωριό από την Παλαιστινιακή Αρχή το 1995, σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η καταπάτηση γης από τους τότε ισραηλινούς εποικισμούς και η περαιτέρω επέκτασης τους, επιβάρυνε τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Επιπλέον, ο συνδυασμός του υπερπληθυσμού και του φτωχού σχεδιασμού οδήγησε στη δημιουργία οικιστικών περιοχών πολύ κοντά στις εγκαταστάσεις, με τη δεξαμενή να βρίσκεται μόλις 20 μέτρα μακριά από το χωριό.

Τοπικές και διεθνείς οργανώσεις έχουν προειδοποιήσει από καιρό για τους περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κινδύνους που εγκυμονεί η εγκατάσταση επεξεργασίας. Ανατολικά της Jabalia είχε σχεδιαστεί η κατασκευή μιας νέας εγκατάστασης, όμως μια σειρά από εμπόδια απέτρεψε την υλοποίηση αυτού του σχεδίου, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η απαγόρευση του Ισραήλ για οποιοδήποτε νέο έργο στη περιοχή, η έλλειψη χρηματοδότησης εξαιτίας της άρνησης του Ισραήλ να μεταφέρει τα χρήματα από τους φόρους που εισέπραττε για λογαριασμό της Παλαιστινιακής Αρχής και το κλείσιμο των συνόρων της Γάζας από το Ισραήλ που αποτρέπει την εισαγωγή αναγκαίων υλικών κατασκευής και επιδιόρθωσης. Το 2006, τα περάσματα Rafah, Karni και Sufa άνοιξαν κατά μέσο όρο 57%, 71% και 60% αντίστοιχα, σε σχέση με τις μέρες που θα έπρεπε να ήταν κανονικά ανοιχτά.

Οι εγκαταστάσεις ήταν επίσης επιβαρυμένες από την ισραηλινή επέμβαση στη Λωρίδα της Γάζας το 2006, όταν βομβαρδίστηκε η μοναδική ηλεκτροπαραγωγική μονάδα και δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα για να αντληθούν τα λύματα από τις δεξαμενές. Επίσης, οι ισραηλινές αεροεπιδρομές και οι πυροβολισμοί κατέστρεψαν ένα τμήμα των εγκαταστάσεων και δεν ήταν δυνατό να πλησιάσουν οι εργάτες λόγω της επικινδυνότητας της κατάστασης.

Οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι προφανείς. Οι άνθρωποι έχουν χάσει τα σπίτια τους και τώρα ζουν σε σκηνές. Ο κίνδυνος να εμφανιστούν ασθένειες μεγαλώνει δραματικά. Ο τοπικός πληθυσμός δεν έχει καθαρό πόσιμο νερό. Οι υπόγειες υδάτινες πηγές μολύνθηκαν. Η δυσωδία από τους υπονόμους δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για την αναπαραγωγή κουνουπιών, που δεν περιορίζονται πλέον μόνο στις δεξαμενές.

Οι κάτοικοι χρειάζονται βασικά πράγματα όπως τουαλέτες, στρώματα, κουβέρτες, ντους, παιδικό γάλα, πάνες και είδη ατομικής υγιεινής. Παρόλο που είναι νωρίς ακόμα για να προβλέψουμε τις επιβαρύνσεις που θα δεχθεί η κλινική τις επόμενες μέρες, το PMRS αρχίζει να έχει ελλείψεις σε βασικά εμβόλια.

Το PMRS περιμένει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των νεκρών και των τραυματιών.

Επόμενο: Τα εγκλήματα του Ισραήλ