Είμαστε στην μέση ενός πολιτικού σεισμού στον αραβικό κόσμο και το έδαφος δεν έχει σταματήσει να τρέμει. Είναι ριψοκίνδυνο να κάνουμε προβλέψεις όταν τα γεγονότα είναι τόσο ρευστά, αλλά δεν χωρά αμφιβολία ότι η εξέγερση της Αιγύπτου – όπως και αν τελειώσει- θα έχει δραματικό αντίκτυπο στην περιοχή και στο εσωτερικό της Παλαιστίνης.Αν πέσει το καθεστώς του Μουμπάρακ και αντικατασταθεί από ένα άλλο που θα έχει λιγότερους δεσμούς με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, το Ισραήλ θα είναι ο μεγάλος χαμένος. Όπως σχολίασε και ο Aluf Benn στην ισραηλινή Haaretz «Η ξεφτισμένη δύναμη της κυβέρνησης του Αιγύπτιου Προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, αφήνει το Ισραήλ σε μια κατάσταση στρατηγικού κινδύνου. Χωρίς τον Μουμπάρακ, το Ισραήλ μένει σχεδόν χωρίς φίλους στην Μέση Ανατολή. Πέρσι είδε την συμμαχία με την Τουρκία να καταρρέει».
Πράγματι, ο Benn παρατηρεί ότι «το Ισραήλ μένει με δυο στρατηγικούς συμμάχους στην περιοχή: την Ιορδανία και την Παλαιστινιακή Αρχή». Αυτό όμως που δεν λέει είναι ότι και αυτοί οι δύο «σύμμαχοι» δεν θα μείνουν άθικτοι.
Τις εβδομάδες που πέρασαν, βρισκόμουν στην Ντόχα και μελετούσα τα παλαιστινιακά έγγραφα που δημοσίευσε το Al Jazeera. Αυτά τα έγγραφα τόνιζαν ότι η διάσπαση ανάμεσα στην Παλαιστινιακή Αρχή με επικεφαλή τον Mahmoud Abbas και την Φατάχ, υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ και την Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας, ήταν μια πολιτική απόφαση των περιφερειακών δυνάμεων: ΗΠΑ, Αίγυπτος, Ισραήλ. Σε αυτή συμπεριλαμβανόταν και η αυστηρή επιβολή του αποκλεισμού της Γάζας από την Αίγυπτο.
Αν πέσει το καθεστώς του Μουμπάρακ, οι ΗΠΑ θα χάσουν την τεράστια επιρροή τους στο θέμα της Παλαιστίνης και η ΠΑ του Αμπάς θα χάσει έναν από τους μεγαλύτερους συμμάχους της ενάντια στην Χαμάς.
Η ΠΑ θα αποδυναμωθεί ακόμα περισσότερο αφού ήδη δυσφημείται από το μέγεθος της συνεργασίας και της χειραγώγησης που αποκαλύπτουν τα έγγραφα. Χωρίς αξιόπιστη «ειρηνευτική διαδικασία» που να δικαιολογεί τον συνεχόμενο «συντονισμό ασφάλειας» με το Ισραήλ ή ακόμα και την ίδια της την ύπαρξη, ίσως αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την κατάρρευση της ΠΑ. Ακόμα και η υποστήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ στο κατασταλτικό αστυνομικό καθεστώς της ΠΑ ίσως να μην είναι πολιτικά βιώσιμη. Η Χαμάς ίσως να επωφεληθεί άμεσα, χωρίς να σημαίνει πως θα είναι για μεγάλο διάστημα. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια βλέπουμε πλατιά μαζικά κινήματα που, παρόλο που περιλαμβάνουν ισλαμιστές, δεν σημαίνει ότι είναι κυριαρχούν μέσα σε αυτά ή τα ελέγχουν.
Υπάρχει επίσης και μια άλλη επίπτωση για τους Παλαιστίνιους: η επιβίωση του τυνησιακού και αιγυπτιακού καθεστώτος στηριζόταν στην αντίληψη ότι ήταν δυνατοί και στην ικανότητα τους να τρομοκρατούν τμήματα του πληθυσμού τους ή να τα διαφθείρουν. Η σχετική ευκολία με την οποία οι Τυνήσιοι έριξαν τον δικτάτορα του και η ταχύτητα με την οποία η Αίγυπτος και πιθανά και η Υεμένη ακολουθούν τον ίδιο δρόμο, ίσως να στείλει ένα μήνυμα στους Παλαιστίνιους ότι ούτε το Ισραήλ ούτε οι δυνάμεις ασφαλείας της ΠΑ είναι τόσο αλύγιστες όσο παρουσιάζονται. Μάλιστα η υπεροχή του Ισραήλ έχει ήδη δεχτεί μεγάλο πλήγμα μετά την αποτυχία του να νικήσει την Χεζμπολάχ στον Λίβανο το 2006 και την Χαμάς στην Γάζα το 2008-9.
Όσο για την ΠΑ του Αμπάς, ποτέ δεν έχουν ξοδευτεί τόσα χρήματα από χορηγίες σε δυνάμεις ασφαλείας με τόσο φτωχά αποτελέσματα. Το κοινό μυστικό είναι πως χωρίς την ισραηλινή στρατιωτική κατοχή στην Δυτική Όχθη και την αποκλεισμένη Γάζα (με την βοήθεια και του καθεστώτος του Μουμπάρακ), ο Αμπάς και η πραιτωριανή φρουρά του θα είχαν προ πολλού πέσει. Χτισμένο στα θεμέλια μιας απατηλής ειρηνευτικής διαδικασίας, οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το Ισραήλ, με την βοήθεια των ξεπερασμένων αραβικών καθεστώτων, που τώρα κινδυνεύουν από τον ίδιο τους τον λαό, έχουν κατασκευάσει ένα παλαιστινιακό σπίτι από τραπουλόχαρτα που είναι απίθανο να παραμείνει όρθιο για πολύ.
Αυτή την περίοδο το μήνυμα είναι πως απάντηση δεν αποτελεί η ένοπλη αντίσταση αλλά η λαϊκή δύναμη και η περαιτέρω ενδυνάμωση των λαϊκών διαμαρτυριών. Σήμερα, οι Παλαιστίνιοι αποτελούν τουλάχιστον τον μισό πληθυσμό της ιστορικής Παλαιστίνης –στο Ισραήλ, την Δυτική Όχθη και την Γάζα. Αν εξεγερθούν συλλογικά και απαιτήσουν ίσα δικαιώματα, τι θα μπορούσε να κάνει το Ισραήλ για να τους σταματήσει; Η ωμή βία του Ισραήλ και οι φονικές δυνάμεις του δεν έχουν εμποδίσει τις κανονικές διαδηλώσεις στην Δυτική Όχθη, όπως στα χωριά Bilin και Beit Ommar.
Το Ισραήλ πρέπει να φοβάται ότι αν απαντήσει σε μια πλατιά εξέγερση με βία, η ήδη επισφαλής διεθνής στήριξη θα εξανεμιστεί τόσο γρήγορα όσο και την περίπτωση του Μουμπάρακ. Το καθεστώς Μουμπάρακ φαίνεται πως προχωράει σε μια γρήγορη «απονομιμοποίηση». Οι Ισραηλινοί αρχηγοί ξεκαθάρισαν πως η κατάρρευση της διεθνούς γνώμης τους φοβίζει περισσότερο από μια εξωτερική στρατιωτική απειλή. Με την δύναμη να γέρνει προς τον αραβικό λαό και να απομακρύνεται από τα καθεστώτα τους, οι αραβικές κυβερνήσεις ίσως να μην μπορούν να παραμείνουν σιωπηλές και συνεργάσιμες όπως έκαναν όλα αυτά τα χρόνια που το Ισραήλ καταπίεζε τους Παλαιστίνιους.
Όσο για την Ιορδανία, η αλλαγή είναι ήδη καθοδόν. Ήμουν μάρτυρας μιας διαδήλωσης με χιλιάδες κόσμο στο κέντρο του Αμμάν. Οι καλά οργανωμένες και ειρηνικές διαδηλώσεις που γίνονται από έναν συνασπισμό ισλαμιστών και αριστερών παρατάξεων, διεξάγονται σε πολλές πόλεις σε όλη την χώρα για βδομάδες. Οι διαδηλωτές απαιτούν την παραίτηση του Πρωθυπουργού Samir al-Rifai, την διάλυση της βουλής, νέες εκλογές βασισμένες σε δημοκρατικούς νόμους, οικονομική δικαιοσύνη, να μπει ένα τέρμα στην διαφθορά και να ακυρωθεί η συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ. Ήταν δυνατές διαδηλώσεις σε αλληλεγγύη με τον λαό της Αιγύπτου.
Καμία παράταξη στην διαδήλωση δεν φώναζε να γίνεις στην Ιορδανία το είδος της εξέγερσης που έγινε στην Τυνησία και την Αίγυπτο και δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε πως αυτές οι εξελίξεις ήταν υποκινούμενες. Τα συνθήματα που ακούγονταν όμως ήταν άνευ προηγουμένου, δυνατά και προκαλούσαν απευθείας τις αρχές. Όποια κυβέρνηση θέλει να ανταποκριθεί στις επιθυμίες του λαού της, θα πρέπει να επανεξετάσει τις σχέσεις της με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.
Ένα όμως είναι σίγουρο, ό,τι και αν γίνει στην περιοχή, οι φωνές των ανθρώπων δεν μπορούν να αγνοηθούν άλλο.
Αναρτήσεις
