Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2011

Συμμαχία Τουρκίας-Αιγύπτου: το Ισραήλ αντιμέτωπο με την απομόνωση στην περιοχή

Πηγή:www.guardian.co.uk/ 11 Σεπτεμβρίου 2011

Η επίσκεψη του Τούρκου Πρωθυπουργού Reccep Tayyip Erdogan την Δευτέρα στην Αίγυπτο, θα στρέψει τα βλέμματα πάνω της. Έρχεται μόνο τρεις μέρες μετά την εισβολή χιλιάδων Αιγυπτίων στην ισραηλινή πρεσβεία στο Κάιρο. Ογδόντα έξι Ισραηλινοί τράπηκαν σε φυγή και έξι φύλακες ασφαλείας παγιδεύτηκαν σε ένα δωμάτιο απ’ όπου τους απελευθέρωσαν Αιγύπτιοι κομάντος μετά από την παρέμβαση του Λευκού Οίκου. Αυτό που ένοιωσαν εκείνοι οι διπλωμάτες ήταν η οργή ενός αιγυπτιακού λαού που ταπεινώθηκε με τον θάνατο πέντε στρατιωτών στα ισραηλινά σύνορα, τρεις βδομάδες νωρίτερα. Ο έκτος στρατιώτης πέθανε μέσα στο σαββατοκύριακο. Ο Erdogan θα φέρει μαζί του την στήριξη μιας περιφερειακής δύναμης και μέλους του ΝΑΤΟ, του οποίου οι πολίτες επίσης σκοτώθηκαν από Ισραηλινούς στρατιώτες τον περασμένο χρόνο στον Στόλο της Ελευθερίας για την Γάζα και που τώρα απειλεί να στείλει πολεμικά πλοία για να προστατέψουν την επόμενη αποστολή. Αν η μετά-επαναστατική Αίγυπτος και η οικονομικά αναδυόμενη Τουρκία δημιουργήσουν έναν κοινό στόχο απέναντι στον πρώην σύμμαχο τους – και υπάρχουν ενδείξεις ότι θα το κάνουν – η απομόνωση του Ισραήλ στην περιοχή θα είναι προφανής.

Ο ρυθμός των γεγονότων έχει εντυπωσιάσει τους πάντες. Το φιλο-παλαιστινιακό αίσθημα των χιλιάδων που είχαν συνωστιστεί στην πλατεία Ταχρίρ, δεν ήταν και τόσο φανερό. Οι αναλυτές τότε περίμεναν ότι οι μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική πολιτική θα έπρεπε να περιμένουν τις εσωτερικές αλλαγές πρώτα, όπως θα ήταν οι εκλογές και μια νέα πολιτική κυβέρνηση. Το Ισραήλ από την άλλη πιάστηκε να κοιτάει στη λάθος πλευρά, προετοιμάζοντας τον εαυτό του για τις διαδηλώσεις στη Δυτική Όχθη και στα σύνορα του με τη Συρία και τον Λίβανο μετά τη διακήρυξη του κράτος από τα ΗΕ, στα τέλη αυτού του μήνα. Κανείς δεν περίμενε ότι η δύναμη που απελευθερώθηκε από την Αραβική Άνοιξη θα στραφεί εναντίον της ισραηλινής σημαίας στο Κάιρο.

Η λαϊκή οργή είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων. Πρώτον, επτάμιση μήνες μετά την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, οι αιγυπτιακοί δρόμοι είναι ακόμα το σημείο αιχμής για τις αλλαγές στη χώρα. Το κυβερνών στρατιωτικό συμβούλιο, με στοιχεία από το πρώην καθεστώς, παίζει διπλό παιχνίδι. Εγγυάται την συνέχιση της ανακωχής μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου σε μερικούς και σε άλλους χρησιμοποιεί την σταδιακή κατάρρευση της ανακωχής για να ξανακερδίσει την χαμένη περηφάνια της Αιγύπτου και την κυριαρχία του Σινά. Μπορεί και να μην είναι τυχαίο ότι στη διάρκεια του δράματος που παίχτηκε το σαββατοκύριακο στο Κάιρο, κανένας στον Λευκό Οίκο δεν μπορούσε να βρει στο τηλέφωνο τον επικεφαλή του κυβερνώντος στρατιωτικού συμβουλίου Στρατάρχη Mohamed Hussein Tantawi, στην προσπάθεια να απεγκλωβιστούν οι παγιδευμένοι φρουροί ασφαλείας. Δεύτερον, οι παλιές συμμαχίες του Ισραήλ ήταν με τα καθεστώτα, συνήθως δεσποτικά, και όχι με τον λαό τους. Τώρα που η κοινή γνώμη κάνει για μια ακόμη φορά αισθητή την παρουσία της στην περιοχή, η Αίγυπτος δεν θα μπορεί να παραμείνει σιωπηλή, αν ξεσπάσει νέος πόλεμος – όπως έκανε όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε την στρατιωτική επίθεση εναντίον της Γάζας το 2008.

Ο πρωθυπουργός Binyamin Netanyahu αντιμετωπίζει τώρα μια πραγματική επιλογή. Πρέπει να συνειδητοποιήσει πως το να εξευτελίζει την Τουρκία με το να αρνείται να απολογηθεί για τις δολοφονίες στο Mavi Marmara, είναι ένα κολοσσιαίο λάθος. Οι στρατηγικές συνέπειες για το Ισραήλ από μια εχθρική συμμαχία Τουρκίας-Αιγύπτου, θα μπορούσαν να διαρκέσουν χρόνια. Υπερκαλύπτουν τα όποια πλεονεκτήματα μιας τακτικής νίκης από την αναφορά Palmer των ΗΕ, η οποία διήρκεσε κάποιες μέρες. Το Ισραήλ πρέπει να επιδιορθώσει τις σχέσεις του με την Τουρκία και να το κάνει γρήγορα. Το τίμημα μιας τέτοιας επαναπροσέγγισης ανέβηκε την περασμένη εβδομάδα, αξίζει όμως ακόμα να το πληρώσει. Η αντίδραση του πρωθυπουργού του Ισραήλ το Σάββατο για τα γεγονότα στο Κάιρο ήταν, για τα δεδομένα του, μετρημένη και μετριοπαθής, όποτε ίσως και να το έχει καταλάβει.

Η επιλογή που έχει να αντιμετωπίσει είναι ξεκάθαρη. Μπορεί ή να προετοιμαστεί για έναν ακόμα πόλεμο (η απάντηση του Avigdor Lieberman προς την Τουρκία ήταν η πρόταση να εξοπλίσει το Ισραήλ το ΡΚΚ) ή να αποδεχτεί ότι το Ισραήλ δεν μπορεί πια να επιβάλλει την θέληση του στους εχθρικούς και αδύναμους γείτονες του. Γιατί οι γείτονες δυναμώνουν. Η ισραηλινή εφημερίδα Ha'aretz το θέτει πιο ωμά. Σε κυρίως άρθρο που αναφερόταν στην παρενόχληση που δέχθηκαν Ισραηλινοί επιβάτες σε μια πτήση τουρκικών αερογραμμών ως αντίποινα για μια παρόμοια μεταχείριση που επιφύλασσαν οι ισραηλινές αρχές σε Τούρκους επιβάτες, λέει ότι το Ισραήλ πρέπει να εξευτελιστεί για να μάθει να σέβεται τους άλλους. Κανείς δεν χρειάζεται άλλο εξευτελισμό, αρκεί ο σεβασμός στους γείτονες του.