Τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη; Πρόκειται για νέα ιντιφάντα; Και αν ναι, ποια είναι τα αιτήματα;
Πολλοί συγκρίνουν την σημερινή κατάσταση στην Παλαιστίνη με το Απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής. Οι φυλετικοί αρχηγοί των μπατουστάν- όπως λέγονταν οι ανεξάρτητες «πατρίδες» των μαύρων που είχε δημιουργήσει η ρατσιστική κυβέρνηση- πίστευαν πως ήταν ηγέτες κυρίαρχων κρατών. Το καθεστώς απαρτχάιντ είχε προωθήσει τον μύθο της μαύρης ανεξαρτησίας μέσα από τον πλήρη έλεγχο, προσπαθώντας να νομιμοποιήσει και να διατηρήσει την λευκή κυριαρχία.
Ενώ το κίνημα εναντίον του απαρτχάιντ και σχεδόν όλος ο κόσμος απέρριψε την ιδέα της διάκρισης βάσει της φυλετικής ταυτότητας στην Νότια Αφρική, η παλαιστινιακή ηγεσία καυχιέται ότι έχει οδηγήσει στην ίδρυση των δικών της μπατουστάν, ισχυριζόμενη ότι είναι «παλαιστινιακό κράτος».
Για να επιβιώσει ο σιωνισμός στην Παλαιστίνη, ο «άλλος» -ο γηγενής παλαιστινιακός λαός- πρέπει να αφομοιωθεί και να υποταχθεί, χωρίς να έχει συναίσθηση της υποταγής του. Αυτό ήταν το σκεπτικό πίσω από την απόφαση του Ισραήλ να δώσει στους Παλαιστίνιους «αυτονομία» κάτω από την Παλαιστινιακή Αρχή. Είναι η λογική πίσω από τις συμφωνίες του Όσλο το 1993 ανάμεσα στο Ισραήλ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), που δημιούργησαν την ΠΑ.
Το Όσλο είχε σκοπό να φέρει την παράδοση των Παλαιστινίων και να τους δημιουργήσει μια παθητική στάση. Οι αρχιτέκτονες του όμως δε πρόβλεψαν ότι το Ισραήλ δημιούργησε τις αντιθέσεις του –περιφρόνηση και αντίδραση- ως αποτέλεσμα των επί δεκαετιών γενοκτονίας, αποικιοκρατίας και απαρτχάιντ.
Δεν υπολόγισαν την κληρονομιά που έχει αφήσει σε κάθε κοινωνική και πολιτική αντίσταση ο παλαιστινιακός αγώνας. Η ίδρυση της Εθνικής Επιτροπής Μποϋκοτάζ το 2007, το κάλεσμα για Μποϋκοτάζ, Απόσυρση Επενδύσεων και Κυρώσεις που έκαναν δύο χρόνια μετά 170 παλαιστινιακές κοινωνικές οργανώσεις και το αποδέχτηκαν με συντριπτική συναίνεση, η αντίσταση στην πολεμική μηχανή του Ισραήλ το 2009, 2012 και 2014 στη Γάζα και η παρούσα εξέγερση, όλα δείχνουν αυτό που ονομάζω «διαδικασία από-οσλοποίησης».
Η ψευδαίσθηση του κράτους
Το Όσλο συντηρούσε την υπόσχεση – ψευδεπίγραφη όπως ήταν πάντα- ότι το ένα τρίτο του παλαιστινιακού λαού που ζει στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, θα πραγματοποιούσε το «εθνικό του όνειρο» για τη δημιουργία κράτους στο 22% της ιστορικής Παλαιστίνης.
Όμως η αδυναμία να πραγματοποιηθεί έστω κι αυτό- αφού το Ισραήλ ενέτεινε την κατοχή, επέκτεινε ασύστολα την αποικιοκρατία του στη Δυτική Όχθη και έθεσε την Γάζα σε μόνιμο αποκλεισμό- κατέληξε, κατά ειρωνικό τρόπο, να αναβιώσει την ντροπιαστική ερώτηση για τα δικαιώματα των υπολοίπων δύο τρίτων: των εκατομμυρίων εκτοπισμένων προσφύγων μέσα κι έξω από την ιστορική Παλαιστίνη και το ενάμιση εκατομμύριο Παλαιστινίων πολιτών τρίτης κατηγορίας εντός του Ισραήλ.
Οι συμφωνίες του Όσλο αντιμετώπισαν με υποκριτικό σεβασμό τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, που είναι διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο εξαιτίας της Νάκμπα, την εθνοκάθαρση της Παλαιστίνης το 1948 από σιωνιστές παραστρατιωτικούς. Όμως, η παλαιστινιακή ελίτ που υπέγραψε την συμφωνία, λίγο πολύ επιβεβαίωσε ρητά το Ισραήλ ότι ήταν έτοιμη να θυσιάσει τα δικαιώματα εκείνων των προσφύγων σε αντάλλαγμα το κράτος. Οι Παλαιστίνιοι του Ισραήλ δεν αναφέρθηκαν καν.
Το Όσλο σχεδιάστηκε –στην καλύτερη περίπτωση- για να βελτιώσει τις συνθήκες καταπίεσης (εν τω μεταξύ έκανε μερικούς Παλαιστίνιους συνεργάτες της κατοχής) και να εξαφανιστεί το ισραηλινό-παλαιστινιακό «πρόβλημα». Τελικά δεν έκανε ούτε αυτό- εκτός από μια μικρή παλαιστινιακή ελίτ που κέρδιζε από τις οικονομικές συμφωνίες με το Ισραήλ.
Η γενιά του Όσλο
Όσα έχουν συμβεί στη Γάζα από τις εκλογές του 2006 – που κέρδισε η Χαμάς και είχε εναντιωθεί στις συμφωνίες του 1993- αποδεικνύουν την πλήρη απόρριψη του Όσλο και των επιπτώσεων του. Αν συγκρατήσουμε ότι το 80% των Παλαιστινίων στη Γάζα είναι πρόσφυγες από άλλα μέρη της Παλαιστίνης, τα αποτελέσματα των εκλογών του 2006 ερμηνεύονται ως πράξη αντίδρασης στην αποικιοκρατία και το Όσλο.
Αυτό βέβαια σκοπίμως αποκρύβεται από τους υπογράφοντες το Όσλο και τους συνεργούς σπόνσορές τους.
Η παλαιστινιακή αντίσταση εξαρτάται, όπως και των μαύρων αφρικανών στο απάνθρωπο καθεστώς απαρτχάιντ, των αφρικο-αμερικανών με τους νόμους του Τζιμ Κρόου, στο υψηλό ηθικό πλεονέκτημα που έχουν εξαιτίας της στέρησης των δικαιωμάτων και της γης τους.
Η νίκη των Παλαιστινίων θα είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της αποφασιστικότητας τους, που δεν έχει διαταραχθεί παρόλο το αίσθημα ότι τους έχουμε αφήσει να πολεμάνε μόνοι τους ενάντια του Ισραήλ.
Αυτό που έχει κρατήσει ζωντανό το καθεστώς του Όσλο τόσο καιρό είναι η ακόμα πιο ισχνή υπόσχεση ότι πλησιάζει η ώρα της εξαγοράς – στη μορφή του «κράτους» και της «αυτοδιάθεσης». Όμως η γενιά του Όσλο, οι Παλαιστίνιοι που γεννήθηκαν εκείνη την εποχή ή μετά, δεν το πιστεύουν. Έχουν αγανακτήσει και το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: το πρόβλημα δεν είναι μόνο η κατοχή, αλλά και η αποικιοκρατία, το απαρτχάιντ, η εθνοκάθαρση και οι ισραηλινές πολιτικές γενοκτονίας.
Η παρούσα εξέγερση – είτε κάποιος την χαρακτηρίζει ιντιφάντα ή όχι- μπορεί να είναι το κρίσιμο σημείο που θα αναδείξει μια νέα ηγεσία. Μία ηγεσία που θα μπορεί να καταλάβει την ενότητα του αγώνα όλων των Παλαιστινίων, εντός ή εκτός της ιστορικής Παλαιστίνης, σημερινούς ή από παλιά.
Αυτή η γενιά μας λέει πως απορρίπτει οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας με τον κατακτητή. Είναι η γενιά που το μόνο που έχει δει από το Όσλο είναι ήττες και εξευτελισμό. Και μας τα πετάνε πίσω.
Λένε- και πρέπει να τους ακούσουμε- ότι η συνύπαρξη που βασίζεται στην αποικιοκρατία και το απαρτχάιντ, δεν είναι καν συνύπαρξη. Είναι σκλαβιά και δεν την δέχονται.
Η νεολαία της Παλαιστίνης λέει: θέλουμε όλα μας τα δικαιώματα και δεν θα δεχτούμε τίποτα λιγότερο.