Ο Ισραηλινός ακτιβιστής Σέρτζιο Γιάχνι είναι βασικό στέλεχος του Εναλλακτικού Κέντρου Πληροφόρησης της Ιερουσαλήμ. Παλιός γνώριμος της Εποχής από το Ευρωπαϊκό και το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, ο Γιάχνι δεν είναι μόνο μια προβεβλημένη μορφή της Ισραηλινής αντισιωνιστικής Αριστεράς, αλλά κι ένας διεισδυτικός αναλυτής της Μεσανατολικής κατάστασης.
Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να σας ρωτήσω για ποιο λόγο πιστεύετε ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου επέλεξε να ξεκινήσει αυτόν το νέο πόλεμο στη Γάζα.
Είναι δύσκολο να πει κανείς ποιος είναι ακριβώς ο λόγος. Γνωρίζουμε ότι για μήνες προετοίμαζαν τη δολοφονία του ηγέτη της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, Άχμεντ Αλ Τζάμπρι, έχοντας υπόψη ότι οι Παλαιστίνιοι θα αντιδρούσαν σε με μια τέτοια δολοφονία.
Γιατί όμως να τον δολοφονήσουν, αφού σύμφωνα με τη Haaretz ο Τζάμπρι ήταν κατά κάποιον τρόπο ο εταίρος τους στις διαδικασίες διασφάλισης της προηγούμενης εκεχειρίας;
Για να είμαστε ακριβείς, πρέπει να τονίσουμε ότι το Ισραήλ δεν βλέπει κανέναν Παλαιστίνιο ως εταίρο. Αντιθέτως, ακολουθεί σταθερά μια πολιτική δολοφονιών των ηγετών της Χαμάς, ιδιαίτερα του στρατιωτικού σκέλους της. Το θέμα δεν τίθεται με πραγματιστικούς όρους, αν π.χ. το τάδε πρόσωπο μπορεί να χρησιμέψει ως εταίρος για τη διατήρηση της εκεχειρίας. Το ζήτημα για τον Νετανιάχου και, κυρίως, για το στρατό είναι να ξέρουν οι ηγέτες της Χαμάς ότι αργά ή γρήγορα θα δολοφονηθούν. Ο στρατός πιστεύει ότι αυτή η στάση είναι θεμελιώδης για την Ισραηλινή πολιτική αποτροπής.
Καταλαβαίνω την εξήγηση που δίνετε για τη δολοφονία του Τζάμπρι, αλλά αναρωτιέμαι ποιος ο λόγος για την περαιτέρω στρατιωτική κλιμάκωση. Ποιος ο λόγος για τους βομβαρδισμούς;
Οι βομβαρδισμοί αποτελούν φυσική συνέπεια της δολοφονίας. Οι Παλαιστίνιοι αντέδρασαν εκτοξεύοντας ρουκέτες στο Ισραήλ και οι βομβαρδισμοί ήρθαν ως απάντηση στις ρουκέτες. Ο στρατός πίστευε ότι θα αποτρέψει τα χτυπήματα στο κεντρικό Ισραήλ, καταστρέφοντας από την αρχή των εχθροπραξιών τους εκτοξευτήρες και τις ρουκέτες μεγάλου βεληνεκούς. Όντως κατέστρεψε πολλές, αλλά οι Παλαιστίνιοι διατήρησαν τελικά τη δυνατότητά τους να χτυπάνε το Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ, ακόμα και τις τελευταίες ώρες των συγκρούσεων.
Δηλαδή οι Ισραηλινοί ιθύνοντες εξεπλάγησαν από τη δυνατότητα των Παλαιστινίων να ρίχνουν ρουκέτες στις μεγάλες πόλεις του Ισραήλ;
Ναι. Πίστευαν ότι οι ρουκέτες θα χτυπήσουν μόνο τις μεθοριακές πόλεις του Νότου.
Κατά συνέπεια, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για συμβολική ήττα του Ισραηλινού στρατού;
Είναι κάτι παραπάνω από συμβολική. Οι όροι της συμφωνίας εκεχειρίας συνιστούν πολιτική ήττα για το Ισραήλ. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο ενός δημοσιογράφου στο Ισραηλινό κανάλι 10 ότι η συμφωνία εκεχειρίας μοιάζει περισσότερο με μια συμφωνία μεταξύ της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ, παρά με συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς.
Θα μπορούσατε να εξηγήσετε λίγο παραπάνω γιατί θεωρείτε τη συμφωνία εκεχειρίας πολιτική ήττα για το Ισραήλ;
Μέσα στο πλαίσιο της νέας Μέσης Ανατολής που δημιούργησε η Αραβική Άνοιξη, το Ισραήλ αναγκάστηκε να δεχτεί όρους που δε θα δεχόταν ποτέ στο παρελθόν. Η Χαμάς πέτυχε να συμπεριληφθούν στο κείμενο της συμφωνίας όλοι οι στόχοι της, ιδιαίτερα η απαγόρευση των δολοφονιών των αξιωματούχων της, καθώς και το άνοιγμα των συνόρων με την Αίγυπτο. Ανεξάρτητα από την τελική υλοποίηση αυτών των όρων, πρόκειται για πολιτική επιτυχία της Χαμάς. Θυμηθείτε τη διάσημη ρήση του Κλαούζεβιτς ότι ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα. Με αυτόν τον πόλεμο η Χαμάς πέτυχε την εκπλήρωση των πολιτικών στόχων για τους οποίους αγωνιζόταν τα τελευταία έξι χρόνια.
Κάνατε λόγο για τη νέα Μέση Ανατολή που δημιούργησε η Αραβική Άνοιξη. Τι ακριβώς άλλαξε στην πολιτική της Αιγύπτου καθώς και σ’ αυτήν των ΗΠΑ;
Η μεγάλη αλλαγή έχει γίνει στην Αίγυπτο. Πριν την Αραβική Άνοιξη, το καθεστώς Μουμπάρακ ήταν απολύτως στο πλευρό του Ισραήλ και των ΗΠΑ. Τώρα η κυβέρνηση Μόρσι σε ό, τι αφορά τη Γάζα, γιατί η εσωτερική πολιτική είναι άλλη ιστορία, υιοθετεί μια σαφώς πιο «εθνικιστική» στάση. Όσο περνούσαν οι μέρες, γινόταν φανερό ότι η συνέχιση του πολέμου στη Γάζα θα οδηγούσε σε έκρηξη όλης της Μέσης Ανατολής. Έτσι οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να δεχτούν τις προτάσεις της Αιγύπτου.
Εκτιμάτε δηλαδή ότι δεν υπάρχει στροφή στην εξωτερική πολιτική του Ομπάμα, αλλά ότι οι απλά οι ΗΠΑ επιχειρούν να προσαρμόσουν τις πάγιες θέσεις τους στα νέα δεδομένα της Μέσης Ανατολής;
Δεδομένης της κατάστασης στη Συρία, το Λίβανο, καθώς και της νέας κυβέρνησης της Αιγύπτου, οι ΗΠΑ δεν μπορούν παρά να ακολουθούν τις Αιγυπτιακές πρωτοβουλίες.
Σ’ αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαμε να αναμένουμε κάποιες Ισραηλινές παραχωρήσεις στους Παλαιστίνιους, ένα νέο άνοιγμα της ειρηνευτικής διαδικασίας;
Ακριβώς το αντίθετο θα πρέπει να περιμένουμε. Παρά τους όρους της εκεχειρίας, το Ισραήλ διατηρεί ανέπαφη την πολεμική μηχανή του. Στο επόμενο διάστημα θα αναζητήσει κάθε δυνατή ευκαιρία για να πάρει την εκδίκησή του μέσω μιας νέας πολεμικής αναμέτρησης. Ήδη σήμερα το πρωί (23/11) είχαμε την πρώτη παραβίαση της εκεχειρίας με τη δολοφονία ενός Παλαιστίνιου στη Γάζα. Πολύ σύντομα το Ισραήλ θα επιχειρήσει τη στρατιωτική ανατροπή της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί.
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης