Παρασκευή 24 Ιουνίου 2011

Noam Chomsky: Η Δύση φοβάται τις αραβικές δημοκρατίες

Πηγή:en.qantara.de/wcsite 16 Ιουνίου 2011

Κύριε Chomsky, πολλοί ισχυρίζονται ότι ο αραβικός κόσμος δεν συμβαδίζει με την δημοκρατία. Πιστεύετε πως οι πρόσφατες εξελίξεις διαψεύδουν αυτή την θέση;

Noam Chomsky: Η άποψη αυτή δεν είχε ποτέ καμία βάση. Ο αραβό-ισλαμικός κόσμος έχει μακριά ιστορία δημοκρατίας, που συνθλίβεται τακτικά από τις δυτικές δυνάμεις. Το 1953, το Ιράν είχε κοινοβουλευτικό σύστημα, οι ΗΠΑ και η Βρετανία το ανέτρεψαν. Έγινε επανάσταση στο Ιράκ το 1958, δεν ξέρουμε πως θα μπορούσε να είχε πάει, αλλά θα ήταν δημοκρατικό. Βασικά οι ΗΠΑ οργάνωσαν ένα πραξικόπημα.

Στις εσωτερικές συζητήσεις το 1958, που πλέον έχουν αποχαρακτηριστεί, ο Πρόεδρος Eisenhower έκανε λόγο για μια εκστρατεία μίσους εναντίον μας από τον αραβικό κόσμο. Όχι από τις κυβερνήσεις, από τον λαό. Το ανώτατο σώμα σχεδιασμού του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας έφτιαξε ένα υπόμνημα – μπορείς να το βρεις στο διαδίκτυο τώρα – που την εξηγεί. Έλεγαν πως η εντύπωση στον αραβικό κόσμο είναι ότι οι ΗΠΑ εμποδίζουν την δημοκρατία και την ανάπτυξη και υποστηρίζουν σκληρούς δικτάτορες και το κάνουμε για να αποκτήσουμε τον έλεγχο στα πετρέλαια τους. Το υπόμνημα έλεγε ότι η εντύπωση αυτή είναι λίγο πολύ σωστή και πως αυτό οφείλουμε να κάνουμε.

Αυτό σημαίνει ότι οι δημοκρατίες της Δύσης εμπόδισαν την δημοκρατία στον αραβικό κόσμο;

Chomsky: Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αλλά ναι και συνεχίζουν μέχρι και τώρα. Υπάρχουν συνεχόμενες δημοκρατικές εξεγέρσεις. Διαλύθηκαν από τους δικτάτορες που εμείς –κυρίως οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία- στηρίζουμε. Λογικό να μην υπάρχει δημοκρατία, αφού την διαλύεις. Το ίδιο μπορείς να πεις και για την Λατινική Αμερική: μια μεγάλη σειρά από δικτάτορες, στυγνούς δολοφόνους. Όσο οι ΗΠΑ ελέγχουν το ημισφαίριο ή η Ευρώπη πριν, δεν υπάρχει δημοκρατία γιατί συνθλίβεται.

Άρα δεν εκπλαγήκατε από την Αραβική Άνοιξη;

Chomsky: Δεν την περίμενα ακριβώς. Υπάρχει όμως μεγάλο υπόβαθρο σε αυτό. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Αίγυπτο. Θα πρόσεξες πως η νεολαία που οργάνωσε τις διαδηλώσεις στις 25 Ιανουαρίου, αποκαλούταν το Κίνημα της 6ης Απριλίου. Υπάρχει εξήγηση γι’ αυτό. Στις 6 Απριλίου του 2008, θα λάμβανε χώρα μια μεγάλη εργατική κινητοποίηση στην Αίγυπτο, στην κλωστοϋφαντουργία της Mahalla, το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο: απεργίες, στήριξη των διαδηλώσεων σε όλη την χώρα και πάει λέγοντας. Όλα διαλύθηκαν από την δικτατορία. Στην Δύση δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία: όσο η δικτατορία ελέγχει τον λαό, τι μας νοιάζει!

Στην Αίγυπτο όμως θυμούνται και αυτή ήταν μόνο μία από μια σειρά στρατευμένων απεργιακών κινητοποιήσεων. Κάποιες από αυτές πέτυχαν. Υπάρχουν ορισμένες καλές μελέτες γι’ αυτά. Είναι ένας Αμερικάνος σχολιαστής, ο Joel Beinen στο Stanford. Έχει κάνει πολύ δουλειά για το εργατικό κίνημα της Αιγύπτου. Και στα πρόσφατα άρθρα του αλλά και σε προηγούμενα, μιλάει για τους εργατικούς αγώνες που γίνονται εδώ και πολύ καιρό: είναι προσπάθειες για να έρθει η δημοκρατία.

Ο προκάτοχος του Obama, ο George W. Bush, ισχυριζόταν πως με την πολιτική για την «Νέα Μέση Ανατολή», θα δημιουργούσε ένα ντόμινο ελευθερίας. Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στις εξεγέρσεις του Αραβικού κόσμου με τις πολιτικές του George W. Bush?

Chomsky: Το κεντρικό θέμα της σύγχρονης μεταπολεμικής ιστορίας είναι το ντόμινο Κούβα, Βραζιλία, Βιετνάμ… ο Henry Kissinger το σύγκρινε με έναν ιό που μπορεί να μεταδώσει μολυσματικές ασθένειες. Όταν σχεδίαζε μαζί με τον Nixon την ανατροπή του δημοκρατικά εκλεγμένου Allende στην Χιλή – τώρα έχουμε όλα τα εσωτερικά έγγραφα- ο Kissinger συγκεκριμένα είπε ότι ο ιός της Χιλής μπορεί να επηρεάσει χώρες μέχρι και στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, αυτός και ο Brezhnev συμφώνησαν σε αυτό, και οι δύο φοβόντουσαν τις δημοκρατίες και ο Kissinger είπε πως πρέπει να εξαφανίσουμε αυτόν τον ιό. Και το έκαναν, τον διέλυσαν.

Σήμερα είναι το ίδιο. Και ο Bush και ο Obama τρομοκρατούνται από την Αραβική Άνοιξη. Και υπάρχει λογική εξήγηση γι’ αυτό. Δεν θέλουν δημοκρατία στον αραβικό κόσμο. Αν η Αραβική κοινή γνώμη μπορεί να επηρεάσει την πολιτική, οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα έφευγαν από την Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό και φοβούνται τις δημοκρατίες στην περιοχή.

Ο γνωστός βρετανός ανταποκριτής σε θέματα της Μέσης Ανατολής Robert Fisk δήλωσε πρόσφατα πως ο Obama και η πολιτική του δεν συμβαδίζουν με τις εξελίξεις στην περιοχή…

Chomsky: Έχω διαβάσει το άρθρο, είναι πολύ καλό. Ο Robert Fisk είναι εξαιρετικός δημοσιογράφος και γνωρίζει την περιοχή πολύ καλά. Νομίζω πως αυτό που εννοεί είναι ότι ένας ακτιβιστής του κινήματος της 6ης Απριλίου δεν ενδιαφέρεται για τις ΗΠΑ. Έχουν εγκαταλείψει τελείως τις ΗΠΑ. Ξέρουν πως είναι ο εχθρός τους. Στην πραγματικότητα, το 90% της κοινής γνώμης στην Αίγυπτο θεωρεί ότι οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη απειλή που έχουν να αντιμετωπίσουν. Υπό αυτή την έννοια, οι ΗΠΑ δεν είναι άσχετες. Απλά είναι πολύ δυνατές.

Ορισμένοι ασκούν κριτική στους Άραβες διανοούμενους ότι σιωπούν, ότι είναι παθητικοί. Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της αραβικής διανόησης σήμερα;

Chomsky: Οι διανοούμενοι έχουν ιδιαίτερη ευθύνη. Τους λέμε διανοούμενους γιατί είναι προνομιούχοι και όχι γιατί είναι πιο έξυπνοι από κάποιον άλλον. Αν όμως είσαι προνομιούχος και έχεις ένα κύρος και μπορείς να αρθρώσεις έναν λόγο, τότε είσαι διανοούμενος. Το ίδιο ισχύει για τον αραβικό κόσμο και για τον υπόλοιπο κόσμο.