Η Νάκμπα και η λύση των δύο κρατών

της Dina Jadallah, Πηγή: www.counterpunch.org/ 12 Μάη 2010

Η Dina Jadallah είναι Αραβό-Αμερικανίδα συγγραφέας και καλλιτέχνιδα. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Georgetown και στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Έχει γράψει πολλά άρθρα που πραγματεύονται το ζήτημα της πολιτικής ανάπτυξης του αραβικού κόσμου. Η δουλειά της δημοσιεύεται μεταξύ των άλλων στο Arab Studies Quarterly, Palestine Chronicle, Counterpunch, Ramallah Online και Global Research.

Γιατί το να μιλάμε για «ρεαλισμό» είναι ουτοπικό

Αν κοιτάξουμε από την οπτική γωνία των κυρίαρχων δυνάμεων, των επιλεγμένων οργάνων τους και των περιχαρακωμένων ομάδων τους, μάλλον φαίνεται ότι η Νάκμπα υποβιβάζεται. Υπάρχουν αρκετά γεγονότα που συνηγορούν σε αυτή την άποψη: το πέρασμα του χρόνου, οι μετακινήσεις και οι εξορίες εκατομμυρίων, η τάση της επίσημης παλαιστινιακής «ηγεσίας» να δέχεται οποιαδήποτε αποφάγια της πετάξουν, η φαινομενικά ανίκητη στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ και ο βασικός χρηματοδότης του, οι ΗΠΑ, είναι κάποια από αυτά.

Οι συζητήσεις για την Νάκμπα επίσης έχουν ελαττωθεί, ειδικά μέσα τους κόλπους της επίσημης Παλαιστινιακής Αρχής και των αραβικών κυβερνήσεων. Αντίθετα, έχουν αντικατασταθεί από λεπτομέρειες και τεχνικούς όρους, που αποφεύγουν να ασχοληθούν με την καρδιά του παλαιστινιακού ζητήματος. Οι λεπτομέρειες και οι τεχνικοί όροι είναι εμφανείς στις «διαπραγματεύσεις» και στις «συνομιλίες» για την λύση των δύο κρατών (να σταματήσουν, να μην σταματήσουν, να παγώσουν προσωρινά, φυσική ανάπτυξη…), Ιερουσαλήμ, δημοτικός έλεγχος διαφόρων υπηρεσιών, είσπραξη και αναδιανομή φόρων, αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις, οδοφράγματα, φράχτες, εναέριος χώρος, ποσοστά, εταιρίες και πολλές άλλες ασήμαντες λεπτομέρειες. Σκοπός τους είναι να επισκιάσουν το αρχικό και μεγαλύτερης σημασίας ζήτημα, δηλαδή την απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Με το να επικεντρώνονται αποκλειστικά στην λύση των δύο κρατών και τις αποπροσανατολιστικές λεπτομέρειες που αυτή συνεπάγεται, οδηγούν κάποιους στο να ξεχάσουν την απαρχή του Παλαιστινιακού, δηλαδή την Νάκμπα.

Οι λεπτομέρειες είναι μια μέθοδος άσκησης εξουσίας πάνω στους Παλαιστίνιους . Είναι εμφανείς όχι μόνο στους φανερούς μηχανισμούς ελέγχου που μόλις ανέφερα, αλλά και στις «διαπραγματεύσεις» που έγιναν και γίνονται ανάμεσα στο Ισραήλ/ΗΠΑ και τους Παλαιστίνιους. Από την Μαδρίτη, το Όσλο, το Camp David και τον Οδικό Χάρτη μέχρι τις πρόσφατες έμμεσες συνομιλίες – η μία πλευρά έχει τους χάρτες και τις λεπτομέρειες, προϋποθέσεις και κανόνες, ενώ η άλλη εκλιπαρεί, δέχεται, υποκύπτει και συχνά υιοθετεί την γλώσσα του δυνάστη της.

Παράδειγμα των παραπάνω είναι η συχνή αναφορά του Μαχμούντ Αμπάς για «ειρήνη και ασφάλεια», «ανάπτυξη» και «τερματισμό των εποικισμών», ξεχνώντας ότι τα πραγματικά θέματα είναι το δικαίωμα της επιστροφής, η απελευθέρωση των εδαφών και ο τερματισμός των ρατσιστικών και σφετεριστικών ιδεολογιών και κυβερνήσεων. Άλλο παράδειγμα είναι η πρόσφατη αναφορά του Αμπάς στην γη της Τανάχ, μιλώντας για τα εδάφη της ιστορικής Παλαιστίνης (Tanakh: ιουδαϊκή λέξη που περιγράφει την Εβραϊκή Βίβλο). Με άλλα λόγια, αποδέχτηκε την ρατσιστική απαίτηση του Νετανιάχου να αναγνωρίσουν οι Παλαιστίνιοι το Ισραήλ σαν «πατρίδα των Εβραίων», με το να πιστέψουν στον σιωνιστικό μύθο ότι οι Εβραίοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι στην περιοχή. Ένα ακόμα περιστατικό που δείχνει ότι η παλαιστινιακή ηγεσία υιοθετεί την γλώσσα του δυνάστη, ήταν και η εναρκτήρια ομιλία του Αμπάς στο τρίτο (Μη) Επαναστατικό Συμβούλιο της Φατάχ. Ο Αμπάς επέμενε στην λύση των δύο κρατών. Προειδοποίησε μάλιστα ότι «η ιδέα της υποτιθέμενης λύσης για ένα κράτος, έχει αρχίσει να διαρρέει στον κόσμο, γιατί η ελπίδα για μια πραγματική λύση έχει αρχίσει να χάνεται σιγά-σιγά…Η ερώτηση προς το Ισραήλ είναι αυτή: θέλετε δύο κράτη στα σύνορα του 1967; Εμείς είμαστε έτοιμοι. Αν όμως δεν θέλετε, τότε θα είστε υπεύθυνοι για ότι ακολουθήσει». (ο Αμπάς κλείνει προς την λύση των δύο κρατών και η Χαμάς την απορρίπτει, Al-Jazeera, 24/4/21010). Συνέχισε δε, συμβουλεύοντας το Ισραήλ ότι «η επιλογή της ειρήνης χρειάζεται γενναία ισραηλινή κυβέρνηση».

Ήταν πολλοί λίγοι εκείνοι που ένιωσαν έκπληξη από το φανερό ενδιαφέρον του Αμπάς για την ευημερία του Ισραήλ, πολύ λιγότερο το ίδιο το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Υπάρχει όμως και ένας αντίστοιχος αριθμός Παλαιστινίων, Αράβων και ανθρώπων που πιστεύουν σε μια δίκαιη λύση, που δεν ένιωσαν έκπληξη από το γεγονός ότι ο Αμπάς φαίνεται να έχει ξεχάσει ότι και η απελευθέρωση της Παλαιστίνης χρειάζεται μια εξίσου γενναία ηγεσία.

Απεναντίας, ο Αμπάς απευθύνθηκε στους εχθρούς του στην Γάζα, καλώντας τους να αποδεχτούν την πρόταση της Αιγύπτου για συμφιλίωση και συνεχάρη τις προσπάθειες της Χαμάς να σταματήσει να εξαπολύει ρουκέτες απευθείας στο Ισραήλ. Κάλεσε επίσης τους Παλαιστίνιους να συνεχίσουν την «ειρηνική λαϊκή αντίσταση», υποθέτοντας ότι οτιδήποτε ειρηνικό μπορεί να συνυπάρξει με ένα καθεστώς αποκλεισμού, τις καθημερινές επιθέσεις, τον συνεχόμενο σφετερισμό, τον ρατσισμό και άλλα πολλά.

Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ένας καινούριος όρος με παλιά σημασία: η υποταγή που εκλογικεύεται με τον «ρεαλισμό».

Τα γεγονότα υπάρχουν, αλλά δεν μπορούν να μιλήσουν. Υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα και μια κάστα ανθρώπων, «ειδικοί», «ηγέτες», ιδρύματα και οργανισμοί που μεσολαβούν για να αλλάξουν το νόημα, που ορίζουν τις λέξεις σε ένα νόημα/γεγονός. Και κάπου αλλού, στη κυριαρχούμενη πλευρά του κόσμου, υπάρχουν άνθρωποι που καταπιέζονται και/ή εξαιρούνται από αυτό το σύστημα ελέγχου, στέκονται μπερδεμένοι και εξοργισμένοι από τις διαμετρικά αντίθετες λέξεις που υπαγορεύονται και χρησιμοποιούνται, διαστρεβλώνοντας τα γεγονότα τους, την σημασία τους, την πραγματικότητα τους.

Τα γεγονότα είναι προϊόν κοινωνικών, ιστορικών, οικονομικών, πολιτικών συνθηκών και συνθηκών εναντίωσης. Όσοι έχουν ζήσει αυτές τις συνθήκες, γνωρίζουν τις κατάλληλες λέξεις που αποδίδουν την πραγματική σημασία. Άλλοι όμως έχουν οριστεί σαν «αρχηγοί» τους, που μένοντας πιστοί στο καθήκον τους, μεταλλάσουν και επιβάλλουν την αλλοιωμένη ορολογία. Η καινούρια λέξη γίνεται η καινούρια πραγματικότητα, η «ρεαλιστική», η γρήγορη συμφωνία που μπορούμε να καταναλώσουμε άμεσα, καταστρέφοντας για πάντα το αρχικό γεγονός.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την λύση των δύο κρατών και τις λεπτομέρειες του.

Ωστόσο, και με όλα αυτά που συμβαίνουν, η Νάκμπα συνεχίζει να μεγαλώνει, αριθμητικά και εννοιολογικά. Η πιο φανερή είναι η δημογραφική αύξηση του αριθμού των Παλαιστινίων, απογόνων της Νάκμπα, είτε είναι πρόσφυγες, εγκατεστημένοι κάπου ή περιπλανώμενοι. Σε αυτούς πρέπει να προστεθεί και η αριθμητική αύξηση όσων εξορίζονται ή μετακινούνται δυσμενώς από το σημερινό Ισραήλ, ως άμεσο αποτέλεσμα των ισραηλινών στρατιωτικών οδηγιών, τους ρατσιστικούς νόμους, την εξορία, την βίαιη απομάκρυνση, τις κατεδαφίσεις σπιτιών και άλλα πολλά.

Κατ’ επέκταση, η Νάκμπα δυναμώνει. Αυτό είναι φανερό στις αναδυόμενες ομάδες, στις συνομιλίες των αντιπάλων της ηγεμονίας, στα κινήματα αντίστασης και στην ανάπτυξη του Διεθνούς Κινήματος Μποϋκοτάζ-Από-επένδυση, Κυρώσεις και Αλληλεγγύης. Υπάρχει μια ζωντανή αλλαγή στην διεθνή αντίληψη του Ισραήλ, που εμφανίστηκε κατά την διάρκεια και μετά την εισβολή της Γάζας. Το Ισραήλ αναγκάστηκε να αρχίσει μια διπλωματική εκστρατεία προπαγάνδας, για να επιδιορθώσει την ζημιά που υπέστη η εικόνα του.

Το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στην Γάζα αποτελούν το άμεσο αποτέλεσμα της Νάκμπα και της ίδρυσης του Ισραήλ πάνω στα σπίτια των προγόνων τους, είναι σημαντικό. Το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν κατάφερε να πετύχει κανέναν από τους πολιτικούς στόχους του στην Γάζα, παρόλη την αναίτια καταστροφή, έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις. Έτσι, η Νάκμπα, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, συνεχίζει να αποτελεί τον καταλύτη για μια συνεχιζόμενη επανεξέταση της θέσης του Ισραήλ σαν κυρίαρχη δύναμη. Στρατιωτικά, οι τελευταίοι πόλεμοι που έχει διεξάγει το Ισραήλ εναντίον του Λιβάνου και της Γάζας, έχουν κάνει φανερή την αδυναμία του. Επιπλέον, έχει γίνει αποδειχτεί στον κόσμο η αντίληψη ότι η στρατιωτική υπεροχή δεν αποτελεί την λύση που θα καθορίσει και θα οργανώσει την αντίσταση και την εξέγερση.

Υπάρχει λοιπόν η ελπίδα, αναγνωρίζοντας την συνέχιση της Νάκμπα. Στέκεται σαν ένα γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητας που υπάρχει πέρα από την εμβέλεια των κυρίαρχων συστημάτων-ακόμα και αν τα τελευταία την προκάλεσαν. Αυτό κάνει την αλλαγή πιθανή και περιορίζει την δύναμη των ηγεμονιών ή των κυρίαρχων συστημάτων. Η Νάκμπα είναι μια ιστορική πραγματικότητα που αρνείται να φύγει και τροφοδοτεί τα αναδυόμενα κινήματα και την αντίσταση.

Παρόλα αυτά, οι κυρίαρχες δυνάμεις προσπαθούν να περιθωριοποιήσουν την Νάκμπα σαν μια κεντρική, δυσεπίλυτη κρίση.

Την στιγμή του εορτασμού της Νάκμπα, ο διαμεσολαβητής των ΗΠΑ, Τζορτζ Μίτσελ συναντιέται με Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους αξιωματούχους (μετά την έγκριση που ζήτησαν και πήραν από τους Άραβες αξιωματούχους), προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία που θα οδηγήσει στις επονομαζόμενες «έμμεσες συνομιλίες» και είχε ανακοινώσει η Υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον. Η Ουάσιγκτον Ποστ ανέφερε ότι ο Μίτσελ προσπαθεί να σπάσει το αδιέξοδο «μέσα στους επόμενους μήνες», ξεχνώντας ίσως πως δεν έχει υπάρξει καμία πρόοδος, αντίθετα έχει υπάρξει υποστροφή στην «λύση» της διένεξης από την Μαδρίτη και το Όσλο, εδώ και δύο δεκαετίες δηλαδή. Αυτή τουλάχιστον είναι η οπτική γωνία των Παλαιστινίων. Σύμφωνα με το άρθρο «για τους Παλαιστίνιους, τα δύο σημαντικά ζητήματα είναι τα εδαφικά σύνορα- πόση ακριβώς έκταση από την Δυτική Όχθη θα περικυκλώσει το Ισραήλ, και το μέλλον της Ιερουσαλήμ». Ωστόσο, υπάρχουν επιβεβαιώσεις πως οι οριζόμενοι από το εξωτερικό Παλαιστίνιοι «ηγέτες», κοροϊδεύουν πλήρως την Νάκμπα, χωρίς καν να αναφέρουν ότι η καρδιά των προβλημάτων είναι ο διωγμός εκατομμυρίων ανθρώπων και ο σφετερισμός και η αποικιοκρατία της παλαιστινιακής γης.

Αν κάποιος ακούσει τον Μαχμούντ Αμπάς ή τον Σαλίμ Φαγιάντ, καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στο ποιος «αρχηγός» της Παλαιστινιακής Αρχής μιλάει. Το περιεχόμενο είναι το ίδιο, γιατί απλά είναι οι μηχανισμοί που μεταφέρουν τα μηνύματα, δεν τα δημιουργούν. Το ίδιο ισχύει και για τους περισσότερους Άραβες ηγέτες. Έχοντας φτάσει στο αναπόφευκτο τέρμα με την Ειρηνευτική Διαδικασία και τον Οδικό Χάρτη και τις ατελείωτες διαπραγματεύσεις, τώρα πιάνονται από τις Έμμεσες Συνομιλίες. Ο Αμπάς, προσπαθώντας απελπισμένα να διατηρήσει έναν ρόλο για τον εαυτό του, πέταξε την καυτή πατάτα στους εξίσου αναποτελεσματικούς Άραβες ηγέτες. Αυτοί, αν τελικά κάνουν κάτι, θα πετάξουν την πατάτα στις ΗΠΑ ή σε μια μελλοντική συνεδρίαση του Αραβικού Συνδέσμου. Με άλλα λόγια, προσπαθούν να παγώσουν την πατάτα μέχρι τέλους.

Τέτοιοι «ηγέτες» δεν γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την υπόθεση ότι η λύση των δύο κρατών αποτελεί τελεολογικό σκοπό. Υπάρχουν ελλείψεις που πρέπει να εξεταστούν υπό το φως νέων μορφών αιτιολογίας, νέων γεγονότων και νέων πρακτικών. Για λίγο, το «όραμα» των δύο κρατών είχε «νομιμοποιηθεί» στην διεθνή συνείδηση, «είχε νομιμοποιηθεί στα μάτια του θεατή». «Σε ποιανού την συνείδηση;» είναι η νόμιμη ερώτηση. Τι γίνεται με την γνώμη του λαού που επηρεάζεται πιο πολύ από όλους από αυτή την συνείδηση;

Χρειάζεται μόνο να κοιτάξει κάποιος τα σύνορα, τους δρόμους, τη γειτνίαση, τη διάσταση της κυριαρχίας, την οικονομική επάρκεια και άλλα, για να καταλάβει ότι η λύση των δύο κρατών είναι δύσκολα «ρεαλιστική». Ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή είναι παγιωμένη στην πολιτική απομόνωση, στην αυτό-λογοκρισία και στις υποκλίσεις, εντούτοις θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτής της διαδρομής.

Αυτή η συγκεκριμένη «πρακτική» προσέγγιση, που είναι προϊόν του κυρίαρχου συστήματος, δεν μπορεί να περιμένει και δεν μπορεί να παραδεχτεί ότι δεν έχει την δύναμη σε τίποτα. Η αδυναμία αυτής της «ρεαλιστικής» προσέγγισης είναι ότι δεν μπορεί να περιμένει ή να αντιμετωπίσει την αλλαγή. Δεν μπορεί να βασιστεί στην ικανότητα των ανθρώπων να οραματιστούν μια εναλλακτική μελλοντική κοινωνία. Δεν μπορεί να παραδεχτεί ότι κάποιος μπορεί να αντιληφθεί και αναλύσει την φύση της δύναμης και της καταστολής στις τωρινές κοινωνίες, ώστε να μπορέσει να εναντιωθεί στις λεπτομέρειες και να αντισταθεί στην εσωτερίκευση των κυρίαρχων ιδεολογιών5. Τα κυρίαρχα συστήματα δεν μπορούν να πολεμήσουν την αντίσταση ή την εξέγερση ή την επανάσταση, με αποτελεσματικό τρόπο κάθε φορά.

Η ΠΑ και το κυρίαρχο σύστημα για το οποίο λειτουργεί, πρέπει στο τέλος να αντιμετωπίσουν την αλήθεια ότι η ιδέα και οι όψεις αυτού που θεωρείται «κυρίαρχο» και «παραδοσιακό» είναι συχνά διφορούμενες και αμφισβητήσιμες. Η Αρχή είναι χρήσιμη όσο προσφέρει επιλογές στην κοινωνία. Επιλογές που είναι βιώσιμες για την μελλοντική της ευημερία. Αλλιώς, θα αναδυθούν άλλες «παραδόσεις» και «κατεστημένα». Αυτή ακριβώς είναι η μοίρα της λύσης των δύο κρατών.

Βάζοντας στην άκρη κάθε ηθικό και έντιμο επιχείρημα ενάντια στην λύση των δύο κρατών, όλα τα υπαρκτά στοιχεία εξαλείφουν ένα πιθανό δεύτερο κράτος. Ακόμα και μέσα σε αυτό το φερόμενο προ-κράτος, το Ισραήλ εξαφανίζει κάθε πιθανότητα. Ένα πρόσφατο παράδειγμα έδωσε η Αμίρα Χας στις 22/4/2010 στης Χαρέτζ. Το Ισραήλ άρχισε να εφαρμόζει μια νέα στρατιωτική οδηγία, την υπ’ αριθμό 1650, που αφορά στην Παρεμπόδιση της Διείσδυσης (τροπολογία νο. 2). Ορίζει ότι «ένας Παλαιστίνιος με διεύθυνση κατοικίας στην Γάζα, αν βρεθεί στην Δυτική Όχθη θεωρείται ότι έχει διεισδύσει και τιμωρείται». Αυτό είναι το τελευταίο από μια σειρά μέτρων που έχουν ως σκοπό να χωρίσουν την Γάζα από την Παλαιστινιακή κοινωνία. Είναι επίσης μέρος αλλά και πακέτο των σιωνιστικών νόμων που θεσπίστηκαν με την ίδρυση του Ισραήλ, όπως ο Νόμος της Επιστροφής και ο Νόμος των Απόντων, που ο σκοπός τους είναι να ελέγξουν τον χώρο και να διαλύσουν και να διώξουν την παλαιστινιακή κοινωνία.

Η οικονομία στο προ-κράτος υπό τον δρόμο της λύσης των δύο κρατών της Παλαιστινιακής Αρχής, φανερώνει τον μην ρεαλισμό και μη βιωσιμότητα του υποτιθέμενου σκοπού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείχτης για το τι πρόκειται να επακολουθήσει στο μέλλον, αν συνεχιστεί να προτείνεται το «όραμα» των δύο κρατών. Τα τελευταία οικονομικά στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στην Οικονομική Αναφορά του Αραβικού Συνδέσμου για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη για το 2009, δείχνου φανερά την υποβάθμιση. Εδώ είναι και κάποια παραδείγματα. Το 1999-2008, ο πληθωρισμός της Παλαιστίνης, προσαρμοσμένος με το ΑΕΠ έπεσε κατά 35%, στα 1, 108 δολάρια. Σημαντικοί παράγοντες ήταν οι πολλαπλές απαγορεύσεις του Ισραήλ, η δήμευση της γης (η Δυτική Όχθη έχασε το 15% της αγροτικής της δύναμης εξαιτίας του Τείχους), οι καταστροφές των δέντρων και των αγροκτημάτων, που οδήγησαν σε κατακόρυφη πτώση την παραγωγή ελαιόλαδου. Το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα έπεσε κατά 21%, στα 1,284 δολάρια. Ο τομέας παροχής υπηρεσιών αυξήθηκε στο 76,8% του ΑΕΠ με ότι αυτό συνεπάγεται για την μείωση της παραγωγικής δύναμης στο σύνολο της οικονομίας. Αυτό επίσης αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 14%, στα 3.032 δις δολάρια. Η επίσημη ανεργία είναι 16% στην Δυτική Όχθη και 49% στην Γάζα. Επιπλέον, τα έσοδα από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων των εμβασμάτων και της ανθρωπιστικής βοήθειας, αυξήθηκαν στα 2 δις δολάρια, περισσότερα από ότι ξοδεύει η ΠΑ για να πληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τους δημόσιους υπαλλήλους και το προσωπικό ασφάλειας, αυξάνοντας έτσι την εξάρτηση (και διασφαλίζοντας την πολιτική υπακοή).

Το συνέδριο των ΗΕ με θέμα την Βοήθεια προς τον Παλαιστινιακό Λαό, που πραγματοποιήθηκε στην Βιέννη από την Επιτροπή για την Άσκηση των Αναφαίρετων Δικαιωμάτων των Παλαιστινίων στις 24/3/2010, επιβεβαίωσε και πρόσθεσε και άλλα στοιχεία στα στατιστικά της Αναφοράς του Αραβικού Συνδέσμου. Ο Μαχμούντ ΕΛ Τζαφάρι, κοσμήτορας και καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο al Quds σημείωσε ότι υπάρχουν διπλοί προϋπολογισμοί και εμπορικά ελλείμματα. Ο δείκτης εισαγωγών-εξαγωγών είναι 60%. Η απόλυτη φτώχεια φτάνει στο 57,3% σύμφωνα με στοιχεία του 2007 (πριν την επίθεση στην Γάζα, όπου η ζημιά εκτιμάται στο 25% του ΑΕΠ). Στην Γάζα, το 76.9% βρίσκεται κάτω από το εθνικό όριο της φτώχειας.

Τα σχόλια του Μαχμούντ Ελχαφίφ, συντονιστή της Βοήθειας προς τον Παλαιστινιακό Λαό στο Συνέδριο των ΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, ανέδειξαν πως την προ-Όσλο περίοδο, υπήρξε μια «ενσωμάτωση» της παλαιστινιακής οικονομίας στην ισραηλινή. Αυτό αποτελούσε μεγάλο πλεονέκτημα του Ισραήλ σε βάρος των Παλαιστινίων. Το Ισραήλ εκμεταλλεύεται την παλαιστινιακή γη, το νερό και την εργασία και παράλληλα απομονώνει τους Παλαιστίνιους από τους ιστορικά οικονομικούς συνεργάτες τους στις Αραβικές χώρες. Επιπλέον, το πλαίσιο του Πρωτοκόλλου των Παρισίων για τις οικονομικές σχέσεις παρέχει μια σχεδόν τελωνειακή ένωση όπου η ΠΑ δεν μπορεί να έχει το δικό της νόμισμα, νομισματική ή εμπορική πολιτική. Το Ισραήλ καθορίζει τον φόρο προστιθέμενης αξίας, τον εισπράττει και τον αποδίδει στην ΠΑ, ανάλογα με το πόσο συνεργάσιμη έχει υπάρξει. Αλλά ακόμα και τις καλές εποχές, η απόδοση φτάνει στο 60% του συνολικού ποσού που της αναλογεί. Ο Ελχαφιφ τελειώνει με τον δείχτη εκμετάλλευσης: την δεκαετία του ’80 το εισόδημα του Ισραήλ ήταν 7,5 φορές το εισόδημα των Παλαιστινίων και τώρα έχει φτάσει να είναι 17 φορές υψηλότερο.

Κάθε εύλογη εκτίμηση της κατάστασης θα αποδειχτεί όταν δοκιμαστεί. Οι λόγοι που ο Αμπάς και τα όργανα του, κλείνουν το μάτι στην λύση των δύο κρατών μπορούν να αποδοθούν σε παράγοντες που δεν ευνοούν και δεν θα ευνοήσουν την παλαιστινιακή κοινωνία ή τις εθνικές προσδοκίες.

Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι το Ισραήλ. Οι τελευταίοι πόλεμοι που εξαπέλυσε ενάντια στον Λίβανο και τους Παλαιστίνιους έχουν αναδείξει την σημαντική του αδυναμία να επιτύχει τους στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους του. Παρόλη την αναίτια καταστροφή που κατάφερε ο ανώτερος στρατός του, η εικόνα/ο μύθος του ακαταμάχητου έχει διαταραχθεί ανεπανόρθωτα. Αυτό το θέμα έχει αναλυθεί εκτενώς και αλλού, έτσι δεν θα ασχοληθώ με αυτό. Απεναντίας, θα ήθελα να προσφέρω μερικά παραδείγματα προς σκέψη, για να ξανά αξιολογηθεί το Ισραήλ καθώς και η «ρεαλιστική» θέση του γιατί οι Άραβες και οι Παλαιστίνιοι πρέπει να παραδίδονται στις απαιτήσεις του.

Είναι γνωστό ότι το Ισραήλ χρειάζεται τη βοήθεια των ΗΠΑ, για να του εξασφαλίσουν την έγκριση διεθνών οργανισμών όπως τα ΗΕ και να το βοηθήσουν χρηματοδοτικά, στρατιωτικά, οικονομικά, στην έρευνα, την ανάπτυξη και αλλού. Το Ισραήλ επίσης πάσχει στην κρίσιμη κατηγορία του να παρέχει εγγυημένα αποτελέσματα στην αυτοκρατορία. Κυρίαρχη ανάμεσα σε αυτές τις ελλείψεις είναι η ανικανότητα να επιβάλλει την ειρήνη με τους δικούς του όρους ή να διεξάγει έναν πόλεμο από τον οποίο θα βγει σίγουρα νικητής. Αυτά δεν τα λέω για να μειώσω την στρατιωτική του υπεροχή, αλλά πράγματι μας δείχνουν ότι αυτή δεν είναι πλέον αρκετή ή έστω ικανή για να πετύχει τους πολιτικούς του στόχους.

Γι’ αυτό είναι καιρός να ξανά αξιολογήσουμε τη «ρεαλιστική» προσέγγιση. Για πολλά χρόνια τώρα, η κυρίαρχη εικόνα του Ισραήλ στην πλειοψηφία του Αραβικού κόσμου ήταν αυτής της υπεροχής του Ισραήλ, όχι της ηθικής και της έντιμης, αλλά της στρατιωτικής και οικονομικής. Κατά τρόπο που βόλευε, αναπαραγόταν και προπαγανδιζόταν από τις διαδοχικές αραβικές κυβερνήσεις με σκοπό να εκλογικεύσει και να δικαιολογήσει την συρρίκνωση της δικής τους ιστορικής ευθύνης να βοηθήσουν τους Παλαιστίνιους στο να επιτύχουν την αυτό-διάθεση τους και την ανεξαρτησία, με την απελευθέρωση όλων των εδαφών που είχαν σφετεριστεί.

Στο τέλος όμως, η ιστορική ανυπέρβλητη πραγματικότητα είναι η Νάκμπα. Είναι θλιβερό που οι Παλαιστίνιοι σαν λαός πρέπει να θυμίζουν στους επονομαζόμενους αρχηγούς τους όπως και στους άλλους Άραβες ηγέτες, την πραγματικότητα που έζησαν, για την οποία έχουν πολεμήσει επί δεκαετίες για να εξασφαλίσουν ότι τα θεμελιώδη και αναμφισβήτητα δικαιώματα τους δεν ξεχάστηκαν ή φαλκιδεύτηκαν από την ψευτό-ρεαλιστική πραγματικότητα την λύσης των δύο κρατών. Για ακόμα μια φορά, σε όσους ίσως έχουν ξεχάσει, αυτά τα δικαιώματα είναι: το δικαίωμα της γης τους και την εθνικής πατρίδας, το δικαίωμα της επιστροφής, το δικαίωμα να καθορίζουν την μοίρα τους και το δικαίωμα αποζημίωσης για τους διωγμούς, τον τρόμο και τα εγκλήματα της κατοχής