Μετά την ισραηλινή εισβολή και την σφαγή 1400 ανθρώπων στην Γάζα δεκαοχτώ μήνες πριν, την επονομαζόμενη Επιχείρηση Συμπαγές Μολύβι, τα παγκόσμια κοινωνικά κινήματα ενέτειναν τις εκστρατείες για δικαιοσύνη και αλληλεγγύη με τους Παλαιστίνιους. Οι κυβερνήσεις από την άλλη, συνέχισαν την ίδια τακτική, παραμένοντας συναινετικά σιωπηλές. Η ισραηλινή φονική επίθεση στον Στόλο της Ελευθερίας ίσως να αλλάξει αυτή την στάση, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να ακολουθήσουν το ρεύμα των λαών τους και να αναλάβουν πρωτοφανείς δράσεις για να ελέγξουν την αυξανόμενη παραβατικότητα του Ισραήλ.
Μια από τις πιο θλιβερές εικόνες στην Επιχείρηση Συμπαγές Μολύβι, ήταν αυτή με τους χαμογελαστούς αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επισκέπτονται την Ιερουσαλήμ και να χαιρετιούνται φιλικά με τον Εχούντ Ολμέρτ και μετά με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, ενώ οι βόμβες λευκού φωσφόρου εξακολουθούσαν να καίνε την σάρκα Παλαιστινίων παιδιών, λίγα μίλια μακριά.
Οι Δυτικές χώρες κάποιες φορές εξέφραζαν μια ήπια ανησυχία για την «υπερβολική» χρήση βίας του Ισραήλ, αλλά δικαιολογούσαν την σφαγή στην Γάζα σαν «αυτοάμυνα»-αν και το Ισραήλ θα μπορούσε πολύ εύκολα να σταματήσει την εκτόξευση των ρουκετών, αν αυτός ήταν ο σκοπός του, με το να επιστρέψει στην παύση πυρός που είχε συμφωνηθεί τον Ιούνιο του 2008 και που το ίδιο παραβίασε τον Νοέμβριο που ακολούθησε.
Όταν η διατεταγμένη από τον ΟΗΕ έρευνα Γκολντστόουν, κατέγραψε τις αποδείξεις για τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξε το Ισραήλ, ανάμεσα τους και τις σκόπιμες δολοφονίες αμάχων, ήταν πολύ λίγες εκείνες οι κυβερνήσεις που από σεβασμό, ζήτησαν δικαιοσύνη. Ακόμα χειρότερα, μετά την Επιχείρηση, οι χώρες της ΕΕ και των ΗΠΑ έστειλαν το ναυτικό τους για να βοηθήσει το Ισραήλ να επιβάλλει αποκλεισμό στην Γάζα, αποκλεισμό που ισοδυναμεί με μαζική τιμωρία όλου του πληθυσμού και παραβιάζει την 4η Συνθήκη της Γενεύης. Καμία χώρα δεν έστειλε νοσοκομειακό πλοίο για να περιθάλψει ή να απομακρύνει τους χιλιάδες τραυματίες, που είχαν πλημμυρίσει τα νοσοκομεία της Γάζας.
Ο αποκλεισμός δεν έγινε ποτέ –όπως ισχυρίζεται το Ισραήλ και οι υποστηρικτές του – για να σταματήσει το λαθρεμπόριο όπλων στην Γάζα. Ο σκοπός πάντα ήταν πολιτικός: να εξαντλήσει όσο περισσότερο τον πληθυσμό της για να εξεγερθούν οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι ενάντια στην ηγεσία της Χαμάς, που εκλέχτηκε τον Ιανουάριο του 2006. Η παρεμπόδιση τροφίμων, φαρμάκων, σχολικών βιβλίων, κατασκευαστικών υλικών και άλλων χιλιάδων αντικειμένων, όπως και το δικαίωμα ελεύθερης εισόδου και εξόδου για οποιοδήποτε λόγο, έγιναν εργαλείο τρομοκρατίας του άμαχου πληθυσμού.
Την ίδια ώρα, η βοήθεια από την Δύση έρεε στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, όπου οι απλοί άνθρωποι είναι σε ελαφρά καλύτερη κατάσταση από αυτούς στην Γάζα, με μια πολιτική «καρότο και μαστίγιο», προσπαθώντας να απομακρύνουν την βοήθεια από την Χαμάς και να την στρέψουν στην μη-εκλεγμένη ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής, που έχει την υποστήριξη της Δύσης και έχει συνδεθεί με την αντίπαλη παράταξη της Φατάχ, η οποία συνέχεια επιδεικνύει την άνευ όρων προθυμία της να συνεργαστεί με το Ισραήλ, ό,τι και αν κάνει στον λαό της.
«Η ιδέα είναι να βάλουμε τους Παλαιστίνιους σε δίαιτα, αλλά όχι να τους πεθάνουμε από πείνα», εξήγησε ο κυβερνητικός σύμβουλος του Ισραήλ Dov Weisglass το 2006. Με αυτά τα πρότυπα ο αποκλεισμός, που υποστηρίζεται από αρκετές αραβικές κυβερνήσεις και το Κουαρτέτο (ΗΠΑ, ΕΕ, ΟΗΕ και Ρωσία), έχει μεγάλη επιτυχία, αφού πολυάριθμες μελέτες προειδοποιούν για την αύξηση του υποσιτισμού στα παιδιά όσο η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού της Γάζας εξαρτάται από τα δελτία φαγητού του ΟΗΕ. Εκατοντάδες έχουν πεθάνει από έλλειψη πρόσβασης σε επαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Και ενώ η απάντηση των επισήμων είναι από ατιμωρησία και συνεργία, η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών καλύπτει το ηθικό και νομικό κενό. Τον ενάμιση χρόνο που έχει ακολουθήσει από την Επιχείρηση Συμπαγές Μολύβι, η εκστρατεία BDS έχει καταφέρει μερικές σημαντικές νίκες. Από την απόφαση του νορβηγικού ταμείου συντάξεων και αρκετών ευρωπαϊκών τραπεζών να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από ισραηλινές εταιρίες, μέχρι πρωτοβουλίες από-επένδυσης πανεπιστημίων, την άρνηση διεθνών καλλιτεχνών να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις στο Ισραήλ και τις δράσεις που έχουν γίνει σε διάφορα supermarkets για το καταναλωτικό μποϋκοτάζ, το Ισραήλ βλέπει το BDS σαν αυξανόμενη «υπαρκτή απειλή».
Από αυτή την άποψη, τα αποτελέσματα ίσως είναι περισσότερο ψυχολογικά παρά οικονομικά, αλλά ακριβώς αυτό το αίσθημα απομόνωσης και περιθωρίου, ανάγκασε το Απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής να αναγνωρίσει πως το καθεστώς του ήταν αστήρικτο και να αναζητήσει ειρηνικό τρόπο αλλαγής με τους ίδιους ανθρώπους που για χρόνια δαιμονοποιούσε, απαξίωνε και καταπίεζε.
Πράγματι το κίνημα BDS είναι πιθανόν να κάνει το μεγάλο άλμα. Ο Σουηδός συγγραφέας best seller Henning Mankell, ένας από τους επιβαίνοντες του τουρκικού πλοίου Mavi Marmama που απήχθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Ισραήλ, δήλωσε μετά την απελευθέρωση του: «Νομίζω πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία της Νότιας Αφρικής, όπου ξέρουμε ότι οι κυρώσεις είχαν αποτέλεσμα».
Ο Στόλος της Ελευθερίας εκπροσωπούσε το καλύτερο και πιο θαρραλέο πνεύμα της κοινωνίας των πολιτών και την αποφασιστικότητα να μην εγκαταλείψει τους συνανθρώπους της στην βιαιοπραγία, την αδιαφορία και τα προσωπικά οφέλη των κυβερνήσεων. Η άμεση αντίδραση στην ισραηλινή επίθεση του Στόλου ίσως φανερώνει ότι και οι κυβερνήσεις πλέον ξύπνησαν από τον λήθαργο τους και άρχισαν να κριτικάρουν το Ισραήλ, που τόσο καιρό είχε εξασφαλίσει την ατιμωρησία του.
Η παγκόσμια αντίδραση έδειξε το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ από την μία και του υπόλοιπου κόσμου από την άλλη. Όσο οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να δώσουν δικαιολογίες, από την πιο γελοία (ελίτ κομάντο με όπλα paint ball) μέχρι την πιο καλοπροαίρετη (η επίθεση ήταν «νηοψία»), οι ΗΠΑ για άλλη μια φορά βρέθηκαν στο πλευρό του συμμάχου τους. Όσο η κυβέρνηση Ομπάμα προχωρούσε σε μια χλιαρή προεδρική δήλωση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ, οι υποστηρικτές του Ισραήλ στα mainstream media, προσπαθούσαν επανειλημμένως να δικαιολογήσουν τις πράξεις του Ισραήλ σαν νόμιμες. Ανώτατοι αξιωματούχοι, όπως ο αντί-πρόεδρος Τζο Μπίντεν, άρχισαν να παπαγαλίζουν τα λόγια των Ισραηλινών ομολόγων τους, λέγοντας πως η επίθεση του Ισραήλ όχι μόνο ήταν σύννομη αλλά και δικαιολογημένη για λόγους ασφαλείας.
Παρόλη όμως την προβλέψιμη και αδιάντροπη αντίδραση των ΗΠΑ, η διεθνής καταδίκη υπήρξε ασυνήθιστα ηχηρή. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ταγίμπ Ερντογάν, μιλώντας στο Κοινοβούλιο της χώρας του, χαρακτήρισε το Ισραήλ «κράτος τρομοκράτη» και απαίτησε από την διεθνή κοινότητα να εξαναγκάσει την τιμωρία του. Ο Ερντογάν ορκίστηκε ότι «η Τουρκία δεν θα γυρίσει ποτέ την πλάτη της στην Γάζα» και θα συνεχίσει την προσπάθεια της να άρει τον αποκλεισμό και να καταστήσει υπόλογο το Ισραήλ, ακόμα και αν χρειαστεί να μείνει μόνη της. Υπάρχουν όμως ελπιδοφόρα μηνύματα ότι ίσως και να μην είναι μόνη. Ευρωπαϊκές και μη χώρες κάλεσαν τους Ισραηλινούς πρέσβεις για απολογία και αρκετές ανακάλεσαν τους απεσταλμένους τους στο Τελ Αβίβ.
Ο Franco Frattini, ο ιταλός Υπουργός Εξωτερικών και ένας από τους πιο σκληρούς υποστηρικτές του Ισραήλ στην Ευρώπη, είπε πως η χώρα του «καταδικάζει απερίφραστα την σφαγή άμαχων πολιτών» και απαίτησε από το Ισραήλ «να δώσει εξηγήσεις στην διεθνή κοινότητα» για τους θανάτους που ο ίδιος θεωρεί «απολύτως απαράδεκτους, όποιος και αν ήταν ο σκοπός του Στόλου».
Οι μικρότερες χώρες επέδειξαν μεγαλύτερο θάρρος. Η Νικαράγουα διέκοψε όλες τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ, μετά την «παράνομη επίθεση». Ο Brian Cowen, ο Ιρλανδός Πρωθυπουργός, μιλώντας στο Κοινοβούλιο στο Δουβλίνο είπε πως η κυβέρνηση του «ζήτησε επίσημα» από το Ισραήλ να επιτρέψει στο Ρέιτσελ Κόρι να φτάσει στην Γάζα, προειδοποιώντας το για «τις πιο σοβαρές συνέπειες» στην περίπτωση που το Ισραήλ χρησιμοποιήσει βία εναντίον του.
Είναι μεν μικρές πράξεις, αλλά φαίνεται πως το Ισραήλ πέρασε το όριο στο οποίο μπορούσε να μένει ατιμώρητο και που θεωρούσε δεδομένη την συγκάλυψη. Πρόκειται για μια αθροιστική διαδικασία. Σε κάθε ξέσπασμα αγανάκτησης, μειώνονταν και τα αποθέματα καλής πίστης και ανοχής που απολάμβανε το Ισραήλ. Ακόμα και αν οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν είναι έτοιμες να προχωρήσουν από τα λόγια σε αποτελεσματικές πράξεις, η αυξανόμενη οργή των πολιτών θα τους εξαναγκάσει να επιβάλλουν και επίσημα κυρώσεις.
Ο Netanyahu, ίσως επισπεύσει αυτή τη μέρα με την ψευδόπερηφάνια του και τα εγκώμια του για την σφαγή, ακόμα και μετά την διεθνή κατακραυγή. Παρ’ όλες τις προσπάθειες να κρύψει και να μπερδέψει τα γεγονότα για το τι ακριβώς έγινε επάνω στο Mavi Marmara τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Μαΐου, ο κόσμος είδε ακριβώς την ίδια αδιάκριτη βία που αναφερόταν και στην έκθεση Γκολντστόουν.
Αυτή την φορά τα θύματα δεν ήταν «αναλώσιμοι» Παλαιστίνιοι ή Λιβανέζοι, αλλά άνθρωποι από 32 χώρες και από κάθε ήπειρο. Ήταν η μέρα που όλος ο κόσμος έγινε Γάζα. Και όπως ο λαός της Γάζας, ο κόσμος δεν θα το αφήσει να περάσει αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου