Κάποτε στο σημείο αυτό όπου βρισκόμαστε, υπήρχε μια μικρή κοιλάδα, η Wadi Hilwah που αποτελούσε τμήμα του χωριού Silwan. (Κάντε "κλικ" στο χάρτη για να μεγαλώσει)
Η Hilwah ήταν η γυναίκα του Μουχτάρ (κάτι σαν δήμαρχος) Siyam, η οποία σκοτώθηκε σε μάχη στην κοιλάδα. Πριν τον θάνατο της, η κοιλάδα λεγόταν Wadi Al-Nabah, (Κοιλάδα των Θρήνων). Λέγεται πως τις νύχτες, μπορεί κάποιος να ακούσει ανάμεσα στους κάκτους, τους θρήνους ενός κοριτσιού που δολοφονήθηκε άγρια από τον αδερφό της.
Το μουσουλμανικό χωριό του Silwan άρχισε να αναπτύσσεται τον 16ο αιώνα. Το χωριό ήταν διάσημο για τα υψηλής ποιότητας αγροτικά προϊόντα του και αποτελούσε σταθμό ανάπαυσης για τους ταξιδιώτες που πήγαιναν στην παλιά πόλη.
Σήμερα στο χωριό ζουν 55.000 κάτοικοι. Οι 5.500 ζουν στην γειτονιά της Wadi Hilwah, που βρίσκεται νότια της Παλιάς Πόλης. Εδώ, από ότι φαίνεται, εδραιώθηκε η αρχαία Ιερουσαλήμ. Η πηγή Gihon (Ein Silwan) είναι ο λόγος που οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πριν 5.000 χρόνια και έχτισαν μια πόλη που έμελλε να γίνει ιερή για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες.
Πολλοί πολιτισμοί άφησαν τα σημάδια τους στις απότομες πλαγιές και τις κοιλάδες που χοροθετούσαν την Wadi Hilwah: οι Κανααΐτες, που ίδρυσαν την πόλη και δημιούργησαν το εντυπωσιακό υπόγειο σύστημα ύδρευσης, οι Ιουδαίοι, που επέκτειναν την πόλη, οι Ασσύριοι που την πολιόρκησαν, οι Βαβυλώνιοι, που την κατέστρεψαν και εξόρισαν τον πληθυσμό της, οι Πέρσες, οι Έλληνες κήρυκες του Ελληνισμού, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί και τέλος οι Μουσουλμάνοι, που κυβέρνησαν την πόλη για πάνω από 1300 χρόνια.
Τον 20ο αιώνα, οι κάτοικοι έζησαν κάτω από τέσσερις διαφορετικές κυριαρχίες: Οθωμανική, Βρετανική, Ιορδανική και από το 1967 Ισραηλινή, υπό την οποία οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι δεν έχουν ιθαγένεια-ένα ευάλωτο και επικίνδυνο καθεστώς. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στη Wadi Hilwah ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Ο Charles Warren ανακάλυψε το υπόγειο σύστημα ύδρευσης στα τέλη του 19ου αιώνα και ονόμασε το σημείο, στην καρδιά της γειτονιάς Wadi Hilwah ως αρχαία Ιερουσαλήμ, και την ονόμασε «Πόλη του Δαβίδ»
Wadi Hilwah 1967 – 1987
Αμέσως μετά τον Πόλεμο του 1967, το Ισραήλ προσάρτησε την Ανατολική Ιερουσαλήμ στα δημοτικά όρια της Ιερουσαλήμ. Το Silwan αναπτύχθηκε ραγδαία και δέχθηκε πολλούς Παλαιστίνιους πρόσφυγες από τους πολέμους του 1948 και 1967. Ωστόσο η ανάπτυξη στις παλαιστινιακές γειτονιές της Ανατολικής Ιερουσαλήμ ήταν μηδαμινή, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα τμήματα της πόλης.
Παρόλα αυτά, η δεκαετία του’70 και οι αρχές του ’80 (φωτογραφία δεξιά) ήταν μια περίοδος ελπίδας για το χωριό και ειδικά για τους κατοίκους της Wadi Hilwah, η οποία ήταν και η πλησιέστερη γειτονιά στα τείχη της Παλιάς Πόλης. Το χωριό ήταν γεμάτο επισκέπτες. Τα αρχαιολογικά ευρήματα προσέλκυαν πολλούς τουρίστες, που οι κάτοικοι τους καλωσόριζαν εγκάρδια και έτσι υπήρχε μια σχετική οικονομική σταθερότητα.
Στο Καφενείο Haj Musa Hamada Siyam (σήμερα έχει απομείνει μόνο η πινακίδα…) μπορούσε κανείς να βρει ντόπιους κάτοικους, Ισραηλινούς αρχαιολόγους και τουρίστες να κάθονται όλοι μαζί. Εκείνο τον καιρό πολλοί νεαροί Ισραηλινοί έμεναν στο χωριό και είχαν καλές σχέσεις με τους Παλαιστίνιους γείτονες τους.
Το χτίσιμο ΔΕΝ επιτρέπεται!
Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’80, οι κάτοικοι συνειδητοποίησαν πως το καθεστώς τους, σαν μη-πολίτες, ήταν προβληματικό. Ο Δήμος δεν επένδυε στην ανάπτυξη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος ή στο δημοτικό σχεδιασμό. Το Silwan είχε παραμεληθεί. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους αναγκάστηκαν να δεχθούν χαμηλόμισθες δουλειές. Το άλλοτε ποιμενικό χωρίο, βυθίστηκε στην φτώχεια και την παραμέληση. Όσον αφορά τις κατασκευές, από το 1967 δεν έχει εγκριθεί ούτε ένα οικοδομικό σχέδιο στη Wadi Hilwah. 
Αυτό σημαίνει ότι οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να χτίσουν ή να επεκτείνουν τα σπίτια τους. Και καθώς οι οικογένειες μεγάλωναν, οι κάτοικοι αναγκάζονταν να χτίζουν χωρίς άδεια. Εκατοντάδες οικογένειες βρέθηκαν σε μια απίστευτη κατάσταση. Εκτός από τη φτώχεια, το αναποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα και τις φτωχές υποδομές, το κράτος έσπρωχνε τους κάτοικους σε παράνομη συμπεριφορά, οπότε έπρεπε να πληρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες Σέκελ σε πρόστιμα και εξέδωσε εντολές κατεδάφισης για πολλά σπίτια (στη φωτογραφία αριστερά πρόσφατα κατεδαφισμένο σπίτι).
Η απελπισία, ο φόβος και η απόγνωση των νεαρών κατοίκων, που είχε δημιουργήσει το κράτος του Ισραήλ, εκφράστηκαν με τη συμμετοχή τους στην πρώτη Ιντιφάντα, κατά την διάρκεια της οποίας το Silwan έγινε γνωστό για την δυναμική του ανάμειξη. Αυτό σηματοδότησε και το τέλος της εποχής της αθωότητας.
O Ισραηλινός εποικισμός του Silwan
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 μια ιδιωτική οργάνωση η Elad (El Ir-David, Προς την Πόλη του Δαβίδ) ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στο χωριό. Όπως αναφέρεται στο καταστατικό της, σκοπός της είναι «να δυναμώσει τους εβραϊκούς δεσμούς με την Ιερουσαλήμ, μέσω ξεναγήσεων, επισκέψεων, δημοσιεύσεων και διαφημιστικών υλικών». Στην πράξη, η Elad δουλεύει πυρετωδώς για να αποκτήσει την ιδιοκτησία των σπιτιών και των εδαφών του χωριού και ειδικά στη γειτονιά Wadi Hilwah. (Φωτ: Φυλάκιο πάνω σε σπίτι εποίκων)
Η ιστορία ενός σπιτιού
Ένα από τα πρώτα σπίτια που κατέλαβε η Elad ήταν το σπίτι του Musa Abbasi. Το σπίτι βρίσκεται δίπλα στο περίφημο τούνελ του Warren. Ο ιδρυτής της Elad, David Be’eri προσποιήθηκε τον ξεναγό και κέρδισε την εμπιστοσύνη του Abbasi, φέρνοντας γκρουπ τουριστών στο σπίτι του. Οι φίλοι του Abbasi θυμούνται ότι ο Abassi έβλεπε στο πρόσωπο του David Be’eri έναν αληθινό φίλο, που έφερνε τουρίστες για να αγοράσουν τα λεμόνια του. Ο Be’eri σε κάθε του επίσκεψη μάζευε πληροφορίες σχετικά με την περιουσία του και ακολουθώντας νομικές διαδικασίες, κήρυξε το σπίτι του Abbasi «ιδιοκτησία απόντα». Αυτό σημαίνει ότι ο νόμιμος ιδιοκτήτης μένει σε εχθρικό κράτος και σύμφωνα με το «Νόμο περί περιουσίας απόντων», το κράτος του Ισραήλ μπορεί να δημεύσει την περιουσία του χωρίς αποζημίωση. Φαίνεται πως ένα συμβόλαιο είχε υπογραφεί ανάμεσα στο κράτος και την Elad, εν αγνοία του Abbasi και έτσι μια νύχτα του Οκτωβρίου, το 1991, οι άνθρωποι της Elad εισέβαλλαν στο σπίτι και έδιωξαν τον Musa και την οικογένεια του.(Φωτ: Άνθρωποι της Elad, στο σπίτι του Abbasi, μετά την κατάληψή του, Οκτάβρης 1991)
Τα πρώτα χρόνια, η Elad απέκτησε τον έλεγχο αρκετών περιουσιών, με διάφορες μεθόδους:
- Περιουσίες που είχαν επιλεχτεί από την Elad, κηρύχθηκαν «περιουσίες απόντων», βάσει καταθέσεων που γράφτηκαν από ανθρώπους της Elad. Μετά κατασχέθηκαν και μεταβιβάστηκαν στην Elad, πληρώνοντας το ελάχιστο των εξόδων και χωρίς ενοίκιο.
- Περιουσίες που άνηκαν στο Εθνικό Ιουδαϊκό Ταμείο πριν το 1948, μεταβιβάστηκαν στην Elad, χωρίς ενοίκιο και με ελάχιστη πληρωμή.
- Με την βοήθεια διαμεσολαβητών αγόραζαν τις περιουσίες των ντόπιων. Οι κάτοικοι αναφέρουν ότι χρησιμοποιούσαν τακτικές που προκαλούν ερωτηματικά και διάφορα μεσα πίεσης για να επιτύχουν τον σκοπό τους.
Η ειδική έκθεση Klogman του 1992, που πραγματοποιήθηκε με κρατική ανάθεση για να ερευνήσει τις μεθόδους μεταβίβασης περιουσιών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, φανερώνει ότι πολλές από τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να μεταβιβασθούν οι περιουσίες στην ιδιοκτησία των εποίκων ήταν αβάσιμες.
Σημείο Καμπής
Το 1997, ανατέθηκε στην Elad από την Υπηρεσία Διαχείρισης γαιών του Ισραήλ, η συντήρηση και διατήρηση του Εθνικού Πάρκου της Πόλης του Δαβίδ, που βρίσκεται στην καρδιά της γειτονιάς Wadi Hilwah και αποτελεί διεθνούς σημασίας αρχαιολογικό τόπο της αρχαίας Ιερουσαλήμ. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που η Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ισραήλ εναντιώθηκε στην απόφαση να δοθεί η άδεια στη Elad, ένα ιδιωτικό φορέα με ξεκάθαρη πολιτική θέση για την περιοχή. Σε συνέχεια της έφεσης που κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, το συμβόλαιο με την Elad ακυρώθηκε. Ωστόσο το συμβόλαιο υπογράφτηκε ξανά το 2002 από την Αρχή Περιβάλλοντος του Ισραήλ. Παραδόξως, η Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν έφερε αντίρρηση.
Αρχαιολογικές Έρευνες στην Εποχή της Elad
Από την ημέρα που η Elad ανέλαβε την αρμοδιότητα για το Εθνικό Πάρκο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές διπλασιάστηκαν ή τριπλασιάστηκαν. Συγκεντρώνοντας εκατομμύρια δολάρια, η Elad υλοποίησε πολλές αμφιλεγόμενες ανασκαφές υπό την επίβλεψη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλες οι ανασκαφές στην Wadi Hilwah χαρακτηρίζονται ως ανασκαφές διάσωσης. (Φωτ: Οι ανασκαφές κρύβονται πίσω από φράχτες και συρματοπλέματα)
Σε αντίθεση με τις ανασκαφές που έχουν άδεια και πραγματοποιούνται από ακαδημαϊκά ινστιτούτα, οι ανασκαφές διάσωσης επιτρέπονται μετά από εσωτερική διαδικασία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, προκειμένου να γίνει διάσωση και καταγραφή ευρημάτων πριν από μελλοντική οικοδόμηση. Ωστόσο, στη Wadi Hilwah οι οικοδομικές εργασίες έχουν απαγορευτεί πλήρως και γι’ αυτό δεν είναι ξεκάθαρο κάτω από ποια διάταξη και εξουσιοδότηση πραγματοποιούνται αυτές οι ανασκαφές διάσωσης.
Πολλές από τις ανασκαφές γίνονται βιαστικά και με έναν τρόπο που οι αρχαιολόγοι του Ισραήλ και του εξωτερικού, θεωρούν απαράδεχτο. Σε κάποια σημεία, τα αρχαιολογικά ευρήματα έχουν απομακρυνθεί, χωρίς να έχει προηγηθεί δημόσια συζήτηση: στις ανασκαφές που πραγματοποίησε η Elad δίπλα στα τείχη της παλιάς πόλης, απομακρύνθηκαν σκελετοί από τάφους της Μουσουλμανικής περιόδου, χωρίς να έχει ενημερωθεί το Υπουργείο Θρησκευμάτων, όπως αναφέρει η εφημερίδα Haaretz, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τους κανονισμούς λειτουργίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Οι υπόγειες αρχαιολογικές ανασκαφές επίσης σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται κάτω από ιδιωτικές κατοικίες, χωρίς να έχουν ενημερωθεί οι κάτοικοι τους. Τα τελευταία χρόνια έχουν καταρρεύσει πολλά σπίτια, η γη έχει υποστεί καθίζηση και οι δρόμοι έχουν βουλιάξει. Σε μία περίπτωση, κατέρρευσε ο τοίχος ενός νηπιαγωγείου δίπλα ακριβώς σε χώρο ανασκαφής. Η Δημοτική Αρχή έκλεισε τα δύο δωμάτια του νηπιαγωγείου, χωρίς όμως να προσφέρει εναλλακτική λύση για την στέγαση των παιδιών. Ωστόσο, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι πρόσφατες εργασίες ανασκαφών έχουν ανασταλεί προσωρινά, λόγω της προσφυγής των κατοίκων στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ.
Εθνικό Πάρκο: Ιδιωτική Περιουσία!
Η διαχείριση του εθνικού πάρκου από την Elad σήμανε μια καινούρια εποχή αλλαγών στην γειτονιά. Μετά από δεκαετίες παραμέλησης, οι αρχές ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα αναμόρφωσης της περιοχής, χωρίς να συμβουλευτούν ωστόσο τους ντόπιους κάτοικους. Οι εργασίες πραγματοποιούνται σε βάρος της ποιότητας ζωής των κατοίκων και του ζωτικού τους χώρου. (Φωτ: Κάμερες ασφαλείας προστατεύουν τους εποίκους και το εθνικό πάρκο)
Δημόσιοι και ιδιωτικοί χώροι, που χρησιμοποιούνταν για εκατοντάδες χρόνια από τους κάτοικους, αποκλείστηκαν και ενσωματώθηκαν στο εθνικό πάρκο, ενώ η δημοτική αρχή επιδιώκει να προσαρτήσει τους εναπομείναντες χώρους για «τις ανάγκες δημοσίου συμφέροντος». Και τι ορίζει ως ανάγκη δημοσίου συμφέροντος η δημοτική αρχή της Ιερουσαλήμ σε μια περιοχή που δεν έχει παιδικές χαρές, δημόσιους κήπους, αθλητικές εγκαταστάσεις, κλινικές και διαθέτει ελάχιστες αίθουσες διδασκαλίας; Τη δημιουργία θέσεων πάρκινγκ για τους επισκέπτες.
Η ονομασία των δρόμων ξαφνικά άλλαξε. Ο δρόμος Wadi Hilwah ονομάζεται πλέον «Η ανηφοριά της Πόλης του Δαβίδ». Δεκάδες κάμερες ασφαλείας και ένοπλοι φρουροί έχουν τοποθετηθεί στους δρόμους και τα σοκάκια. Οι Παλαιστίνιοι της περιοχής δεν έχουν καμιά προστασία από την δράση των εποίκων στη γειτονιά και τα επεισόδια βίας έχουν αυξηθεί ανάμεσα στους κάτοικους και τους φρουρούς, που θεωρούν τους εαυτούς τους αρμόδια όργανα για την εφαρμογή του νόμου.
Σήμερα, ο εβραϊκός εποικισμός στο Silwan αποτελεί το 5% του πληθυσμού της Wadi Hilwah. Ωστόσο, η παρουσία αυτών των 400 ατόμων θέτει σε κίνδυνο τον τρόπο ζωής των υπολοίπων κατοίκων. Από την μία, τα σπίτια τους κινδυνεύουν από τις εντολές κατεδάφισης που εκδίδονται από την δημοτική αρχή και από την άλλη, η Elad πραγματοποιεί εργασίες που περιορίζουν τον ζωτικό τους χώρο, με απώτερο σκοπό να αλλάξει την δημογραφική κατάσταση της Wadi Hilwah. Οι κάτοικοι της αισθάνονται ανεπιθύμητοι. Νιώθουν ότι διώχνονται συστηματικά από τα σπίτια τους, στο όνομα της αρχαιολογίας, της ιστορίας και της σταυροφορίας της Elad για την εδραίωση του εβραϊκού εποικισμού.
Οι κάτοικοι του Wadi Hilwah ζητούν από τους πολίτες του Ισραήλ και του κόσμου να υποστηρίξουν τον αγώνα τους για το δικαίωμα τους να ζουν στο χωριό τους ως μέρος της πολυ-πολιτισμικής Ιερουσαλήμ με βάση τις αρχές της ισότητας και ειρήνης.
Αναρτήσεις
