Ένα ταξίδι στην Παλαιστίνη με πρωτοβουλία του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ, από τις 6-12 του Γενάρη, με αφορμή τις προεδρικές εκλογές της 9ης του ίδιου μήνα. 38 Έλληνες στην αποστολή από οργανώσεις και κόμματα της Αριστεράς, από εφημερίδες του ίδιου χώρου, από συνδικάτα εργαζομένων και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ανάμεσά τους και εμείς, 4 μέλη της ΚΟΕ, για πρώτη φορά στα Κατεχόμενα. Όσα ακολουθούν είναι πολύ λίγα για να περιγράψουν αυτά που είδαμε και όσα νιώσαμε. Θα επανέλθουμε όμως. Σύντομα και πιο μόνιμα, πιο αποτελεσματικά για την αλληλεγγύη στο λαό που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του. Κανείς από εμάς δεν μπορεί, γυρνώντας από εκεί, να μην πάρει σοβαρά υπόψη του αυτό που μας ζητούσαν οι σύντροφοι από την Παλαιστίνη όταν μας αποχαιρετούσαν: Τώρα που θα φύγετε, μην ξεχάσετε όσα είδατε. Και το να μην ξεχάσουμε σημαίνει πολλά για μας. Αρχή αυτό το μικρό αφιέρωμα.
Αεροδρόμιο Τελ Αβίβ Μπεν Γκουριόν, το πρώτο σημείο ελέγχου
Tο ξέραμε πως μπορεί να μας ρωτήσουν τα πάντα: Ποιοι είστε, τι κάνετε, πού πηγαίνετε, ποιους θα συναντήσετε, πού θα μείνετε, αν ετοιμάσατε μόνοι σας τις βαλίτσες κ.λπ.. Ξέραμε ότι μπορεί να ψάξουν τα πάντα και ότι μπορεί ακόμη και να μας στείλουν πίσω στην Ελλάδα. Πηγαίνουμε σε παρέες μέχρι να περάσουμε τον έλεγχο και προχωράμε ό,τι και να γίνει. Το face control ξεκινά μόλις βγαίνουμε από το αεροπλάνο. Κατευθυνόμαστε σε ένα υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, που σχεδόν θυμίζει διαστημικό σταθμό, και περνάμε επιτυχώς τον έλεγχο των διαβατηρίων. Η επιστροφή δεν θα είναι ίδια, ασφαλώς. Εκεί όλα τα παράλογα που είδαμε τις 5 μέρες διαμονής θα τα ξαναζήσουμε σε μικρογραφία. Δεν υπάρχει σειρά στον έλεγχο των αποσκευών, οι ερωτήσεις γίνονται ανάκατα, από το πού πήγατε και το πώς γνωρίζεστε μέχρι μικρά τεστ γλωσσικά ή ευφυΐας όλα για να τσακίσουν ό,τι υπομονή έχει απομείνει από τις προηγούμενες μέρες. Μετά, αν δεν τη γλιτώσεις, ξεκινά ο έλεγχος των αποσκευών. Πάντως, ακόμη κι αν περάσεις αυτό το στάδιο, κάπου θα κολλήσεις. Ίσως στον τρίτο ή τέταρτο έλεγχο, εκεί ίσως σου βγάλουν τα παπούτσια, τη ζώνη, το παντελόνι και ό,τι άλλο θέλουν, αρκεί να σε ξετινάξουν. Και αν έχεις την ατυχία να είσαι Άραβας ή Παλαιστίνιος, εκεί θα περάσεις ένα παρανοϊκό τετράωρο συνοδεία της ασφάλειας. Άγνωστο αν θα καταλήξεις στο αεροπλάνο.
Βreak the wall!
Αλλεπάλληλες τσιμεντένιες στήλες ύψους 9 μέτρων, που σχίζουν τους λόφους της χώρας και χτίζονται με εκπληκτική ταχύτητα ζητώντας να την τεμαχίσουν, να την κόψουν σε κομμάτια, αποκόβοντας τους τρομοκράτες, περιορίζοντάς τους στα πιο δύσβατα εδάφη της χώρας, αφήνοντας απ’ έξω ένα μεγάλο μέρος από τα σύνορα του 67. Ένα τείχος στη ζωή των 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων των Κατεχόμενων για να μην τολμούν να ελπίζουν ότι θα μπορούν να ζήσουν ελεύθεροι στη γη τους. Και αυτό είναι το στοίχημα για κάθε Παλαιστίνιο: αν θα κατορθώσει να παραμείνει στα εδάφη όπου η ζωή του, η καθημερινότητά του θα κρίνεται από τις διαθέσεις ενός δεκαοχτάχρονου μιλιταριστή, που θα τον σημαδεύει με το όπλο και θα τον αναγκάζει να περιμένει 3 και 4 ώρες μέχρι να περάσει από τη μια πλευρά της πόλης στην άλλη για να πάει στη δουλειά του ή να επισκεφθεί την οικογένειά του.
Μια πόλη κομμένη στα δύο
Αμπού Ντις, πόλη δίπλα στην Ιερουσαλήμ (10 λεπτά η πραγματική απόσταση), με 16.000 κατοίκους, 8.000 φοιτητές, χωρισμένη στα δύο από το Τείχος. Περίπου 800 οικογένειες έχουν χωριστεί από το Τείχος, 43 στρέμματα έχουν καταπατηθεί με στρατιωτική απόφαση του Ισραήλ ενώ υπάρχουν πολλές κατασχέσεις σπιτιών. Στη μέση ακριβώς των πόλεων σχεδιάζεται να ιδρυθεί ένα νέος εποικισμός! Ακόμη και τα ασθενοφόρα περνούν με δυσκολία από τα σημεία ελέγχου. Για να πάει να δει τη μητέρα της η Σεμίρα, που βρίσκεται σε μια απόσταση 40 χλμ. από το σπίτι της, πρέπει να ξεκινήσει 8 ώρες πριν(!), καθώς στα σημεία ελέγχου (τα γνωστά check points) κανένας δεν ξέρει πόσο μπορεί να περιμένει ή αν τελικά θα περάσει. Συνθήματα και γκράφιτι επάνω στις γκρίζες πλάκες τους Τείχους μπροστά από το Πανεπιστήμιο του Αμπού Ντις, σημάδια αντίστασης, διαμαρτυρίας. Βreak the wall now! Δεν υπάρχει κανένα άλλο σύνθημα για μια πραγματική διεθνή καμπάνια αλληλεγγύης.
Καλώς ήρθατε στη Ραμάλα!
Η απόσταση από την Ανατολική Ιερουσαλήμ μέχρι τη Ραμάλα με αυτοκίνητο ή με τα χαρακτηριστικά βανάκια είναι το πολύ είκοσι λεπτά. Κάθε απόσταση όμως που αφορά στα Κατεχόμενα είναι σχετική, που σημαίνει από μεγάλη μέχρι ατελείωτη. Έτσι, η στάση στο σημείο ελέγχου της Καλάντια, από όπου αναγκαστικά πρέπει να περάσουμε για να πάμε στη Ραμάλα, μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά εφόσον είσαι πεζός, γιατί με αυτοκίνητο δεν μιλάμε για λιγότερο από 1 ώρα έως μία μέρα! Όγκοι από μπετόν, ένα διάδρομος σκεπασμένος με ελενίτ, φυλάκια στα γύρω υψώματα και στη μέση το κεντρικό φυλάκιο των Ισραηλινών στρατιωτών που ελέγχουν με τα όπλα προτεταμένα. Ακριβώς στο πλάι υψώνεται το Τείχος του απαρτχάιντ. Καθημερινά, για να πάμε από το ξενοδοχείο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ μέχρι τη Ραμάλα, περνάμε ένα νοσηρό τελετουργικό ίσως πολύ συνηθισμένο για έναν Παλαιστίνιο: βανάκι από την πύλη της Δαμασκού έως την Καλάντια, κατεβαίνουμε, περνάμε πεζοί το σημείο ελέγχου και μετά άλλο βανάκι για τη Ραμάλα. Για την επιστροφή τα πράγματα είναι πιο δύστροπα, γιατί εκεί περνάμε έλεγχο αεροδρομίου: γυναίκες, από εδώ, άνδρες από εκεί, άνοιγμα τσάντας, άδειασμα τσεπών, πέρασμα από ηλεκτρονική πύλη και ό,τι προκύψει.
Πορεία προς την Τζενίν
Η επίσκεψη στην Τζενίν με το ασθενοφόρο του Ιατρικού Κέντρου είναι μια ιδιαίτερη στιγμή. Η διαδρομή μέσα από τα πετρώδη εδάφη της βόρειας πλευράς της Δυτικής Όχθης είναι μια διαδρομή στην πραγματικότητα της κατοχής, στην καρδιά της Ιντιφάντα. Όλα τα χωριά που διασχίζουμε έχουν τη δική τους αγωνιστική ιστορία, τη δική τους συμβολή στον ηρωικό αγώνα του παλαιστινιακού λαού. Σε όλους τους γύρω λόφους εποικισμοί, αστικοί και στρατιωτικοί, δημιουργούν έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από τα χωριά της Ιντιφάντα. Εδώ συναντάς συχνά κινητά σημεία ελέγχου! Σε μια απόσταση 1 χλμ. μας σταματούν 4 φορές: πλησιάζουμε αργά, σταματάμε, ξεκινάμε, ο οδηγός βγαίνει για να δώσει τις ταυτότητες και τα διαβατήριά μας, μπαίνει μέσα, ξαναβγαίνει, βγαίνουμε κι εμείς, ο στρατιώτης μάς σημαδεύει με το όπλο και μας ζητάει να προχωρήσουμε μερικά μέτρα, ζητά να ψάξουν το ασθενοφόρο, οι άλλοι στρατιώτες παίζουν με το όπλο για να μας σπάσουν τον τσαμπουκά, ξαναμπαίνουμε, μας ξανασταματούν, ο ένας στρατιώτης μάς κάνει νόημα να φύγουμε, ο άλλος να σταματήσουμε, ξανά έλεγχος, ερωτήσεις... όλα σχεδιασμένα μέχρι να σε κάνουν να παρανοήσεις. Η Τζενίν είναι μια πόλη με κινητικότητα. Είναι από τις λίγες σε πεδιάδα με αρκετές καλλιέργειες. Ο καταυλισμός που ισοπεδώθηκε το 2002 ξαναχτίζεται με χορηγία του Αραβικού Συνδέσμου εδώ οι μουσουλμάνοι και η Φατάχ κάνουν πολλή δουλειά. Επισκεπτόμαστε το σπίτι ενός παραπληγικού νεαρού μαχητή. Μετά από λίγο καιρό η Ιντιφάντα θα ξαναρχίσει, μας λέει και μας δείχνει μια αφίσα του Τσε! Η διαδρομή από τον καταυλισμό μέχρι τους τάφους των 75 νεαρών θυμάτων της επίθεσης ξυπνά τις εικόνες φρίκης που εμείς ζήσαμε μέσα από την τηλεόραση: κτήρια κατεστραμμένα, απομεινάρια της βάρβαρης φασιστικής επέλασης. Ένα από τα νεόχτιστα σπίτια διαλύθηκε πριν από λίγες μέρες από ρουκέτες Ισραηλινών, που στόχευαν τα δύο νεαρά παιδιά της οικογένειας. Τους είχαν εξάλλου προειδοποιήσει! Όλα είναι αναμενόμενα: ρουκέτες, γκρεμίσματα σπιτιών, δολοφονίες, φυλακίσεις, παιδομάζωμα: σε ένα χωριό κοντά στην Τζενίν χθες το βράδυ μάζεψαν 35 νεαρά παιδιά!
Οι γυναίκες πρωταγωνιστούν
Μια από τις πιο αξιοσημείωτες εικόνες ήταν η παρουσία των γυναικών σε κάθε περίσταση. Στις συναντήσεις με τις μετωπικές οργανώσεις και τα σχήματα, στις γυναικείες ενώσεις, στα εκλογικά κέντρα, στην τοπική αυτοδιοίκηση... Στη χώρα των 7.500 φυλακισμένων μεταξύ των οποίων 106 γυναίκες και 150 παιδιά οι γυναίκες αποτελούν το στήριγμα όχι μόνο της οικογενειακής αλλά και ολόκληρης της κοινωνικής ζωής. Αν έχεις επιρροή σ΄ αυτές, μπορείς να επηρεάσεις όλη την κοινωνία, μας λέει μέλος της Παλαιστινιακής Ομοσπονδίας Γυναικείας Δράσης. Χαρακτηριστικό είναι ότι η μαντίλα είναι υπαρκτή κατάσταση αλλά δεν αποτρέπει από τη συμμετοχή σε κάθε συλλογική δράση, σε κάθε στιγμή του αγώνα για αξιοπρέπεια και επιβίωση. H Παλαιστίνια γυναίκα είναι σύζυγος, μάνα, εργαζόμενη και αγωνίστρια και παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις πλευρές της ζωής, μας λέει η δήμαρχος της κοινότητας Πενίζε που φορά μαντίλα. Ο αγώνας για την ανεξαρτησία του λαού και την άρση της κατοχής είναι προϋπόθεση σημαντική για τη βελτίωση της θέσης της γυναίκας, και δεν υπάρχει αγώνας χωρίς τις Παλαιστίνιες αγωνίστριες.
Οι εποικισμοί
Από τη στιγμή που αντικρίζεις τον πρώτο εποικισμό μια οχυρωμένη πόλη με κατοικίες πολυτελείας και δικό της στρατώνα μπορείς να τους αναγνωρίζεις όλους. Είναι εκπληκτικό πόσοι πολλοί ξεφυτρώνουν σε κάθε σημείο της Δυτικής Όχθης, κυρίως σε υψώματα για να έχουν την εποπτεία ολόκληρων περιοχών. Έχουν ονόματα, επεκτείνονται διαρκώς για να μην αναφέρουμε ότι ολόκληρη σχεδόν η Δυτική Ιερουσαλήμ είναι ένας απέραντος εποικισμός. Για το χωριό Πετ Ιν της Δ. Όχθης, ο εποικισμός είναι ένα αγκάθι στη ζωή των κατοίκων. ας κλείνουν τις εισόδους, κόβουν το νερό, ρίχνουν τα απόβλητα και τα σκουπίδια τους στα χωράφια μας. Σε περίπτωση ασθένειας, μάς κάνουν τη ζωή δύσκολη στη μετακίνηση κλείνοντας το δρόμο. Πρόσφατα δολοφόνησαν 4 παιδιά μας.
Τα παιδιά με τις πέτρες
Το πιο ελπιδοφόρο είναι οι εικόνες των μικρών παιδιών που ξεχύνονται από παντού με ορμή και χαμόγελο. Τα περισσότερα ζωηρά, ατίθασα, μόλις δουν φωτογραφική μηχανή σαν να καταλαβαίνουν γιατί θέλεις να τα τραβήξεις: για να δείξουν παντού ότι ο λαός τους αντέχει, αντιστέκεται, υπάρχει, διεκδικεί το μέλλον του. Μήπως τα αυτοσχέδια όπλα και οι πέτρες στα χέρια των παιδιών είναι ο τρόπος που έμαθαν να ζουν, να αμύνονται; μάχονται, παίζουν, πηγαίνουν σχολείο, χαμογελούν, κοιτάζουν τις εικόνες γύρω τους.
Άνθρωποι που χαμογελούν και αγωνίζονται
Η φιλοξενία, το προσεγμένο φαγητό, το μεράκι στο σερβίρισμα του τσαγιού ή του καφέ, το χρώμα μέσα στα σπίτια, η ανάγκη για εικόνες ευχάριστες, για παιδότοπους, για χώρους καλοφτιαγμένους, η επιμέλεια στην προσωπική εμφάνιση και το αστείρευτο χιούμορ είναι στοιχεία που σκορπίζουν πινελιές πραγματικής ζωής και δύναμης μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα της κατοχής. Όχι, δεν το έχουν βάλει κάτω!
Αναρτήσεις
