Μεσανατολικό

55 χρόνια στο διεθνές προσκήνιο - 55 χρόνια καταπίεσης και επεμβάσεων

Όποιος προσπαθήσει να αναμετρηθεί με την ιστορική πορεία του μεσανατολικού, θα διαπιστώσει πως η σημερινή εικόνα, των λαών της περιοχής – με κεντρική και τραγική φιγούρα τον παλαιστινιακό που βρίσκεται αντιμέτωπος με τις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου, δεν είναι καθόλου σημερινή. Είναι η εικόνα, η κατάσταση που χαρακτηρίζει αυτό που ονομάζεται Μεσανατολικό ζήτημα.

Η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και το μεσανατολικό σαν πρόβλημα ξεφεύγει κατά πολύ από τα όρια ενός περιφερειακού προβλήματος, ακόμα και πολύ σημαντικού. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που κυριαρχεί στις διεθνείς σχέσεις και τους συσχετισμούς από την εμφάνισή του. Οι λαοί της περιοχής είχαν την «τύχη» ή την «ατυχία» να βρίσκονται σε μια περιοχή του κόσμου που συγκέντρωνε το ενδιαφέρον του ιμπεριαλισμού για δύο πολύ σημαντικούς λόγους στρατηγικής σημασίας. Πρώτον, γιατί στην ευρύτερη περιοχή παράγεται πάνω από το 60% της παγκόσμιας παραγωγής του πετρελαίου και βρίσκονται τα σημαντικότερα αποθέματα. Και δεύτερον, λόγω της διώρυγας του Σουέζ, ενός μεγάλης σημασίας στρατηγικού δρόμου. Αυτοί οι παράγοντες έκαναν την περιοχή σημείο κεντριού ενδιαφέροντος των μεγάλων δυνάμεων και πεδίο δράσης του ανταγωνισμού τους και των κάθε είδους μηχανισμών που δραστηριοποιούνται για να εξασφαλίσουν τον έλεγχο μιας περιοχής του πλανήτη.

Η πολλαπλή σημασία της Μέσης Ανατολής

Από οικονομική άποψη είναι μια περιοχή που επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά καυσίμων τόσο με την παραγωγική της ικανότητα όσο και με τον έλεγχο των δρόμων του πετρελαίου που εξασφαλίζει όποιος την ελέγχει. Μέχρι σήμερα που ο «αραβικός πετρελαϊκός εκβιασμός» παρουσιάζεται σε μεγάλο βαθμό σαν ένας μύθος, με την έννοια ότι οι Άραβες δήθεν ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία, και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που η εξάρτηση του πετρελαιοπαραγωγών κρατών έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό που να καταγράφουν αρνητικούς ισολογισμούς. Όμως αυτή η πραγματικότητα, και η εξέλιξή της, υπάρχει επειδή ακριβώς έχει επιτευχθεί ο πολιτικός έλεγχος των καθεστώτων των περισσότερων κρατών του Κόλπου και η περιθωριοποίηση όσων δεν ελέγχονται άμεσα. Χωρίς αυτό τον έλεγχο ο μύθος μπορεί να γινόταν πραγματικότητα και να τροποποιούσε τους διεθνείς συσχετισμούς. Γι’ αυτό και η παρουσία των ιμπεριαλιστών στην περιοχή, είτε μέσω «αντιπροσώπων» – τοπικών χωροφυλάκων – είτε άμεσα είναι συνεχής και αδιάλειπτη.

Πολιτικά ο έλεγχος της περιοχής εξασφαλίζει σημαντικά στρατηγικά πλεονεκτήματα σε όποιον τον διατηρεί. Του δίνει τη δυνατότητα να αποκομίζει τεράστια οφέλη και να δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στους ανταγωνιστές του. Πράγμα που φαίνεται από, και εξηγεί τη, συνεχή προσπάθεια όλων των ιμπεριαλιστικών χωρών και των πολυεθνικών να βρίσκονται στη Μέση Ανατολή και να βελτιώνουν συνεχώς τις θέσεις τους έναντι άλλων.

Στρατιωτικά είναι μια περιοχή που ο πόλεμος δεν έχει σταματήσει σχεδόν στιγμή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια περιοχή που η στρατιωτική παρουσία, με βάσεις και στόλους, των ιμπεριαλιστών είναι άμεση και ισχυρή όλα αυτά τα χρόνια. Που «στηρίζει» σε σημαντικό βαθμό τις πολεμικές βιομηχανίες και όπου κατευθύνεται σημαντικό μέρος των πωλήσεων όπλων. Που έχουν δοκιμαστεί όλα τα «τελευταίας τεχνολογίας» όπλα διαχρονικά.

Τέλος, είναι μια περιοχή που οι εξελίξεις σ’ αυτή επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις διεθνείς σχέσεις και συσχετισμούς. Επιβάλλουν πολιτικές και «αναγκάζουν» σε στοιχίσεις χώρες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Απασχολούν κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.

Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο στο διπολικό κόσμο όσο και στην εποχή της Νέας Τάξης που ακολούθησε την κατ6άρρευση των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» η στάση απέναντι στο Μεσανατολικό διαχώριζε τις χώρες του πλανήτη. Ότι οι εξελίξεις στην περιοχή σφράγισαν σε μεγάλο βαθμό την τύχη της ελληνικής εκστρατείας στην Μικρά Ασία το 1922 και της Κύπρου στη δεκαετία του ’70. Ότι τα τελευταία 10 χρόνια δυο «σταυροφορίες» της Νέας Τάξης έγιναν στην περιοχή.

Λαοί στο «μάτι του κυκλώνα»

Αυτή η κατάσταση έφερε του λαούς της περιοχής στο «μάτι του κυκλώνα» και σφράγισε την τύχη τους και κυρίως την τύχη του λαού της Παλαιστίνης.

Όχι γιατί κάτι τέτοιο ήταν μοιραίο. Ίσα ίσα οι αγώνες του παλαιστινιακού λαού για πάνω από 50 χρόνια έδειξαν πως η αντίσταση στα σχέδια και τις επεμβάσεις του ιμπεριαλισμού και δυνατή είναι και μπορεί να κρατήσει. Αλλά μπροστά στη δραστηριοποίηση των πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών μηχανισμών των δύο υπερδυνάμεων αρχικά και του διευθυντήριου της Νέας Τάξης στη συνέχεια η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να δώσει όρους αποτελεσματικής αντίστασης, άρα και προοπτική στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, ήταν μια πραγματική Αριστερά με ξεκάθαρη εκτίμηση της κατάστασης και μια σταθερή γραμμή αντίστασης στους εχθρούς και τους ψεύτικους φίλους. Η ιδιαίτερη προσπάθεια να μην μπορέσει να εκφραστεί, με μαζικούς όρους, μια τέτοια Αριστερά στον αραβικό κόσμο έκρινε σε τελική ανάλυση την πορεία του κινήματος του αραβικού εθνικισμού από τον αντιιμπεριαλισμό στη συντηρητικοποίηση, την αντίδραση και, ενός κομματιού του, στον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Αντίστοιχα, η επιτυχία της συστηματικής προσπάθειας πολιτικής και φυσικής εξόντωσης της παλαιστινιακής Αριστεράς, του πιο ριζοσπαστικού και μαχητικού κομματιού του αραβικού προοδευτικού κινήματος, ήτανε αναγκαίος όρος για την «τελική» επιβολή των ιμπεριαλιστικών σχεδίων στην περιοχή. Αυτή η εξέλιξη έγινε δυνατή χάρη στη συνεργασία και των δύο υπερδυνάμεων που δύο δεκαετίες περίπου φρόντιζαν να «εκκαθαρίσουν το τοπίο» από κάθε δύναμη που δεν μπορούσαν να ελέγχουν.

«Τελειώνοντας», θα πρέπει να θυμίσουμε πως το καθεστώς του Σάχη, χωροφύλακας των ΗΠΑ στην περιοχή του Κόλπου, δεν έπεσε παρά μόνο χάρη στην εξέγερση του ιρανικού λαού και τη δράση της ιρανικής Αριστεράς. Το Ισραήλ, χωροφύλακας των ΗΠΑ στη Μ. Ανατολή, υπάρχει χάρη στην αμέριστη υποστήριξη του ιμπεριαλισμού και δεν θα καταρρεύσει χωρίς την ύπαρξη ενός μαζικού αντιφασιστικού-αντιιμπεριαλιστικού κινήματος και τη δράση της Αριστεράς.

Το Μεσανατολικό από τον 20ό στον 21^ο αιώνα

1897: Ιδρύεται η Παγκόσμια Σιωνιστική Οργάνωση υπό την ηγεσία του Τεοντόρ Χερτσλ στην Ελβετία.

1904-1939: Πέντε μεγάλα κύματα καθόδου Εβραίων από χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης προς την παλαιστινιακή γη.

1917: Διακήρυξη Μπάλφουρ: Η Μ. Βρετανία δεσμεύεται να υποστηρίξει τη δημιουργία εβραϊκής εθνικής εστίας στην Παλαιστίνη.

1920: Εγκαθιδρύεται Βρετανική Εντολή στην Παλαιστίνη.

1936-1939: Παλαιστινιακή εξέγερση εναντίον των Εβραίων σιωνιστών και των Βρετανών. Οι Βρετανοί την καταπνίγουν με τη βοήθεια των καθεστώτων των προτεκτοράτων τους, Υπεριορδανίας, Σαουδικής Αραβίας, Ιράκ.

1947: 29 Νοεμβρίου. Τα Ηνωμένα Έθνη υιοθετούν το σχέδιο (απόφαση 181) διχοτόμησης της Παλαιστίνης σε δύο κράτη, ένα εβραϊκό και ένα αραβικό (Άραβες: 1.2 εκατομμύρια, Εβραίοι: 550.000). Οι Άραβες δεν αποδέχονται το διαχωρισμό.

1947 (Δεκέμβριος)-1948 (Φεβρουάριος): Ένοπλες σιωνιστικές ομάδες εξαπολύουν πάνω από 2.000 επιδρομές κατά του αραβικού πληθυσμού με στόχο να τον εξαναγκάσουν με την απειλή του αφανισμού να εγκαταλείψει τα σπίτια του.

1948: 10 Απριλίου. Σφαγή 254 Παλαιστίνιων χωρικών από ένοπλες σιωνιστικές ομάδες στο Ντέιρ Γιασίν.

1948: 14 Μαΐου. Λήξη Βρετανικής Εντολής. Ανακήρυξη της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ από το Εθνικό Εβραϊκό Συμβούλιο. Ξεσπά ο πρώτος αραβοϊσραηλινός πόλεμος. Οι Ισραηλινοί καταλαμβάνουν μέρος της Ιερουσαλήμ. 250 αραβικά χωριά καταστρέφονται. 900.000 Παλαιστίνιοι εγκαταλείπουν τη χώρα

1948: Ιούνιος. Ο ΟΗΕ σταματά τις μάχες. Ο μεσολαβητής του ΟΗΕ σκοτώνεται από Εβραίους, οι μάχες ξαναρχίζουν στο Νεγκέβ και το Ισραήλ κατακτά το Ελιάτ.

1949: Διαπραγματεύσεις οδηγούν σε κατάπαυση του πυρός που παγιώνει το status quo (το Ισραήλ έχει ήδη καταλάβει το 77% των παλαιστινιακών εδαφών) και καθορίζει τη διαίρεση της Ιερουσαλήμ ανάμεσα σε Ισραήλ, Ιορδανία και Αίγυπτο. Παλαιστινιακό κράτος δεν δημιουργείται αφού όλα τα εναπομείναντα εδάφη είναι κατειλημμένα από την Ιορδανία και την Αίγυπτο.

1949-1956: Οργανωμένη μαζική μετανάστευση Εβραίων από όλο τον κόσμο. Εγκαθιστώντας συστηματικά Kibbutzin (αυτόνομα οχυρωμένα αγροκτήματα) σε αγορασμένη γη, τα σύνορα του Ισραήλ εξαπλώνονται περαιτέρω.

1956: Ο Νάσερ εθνικοποιεί τη διώρυγα του Σουέζ. Κρίση του Σουέζ και δεύτερος αραβοϊσραηλινός πόλεμος. Ισραήλ, Μ. Βρετανία και Γαλλία επιτίθενται στην Αίγυπτο.

1957: Η παρέμβαση του ΟΗΕ καθορίζει την απόδοση των κατεχόμενων περιοχών (Σινά, Γάζα) από το Ισραήλ στον ΟΗΕ.

1959: Ίδρυση της οργάνωσης Al Fatah από (ανάμεσα σε άλλους και) τον Γ. Αραφάτ.

1964: 29 Μαΐου. Δημιουργία της ΟΑΠ (PLO-Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) στην Ιερουσαλήμ

1967: Ιούνιος. Το Ισραήλ επιτίθεται στην Αίγυπτο. Πόλεμος των 6 Ημερών (τρίτος αραβοϊσραηλινός πόλεμος). Το Ισραήλ καταλαμβάνει τη Λωρίδα της Γάζας, τη Χερσόνησο του Σινά, την Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Δυτική Όχθη και τα Υψίπεδα του Γκολάν. Λίγο αργότερα αρχίζει ο εποικισμός της Δυτικής Όχθης.

1967: Νοέμβριος. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με την απόφαση 242 απαιτεί την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από το αραβικό έδαφος (το οποίοείχαν καταλάβει με τον πόλεμο των 6 Ημερών), συμπεριλαμβανομένης και της ανατολικής πλευράς της Ιερουσαλήμ.

1968: Μαζική εγκατάσταση εβραίων εποίκων στη Χεβρώνα

1969: Εξέγερση παλαιστίνιων προσφύγων στη Βηρυτό, Σιδώνα και κοιλάδα Μπεκάα. Επέμβαση του λιβανικού στρατού. 10νεκροί, 62 τραυματίες.

1967-1970: Την περίοδο αυτή 700 αραβικές πόλεις και χωριά στα κατειλημμένα από τους Ισραηλινούς εδάφη καταστρέφονται. Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστινίων εκδιώκονται.

1970: Μαύρος Σεπτέμβρης. Ο ιορδανικός στρατός χτυπάει την παλαιστινιακή αντίσταση και τους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ιορδανία. Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι δολοφονούνται ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ιορδανία προς Συρία και Λίβανο.

1971: Ιούλιος. Επίθεση του ιορδανικού στρατού εναντίον βάσεων Παλαιστινίων ανταρτών. Εκατοντάδες νεκροί αντάρτες και απερίγραπτες αγριότητες των στρατευμάτων του Χουσεΐν, που θάβουν ζωντανούς Παλαιστίνιους τραυματίες.

1973: Απρίλιος. Επίθεση Ισραηλινών σε δύο παλαιστινιακά στρατόπεδα σε Βηρυτό και Σιδώνα. Σκοτώνουν 40 Παλαιστίνιους και εκτελούν τον αρχηγό της Al Fatah.

1973: Οκτώβριος. Τέταρτος αραβοϊσραηλινός πόλεμος και αραβικό εμπάργκο πετρελαίου (από τις 17/10) εναντίον του Ισραήλ . Αίγυπτος και Συρία επιτίθενται κατά των ισραηλινών δυνάμεων στο Σινά και στα Υψίπεδα του Γκολάν. Οι επιθέσεις αποκρούονται. Στις 19/10 οι ΗΠΑ στέλνουν 2.2 δις δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ.

1974: Η ΟΑΠ αναγνωρίζεται ως μοναδικός εκπρόσωπος των Παλαιστίνιων από τις αραβικές χώρες και από την Ισλαμική Διάσκεψη. Η ΟΑΠ παρατηρητής στον ΟΗΕ. Απόφαση του ΟΗΕ για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Παλαιστίνιων.

1974: Ιούνιος. Η ΟΑΠ αποδέχεται την ιδέα μιας παλαιστινιακής κρατικής οντότητας σε «οποιοδήποτε απελευθερωμένο έδαφος των Κατεχομένων».

1975-1976: Εμφύλιος στον Λίβανο. Συγκρούσεις ανάμεσα σε Φαλαγγίτες (χριστιανική φασιστική παράταξη) και Παλαιστίνιους: 60.000 νεκροί, δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μια πρωτεύουσα ερειπωμένη. Τον Ιούνιος του ’76 η Συρία επεμβαίνει στον Λίβανο υπέρ των δεξιών Φαλαγγιτών. Μετά από εβδομάδες πολιορκίας και αντίστασης, 1.600 Παλαιστίνιοι σφάζονται στο παλαιστινιακό στρατόπεδο Τελ Αλ Zαάταρ. Η χώρα τεμαχίζεται σε εμπόλεμες περιοχές («λιβανοποίηση»)

1977: Οκτώβριος. Η γενική συνέλευση του ΟΗΕ καταδικάζει τις παράνομες πράξεις του Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν δέχεται να δεσμευτεί από την απόφαση αυτή.

1978: 14 Μαρτίου. Οι ισραηλινοί εισβάλουν στον Λίβανο.

1978: 17 Σεπτεμβρίου. Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ μεταξύ Ισραήλ, Αιγύπτου και ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ εξασφαλίζουν ισχυρή παρουσία στη Μ. Ανατολή. Η συμφωνία καταδικάζεται από τον αραβικό κόσμο και δεν εφαρμόζεται ποτέ.

1979: Ιρανική Επανάσταση

1979: 26 Μαρτίου. Υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης Αιγύπτου-Ισραήλ.

1982: Συμμορφούμενο με τη συνθήκη ειρήνης το Ισραήλ αποσύρεται ολοκληρωτικά από το Σινά.

1982: Ιούνιος. Εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο με στόχο τη διάλυση της ΟΑΠ. Ισραηλινά αεροσκάφη βομβαρδίζουν συνοικίες της Βηρυτού όπου κατοικούν Παλαιστίνιοι. 49 νεκροί, κυρίως γυναικόπαιδα.

1982: Ιούλιος. Λίβανος. 120 νεκροί και 232 τραυματίες κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών εναντίον στόχων της ΟΑΠ στη Δυτική Βηρυτό από Ισραηλινούς.

1982: 14-18 Σεπτεμβρίου. Μετά την αποχώρηση της ΟΑΠ από τη Βηρυτό σφαγή 3.000 Παλαιστινίων στα στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα του Λιβάνου από δεξιούς Φαλαγγίτες.

1985: Το Ισραήλ αποσύρεται από το Λίβανο εκτός από το νότο.

1987: 9 Δεκεμβρίου. Αρχίζει η Ιντιφάντα, η εξέγερση των Παλαιστινίων, με πέτρες και μολότοφ ενάντια στις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής, στη Λωρίδα της Γάζας, για την ανακήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Γρήγορα εξαπλώνεται στη Δυτική Όχθη. Η Ιντιφάντα θα δυναμώσει το επόμενο διάστημα. Μέχρι τον Ιούνιο του 1988 θα χάσουν τη ζωή τους 210 Παλαιστίνιοι αγωνιστές έναντι μόλις 4 Ισραηλινών. Οι Ισραηλινοί στρατιώτες με διαταγή του τότε υπουργού Άμυνας Γιτζάκ Ράμπιν σπάνε τα κόκαλα Παλαιστινίων διαδηλωτών για να καταστείλουν την εξέγερση στα Κατεχόμενα. Η εξέγερση θα κρατήσει 5 χρόνια.

1988: 15 Νοεμβρίου. Η ΟΑΠ ανακηρύσσει το κράτος της Παλαιστίνης.

1990-1991: Το Ιράκ εισβάλει στο Κουβέιτ. Πόλεμος του Κόλπου.

1991: Οι ΗΠΑ υπόσχονται στα αραβικά κράτη να αντιμετωπίσουν το Παλαιστινιακό ζήτημα. Γίνεται συνέδριο ειρήνης στη Μαδρίτη. Στις 16 Δεκέμβρη ο ΟΗΕ ανακαλεί την απόφαση «ο σιωνισμός είναι ρατσισμός».

1993: Σεπτέμβριος Υπογραφή των Συμφωνιών του Όσλο μεταξύ Γιτζάκ Ράμπιν και Γιάσερ Αραφάτ: Αμοιβαία αναγνώριση Ισραήλ και ΟΑΠ. Διακήρυξη Αρχών για τις προκαταρκτικές διαδικασίες που θα οδηγήσουν σε «αυτοδιοίκηση».

1994: Μάιος. Υπογραφή συμφωνίας στις ΗΠΑ μεταξύ Ισραήλ και ΟΑΠ. Παραχώρηση αυτονομίας στους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζα και σε μέρος της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη. Η ΟΑΠ σταματάει τη δράση της.

1994: Αύγουστος Υπογραφή συνθήκης μεταξύ της ΟΑΠ και του Ισραήλ σχετικά με τη μεταφορά πολιτικών εξουσιών στους Παλαιστίνιους στους τομείς: υγεία, φορολογία, κοινωνικές υποθέσεις, τουρισμό, νεότητα, αθλητισμό και διεθνή συνεργασία.

1994: Αραφάτ, Ράμπιν, Πέρες βραβεύονται με το Νόμπελ ειρήνης.

1995: Συμφωνίες του Όσλο Νο 2. Απόσυρση των Ισραηλινών από 6 ακόμα παλαιστινιακές πόλεις. Δολοφονία του Γ. Ράμπιν από φανατικό Εβραίο.

1996: Άνοδος στην εξουσία του δεξιού κόμματος Λικούντ με πρωθυπουργό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Σταμάτημα της ειρηνευτικής διαδικασίας για 3 χρόνια. Πρώτες Παλαιστινιακές εκλογές. Ο Αραφάτ εκλέγεται πρόεδρος.

1997: Το Ισραήλ αποσύρεται από τη Χεβρώνα όμως συνεχίζει την πολιτική του εποικισμού

2000: Ιούνιος. Τα ισραηλινά στρατεύματα αποχωρούν από το Ν. Λίβανο.

2000: 25 Ιουλίου Καμπ Ντέιβιντ Νο 2, 22 χρόνια μετά το πρώτο.Συνομιλίες μεταξύ Μπάρακ-Αραφάτ με την επιδιαιτησία του Κλίντον. Αποτέλεσμα μηδενικό.

2000: 13 Σεπτεμβρίου. Ο Αραφάτ αναβάλλει την ανακήρυξη ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

2000: 28 Σεπτεμβρίου. Ο Αριέλ Σαρόν, ηγέτης του δεξιού κόμματος Λικούντ, επονομαζόμενος «χασάπης της Βηρυτού», επισκέπτεται ιερούς τόπους των μουσουλμάνων (το τέμενος Al Aqsa).

2000: 29 Σεπτεμβρίου. Ξεκινάει η δεύτερη Ιντιφάντα (Ιντιφάντα του Al Aqsa). Χιλιάδες Παλαιστίνιοι πολεμάνε με πέτρες εναντίον των Ισραηλινών, που απαντάνε με πραγματικά πυρά. Οι συγκρούσεις επεκτείνονται από την Ιερουσαλήμ στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Πάνω από 100 νεκροί.

2000: 12 Οκτωβρίου. Ισραηλινή επίθεση με ρουκέτες κατά της έδρας της παλαιστινιακής αρχής στη Ραμάλα και βομβαρδισμός κατοικημένων περιοχών.

2001: 6 Φεβρουαρίου. Ο φασίστας Σαρόν πρωθυπουργός του Ισραήλ.

2001-2002: Αυξανόμενη ισραηλινή βία που κορυφώνεται με την εισβολή στα παλαιστινιακά εδάφη και συστηματική γενοκτονία.

(Συνέχεια: Ισραήλ-Ένα φασιστικό κράτος, μακρύ χέρι του ιμπεριαλισμού)