Η συνεχιζόμενη κατοχή από το Ισραήλ της Λωρίδας της Γάζας δεν ακολουθεί πλέον το κλασικό αποικιοκρατικό πρότυπο. Η εργατική δύναμη των Παλαιστινίων και οι φυσικοί πόροι δεν γίνονται πλέον αντικείμενο εκμετάλλευσης από ισραηλινές εταιρίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ισραηλινή εκμετάλλευση του παλαιστινιακού λαού έχει τελειώσει.Το Ισραήλ έχει βρει έναν τρόπο να εκμεταλλεύεται τους Παλαιστίνιους εισπράττοντας διόδια από την ανθρωπιστική βοήθεια που φθάνει στη Γάζα (αλλά και τη Δυτική Όχθη). Η Λωρίδα της Γάζας είναι η περισσότερο εξαρτώμενη από την ανθρωπιστική βοήθεια περιοχή του κόσμου. Χωρίς τη δυνατότητα εισαγωγών και εξαγωγών πρώτων υλών, χωρίς την υποδομή για την ανάπτυξη της βιομηχανίας, η Γάζα είναι ανίκανη να δημιουργήσει τοπικό εισόδημα για να συντηρήσει τον πληθυσμό της και εξαρτάται πλήρως από την ξένη βοήθεια. Η ισραηλινή πολιορκία δημιούργησε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για αποστολή μεγάλων ποσοτήτων βοήθειας προς τη Γάζα.
Αυτή η βοήθεια πρέπει να περάσει από ισραηλινά αεροδρόμια και λιμάνια, με τελωνεία, με έξοδα αποθήκευσης και με μεταφορικά έξοδα που καταλήγουν στα ταμεία ισραηλινών εταιριών. Οι περιορισμοί που τίθενται από το Ισραήλ για τον αριθμό των φορτηγών που επιτρέπεται να εισέλθουν στη Γάζα και οι παρατεταμένοι έλεγχοι των προϊόντων που εισάγονται, αυξάνουν δραματικά τα έξοδα αποθήκευσης και μεταφοράς.
Μεγάλο μέρος της βοήθειας αποτελούν προϊόντα –τρόφιμα, πετρέλαιο, μαγειρικό αέριο, φάρμακα κ.λπ.– τα οποία αγοράζονται από ισραηλινές εταιρίες. Αυτές οι επιχειρήσεις βρίσκουν μια αιχμάλωτη αγορά στη Γάζα, προπληρώνονται (λόγω του ότι οι επιταγές από τις τράπεζες της Γάζας δεν γίνονται αποδεκτές στο Ισραήλ) και αυξάνουν τις πωλήσεις τους.
Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η βοήθεια χρηματοδοτείται με ξένο συνάλλαγμα (κυρίως ευρώ), αλλά τα προϊόντα που προέρχονται από ισραηλινές εταιρίες πρέπει να πληρωθούν σε τοπικό νόμισμα. Το αποτέλεσμα είναι ότι μεγάλες ποσότητες ξένου συναλλάγματος μετατρέπονται στην Κεντρική Τράπεζα του Ισραήλ σε σέκελς για να χρηματοδοτηθεί η βοήθεια και η Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τα συναλλαγματικά της αποθέματα.
Στην πραγματικότητα η ισραηλινή πολιορκία της Γάζας έχει μεταμορφώσει τη βιομηχανία βοήθειας σε μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγές του Ισραήλ – εταιρίες που κανονικά παρέχουν υπηρεσίες στο εσωτερικό έχουν γίνει πηγές ξένου συναλλάγματος, το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη του Ισραήλ και έχει ήδη εξαλείψει σχεδόν πλήρως το εμπορικό έλλειμμα.
Η Χαμάς στη Γάζα κατόρθωσε να επιφέρει κάποια πλήγματα στον ισραηλινό μηχανισμό εκμετάλλευσης. Με την παραβίαση του τείχους στη Ραφόχ στις αρχές του 2008, και αργότερα εισάγοντας προϊόντα από την Αίγυπτο μέσα από υπόγεια τούνελ για να συμπληρώσει τη διατροφή της πολιορκημένης Γάζας, η Χαμάς κατόρθωσε να εισάγει λαθραία προϊόντα στη Γάζα χωρίς να πληρώσει δασμούς στο Ισραήλ. Τα προϊόντα, προερχόμενα από Αιγύπτιους εμπόρους, έχουν γίνει ένα ανεπίσημο κανάλι εισαγωγών στον σφραγισμένο θύλακα της Γάζας, ένα κανάλι μέσα από το οποίο χάνεται συνάλλαγμα για το Ισραήλ (γιατί οι Αιγύπτιοι έμποροι πληρώνονται με ισραηλινό νόμισμα, το οποίο ανταλλάσσουν με ξένο συνάλλαγμα στην Κεντρική Τράπεζα του Ισραήλ).
Στην πραγματικότητα, η πηγή αυτών των σέκελς που χρησιμοποιούνται από τους Παλαιστίνιους στη Γάζα για εισαγωγές, είναι κυρίως η διεθνής κοινότητα. Αυτό ισχύει γιατί οι δημόσιοι υπάλληλοι της παλαιστινιακής Αρχής εξακολουθούν να λαμβάνουν τους μισθούς τους από τον τραπεζικό λογαριασμό της παλαιστινιακής Αρχής στη Ραμάλα – ένας προϋπολογισμός που χρηματοδοτείται κυρίως από τη διεθνή κοινότητα. Η Γάζα έχει υπονομεύσει το κερδοφόρο σύστημα ανθρωπιστικής βοήθειας που δημιούργησε το Ισραήλ, μετατρέποντας το χρήμα της βοήθειας σε αδασμολόγητες εισαγωγές.
Λόγω του ότι η Χαμάς δεν πληρώνει δασμούς στο Ισραήλ, η απώλεια σε σέκελς επηρέασε την ισραηλινή οικονομία πολύ περισσότερο από ότι ο όγκος των εισαγωγών θα μπορούσε να δείξει. Η μονιμοποίηση της απειλής αυτής της τάσης και πιθανόν η επέκτασή της σε περιοχές της Δυτικής Όχθης, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στα ανώτερα στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας του Ισραήλ.
Αυτό ερμηνεύει εν μέρει το γιατί οι οικονομικές ελίτ του Ισραήλ απέφυγαν να επικρίνουν την επίθεση στη Γάζα, παρά την οικονομική ζημιά που προκάλεσε στην ισραηλινή οικονομία.
Ενδεχομένως, οι βομβαρδισμοί και η χερσαία εισβολή στη Γάζα μπορεί να περιορίσει το εμπόριο μέσω των τούνελ και να επαναφέρει τους ισραηλινούς ελέγχους στα οικονομικά σύνορα, αλλά δεν μπορεί να ξεπεράσει το οικονομικό βάρος της ισραηλινής κατοχής και την ανεπίτευκτη ουσία των πολιτικών του Ισραήλ σε μακροπρόθεσμη προοπτική.
Αναρτήσεις
