Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

Νάκμπα μέσω ιδιωτικοποιήσεων

της Charlotte Silver, πηγή: electronicintifada.net, 18 Νοεμβρίου 2010

Οι Παλαιστίνιοι περιγράφουν τον Νόμο για την Ισραηλινή Διοίκηση Γαιών (ILA), που εγκρίθηκε αθόρυβα από την Κνεσέτ το 2009 σαν το τελικό στάδιο της 62χρονης διαδικασίας για τον ξεριζωμό τους από την πατρίδα τους. Η νομοθεσία αναμένεται να έχει μακρόχρονη και καταστροφική επίδραση στις ζωές των Παλαιστινίων και αποκλείει την πιθανότητα μιας διαπραγματευτικής επίλυσης της διαμάχης.

Αυτή η νομοθεσία θεμελιώνει την σταδιακή μεταφορά από μια κυβέρνηση που βασιζόταν στην πρόνοια σε μια άλλη που θα βασίζεται στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και που είχαν ξεκινήσει την δεκαετία του ΄80. Πρόσφατα, η εξέλιξη πήρε δραματικές διαστάσεις, καθώς το Ισραήλ υιοθέτησε νόμους που ιδιωτικοποιούν την ιστορικά κρατική ιδιοκτησία. Ενώ έχει δοθεί πολύ μικρή προσοχή από τα μίντια σε αυτή την εξέλιξη, αυτός ο νόμος έχει προφανείς επιπτώσεις για τους Παλαιστίνιους.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες, το Ισραήλ έχει διατηρήσει τον κρατικό έλεγχο και την ιδιοκτησία στο μεγαλύτερο τμήμα της γης του. Κατά τη διάρκεια της ίδρυσης του κράτους, το 1948, το Ισραήλ εξόρισε περισσότερους από 700.000 Παλαιστίνιους από περίπου 400 χωριά και πόλεις – αυτό που οι Παλαιστίνιοι ονομάζουν Νάκμπα ή καταστροφή. Έκτοτε οι εκτάσεις και που αποτελούν κρατική ιδιοκτησία αποτελούν το 93% της συνολικής έκτασης του κράτους.

«Το κράτος εθνικοποίησε την γη το 1948 προκειμένου να διευκολύνει την υπεξαίρεση και την αναδιανομή της γης υπέρ των Εβραίων», σχολίασε ο Shir Hever, οικονομολόγος του Εναλλακτικού Κέντρου Πληροφόρησης (AIC).

Το Ισραήλ λειτουργούσε ένα σύστημα μέσα στο οποίο Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι μίσθωναν την περιουσία τους από το κράτος. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2009, η Κνεσέτ έκανε το πρώτο βήμα για να τελειώσει αυτό το σύστημα, θέτοντας σε εφαρμογή τον ILA ή αλλιώς την Νομοθεσία για την Μεταρρύθμιση της Γης. Αυτός ο νόμος επιτρέπει στο κράτος να μεταφέρει την ιδιοκτησία όλων των αναπτυσσόμενων εδαφών σε ιδιώτες, σε ιδιωτικές εταιρίες ή επιχειρήσεις. Απαξιώνοντας επιδεικτικά το διεθνές δίκαιο, ο Ισραηλινός νόμος για την Μεταρρύθμιση της Γης εφαρμόζεται όχι μόνο σε εδάφη ισραηλινής ιδιοκτησίας, αλλά και στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ και στα Υψώματα του Γκολάν, που προσάρτησε το Ισραήλ το 1981 παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο.

Αυτή η αλλαγή στη νομοθεσία έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους εσωτερικά μετακινούμενους Παλαιστίνιους που ζουν στο Ισραήλ και για όλους τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Οι Παλαιστίνιοι έχουν διατηρήσει για καιρό τον νομικό ισχυρισμό για την επιστροφή του στην γη από την οποία εκδιώχτηκαν και έχουν διατηρήσει τις ελπίδες τους πάνω σε αυτό.

«Αυτό είναι το τελευταίο στάδιο»

«Αυτό είναι το τελευταίο στάδιο. Αρπάζεις την γη, την χρησιμοποιείς για οτιδήποτε και το τελικό στάδιο είναι να την πουλήσεις», λέει η Suhad Bishara, δικηγόρος της ισραηλινής οργάνωσης για τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα Adalh.

Ένα σημαντικό τμήμα των εδαφών ισραηλινής ιδιοκτησίας αποκτήθηκε δημεύοντας και αρπάζοντας την περιουσία των Παλαιστινίων, κατά την διάρκεια και αμέσως μετά τον διωγμό του 1948. Με τους νόμους που ακολούθησαν και κυρίως με τον Νόμο Περί Αδέσποτης Περιουσίας (1950) και τον Νόμο Περί Απόκτησης Γης (1953), το Ισραήλ συστηματικά αποτρέπει την επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων που τράπηκαν σε φυγή ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους το 1948.

Οι δημεύσεις συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Για παράδειγμα, προκειμένου να αποκτήσει κάποιος οικοδομική άδεια, θα πρέπει να μπει σε μια χρονοβόρα, γραφειοκρατική, σκληρή και πολυδάπανη διαδικασία η οποία αποτελεί ένα αξεπέραστο εμπόδιο για τους Παλαιστίνιους για να χτίσουν «νόμιμα». Αυτό δίνει το δικαίωμα στο Ισραήλ να κατεδαφίζει τα παλαιστινιακά σπίτια και να αρπάζει την γη τους.

Και καθώς φαίνεται, ενώ οι ατελείωτες ειρηνευτικές συνομιλίες συνεχίζουν για 17η χρονιά, το Ισραήλ αθόρυβα έχει κάνει σχέδια να πουλήσει αυτή τη γη. «Ιδιωτικοποιώντας όλα αυτά τα εδάφη, βασικά τελειώνει η ιστορία. Το κράτος δεν είναι πλέον ο ιδιοκτήτης. Υπάρχουν τρίτα μέρη – ιδιώτες και επιχειρήσεις – που έχουν τον λόγο. Και επειδή έχουν τις μετοχές, είναι και οι ιδιοκτήτες της γης», πρόσθεσε η Bishara.

Ο οικονομολόγος Shir Hever εξήγησε πως με τον επανασχεδιασμό των ορίων και αλλάζοντας την χρήση γης, οι Παλαιστίνιοι θα δυσκολευτούν ακόμα περισσότερο να διατηρήσουν τις αξιώσεις τους για την γη ή να ζητήσουν αποζημιώσεις.

«Η αναδιανομή της γης θα επηρεάσει κυρίως τους Παλαιστίνιους που ζουν στο Ισραήλ και τους πρόσφυγες, επειδή ο επανασχεδιασμός και η αλλαγή στην χρήση θα χρησιμεύσει ως εργαλείο προκειμένου να εξαφανιστούν τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι Παλαιστίνιοι ήταν οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες και οι πρόσφυγες θα δυσκολευτούν να απαιτήσουν την επιστροφή των περιουσιών τους ή αποζημίωση», είπε ο Hever. «Αυτό σημαίνει ότι από την στιγμή που θα ιδιωτικοποιηθούν, κανείς δεν μπορεί να ζητήσει πίσω την περιουσία του», πρόσθεσε η Bishara.

Νεοφιλελευθερισμός και υπέρ-εθνικισμός

«Η στιγμή της μεταρρύθμισης συμπίπτει με την βαθιά αλλαγή μέσα στο Ισραήλ, από ένα ρεπουμπλικανό, συγκεντρωτικό μοντέλο ενός υπέρ-εθνικιστικού κράτους πρόνοιας σε ένα νέο μοντέλο νεοφιλελευθερισμού, που όμως διατηρεί τον υπέρ-εθνικισμό του», είπε ο Hever.

Η πρόθεση του Νόμου για την Μεταρρύθμιση της Γης είναι να βελτιωθεί αποτελεσματικά η ελεύθερη αγορά, μειώνοντας την γραφειοκρατία και την κρατική παρέμβαση. Ωστόσο ο Hever το αντικρούει ως ένα ακόμα πρόσχημα. Εξηγεί πως η απόφαση για ιδιωτικοποιήσεις εδαφών ξεκίνησε από την επιθυμία του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu να στραφεί προς την άρχουσα τάξη και τους καπιταλιστές του real estate, εν αναμονή μιας οικονομικής κρίσης εντός του Ισραήλ, που θα αντανακλά την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του Δυτικού κόσμου. «Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ασχοληθείς με την αναποτελεσματικότητα και η προσέγγιση της «ελεύθερης αγοράς» είναι ένας από αυτούς. Ενισχύει τους πλούσιους και τους δίνει την δυνατότητα να χειραγωγούν την αγορά με το να δημιουργούν τοπικά μονοπώλια. Για παράδειγμα, μόλις ένα κτηματομεσίτης μεγιστάνας αναλάβει μια διαθέσιμη έκταση σε μια συγκεκριμένη περιοχή, θα ορίσει την τιμή για όποιον θέλει να ζήσει εκεί. Κατά την γνώμη μου, αυτός είναι και ο πραγματικός λόγος της μεταρρύθμισης. Ο Netanyahu χρειάζεται την στήριξη των πλουσίων που ούτως ή άλλως χρηματοδοτούν και τις εκστρατείες του».

Η Γιάφα αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς η ιδιωτική ανάπτυξη εξολοθρεύει τις ζωές των γηγενών Παλαιστινίων. Εδώ μπορεί να δει κάποιος πως το νεοφιλελεύθερο καθεστώς μπορεί να χρησιμεύσει σαν εργαλείο γενοκτονίας. Ξεκινώντας την δεκαετία του ’60, ο ILA πούλησε την γη της Γιάφα στους πλειοδότες. Η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να πολλαπλασιαστούν τα ακριβά και φινετσάτα συγκροτήματα και σπίτια κατά μήκος όλης της επιθυμητής παραλιακής ζώνης, σπρώχνοντας τον γηγενή πληθυσμό σε πυκνοκατοικημένες και υποβιβασμένες γειτονιές.

Σύμφωνα με τον Dr. Yosef Rafiq Jabareen, λέκτορα του Ισραηλινού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Χάιφα (The Technion), οι ιδιωτικοποιήσεις της γης σε όλες τις πόλεις του Ισραήλ θα σηματοδοτήσει το τελικό στάδιο του βίαιου εκτοπισμού των Παλαιστινίων από την πατρίδα τους που ξεκίνησε το 1948. Με τις ιδιωτικοποιήσεις, οι περιουσίες των Παλαιστινίων θα πουληθούν στους καπιταλιστές.

Σύμφωνα με το Adalah «Η νομοθεσία θα οδηγήσει τελικά στη μεταβίβαση ιδιοκτησίας, ακόμα και χωρίς πληρωμή, σε Εβραίους μισθωτές και σε πωλήσεις «ξεκαθαρίσματος» όλων των εναπομείναντων παλαιστινιακών περιουσιών σε πολλές πόλεις του Ισραήλ, όπως στην Γιάφα, στο Λοντ, στην Ράμλα, στο Μπιρ Σέβα, στην Τιβερία, στο Μπείτ Σεάν, στην Χάιφα αλλά και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Έτσι η παλαιστινιακή Νάκμπα θα ολοκληρωθεί στο μέλλον, όταν θα έχει εξαφανιστεί το παλαιστινιακό κομμάτι, που υπήρξε για πολλές γενεές και θα έχει γίνει αντικείμενο κτηματομεσιτών και ιδιωτικοποιήσεων, προς ευχαρίστηση των Εβραίων επιχειρηματιών, μεγιστάνων και ιδιωτών».

Ωστόσο, ο Νόμος για την Μεταρρύθμιση της Γης προχωράει πέρα από το πρότυπο που χρησιμοποιεί ο ανταγωνισμός της ελεύθερης αγοράς και χρησιμεύει σαν εργαλείο για να διώξει τους Παλαιστίνιους κατοίκους. Μέσα από την μεταρρύθμιση και με μια προηγούμενη συμφωνία με το Εβραϊκό Εθνικό Ταμείο (JNF), το Ισραήλ έχει διασφαλίσει ότι ο οργανισμός θα έχει κυρίαρχη και καθοδηγητική επιρροή για το πώς θα γίνει η μεταβίβαση της γης από δω και πέρα.

Εξασφαλίζοντας πως τα εδάφη που θα πουληθούν θα πάνε πρωτίστως σε Εβραίους αγοραστές, ο Νόμος για την Μεταρρύθμιση της Γης, αναδιάρθρωσε τον ILA ώστε να μεταβιβάσει τον έλεγχο προς το JNF. Το Συμβούλιο της Διοίκησης Γαιών θα γίνει το νέο κυβερνητικό σώμα που θα επιβλέπει τις αγοραπωλησίες των κρατικών εδαφών. Το JNF, ένας οργανισμός του οποίου το καταστατικό απαγορεύει ρητά την μίσθωση εκτάσεων σε μη Εβραίους κατοίκους, αυτή τη στιγμή κατέχει τις 6 από τις 13 θέσεις στο Συμβούλιο της Διοίκησης Γαιών.

Με το JNF ως μοναδική εξουσία στην διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε αυτή την μεταρρύθμιση ως ενδεικτική της πολιτικής ατζέντας. Τα σχέδια του Ισραήλ να πουλήσει τα εδάφη των Παλαιστινίων προσφύγων όπως και τα κατεχόμενα Υψώματα του Γκολάν και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, έρχεται σε αντίθεση με τις όποιες ψεύτικες χειρονομίες του προς την διεθνή κοινότητα ότι δεσμεύεται για μια πραγματική λύση για ειρήνη.