Παλαιστίνη: Οργή λαού κατά του Πατριαρχείου

του Νικόλα Κοσματόπουλου από την εφημερίδα «Αυγή» 15 Νοέμβρη 2009

Βαριές κατηγορίες που θυμίζουν εποχές Ειρηναίου και Βαβύλη και περιλαμβάνουν διαφθορά, εξαπάτηση του ποιμνίου κι αγαστή συνεργασία με το Ισραήλ για την «ιουδαιοποίηση της Ιερουσαλήμ», εκτοξεύονται ξανά ενάντια του πατριαρχείου Ιεροσολύμων από οργανισμούς Ελληνορθόδοξων Παλαιστινίων και άλλους τοπικούς φορείς. Με μια μακροσκελή ανακοίνωση το «Συμβούλιο των Αράβων Ορθοδόξων Θεσμών και Οργανώσεων στην Παλαιστίνη» επιτίθεται με σκληρή και οργισμένη γλώσσα στο Πατριαρχείο κατηγορώντας το ανοικτά πως (ξε)πουλά παλαιστινιακή γη σε ισραηλινές εταιρείες για «τριάντα αργύρια» και το καλεί να «πάψει να είναι real estate επιχείρηση».

Οι οργανώσεις απαιτούν την άμεση ακύρωση των συμφωνιών παροχής γης στις ιδιωτικές εταιρείες καθώς επίσης την άμεση εφαρμογή των υποσχέσεων που έδωσε ο νέος πατριάρχης στην παλαιστινιακή και την ιορδανική κυβέρνηση όπως και το ελληνορθόδοξο ποίμνιο λίγο πριν την εκλογή του το σωτήριον έτος 2005. «Ζητούμε από το πατριαρχείο την κατάργηση των συμφωνιών και την εφαρμογή του νόμου 27 του 1958, ο οποίος προβλέπει την σύσταση μεικτού συμβουλίου, αποτελούμενο από 8 λαϊκούς και 8 κληρικούς εκπροσώπους. Επίσης ζητούμε δημοσιοποίηση των οικονομικών της εκκλησίας. Τώρα είμαστε εντελώς στο σκοτάδι! Ο μόνος τρόπος να μάθουμε αν ξεπουλιέται δική μας γη είναι αν διαφωνούν οι ισραηλινές εταιρείες και πάει το θέμα στα δικά τους δικαστήρια! Έτσι ακριβώς μάθαμε και για αυτή τη συμφωνία» δηλώνει ο Μαρουάν Τουμπάσι, μέλος της παλαιστίνιας Ορθόδοξης κοινότητας, υφυπουργός Τουρισμού και «ψυχή» της διαμαρτυρίας.

Η συγκεκριμένη γη προς παραχώρηση ανέρχεται σε 71 εκτάρια και βρίσκεται μεταξύ της Ιερουσαλήμ και της Βηθλεέμ (ο δήμαρχος της Βηθλεέμ μάλιστα μάς είπε πως πρόκειται για γη που ανήκει στη διοικητική περιφέρεια της πόλης του). Με άλλα λόγια, κομμάτι της προβλέπεται να είναι μέρος του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Η παράδοσή της σε ισραηλινές εταιρείες οδηγεί στην ανέγερση ενός ακόμα θύλακος εποίκων και στη ντε φάκτο επέκταση του Ισραήλ σε - διεθνώς αναγνωρισμένα- παλαιστινιακά εδάφη. Η οργή των Αράβων ορθοδόξων είναι διογκωμένη από μια σειρά «προδοτικών συμφωνιών του πατριαρχείου με στόχο την αποκοπή της Βηθλεέμ από την Ανατολική Ιερουσαλήμ», λέει υπό όρο ανωνυμίας ένα μέλος της κυβερνητικής επιτροπής διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ.

Οι Παλαιστίνιοι δεν βλέπουν σε αυτή τη συμφωνία τίποτα άλλο παρά τη συνέχιση μιας ενδοτικής πολιτικής, αποτέλεσμα της οποίας είναι η άνευ όρων παράδοση παλαιστινιακής γης στο Ισραήλ. «Η γη ανατέθηκε στο πατριαρχείο από το ποίμνιο της Παλαιστίνης από τους καιρούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετά. Θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για το καλό της κοινότητας, αλλά δυστυχώς δανείζεται για 99 χρόνια στους Ισραηλινούς κι αυτοί χτίζουν ασταμάτητα. Το Κνεσσέτ (κοινοβούλιο), το σπίτι του Προέδρου (του Ισραήλ), οι οικισμοί Τζαμπάλ Αμπου Γνάιμ, Μααλε Αντουμίμ κτλ είναι χτισμένα σε κληροδοτήματα της ορθόδοξης εκκλησίας» θυμίζει ο κ. Τουμπάσι.

Λαϊκά δικαστήρια

Οι κατηγορίες δεν έχουν σταματημό. Εκτός από συνεργασία με το Ισραήλ για την ιουδαιοποίηση της Ιερουσαλήμ, οι εκπρόσωποι των Αράβων Ορθοδόξων προσάπτουν στο νέο πατριάρχη κι άλλες «αρετές» του Ειρηναίου. Η εταιρεία που έκλεισε τη συμφωνία με το πατριαρχείο, η «Israeli New Talpiot», συστήθηκε νομικά στις 27 Απρίλη του 2009 μόλις μια ημέρα πριν την υπογραφή της συμφωνίας παραχώρησης από τον πατριάρχη Θεόφιλο. Η διαφορά με τον Ειρηναίο όμως είναι αξιόλογη, μιας κι εκείνος είχε υπογράψει συμβόλαια με την εταιρεία «Parra» (στα ελληνικά του πατριαρχείου πιθανόν τονίζεται στο τελικό «α»), στην οποία είχε παραχωρήσει τη διαχείριση ολόκληρης της πατριαρχικής γης (ακόμα και νεκροταφείων) δέκα μόλις μέρες πριν την αποπομπή του. Ο Θεόφιλος κήρυξε τη συμφωνία άκυρη τηρώντας τις «προεκλογικές» του υποσχέσεις. Έσπευσε όμως να κλείσει νέα συμφωνία με την προαναφερθείσα νεοσύστατη εταιρεία. Η πρώτη εταιρεία μήνυσε τη δεύτερη κι έτσι η υπόθεση βρήκε τον δρόμο αρχικά για τα αστικά δικαστήρια του Ισραήλ και μετέπειτα για τα «λαϊκά» των Παλαιστινίων.

«Φυσικά και δεν γίνονται στα φανερά τα πράγματα αυτά, αλλιώς θα γίνουν φασαρίες», επισυνάπτει σε άπταιστα ελληνικά ο δρ Ελι Ασσαϊντ, γενικός διευθυντής των ορθόδοξων οργανώσεων της Παλαιστίνης με έδρα την Βηθλεέμ. Όταν τον ρωτάμε τι απαντάει το πατριαρχείο σε αυτές τις κατηγορίες μας λέει σκωπτικά ότι τα περί «συμφέρον της κοινότητας και του πατριαρχείου» δεν πείθουν κανέναν· «Μας λένε πως θα δώσουνε 120 διαμερίσματα για το ποίμνιο μέσα σε ισραηλινό οικισμό, άκου να δεις! Εμείς το βλέπουμε ως συνέχεια της περίφραξης της Ιερουσαλήμ».

Διαδήλωση στη Βηθλεέμ

Με τον πιο συμβολικό τρόπο διάλεξαν οι οργανώσεις των Αράβων ορθοδόξων να διαμαρτυρηθούν για τα αλισβερίσια του πατριαρχείου με το Ισραήλ, οργανώνοντας μια σιωπηρή συγκέντρωση μπροστά από την εκκλησία της Γεννήσεως στην Βηθλεέμ στις 11.10.09. Το κεντρικό πανό, λιτό και ξεκάθαρο: «Η Γη της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας δεν είναι για τους ισραηλινούς εποίκους». Στη συγκέντρωση παραβρέθηκαν και μίλησαν ο κυβερνήτης της Βηθλεέμ, ο εκπρόσωπος των Παλαιστινίων Ορθοδόξων της πόλης κ. Τουμπάσι, κι ο δήμαρχος της πόλης κ. Βίκτορ Μπατάρσε, ο οποίος μάς δήλωσε: «Δεν είμαστε ενάντια σε κανέναν προσωπικά, αλλά η Εκκλησία πρέπει να αγοράζει γη, αντί να την πουλάει στους Ισραηλινούς».

Φαίνεται πως η ηλεκτρική καρέκλα του πατριάρχη Ιερουσαλήμ αρχίζει και ... φορτίζεται επικίνδυνα, μιας και οι φορείς των Παλαιστινίων δεν δείχνουν να πτοούνται ούτε από τα μισόλογα του πατριαρχείου αλλά ούτε κι από τις προσπάθειές του να επιβάλλει «ομερτά» στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, χρησιμοποιώντας θεμιτά κι αθέμιτα μέσα, όπως μερικοί μας λένε. «Αυτήν την φορά δεν θα συμβιβαστούμε, κάθε Κυριακή διαδήλωση» μας λέει ο δρ. Ασσαϊντ. Μας εξηγούν το αυτονόητο, πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα της γης για τους Παλαιστινίους και πόσο προδομένοι νιώθουν από το πατριαρχείο στο θέμα αυτό.

«Οι χριστιανοί είναι αυθεντικό κομμάτι του λαού της Παλαιστίνης, αλλά αυτή η πολιτική του πατριαρχείου έχει αυξήσει το ρυθμό μετανάστευσης των χριστιανών από την Ιερή Γη. Δεν τους απασχολεί η κοινότητα, σε αντίθεση με τους καθολικούς που μάχονται με το Ισραήλ για κάθε σπιθαμή», δηλώνει με πίκρα ο ορθόδοξος Μαρουάν. «Σεβόμαστε τον ελληνικό λαό, ξέρουμε πως είναι μαζί μας... Δεν δεχόμαστε να διαφθείρουμε την άψογη σχέση μεταξύ Ελλήνων και Παλαιστινίων λόγω των χειρισμών του Πατριαρχείου. Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να λάβει μέτρα». Τάδε έφη ο κ. Τουμπάσι ενώ ο ελληνόφωνος δρ Ασσαϊντ ψελλίζει με μια αόριστη ελπίδα το όνομα του νέου πρωθυπουργού στην Ελλάδα.

«Κράτος εν κράτει» το πατριαρχείο

Για το πατριαρχείο τα πράγματα είναι εντελώς αντίστροφα. Ο εκπρόσωπος Τύπου κ. Κοντογιάννης, αφού πρώτα μας προειδοποίησε πως τα ζητήματα αυτά είναι πολύπλοκα και θέλουν τουλάχιστον δύο ώρες για να εξηγηθούν, δέχτηκε τελικά να απαντήσει στις ερωτήσεις. Απορρίπτει πως η διαμαρτυρία προέρχεται από τους Παλαιστίνιους εν γένει και κάνει λόγο για «αυτούς τους γνωστούς δύο», χωρίς να αναφέρει ονόματα παρά τις προσπάθειές μας. Δηλώνει ξεκάθαρα πως η γη του πατριαρχείου δεν είναι γη Παλαιστινίων, αλλά αγορασμένη από τους «καλόγερους» ανά τους αιώνες και πως θα διαχειριστεί «κατά το συμφέρον του πατριαρχείου». Στις καταγγελίες για την παραχώρηση γης, απαντά πως δεν είναι παραχώρηση, είναι δανεισμός. «Ό,τι και να χτίσουνε (οι Ισραηλινοί), είναι στο όνομα του πατριαρχείου. Δεν πουλάμε γη, απλώς τη ...δανείζουμε για 99, 130 ή 70 χρόνια». Τέλος, στις διαμαρτυρίες για αθέτηση των προεκλογικών υποσχέσεων, η απάντηση είναι αποστομωτική· «Δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Το πατριαρχείο είναι κράτος εν κράτει. Για σκεφτείτε λοιπόν, θα κάθεται να διαπραγματεύεται με τον καθένα;».

Ο έτερος εκπρόσωπος του πατριαρχείου, κ. Αρίσταρχος Περιστέρης, μας παραπέμπει στην ιστοσελίδα του ιδρύματος στην οποία έχει δημοσιευθεί σχετική ανακοίνωση, όπως μας λέει. Παρά το ενδελεχές ψάξιμο, δεν καταφέραμε να την βρούμε. (Μας την έστειλε τελικά ο κ. Κοντογιάννης, και στην ουσία πρόκειται για μια καταδίκη του «έκπτωτου» Ειρηναίου). Αντί αυτής, το πιο πρόσφατο (και ίσως πιο ενδιαφέρον) ντοκουμέντο στην σελίδα επρόκειτο για το λόγο που εκφώνησε ο Θεόφιλος στην τελετή προς τιμήν της ισραηλινής αστυνομίας, στα μέσα Σεπτέμβρη[1]. Ο νέος πατριάρχης απευθυνόμενος στον επικεφαλής της Αστυνομίας της Ιερουσαλήμ, κ. Φρανκο (sic!), και τα «σεβαστά μέλη της» χαιρετά την «υπεύθυνη δουλειά» που κάνουν για την «επιβολή της δημόσιας τάξης» και τους εμψυχώνει να διατηρήσουν τα «υψηλά επίπεδα επαγγελματισμού» απέναντι στα «βαριά τους καθήκοντα». Ο πατριάρχης καταλήγει με σεβασμό: «Σας ευχαριστούμε (σ.σ.: κε. Φράνκο)... για τον ρόλο σας να νοιάζεστε για την καρδιά της Ιερουσαλήμ, μιας καρδιάς που χτυπάει με ζωή για όλους».

Λόγω ίσως κακής μετάφρασης (ή κακοπροαίρετων προθέσεων) παραμένει ακόμα γρίφος αν ο πατριάρχης μπέρδεψε τη θέση των ρημάτων κι εκεί που έπρεπε να πει «χτυπάτε», είπε «νοιάζεστε». Σίγουρο είναι πως τους ευχαρίστησε.

[1] http://www.jerusalem-patriarchate.info/en/view.php?message_id=333