Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

Η ανθρωπιστική κρίση

Παρόλο που η ισραηλινή κυβέρνηση λέει ότι είναι πολύ προσεχτική στο να προστατέψει τον άμαχο πληθυσμό, οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, λένε το αντίθετο. Εκατοντάδες άμαχοι έχουν σκοτωθεί- πολλοί από αυτούς είναι γυναίκες και παιδιά. Τραυματίες και άρρωστοι είναι παγιδευμένοι στα σπίτια τους, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ιατρική βοήθεια, πτώματα έχουν αφεθεί στα ερείπια και δεκάδες χιλιάδες έχουν εκτοπιστεί, χωρίς να έχουν ένα μέρος να πάνε. Τα νοσοκομεία είναι υπερπλήρεις. Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα, νερό, ηλεκτρικό, αέριο, καύσιμα και φάρμακα. Οι υπόνομοι έχουν ξεχειλίσει στους δρόμους. Αλλά, σύμφωνα με την Ισραηλινή Υπουργό Εξωτερικών Tzipi Livni, η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα «είναι ακριβώς αυτή που έπρεπε να είναι».

Η νέα αυτή ανθρωπιστική κρίση που έφερε η Επιχείρηση «Χυτός Μόλυβδος» έχει μεγεθύνει τις επιπτώσεις του 19μήνου και με αυστηρούς περιορισμούς ισραηλινού αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας. Οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτρικού είναι σε σημείο κατάρρευσης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησαν για «σοβαρές επιπτώσεις επιδημιών, λόγω έλλειψης εμβολίων, αποκομιδής απορριμμάτων και του μολυσμένου νερού».

Τα νοσοκομεία δούλευαν αποκλειστικά με γεννήτριες, μιας και η μοναδική ηλεκτροπαραγωγική μονάδα στη Γάζα σταμάτησε να λειτουργεί από τις 30 Δεκεμβρίου 2008 ως τις 10 Ιανουαρίου 2009. Ωστόσο και εξαιτίας του αποκλεισμού, τα καύσιμα για τις γεννήτριες ήταν λίγα και ήταν στα όρια του να εξαντληθούν τελείως. Μέχρι τις 11 Ιανουαρίου, τα περισσότερα νοσοκομεία στη Γάζα είχαν ηλεκτρικό μόνο για τρεις ώρες κάθε μέρα.

Παρόλο που οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έστελναν ιατροφαρμακευτικές προμήθειας στη Γάζα στη διάρκεια του πολέμου, οι περισσότερες παρέμεναν στις αποθήκες γιατί ήταν πολύ επικίνδυνο να διανεμηθούν.

Σύμφωνα με την UNICEF, μόνο τα μισά από τα 58 ασθενοφόρα της Γάζας λειτουργούσαν στη διάρκεια της Επιχείρησης «Χυτός Μόλυβδος» λόγω της έντασης της μάχης και την καταστροφή του οδικού δικτύου. Σε πολλά μέρη στη Γάζα, οι τραυματίες περίμεναν για μέρες μέχρι να λάβουν ιατροφαρμακευτική φροντίδα.

Στις 3 Ιανουαρίου 2009, η ισραηλινή εφημερίδα Ha’aretz ανέφερε ότι λίγες ώρες αφότου είχε ξεκινήσει η χερσαία επίθεση, χτυπήθηκε από Ισραηλινούς το σπίτι του Hussein Al A’aiedy, σε μια αγροτική περιοχή ανατολικά της πόλης της Γάζας. Πέντε άνθρωποι τραυματίστηκαν στην επίθεση, δύο ηλικιωμένες γυναίκες και τρία παιδιά. Επειδή το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας είχε πέσει, ο Hussein δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με κανέναν συγγενή μέχρι το μεσημέρι της επόμενης μέρας. Μέχρι τις 7 Ιανουαρίου, όταν η Ha’aretz δημοσίευσε το άρθρο της, ακόμα περίμεναν να έρθει βοήθεια και τραύματα τους είχαν αρχίσει να μολύνονται.

Σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC), ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε σε ασθενοφόρα και ιατρικές ομάδες να προσεγγίσουν τραυματίες και νεκρούς. Σε μια συγκεκριμένη φρικιαστική περίπτωση, ένα όχημα του ICRC και τέσσερα ασθενοφόρα της Παλαιστινιακής Κοινωνίας της Ερυθράς Ημισελήνου πήραν για πρώτη φορά την άδεια να μπουν σε αρκετά σπίτια στην περιοχή Zaytoun της πόλης της Γάζας, που είχε χτυπηθεί σκληρά από ισραηλινά πυρά. Το ICRC είπε πως είχε ζητήσει την απαιτούμενη άδεια από τον ισραηλινό στρατό από τις 3 Ιανουαρίου και την πήρε τέσσερις μέρες μετά. Όταν τελικά έφτασαν οι ιατρικές ομάδες, βρήκαν 12 πτώματα ξαπλωμένα σε στρώματα και τέσσερα μικρά παιδιά δίπλα στις νεκρές μητέρες τους. Ο ισραηλινός στρατός βρισκόταν κοντά και απαγόρευσε στις διασωστικές μονάδες να απομακρύνουν τα πτώματα με τα ασθενοφόρα. Αντί αυτού, έπρεπε να τα βάλουν σε ένα κάρο και να τα μεταφέρουν σπρώχνοντας.

Το UNRWA είπε ότι η Επιχείρηση «Χυτός Μόλυβδος» «κατέστρεψε ότι είχε απομείνει από τις διαλυμένες εγκαταστάσεις της Γάζας, τις δημόσιες υπηρεσίες και απειλεί να χειροτερέψει κι άλλο την ήδη δραματική επισιτιστική κατάσταση για ολόκληρο τον πληθυσμό».

Όταν ξεκίνησε η σύγκρουση, πολλοί κάτοικοι της Γάζας ήταν απροετοίμαστοι και είχαν πολύ λίγα τρόφιμα και προμήθειες. Μέχρι τις 6 Ιανουαρίου, 2009 τα ΗΕ ανέφεραν ότι βασικά τροφικά είδη όπως ρύζι, αλεύρι και λάδι ήταν μη διαθέσιμα για πολλούς κατοίκους.

Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αντιμετώπισαν φοβερές δυσκολίες στο να μεταφέρουν προμήθειες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το UNRWA ανέφερε ότι είχε διανείμει ξηρά τροφή «υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες» χωρίς να προλάβει να ολοκληρώσει την διανομή του, επειδή δύο άτομα από το προσωπικό του σκοτώθηκαν σε ισραηλινή επίθεση. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Διατροφής κατάφερε να προσεγγίζει μόνο τους 50.000 από τους 265.000 ωφελούμενους, ενώ δεν μπορούσε να είχε πρόσβαση στις μισές προμήθειες τροφίμων του στη διάρκεια του πολέμου.

Μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 2009, περισσότεροι από 530.000 άνθρωποι στη Γάζα έμειναν χωρίς τρεχούμενο νερό. Ο υπόλοιπος πληθυσμός είχε νερό περιστασιακά εξαιτίας των ισραηλινών επιθέσεων και τις επιπτώσεις που είχαν οι διακοπές ρεύματος στις αντλίες νερού και στο σύστημα διανομής. Το αποχετευτικό σύστημα, ήδη επιβαρυμένο πριν το Χυτό Μόλυβδο, ήταν στα όρια της πλήρους κατάρρευσης στο τέλος της επιχείρησης. Σύμφωνα με τον OCHA «τα απόβλητα έβγαιναν στους δρόμους της Γάζας».

Λόγω της ανθρωπιστικής κρίσης και της διεθνούς πίεσης προς το Ισραήλ, ανακοινώθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2009, ένας τρίωρος «ανθρωπιστικός διάδρομος». Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο τύπου της ισραηλινής κυβέρνησης Mark Regev «έχουμε μια κατάσταση όπου τα περάσματα έχουν ανοίξει και μπαίνουν στη Γάζα τρόφιμα και φάρμακα, αλλά λόγω της δύσκολης πολεμικής κατάστασης υπάρχει πρόβλημα με την διανομή… η ιδέα του διαδρόμου είναι να επιτρέψει την ροή φαρμάκων και τροφίμων στη Λωρίδα της Γάζας».

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε την ίδια μέρα ότι δημιούργησε ένα Συντονιστικό Κέντρο Ανθρωπιστικής Βοήθειας για να συντονίσει τις διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις που επιχειρούν στη Γάζα και εκείνες του ισραηλινού στρατού. Με τις τρεις πρώτες ώρες παύσης, τα ασθενοφόρα μπόρεσαν επιτέλους να προσεγγίσουν τους τραυματίες.

Οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις καλωσόρισαν τους διαδρόμους, αλλά επισήμαναν πως ήταν το πρώτο βήμα για να βελτιωθεί η κατάσταση. Ο εκπρόσωπος τύπου των ΗΕ Christopher Gunness είπε: «Ένας ανθρωπιστικός διάδρομος, ναι παρακαλώ… αλλά χρειαζόμαστε και μια κατάπαυση πυρός ώστε να μπορέσουν οι άνθρωποι να έρθουν και πάρουν τα τρόφιμα τους από τα κέντρα διανομής. Ένας ανθρωπιστικός διάδρομος από μόνος του, σε καταστάσεις που ο κόσμος δεν μπορεί να πάρει τα τρόφιμα του, δεν είναι καθόλου αρκετός». Όπως και τα ΗΕ, οι περισσότερες ανθρωπιστικές ομάδες πίστευαν ότι τρεις-τέσσερις ώρες ανθρωπιστικής «νηνεμίας» ήταν «τελείως αναποτελεσματικές» για να βοηθήσουν τον πληθυσμό που ζούσε σε «αυξανόμενα απειλητικές» συνθήκες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε μια περίπτωση ούτε η Χαμάς ούτε το Ισραήλ σεβάστηκαν πλήρως την προσωρινή κατάπαυση πυρός- που είχε ως αποτέλεσμα τον άδικο χαμό αμάχων.


Γιατί η καταστροφή της Γάζας δεν είναι καινούρια και δεν έχει τελειώσει ακόμα
(22 Ιανουαρίου, 2009)

Οι Παλαιστίνιοι εργαζόμενοι στην υγεία έχουν μόλις αρχίσει να μαθαίνουν κάποιες από τις οδυνηρές μακροχρόνιες επιπτώσεις της ισραηλινής πολιτικής μαζικής τιμωρίας.

Μετά την τελευταία επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, τα μάτια του κόσμου στράφηκαν στην πραγματικότητα της καθημερινής ζωής του παλαιστινιακού λαού – την πραγματικότητα που τα μίντια είχαν συμφωνήσει να αποκρύψουν.

Η γνώση του κόσμου για την ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση διαφέρει και κυμαίνεται ανάλογα με τις πολιτικές πεποιθήσεις του καθενός, την γεωγραφική του θέση και το είδος της ενημέρωσης που παίρνουν από τα μίντια.

Παρόλα που τα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο τελικά ανάδειξαν την ιστορία της συνεχιζόμενης σφαγής στη Γάζα και το κόστος της σε ζωές Παλαιστινίων γυναικών και παιδιών, αλλά και σε εγκαταστάσεις, το απαραίτητο υπόβαθρο και οι συναφείς πληροφορίες μετά βίας αναφέρθηκαν κατά την κλιμάκωση του πολέμου.

«Γιατί πέφτουν ακόμα ρουκέτες στο Ισραήλ»;, μια ερώτηση που επαναλαμβανόταν συχνά στο Palestine Monitor

Παρόλο που τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει την χρήση βίας και την απώλεια άμαχου πληθυσμού, υπάρχουν γεγονότα που πρέπει να επισημανθούν και αφορούν στο γιατί οι αντάρτες συνεχίζουν να σημαδεύουν το Ισραήλ μετά την λεγόμενη «αποδέσμευση» του από την Λωρίδα, το 2005.

Χθες, σε μια συνέντευξη τύπου που φιλοξένησε το Ισραηλινό-Παλαιστινιακό Κέντρο Ερευνών και Πληροφόρησης, ένας δημοσιογράφος από την Jerusalem Post δήλωσε ότι ο κύριος λόγος για την προκατάληψη της ισραηλινής κοινής γνώμης και του τύπου ήταν ότι οι Ισραηλινοί πιστεύουν ακράδαντα στην «αποδέσμευση» του 2005 και υποθέτουν ότι το Ισραήλ δεν διατηρεί κανένα έλεγχο στην Γάζα έκτοτε. Για την πλειοψηφία, είπε «και για μένα, ήταν ένας μονομερής πόλεμος, αποτέλεσμα της 8χρονης μονομερούς επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ».

Όμως η δυστυχία στη Γάζα δεν ξεκίνησε τρεις βδομάδες πριν. Και σίγουρα δεν τελείωσε με την κατάπαυση πυρός.

Το περιεχόμενο που συχνά αγνοείται από τον ισραηλινό τύπο είναι ότι η θανάσιμη πολιτική του αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας που διαρκώς χειροτερεύει, ξεκίνησε πριν από 18 μήνες. Από τον Ιούνιο του 2007 που η Χαμάς ανέλαβε την Γάζα, οι κάτοικοι της ζουν σε ένα καθεστώς διαρκούς αποκλεισμού και περιορισμών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελλείψεις σε βασικά αγαθά όπως αλεύρι, καύσιμα, αέριο, ηλεκτρικό, νερό, φάρμακα και ιατρικό εξοπλισμό. Ο αποκλεισμός έχει καταδικαστεί ως μια μορφή μαζικής τιμωρίας από πολλές κυβερνήσεις και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Στις 17 Δεκεμβρίου 2008 – παραμονές της Επιχείρησης «Χυτός Μόλυβδος»- ο UNRWA, ο Οργανισμός Ανακούφισης και Εργασίας για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες των ΗΕ (το 70% των κατοίκων της Γάζας είναι καταγεγραμμένοι ως πρόσφυγες), ανέστειλε την επισιτιστική του βοήθεια προς τη Γάζα και τους 750.000 Παλαιστίνιους, λόγω του ότι είχαν κλείσει τα σύνορα. Οι αποθήκες του UNRWA ήταν τελείως άδειες και δεν επιτράπηκε στα φορτηγά να τις γεμίσουν.

Πριν την Επιχείρηση «Χυτός Μόλυβδος» του Ισραήλ, η κατάσταση στη Γάζα είχε ήδη χαρακτηριστεί ως «ανθρωπιστική κρίση».

Οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανάπτυξη όπως η Διεθνής Αμνηστία, το CARE International, οι Γιατροί του Κόσμου, ο Oxfam και το Save the Children δήλωσαν τον Μάρτιο του 2008 ότι η κατάσταση της Γάζας αντιπροσωπεύει την «χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στην Λωρίδα από την αρχή της ισραηλινής κατοχής το 1967» και ότι ήταν «μια καταστροφή ανθρώπινης κατασκευής, αποτέλεσμα της απομόνωσης και του αποκλεισμού».
Μια καταστροφή που επιδεινώθηκε δραματικά μετά την ισραηλινή επίθεση, που άφησε 1.300 νεκρούς, περισσότερους τραυματίες από ότι μπορούσαν να δεχτούν τα νοσοκομεία και κατέστρεψε όλες τις πολιτικές εγκαταστάσεις στην Λωρίδα».

Μειωμένη ανάπτυξη, ένα δώρο μεγάλης διάρκειας

Χαρακτηριστικές για το βάθος του αποκλεισμού είναι και πρόσφατες εκθέσεις σχετικά με την ραγδαία άνοδο της «μειωμένης ανάπτυξης» των παιδιών της Γάζας τα τελευταία χρόνια. Ένα τέτοιο φαινόμενο δεν εμφανίζεται σε μια νύχτα, ούτε αντιστρέφεται εύκολα. Είναι μια θλιβερή πραγματικότητα που ελπίζουμε να ξυπνήσει το Ισραήλ και τον κόσμο για το ψέμα ότι η Γάζα «έμεινε μόνη της» μετά το 2005. Το 2007, οι μελέτες βρήκαν πως το 10% των Παλαιστινίων παιδιών πάσχει από μόνιμες επιπτώσεις λόγω κακής διατροφής. Μια φανερή επίπτωση της κακής διατροφής είναι η μειωμένη ανάπτυξη, που αυξήθηκε κατά 3% μόνο τα τελευταία δύο χρόνια. Έρευνες βρήκαν πως το 13,2% των παιδιών στη Γάζα παρουσιάζουν μειωμένη ανάπτυξη και 7,9% στη Δυτική Όχθη.

Και οι δύο αριθμοί είναι ανησυχητικοί, αλλά η διαφορά ανάμεσα στις δύο οντότητες που αποτελούν την Παλαιστίνη- τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα- δείχνει ότι ζουν δυο πολύ διαφορετικές πραγματικότητες και μορφές κακοποίησης από το Ισραήλ. Η Λωρίδα της Γάζας αντιμετωπίζει πολιτικές σκληρού αποκλεισμού ενώ η Δυτική Όχθη αντιμετωπίζει μόνιμη κατοχή. Εφόσον και οι δύο έχουν αυστηρούς περιορισμούς στην μετακίνηση, οι φυσικές ψυχολογικές διαφορές ανάμεσα στους Παλαιστίνιους από τη Γάζα και τους ομολόγους τους στη Δυτική Όχθη αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό που μηδενίζεται και η ικανότητα τους να συναναστραφούν κοινωνικά.

Μόλις πρόσφατα, μια αναφορά του World Vision που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2008, λίγο πριν τις επιθέσεις, επαναβεβαίωνε τις φρικτές επιπτώσεις του ισραηλινού αποκλεισμού της Γάζας στα παιδιά των Παλαιστινίων. «Τα παιδιά υποσιτίζονται και έχουν ελλείψεις σε βασικές πρωτεΐνες και βιταμίνες, γεγονός που οδηγεί σε μειωμένη ανάπτυξη του 27% των παιδιών της Γάζας».

Από το 2007 έως το 2008, οι στατιστικές που αναφέρονται στην μειωμένη ανάπτυξη στη Γάζα στην πραγματικότητα πήδηξαν από το 13% στο 27%, ένας συγκεκριμένος δείκτης των συνεπειών του αποκλεισμού. Η έκθεση αποκαλύπτει ενοχλητικά ευρήματα σχετικά με την φυσική και ψυχολογική κατάσταση των παιδιών – σημειώνοντας την ανάγκη για μακρόχρονη και βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον Eyad Saraj, ψυχίατρος που συνεργάζεται στενά με τον UNRWA «η μειωμένη ανάπτυξη είναι σοβαρότατο πρόβλημα. Βλέπουμε παιδιά που είναι 12 χρονών κι έχουν σώματα 8 χρονών. Αντιμετωπίζουν προβλήματα αντίληψης λόγω της διατροφικής ανεπάρκειας».

Οι αγροτικές κοινότητες, όπως η Beit Lahya στη βόρεια Γάζα, βασίζονται στην καλλιέργεια, το ψάρεμα και την παροχή υπηρεσιών – που όλα έχουν επηρεαστεί σοβαρά από τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις, τους περιορισμούς πρόσβασης στη θάλασσα και στο κλείσιμο των συνόρων, που οδηγούν στην καταστροφή της τοπικής οικονομίας.

Ενώ σχεδόν κάθε σπίτι στη Beit Lahya έχει πρόσβαση στο νερό, η ποιότητα είναι τόσο φτωχή που το 95% των νοικοκυριών πρέπει να αγοράζουν. Πολλά παιδιά έχουν μολυνθεί από παράσιτα και διάρροιες και μόνο το 24% των περιπτώσεων θεραπεύονται αποτελεσματικά.

Κοιτάζοντας μπροστά

Κοιτάζοντας τους αναπτυξιακούς χάρτες των ΗΕ, η μειωμένη ανάπτυξη θα έπρεπε να επηρεάζει μόνο το 2% των παιδιών, το ίδιο ποσοστό με τις εύπορες ευρωπαϊκές χώρες και βασίλεια της αραβικής χερσονήσου. Αυτή είναι η πραγματικότητα στο Ισραήλ, αλλά οι χάρτες αποτυγχάνουν να δείξουν τις διαφορές ανάμεσα σε αυτούς και τους Παλαιστίνιους γείτονες τους.

Οι δείκτες μειωμένης ανάπτυξης έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία πέντε χρόνια στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη που ακόμα και με παρεμβάσεις, δεν θα μειωθούν σύντομα. Είναι μια πραγματική πρόκληση για μια χώρα όπου το 17% του παλαιστινιακού πληθυσμού αποτελείται από παιδιά κάτω των 5 χρονών και το 46% κάτω των 15. Τα παιδιά στη Γάζα μπορεί να μην πέθαναν από τις αεροεπιδρομές και τους πυροβολισμούς, αλλά μπορεί να πεθάνουν από την πείνα ή να υποκύψουν σε εύκολα θεραπεύσιμες αρρώστιες.

Σε έναν πόλεμο υπάρχουν περισσότερα από τα τανκς και τις βόμβες. Υπάρχει ο αργός θάνατος αθώων εξαιτίας της ισραηλινή πολιτικής της μαζικής τιμωρίας και «γκετοποίησης» που υπόσχονται να επιβραδύνει την φυσική και οικονομική ανάπτυξη των Παλαιστινίων για χρόνια.

Eπόμενο: Η υγειονομική κρίση