Τετάρτη 11 Αυγούστου 2010

Όλα ήσυχα στο Ανατολικό Μέτωπο

Του Uri Avnery , Πηγή: www.palestinechronicle.com 31/7/2010

Όσοι είναι προικισμένοι με ευαίσθητα πολιτικά αυτιά, ξαφνιάστηκαν αυτή την εβδομάδα από δύο λέξεις, οι οποίες φαίνεται ότι εκστόμισε κατά λάθος ο Netanyahu: «Ανατολικό Μέτωπο».

Μια φορά κι έναν καιρό, αυτές οι λέξεις αποτελούσαν μέρος του καθημερινού λεξιλογίου της κατοχής. Τα τελευταία χρόνια όμως, απλά σκονίζονταν στον πολιτικό σκουπιδότοπο. Ο λεκτικός σύνδεσμος «Ανατολικό Μέτωπο», δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών και χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει το στρατηγικό δόγμα ότι ο Ποταμός Ιορδάνης είναι «τα σύνορα ασφαλείας» του Ισραήλ.

Η θεωρία του: υπήρχε το ενδεχόμενο, τρεις αραβικοί στρατοί- της Συρίας, του Ιράκ και της Ιορδανίας-να συγκεντρωθούν ανατολικά του Ιορδάνη, να διασχίσουν τον ποταμό και να βάλουν σε κίνδυνο την ύπαρξη του Ισραήλ. Γι’ αυτό και η Κοιλάδα του Ιορδάνη θα πρέπει να εξυπηρετεί ως μόνιμη βάση του ισραηλινού στρατού, τα στρατεύματα μας πρέπει να μείνουν εκεί.

Σίγουρα είναι μια θεωρία, για να ξεκινήσουμε με αυτό. Για να λάβει χώρα μια τέτοια επίθεση, ο ιρακινός στρατός θα πρέπει να συγκεντρωθεί, να διασχίσει την έρημο και να αναπτυχθεί στην Ιορδανία, μια μακρά και περίπλοκη επιχείρηση, που θα έδινε στο Ισραήλ αρκετό χρόνο να χτυπήσει τους Ιρακινούς πολύ πριν φτάσουν στις όχθες του Ιορδάνη. Όσο για τους Σύριους, θα τους ήταν πιο εύκολο να χτυπήσουν το Ισραήλ από τα Υψώματα του Γκολάν, από το να μετακινήσουν τα στρατεύματα τους νότια και να επιτεθούν από ανατολικά. Και η Ιορδανία πάντα ήταν ένας μυστικός-αλλά πιστός- συνεργάτης του Ισραήλ (εκτός από το σύντομο περιστατικό του Πολέμου των Έξι Ημερών).

Τα πρόσφατα χρόνια, η θεωρία έχει γίνει απόλυτα γελοία. Οι Αμερικανοί έχουν εισβάλλει στο Ιράκ, νίκησαν και διέλυσαν τον ένδοξο στρατού του Saddam Hussein, που τελικά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν παρά μόνο μια χάρτινη τίγρης. Το Βασίλειο της Ιορδανίας, έχει υπογράψει επίσημα συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ. Η Συρία χρησιμοποιεί κάθε ευκαιρία για να δείξει την επιθυμία της για ειρήνη, αρκεί το Ισραήλ να επιστρέψει τα Υψώματα του Γκολάν. Με λίγα λόγια, το Ισραήλ δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από τους ανατολικούς γείτονες του.

Πράγματι, οι καταστάσεις αλλάζουν. Τα καθεστώτα αλλάζουν, οι σύμμαχοι αλλάζουν. Αλλά είναι αδύνατο να σκεφτούμε μια κατάσταση στην οποία τρεις τρομακτικοί στρατοί, θα διασχίσουν τον Ιορδάνη προς την Καναάν, όπως τα παιδιά του Ισραήλ στην βιβλική ιστορία.

Επιπλέον, η ιδέα μιας χερσαίας επίθεσης, όπως της ναζιστικής τακτικής «κεραυνοβόλος πόλεμος» (blitzkrieg) στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ανήκει στην ιστορία. Σε οποιοδήποτε μελλοντικό πόλεμο, οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο. Κάποιος μπορεί να φανταστεί τους Ισραηλινούς στρατιώτες να κάθονται σε κουνιστές καρέκλες και να παρατηρούν τους πυραύλους να περνούν πάνω από τα κεφάλια τους, και προς τις δυο κατευθύνσεις.

Γιατί αναβίωσαν λοιπόν αυτήν την ανόητη ιδέα;

Ίσως θα ήταν χρήσιμο να πάμε πίσω, 43 χρόνια πριν, για να καταλάβουμε πως γεννήθηκε αυτός ο μπαμπούλας.

Έξι μέρες μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, ξεκίνησε το «Σχέδιο Allon». Ο Yigal Allon, τότε Υπουργός Εργασίας, το κατέθεσε στην κυβέρνηση. Αν και δεν υιοθετήθηκε επίσημα, ωστόσο επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ισραηλινή ηγεσία.

Δεν δημοσιεύτηκε ποτέ κανένας επίσημος χάρτης του σχεδίου, αλλά τα βασικά του σημεία έγιναν γνωστά. Ο Allon πρότεινε την προσάρτηση της Κοιλάδας του Ιορδάνη και της δυτικής όχθης της Νέκρα Θάλασσας. Ότι θα απέμενε από την Δυτική Όχθη, θα γινόντουσαν νησίδες, περικυκλωμένες από ισραηλινό έδαφος, εκτός από έναν στενό διάδρομο προς την Ιεριχώ, που θα ένωνε την Δυτική Όχθη με την Ιορδανία. Ο Allon πρότεινε επίσης την προσάρτηση συγκεκριμένων περιοχών της Δυτικής Όχθης, στο βόρειο Σινά (το πέρασμα της Ράφα) και νότια της Λωρίδας της Γάζας (το σύμπλεγμα Κατίφ).

Δεν τον ενδιέφερε αν η Δυτική Όχθη θα επιστρεφόταν στην Ιορδανία ή θα γινόταν ανεξάρτητη Παλαιστινιακή οντότητα. Μια φορά που του είχα επιτεθεί από το βήμα της Κνεσέτ και τον κατηγόρησα πως εμποδίζει την ίδρυση του Παλαιστινιακού Κράτους, το οποίο εγώ υποστηρίζω, όταν επέστρεψα στην θέση μου, μου έστειλε ένα σημείωμα «Είμαι υπέρ ενός Παλαιστινιακού κράτους στην Δυτική Όχθη. Τι λιγότερο έχω από σένα;»

Το σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή ως στρατιωτική επιταγή, αλλά τα κίνητρα τους ήταν τελείως διαφορετικά.

Εκείνες τις μέρες, συναντούσα τον Allon αρκετά συχνά, έτσι είχα την ευκαιρία να παρακολουθώ τον τρόπο σκέψης του. Υπήρξε ένας από τους εξέχοντες διοικητές στον πόλεμο του 1948 και θεωρούταν ειδικός στα στρατιωτικά ζητήματα, αλλά πάνω από όλα ήταν ηγετικό μέλος του κινήματος των Κιμπούτς, που εκείνη την εποχή ασκούσε μεγάλη επιρροή στην χώρα.

Αμέσως μετά την αρπαγή της Δυτικής Όχθης, οι άνθρωποι από το κίνημα των Κιμπούτς απλώθηκαν παντού, ψάχνοντας για περιοχές που θα ήταν κατάλληλες για εντατικές σύγχρονες καλλιέργειες. Φυσικά, τους τράβηξε η Κοιλάδα του Ιορδανή. Από την δική τους σκοπιά, ήταν το ιδανικό μέρος για ένα νέα Κιμπούτς. Είχε αρκετό νερό, το έδαφος ήταν επίπεδο και κατάλληλο για σύγχρονα γεωργικά μηχανήματα. Και το πιο βασικό, ήταν αραιοκατοικημένη. Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, εξέλειπαν από τις υπόλοιπες περιοχές της Δυτικής Όχθης: ήταν πυκνοκατοικημένες, με βουνά και λίγο νερό.

Κατά την γνώμη μου, όλο το σχέδιο Allon ήταν προϊόν αγροτικής απληστίας και η στρατιωτική θεωρία δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα πρόσχημα για να επιβάλλουν την ασφάλεια. Και πράγματι, το άμεσο αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία αρκετών Κιμπούτς και Μοσαβίμ (συνεταιριστικά χωριά) σε όλη την κοιλάδα.

Πέρασαν χρόνια μέχρι τα όρια του Σχεδίου Allon να ανοίξουν και να γίνουν εποικισμοί σε όλη την Δυτική Όχθη.

Το Σχέδιο Allon γέννησε τον μπαμπούλα του «Ανατολικού Μετώπου» και έκτοτε τρομοκρατεί όσους μιλούν για ειρήνη. Σαν φάντασμα, πάει και έρχεται, υλοποιείται και εξαφανίζεται, μια στην μία μορφή, μια στην άλλη.

Ο Ariel Sharon απαίτησε την προσάρτηση της «διευρυμένης κοιλάδας». Η κοιλάδα από μόνη της, έχει μήκος 120χμ (από την Θάλασσα της Γαλιλαίας μέχρι την Νεκρά Θάλασσα) και 15 χμ πλάτος. Ο Sharon απαιτούσε με επιμονή την προσθήκη σε αυτήν του «πίσω μέρους των βουνών», εννοώντας την ανατολική πλαγιά της οροσειράς της κεντρικής Δυτικής Όχθης, που θα πλάταινε την κοιλάδα αρκετά.

Όταν ο Sharon υιοθέτησε το σχέδιο για το Τείχος του Διαχωρισμού, υποτίθεται ότι θα χώριζε την Δυτική όχθη όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά και από την Κοιλάδα του Ιορδάνη. Αυτό θα ενεργοποιούσε το «Αναβαθμισμένο Σχέδιο Allon». Το τείχος θα περικύκλωνε ολόκληρη την Δυτική Όχθη, εκτός του διάδρομο της Ιεριχώς. Το σχέδιο δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, εξαιτίας της διεθνούς αντίδρασης και της έλλειψης χρημάτων.

Από τις συμφωνίες του Όσλο, σχεδόν όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν επιμείνει στο ότι η Κοιλάδα του Ιορδάνη πρέπει να παραμείνει στα χέρια των Ισραηλινών, σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία ειρήνης. Αυτή η απαίτηση έχει εμφανιστεί σε πολλές μορφές: κάποιες φορές οι λέξεις που χρησιμοποιούν είναι «σύνορα ασφαλείας», άλλες «προειδοποιητικοί σταθμοί», «στρατιωτικές εγκαταστάσεις», «μακρόχρονη μίσθωση», εξαρτάται από τα δημιουργικά ταλέντα των διαδοχικών Πρωθυπουργών. Ο κοινός παρανομαστής: η κοιλάδα πρέπει να παραμείνει υπό τον έλεγχο του Ισραήλ.

Τι έπιασε τώρα τον Netanyahu και αναβίωσε το λεκτικό δίδυμο «Ανατολικό Μέτωπο»;
Ποιο Ανατολικό Μέτωπο; Ποιες απειλές υπάρχουν από τους ανατολικούς γείτονες μας; Που είναι ο Saddam Hussein; Που είναι ο Hafez al-Assad. Ο Mahmoud Ahmadinejad θα στείλει ένοπλες δυνάμεις από τους Επαναστατικούς Φρουρούς να περάσουν την Ιορδανία;
Λοιπόν, τα πράγματα έχουν ως εξής: οι Αμερικανοί θα φύγουν από το Ιράκ κάποια στιγμή. Τότε ένας νέος Saddam Hussein θα εμφανιστεί, αυτή την φορά ένας Σιίτης, που θα συμμαχήσει με τους Σιίτες του Ιράν και την πολύτιμη Τουρκία και πως μπορείς να εμπιστευθείς τον Ιορδανό Βασιλιά που απεχθάνεται τον Netanyahu; Θα συμβούν τρομερά πράγματα αν δεν προσέχουμε τις όχθες του Ιορδάνη!

Είναι γελοίο. Ποιος είναι λοιπόν ο πραγματικός λόγος;

Όλος ο κόσμος είναι τώρα απασχολημένος με την απαίτηση της Αμερικής για «απευθείας συνομιλίες» ανάμεσα στο Ισραήλ και την ΠΑ. Κάποιος μπορεί να μπει στον πειρασμό και να σκεφτεί ότι η παγκόσμια ειρήνη εξαρτάται από το να μετατραπούν οι «έμμεσες συνομιλίες» σε «απευθείας». Ποτέ ξανά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί τόσες πολλές λέξεις φαρισαϊκής υποκρισίας για ένα τόσο ζωτικό ζήτημα.

Οι «έμμεσες συνομιλίες» γίνονται εδώ και αρκετούς μήνες. Θα ήταν λάθος να πούμε ότι τα αποτελέσματα τους ήταν σχεδόν μηδενικά. Ήταν μηδέν, απόλυτο μηδέν. Τι θα γίνει λοιπόν αν τα δύο μέρη καθίσουν μαζί στο ίδιο δωμάτιο; Με απόλυτη βεβαιότητα μπορούμε να προβλέψουμε: ακόμα ένα μηδενικό. Στην απουσία της αμερικανικής αποφασιστικότητας να επιβάλλει μια λύση, δεν θα υπάρχει λύση.

Τότε γιατί επιμένει ο Barack Obama; Υπάρχει μια εξήγηση: οι πολιτικές του στην Μέση Ανατολή, έχουν αποτύχει. Χρειάζεται επειγόντως ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα. Υποσχέθηκε να φύγει από το Ιράκ, αλλά η κατάσταση εκεί δεν του το επιτρέπει. Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν πάει από το κακό στο χειρότερο, ένας στρατηγός φεύγει, άλλος έρχεται και η νίκη είναι πιο μακριά από ποτέ. Μπορούμε να φανταστούμε και τον τελευταίο Αμερικανό να ανεβεί στο ελικόπτερο από την ταράτσα της αμερικανικής πρεσβείας την Καμπούλ
Παραμένει η ισραηλινό-παλαιστινιακή διαμάχη. Κι εδώ ο Obama αντιμετωπίζει την αποτυχία. Έλπιζε να πετύχει περισσότερο χωρίς να επενδύσει τίποτα απολύτως και νικήθηκε εύκολα από το ισραηλινό λόμπυ. Για αν κρύψει την ντροπή του, χρειάζεται κάτι για να παρουσιάσει στο εν αγνοία κοινό του, σαν μια μεγάλη νίκη της Αμερικής. Η ανανέωση των «άμεσων συνομιλιών» θα ήταν μια τέτοια νίκη.

Ο Netanyahu από την πλευρά του, είναι αρκετά ικανοποιημένος με την κατάσταση ως έχει. Το Ισραήλ καλεί σε «απευθείας συνομιλίες», οι Παλαιστίνιοι αρνούνται. Το Ισραήλ απλώνει το χέρι του για ειρήνη, οι Παλαιστίνιοι του γυρίζουν την πλάτη. Ο Mahmoud Abbas απαιτεί από το Ισραήλ να επεκτείνει το πάγωμα των εποικισμών και να δηλώσει εξαρχής ότι οι διαπραγματεύσεις θα βασίζονται στα σύνορα του 1967.

Οι Αμερικανοί όμως ασκούν μεγάλη πίεση στον Abbas και ο Netanyahu φοβάται πως ο Abbas θα ενδώσει. Γι’ αυτό δηλώνει πως δεν θα παγώσει τους εποικισμούς, γιατί σε αυτή την περίπτωση –Θεός συγχωρέσει!- ο συνασπισμός του θα διαλυόταν. Και αν αυτό δεν αρκεί, υπάρχει και το Ανατολικό Μέτωπο. Η ισραηλινή κυβέρνηση προειδοποιεί τους Παλαιστίνιους ότι δεν θα εγκαταλείψει την Κοιλάδα του Ιορδάνη.

Για να τονίσει αυτό το σημείο, ο Netanyahu άρχισε να απομακρύνει τον εναπομείναντα παλαιστινιακό πληθυσμό της κοιλάδας. Χωριά αφανίζονται, αρχίζοντας αυτή την εβδομάδα από το Farasiya, ενώ οι εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης καταστρέφονται. Αυτό λέγεται απλά και καθαρά, εθνοκάθαρση, παρόμοια με αυτό που συμβαίνει τώρα με τους Βεδουίνους στην Negev. Αυτό που λέει ο Netanyahu είναι: Ο Abbas θα πρέπει να το σκεφτεί καλά πριν προχωρήσει σε «απευθείας συνομιλίες».

Η Κοιλάδα του Ιορδάνη βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της επιφάνειας της γης, η Νεκρά Θάλασσα, 400 μέτρα κάτω από την στάθμη της θάλασσας. Η αναβίωση του Ανατολικού Μετώπου ίσως φανερώνει το κατώτατο σημείο της πολιτικής του Netanyahu, σκοπεύοντας να σκοτώσει μια και καλή την όποια ελπίδα για ειρήνη.