Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2009

Από τα Αρχεία του 1948 (Μέρος 2ο)

Προηγούμενο: Μέρος 1ο

«Κοιτάξτε τι έχουν κάνει μέσα σε 27 μόνο χρόνια. Ξεκίνησαν με μια ασήμαντη κοινότητα πληθυσμού 60.000 το 1920 και τώρα στην Παλαιστίνη είναι 700.000 και έχουν συγκεντρώσει την οικονομική ισχύ και την επιρροή τους για να πετύχουν ένα κράτος από τον ΟΗΕ. Δώστε τους ακόμα 25 χρόνια και θα βρίσκονται σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, στην χώρα μας, στην Συρία και στο Λίβανο, στο Ιράκ και την Αίγυπτο. Υπάρχουν ήδη 150.000 από αυτούς στο Ιράκ και κρατούν στα χέρια τους το εμπόριο της χώρας. Το ίδιο συμβαίνει και στην Αίγυπτο…»

Ο Πρωθυπουργός της Υπεριορδανίας Samir al-Rifai, ενημερώνει τους Βρετανούς αντιπροσώπους ότι η Αραβική Λεγεώνα είναι αποφασισμένη να αντισταθεί στην ίδρυση εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη, με όλα τα μέσα.


«Κανένας ξένος…δεν έπαιξε έναν τόσο θλιβερό και διπρόσωπο ρόλο στο Παλαιστινιακό ζήτημα, όσο ο Πρόεδρος Τρούμαν. Για κάποιο διάστημα, το αμερικανικό State Department έκανε κάθε προσπάθεια να αποτρέψει τον πόλεμο στην Παλαιστίνη, χρησιμοποιώντας είτε την παύση πυρός ή την προσωρινή αναβολή της δημιουργίας εβραϊκού κράτους. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε με άκρα μυστικότητα τον Chaim Weizmann ότι θα αναγνώριζε ένα εβραϊκό κράτος, αν αυτός προχωρούσε στην ανακήρυξη του. Ο Τρούμαν κρατούσε το State Department και τους βρετανούς στο σκοτάδι…Για του Σιωνιστές, ήταν καταφανής ο υπαινιγμός αυτού του μηνύματος.

(Avi Shlaim, Η συνωμοσία της Ιορδανίας, 1988)

Τον Μάρτη του 1948, οι ΗΠΑ απέσυραν την έγκρισή τους από το σχέδιο διχοτόμησης στήριξή τους προφασιζόμενες το επιχείρημα πως δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί παρά με τη βία. Αντί για αυτό πρότειναν η Παλαιστίνη να τεθεί υπό την κηδεμονία των Ηνωμένων Εθνών για μια πενταετία και στη συνέχεια να επανεκτιμηθεί να κατάσταση με στόχο μια μόνιμη διευθέτηση. Η ισχυρή πίεση εκ μέρους της εβραϊκής κοινότητας στην Αμερική, απέτρεψε αυτή την αλλαγή πολιτικής, αλλά κατέδειξε επίσης την εξασθένηση της δέσμευσης του ΟΗΕ για δημιουργία εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη.

(Ilan Pappe, Η ιστορία της σύγχρονης Παλαιστίνης, 2004)

Φωτογραφία: Ο Τρούμαν (αριστερά) με τον Chaim Weizmman


Ο Abdel Qader Husseini υπήρξε ικανός και χαρισματικός αρχηγός της Jihad al-Muqqaddas, της μεγαλύτερης αντιστασιακής δύναμης κατά του Σιωνισμού στην Παλαιστίνη κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1948. Μέλος ισχυρής οικογένειας Husseini της Ιερουσαλήμ, ο Abdel Qader Husseini έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέγερση των Αράβων το 1936 και εξορίστηκε από τους Βρετανούς το 1938, για να γυρίσει μυστικά μετά από δέκα χρόνια και να ηγηθεί των Παλαιστινίων αγωνιστών. Ο θάνατος του στις 8 Απριλίου 1948, αποτέλεσε καίριο πλήγμα για την Παλαιστινιακή ηγεσία. Σκοτώθηκε κατά την διάρκεια της μάχης του Qastel, κοντά στην Ιερουσαλήμ και θάφτηκε την επομένη στο τέμενος Al-Aqsa. Ο γιός του, Faisal Husseini, κληρονόμησε την αφοσίωση του πατέρα του στον Παλαιστινιακό αγώνα και διέπρεψε σαν πολιτικός μέχρι και τον θάνατό του το 2001.


«Ο Fawzi Al-Qawuqji παρουσιάστηκε σαν εκπρόσωπος της Αραβικής Λεγεώνας, χωρίς δεσμεύσεις έναντι του Ανώτατου Αραβικού Συμβουλίου. Εν αντιθέσει, τόσο αυτός όσο και οι στρατιώτες του, στάθηκαν επικριτικά απέναντι στις μεγάλες ομάδες Παλαιστίνιων ανταρτών- ο Στρατός του Ιερού Αγώνα του μουφτή...Οι Παλαιστίνιοι μαχητές αρνήθηκαν να δεχτούν την κυριαρχία της Αραβικής Λεγεώνας και να αναγνωρίσουν τον Qawuqji ως αρχηγό τους. Προτίμησαν τον δικό τους Abdel Qader Husseini. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στον μουφτή και την Αραβική Λεγεώνα, εντάθηκε όταν η Λεγεώνα αρνήθηκε να παράσχει δάνεια και χρηματοδότηση στο Αραβικό Συμβούλιο και να άρει τον έλεγχο στην στρατολόγηση και εκπαίδευση των εθελοντών του Αραβικού Απελευθερωτικού Στρατού. Η κατάσταση αυτή, όξυνε την διένεξη ανάμεσα στον ΑΑΣ του Qawuqji και τις Δυνάμεις του Ιερού Αγώνα. Η προστριβή κλιμακώθηκε όταν ο Qawuqji αρνήθηκε στον Abdel Qader Husseini να τον συνδράμει στην αποφασιστική μάχη με τις δυνάμεις της Haganah, κοντά στην Ιερουσαλήμ το 1948».

Sihma Flapan, Η Γέννηση του Ισραήλ, 1988


«Φαίνεται πως ο Abdallah και ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών, είχαν παρόμοιες βλέψεις, καθώς οι εναλλακτικές προτάσεις του Βασιλιά έγερναν περισσότερο στο επιθυμητό παρά στο εφικτό. Οι προτεραιότητες του Abdallah, με σειρά προτίμησης ήταν οι ακόλουθες:

Έλεγχος της Παλαιστίνης, με εξασφαλισμένη την αυτονομία των Εβραίων.
Διχοτόμηση της Παλαιστίνης σε ένα Αραβικό και ένα Εβραϊκό κράτος με συγκεκριμένα γεωγραφικά όρια, υπέρ των Αράβων
Διχοτόμηση της Παλαιστίνης και προσάρτηση του αραβικού τμήματος, σύμφωνα με την οριοθέτηση των ΗΕ.

Οι Βρετανοί απέρριψαν την πρώτη εναλλακτική σαν μη-βιώσιμη, αλλά αρκετοί αξιωματούχοι ήταν υπέρ της δεύτερης...από την δική τους οπτική, η τροποποίηση των συνόρων υπέρ των Αράβων, εξυπηρετούσε δύο σκοπούς. Συμμερίζονταν την άποψη του Abdallah ότι θα απέτρεπε τις κατηγορίες εις βάρος των Αραβικών κρατών για προδοσία και συνέργια με τα ΗΕ και τους Εβραίους. Επιπλέον, ήλπιζαν ότι ο Abdallah θα κατάφερνε να κυριαρχήσει σε συγκεκριμένες περιοχές που ήταν σημαντικές για τα Βρετανικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.»

Joserh Nevo, Ο Βασιλιάς Abdallah και η Παλαιστίνη-Εδαφικές Φιλοδοξίες, 1998

Φωτ: Σε συνάντηση των Αράβων ηγετών στο Κάιρο υπό την κηδεμονία του βασιλιά Faroul, ο βασιλιάς Abdallah κηρύσσεται Ανώτατος Διοικητής των Αραβικών δυνάμεων στην Παλαιστίνη


Ο Haji Amin Al-Husseini, Μέγας Μουφτής της Παλαιστίνης και Πρόεδρος της Ανώτατης Αραβικής Επιτροπής, ήταν σφόδρα αντίθετος, όχι μόνο με το σχέδιο διχοτόμησης του 1947, αλλά και με την ανάμειξη του Διεθνούς Αραβικού Στρατού στον πόλεμο του 1948: « Το συμφωνηθέν αραβικό σχέδιο, καθόριζε ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να βασιστούν σε αυτόν (ΑΣ) στον αγώνα για την Παλαιστίνη και ότι τα Αραβικά κράτη θα τους προμήθευαν με όπλα και χρήματα…αλλά ο τακτικός αραβικός στρατός δεν θα έμπαινε στην Παλαιστίνη. Και διαπίστωσα έντρομος και εξέφρασα την ανησυχία μου και τις υποψίες μου ότι πίσω από την απόφαση να μπουν στην Παλαιστίνη, κρυβόταν η ίντριγκα των ξένων και γι’ αυτό τον λόγο εναντιώθηκα έντονα σε αυτό. Η πλειοψηφία των Αραβικών κρατών δεν συμφώνησε στην αποστολή των δυνάμεων τους στην Παλαιστίνη, αλλά η επίμονη πίεση των ξένων σε κάποιους Άραβες με θέση ευθύνης εκείνη την εποχή, ήταν τόσο έντονη που έκαμψε κάθε αντίσταση».

Avi Shlaim, Η συνωμοσία της Ιορδανίας, 1988


Όταν αποχώρησαν οι Βρετανοί στις αρχές Μαΐου, ήδη το 1/3 του Παλαιστινιακού πληθυσμού, είχε εκδιωχθεί. Οι Βρετανοί ήταν επίσημα υπεύθυνοι για την τήρηση της έννομης τάξης κατά την διάρκεια της πρώτης φάσης απομάκρυνσης του ντόπιου πληθυσμού. Στην μείωση του πληθυσμού είχε βοηθήσει και η φυγή των 70.000 Παλαιστινίων, που άνηκαν κυρίως στην οικονομική και κοινωνική ελίτ της χώρας και είχαν εγκαταλείψει την Παλαιστίνη μέχρι τον Ιανουάριο του 1948. Η αναχώρηση της αστικής ελίτ, εξηγεί μερικώς, το γιατί η πολιτική απέλασης ήταν τόσο αποτελεσματική σε αυτή την πρώτη φάση του πολέμου, τόσο στις μεικτές αραβο-εβραϊκές πόλεις όσο και στην Δυτική Ιερουσαλήμ. Η λήξη της Βρετανικής Εντολής σηματοδότησε επίσης και τον τερματισμό της πρώτης φάσης του πολέμου του 1948, που είχε την μορφή εμφύλιου πολέμου και διήρκησε 6 μήνες, από τον Δεκέμβριο του 1947 έως τον Μάιο του 1948. Στην δεύτερη φάση, οι επίσημοι συμμετέχοντες, όπως ο Βρετανικός στρατός, εξαφανίστηκαν και εμφανίστηκαν για πρώτη φορά καινούριοι, όπως ο Αραβικός τακτικός στρατός.


«Η καταστροφή που έπληξε πρόσφατα τον Εβραϊκό πληθυσμό- η σφαγή εκατομμυρίων Εβραίων στην Ευρώπη- αποτελεί ακόμα μία καθαρή έκφραση της αναγκαιότητας να βρεθεί λύση στο πρόβλημα εγκατάστασής τους, με την επανίδρυση του Ερέτζ-Ισραήλ, του Εβραϊκού κράτους, το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του σε κάθε Εβραίο και θα δώσει στον Εβραϊκό λαό το κύρος ενός πλήρους προνομιούχου μέλους της κοινότητας των εθνών…

ΔΙΑΚΗΡΥΤΤΟΥΜΕ ότι, με έναρξη ισχύς από την λήξη της Εντολής σήμερα, βράδυ Σαββάτου, στις 6 του μήνα Ιγιάρ, 5708 και μέχρι την ίδρυση εκλεγμένης, τακτικής αρχής του κράτους σύμφωνα με το Σύνταγμα που θα υιοθετήσει η εκλεγμένη Συνταγματική Συνέλευση, και όχι αργότερα από την 1η Οκτωβρίου 1948, το Λαϊκό Συμβούλιο θα ασκεί τις αρμοδιότητες του Προσωρινού Συμβουλίου του κράτους και το εκτελεστικό του όργανο, η Λαϊκή Κυβέρνηση, θα αποτελεί την Προσωρινή Κυβέρνηση του Εβραϊκού κράτους, που ονομάζεται Ισραήλ.

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ, θα δέχεται τους Εβραίους μετανάστες και θα συγκεντρώσει τους Εξόριστους. Θα προάγει την ανάπτυξη της χώρας προς όφελος όλων των κατοίκων. Θα βασίζεται στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη και ειρήνη, όπως το είχαν οραματιστεί οι προφήτες του Ισραήλ. Θα διασφαλίζει πλήρη ισότητα στα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα όλων των κατοίκων του, ανεξάρτητα από θρήσκευμα, φύλο ή φυλή. Εγγυάται ελευθερία στην πίστη, τη συνείδηση, τη γλώσσα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Θα διαφυλάττει τους Ιερούς Τόπους όλων των θρησκειών και θα τηρεί πιστά τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Διακήρυξη του Κράτους του Ισραήλ, 14 Μαΐου 1948


«Ο Yigak Allon ρώτησε τον Ben Gurion τι θα απογίνει ο άμαχος πληθυσμός. Ο Ben Gurion κούνησε το χέρι του σε μια χειρονομία και είπε «Βγάλτε τους έξω». Το «βγάλτε τους έξω» ωστόσο είναι ένας όρος με σκληρή απήχηση. Ψυχολογικά, αυτή ήταν και μία από τις πιο δύσκολες αποστολές που αναλάβαμε. Ο πληθυσμός της Lydda δεν εγκατέλειπε πρόθυμα. Δεν υπήρχε τρόπος να αποφύγουμε την χρήση βίας ή προειδοποιητικών πυροβολισμών, για να τους αναγκάσουμε να περπατήσουν τα δέκα ή δεκαπέντε μίλια, μέχρι το σημείο που τους περίμενε η Αραβική Λεγεώνα»

Yitzhak Rabin


Το Deir Yassin ήταν ένα μικρό παλαιστινιακό χωρίο κοντά στην Ιερουσαλήμ, που είχε καταλήξει σε συμφωνία εκεχειρίας με την Haganah την οποία και τηρούσε σχολαστικά. Στις 9 Απριλίου 1948, η Irgun και η Stern Gang εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον του χωριού και σφάγιασαν πάνω από 245 Παλαιστίνιους. «Περισσότερο από κάθε άλλο περιστατικό, αυτό έριξε το ηθικό των πολιτών και ήταν υπεύθυνο για τις μαζικές εξόδους των Αράβων από την Παλαιστίνη».

Avi Shlaim, Η συνωμοσία της Ιορδανίας, 1988



Ο Hassan Salameh υπήρξε ηγέτης της Παλαιστινιακής Εξέγερσης του 1936 και υπαρχηγός της παλαιστινιακής αντάρτικης δύναμης Jihad al-Muqqaddas κατά την διάρκεια του πολέμου του 1948. Σκοτώθηκε στην μάχη του Ras Al-Ain στις 2 Ιουνίου 1948, δύο μήνες μετά τον θάνατο του αρχηγού του Abdel Qader Husseini. Ήταν ένα διπλό χτύπημα για την παλαιστινιακή ηγεσία που κλόνισε σοβαρά το ηθικό των Παλαιστινίων.



... Η συνέχεια σε λίγες μέρες ...