Τετάρτη 7 Απριλίου 2010

Salam Fayyad: Του χρόνου θα έχουμε κράτος

Το σχέδιο του Fayyad για δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους σε ένα χρόνο, το οποίο επικροτείται και από το Κουαρτέτο, φαίνεται ως αστείο: Ποιό κράτος; Με Εποικισμούς, έλλειψη εδαφικής συνέχειας και άρνηση του Ισραήλ να δεσμευτεί από την ίδια του την υπόσχεση για σταμάτημα της επέκτασης των εποικισμών;. Η στάση της Παλαιστινιακής Αρχής όπως αποτυπώνεται και σε αυτή τη συνέντευξη κάνει μεγάλο μέρος της Παλαιστινιακής κοινωνίας να αναρωτιέται: Τι σημαίνει «Έχουμε δικαίωμα στα ανατολικά Ιεροσόλυμα αλλά η λύση θα είναι πολιτική»; Τι σημαίνει για το δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων και για το διεθνές δίκαιο «Οι πρόσφυγες» (δηλ ακόμα και αυτοί που διώχτηκαν από εδάφη που σήμερα βρίσκονται μέσα στο κράτος του Ισραήλ) «θα μπορούν να κατοικήσουν στο Παλαιστινιακό κράτος»; (Διαβάστε την ανακοίνωση του PFLP σχετικά με το θέμα). Η Ισραηλινή κυβέρνηση κατηγόρησε τον Fayyad για «πρόκληση» επειδή πρόσφατα υποστήριξε τις διαδηλώσεις κατά του Τείχους, αλλά ο ίδιος αποφεύγει τη σχετική ερώτηση. Ενδιαφέρουσα πάντως η επισήμανση του Fayyad ότι να διαπραγματεύονται από το Όσλο και μετά ενώ οι εποικισμοί επιταχύνονταν ήταν λάθος.

Συνέντευξη του Salam Fayyad στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz. Πηγή: www.haaretz.com/hasen/spages/1160513.html 2 Απρίλη 2010

Του χρόνου, «η γέννηση ενός Παλαιστινιακού κράτους θα γιορταστεί σαν μέρα χαράς από ολόκληρη την κοινότητα των εθνών» λέει ο πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής Salam Fayyad σε αποκλειστική συνέντευξή του στην Haaretz.

Μεταφέροντας στην Εβραϊκή κοινότητα ευχές για το Πάσχα, ο Fayyad ελπίζει πως οι Ισραηλινοί θα συμμετέχουν κι αυτοί στους εορτασμούς για τη γέννηση του νέου κράτους. «Η ώρα να γεννηθεί αυτό το νέο παιδί θα έρθει», λέει «και εκτιμούμε πως θα είναι μέσα στο 2011. Αυτό είναι το όραμά μας και η ενσάρκωση της θέλησής μας να ασκήσουμε το δικαίωμά μας να ζούμε με ελευθερία και αξιοπρέπεια στη χώρα όπου γεννηθήκαμε, δίπλα στο κράτος του Ισραήλ και σε πλήρη αρμονία με αυτό», αναφέρει ο Fayyad, ο οποίος χαιρετίζει την, προ δύο εβδομάδων στη Μόσχα, ανακοίνωση του Κουαρτέτου η οποία υποστηρίζει το σχέδιο της Παλαιστινιακής Αρχής που είχε ανακοινωθεί τον Αύγουστο του 2009 σύμφωνα με το οποίο η ίδρυση κράτους θα γίνονταν μέσα σε 24 μήνες.

Ο Fayyad δηλώνει πως οι Παλαιστίνιοι θέλουν ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος και υπογραμμίζει πως «δεν επιθυμούν ένα κράτος από περισσεύματα ή ένα κράτος καρτούν». Σχεδιάζει μαζί με τους βοηθούς του ένα κράτος που θα γεννηθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Μπάρακ Ομπάμα και σχολιάζει πως η προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιμετώπισε την σύγκρουση στην Παλαιστίνη με σοβαρότητα μόνο κατά το τέλος της δεύτερης θητείας της.

Εάν για οποιονδήποτε λόγο, μέχρι τον Αύγουστο του 2011, δεν έχουμε καταφέρει να προχωρήσουμε στην ίδρυση του κράτους ... πιστεύω πως θα έχουμε συσσωρεύσει τέτοια θετικά βήματα, υπό τη μορφή θετικών γεγονότων, που η πραγματικότητα θα πιέζει την πολιτική διαδικασία για την κατάληξη στην έκβαση που επιθυμούμε» αναφέρει ο Fayyad και προσθέτει «Προβλέπω ότι θα είμαστε τόσο ώριμοι από την άποψη των θετικών γεγονότων, και παράλληλα θα υπάρχουν προοδευτικά εξελίξεις στους Ισραηλινούς μας γείτονες, έτσι ώστε θα έχουμε ξεκινήσει μια διαδικασία μετασχηματισμού από δυνατότητα σε πραγματικότητα». Όπως λέει ο Fayyad, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu, έχει υποταχθεί στους έποικους, οι οποίοι δεν αντανακλούν το όραμα της πλειοψηφίας των Ισραηλινών. «Μοιραζόμαστε οικουμενικές αξίες» λέει και σημειώνει πως «η ειρήνη θα επιτευχθεί μεταξύ ίσως και όχι μεταξύ αφεντικών και σκλάβων».

Ο Fayyad, που έχει θέσει τον εαυτό του στην πρώτη γραμμή της λαϊκής αντίστασης ενάντια στην κατοχή, επικρίνει τις Ισραηλινές πολιτικές ενάντια στις διαμαρτυρίες στο Bil’in και του Nil’in και τη στοχοποίηση διαδηλωτών «Είναι υπερβολή να περιμένουν πως οι Παλαιστίνιοι δεν θα αντιδράσουν» λέει «Είναι δικαίωμα ενός καταπιεσμένου έθνους να πει “φτάνει πια”. Κανείς δεν μπορεί να περιμένει πως θα ανεχτούμε την αδικία, ειδικά εμείς οι Παλαιστίνιοι που έχουμε υπομείνει πολλές δεκαετίες κατοχής. Αυτό δεν συμβολίζουν ο Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ;».

«Οι έποικοι έχουν τεράστια επιρροή στην Ισραηλινή κυβέρνηση. Πρόκειται για καθαρή αυτοηθικολογία: ο αποκλεισμός της δυνατότητας κάθε άλλος να έχει μια ελαφρώς διαφορετική άποψη – με έναν αγανακτισμένο και πολλές φορές βίαιο τρόπο». «Όσο αφορά το Σιωνιστικό χαρακτήρα, εντάξει, το Ισραήλ είναι μια βιβλική χώρα, υπάρχουν πολλές βουνοκορφές, πολύς ελεύθερος χώρος, γιατί δεν τον χρησιμοποιούν και να μας αφήσουν να συνεχίσουμε;»

Ερώτηση: Οι αμερικανικές απαιτήσεις προς το Ισραήλ μας οδηγούν στη σωστή κατεύθυνση; Συμφωνείτε με τον ισχυρισμό πως ο τερματισμός της δικής μας σύγκρουσης θα βοηθήσει να περιοριστεί το Ιράν;

Η σύγκρουση στην περιοχή δεν είναι σύγκρουση μεταξύ μας. Είναι μεταξύ ακραίων και μετριοπαθών. Είναι για μένα ξεκάθαρο πως ο τερματισμός της Παλαιστινιο-Ισραηλινής σύγκρουσης αποτελεί εθνικό συμφέρον για τις ΗΠΑ. Ο κόσμος θα έπρεπε να μπορεί να κάνει ότι θέλει για να βοηθήσει – και για το δικό του συμφέρον αλλά δεν μπορεί.

Δεν πρέπει να βλέπουμε το ζήτημα σαν οι ΗΠΑ να παίρνουν μια θέση που θα ωφελήσει τους Παλαιστίνιους και θα βλάψει τους Ισραηλινούς Αλλά για να πετύχουν οι ΗΠΑ δεν πρέπει να συμβαίνει και το αντίθετο. Βασικά, για να καταφέρει ο κόσμος να μας βοηθήσει να φτάσουμε εκεί που επιθυμούμε, και οι δύο πλευρές πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνες.

Ερώτηση: Οι αξιωματούχοι γύρω από τον Netanyahu συνεχίζουν να υποστηρίζουν πως χρησιμοποιείτε το ζήτημα των εποικισμών για να αποφύγετε τις διαπραγματεύσεις και να κερδίσετε χρόνο έως ότου η διεθνής κοινότητα να επιβάλει στο Ισραήλ το σχέδιό σας.

Είναι ένας τρόπος με τον οποίο η ισραηλινή κυβέρνηση προσπαθεί να ευτελίσει το ζήτημα. Σαν να είναι ένα θέμα διάθεσης ή σαν οι Παλαιστίνιοι να ξύπνησαν μια μέρα και να ανακάλυψαν το πρόβλημα και αποφασίσαμε να το κάνουμε μεγάλο ζήτημα.

Εάν ολόκληρος ο κόσμος αδυνατεί να εξασφαλίσει κάτι τόσο βασικό, τότε πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι η πολιτική διαδικασία, μόλις ξαναρχίσει, θα είναι ικανή να ασχοληθεί με τα μεγαλύτερα και τελικά ζητήματα; Είναι ζήτημα αξιοπιστίας. Θα ήταν κανείς ανόητος να πει πως ήταν σωστό από τη μεριά μας να αποδεχτούμε πως δεν μπορούσαμε να σταματήσουμε την επέκταση των εποικισμών όσο διαρκούσαν οι διαπραγματεύσεις. Εκ των υστέρων, αυτό είναι ξεκάθαρο. Αλλά πολλά πράγματα δεν τα περιμέναμε μέσα στο κλίμα ευφορίας του 1993.

Ερώτηση: Σύμφωνα με τις πληροφορίες σας, υπάρχει ένα πραγματικό μορατόριουμ παύσης της εποικιστικής δραστηριότητας στη Δυτική Όχθη;

Όλες οι ενδείξεις δείχνουν πως δεν υπάρχει. Υπήρχαν σοβαρά προβλήματα στο ίδιο το μορατόριουμ πριν ακόμα από τις 1600 οικιστικές μονάδες στο Ramat Shlomo ή ακόμα και πριν από την υπόθεση του Gilo. Τα τελευταία αυτά απλώς ανέδειξαν τα προβλήματα στην έννοια του μορατόριουμ που πρότεινε η Ισραηλινή κυβέρνηση. Ξέραμε από την αρχή πως η εξαίρεση από το πάγωμα των εποικισμών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ θα ήταν πρόβλημα, θα ήταν μια αδυναμία εξ αρχής. Ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο προτάθηκε το μορατόριουμ, με τον τρόπο που ορίστηκε η Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ, ήταν μια παγίδα. Σίγουρα, δεν ήταν κάτι που πήρε σοβαρά υπόψη η κυβέρνηση του Ισραήλ. Αλλά έπρεπε να φανεί σαν οι Παλαιστίνιοι να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ζήτημα – για να το χρησιμοποιήσουν ως πρόφαση για να μην διαπραγματευτούν.

Ερώτηση: Πως θα ξεφύγετε από αυτό; Κανένας Ισραηλινός ηγέτης δεν μπορεί να υποσχεθεί πως θα σταματήσει την οικοδόμηση στην Ανατολική Ιερουσαλήμ

Μπορεί να βρεθεί τρόπος, ιδιαίτερα καθώς οι εξ αρχής αδυναμίες του μορατόριουμ που προτάθηκε από το Netanyahu αποκαλύφτηκαν. Κάποια στιγμή πρέπει να αναληφθεί η ευθύνη γι’ αυτό που συμβαίνει. Αυτό δεν περιμένουν από εμάς τους Παλαιστίνιους; Πρέπει να σηκώσουμε ο ένας τον άλλο όρθιο, όχι να αλληλοσυρθούμε προς τα κάτω. Χρειάζεσαι πλήρη κατανόηση για το από που ξεκινάει η κάθε πλευρά. Θεωρώ ότι έχουμε αυτή την κατανόηση, καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για εντελώς διαφορετικές, εκ διαμέτρου αντίθετες αφηγήσεις της ιστορίας. Δεν περιμένω, ποτέ, να γίνει δεκτή η δική μας σκοπιά από το Ισραήλ, αλλά ομοίως το να λέει ο Netanyahu πως η Ισραηλινή αφήγηση της ιστορίας είναι η βάση για ένα δίκαιο διακανονισμό είναι υπερβολικό.

Ερώτηση: Μπορείτε να χτίσετε ένα Παλαιστινιακό κράτος όσο η Χαμάς ελέγχει τη Γάζα και δεν είστε σε θέση να πραγματοποιήσετε εκλογές;

Ο λαός της Γάζας μας βλέπει θετικά και θέλει μια καλύτερη ζωή. Δείτε πόσο κατακερματισμένοι είμαστε στη Δυτική Όχθη, όμως τη Γάζα μπορείς να τη διασχίσεις από το βορρά στο νότο, και ανατολή στη δύση 10-20 φορές την ημέρα. Αυτό που μας πήρε έναν χρόνο στη Δυτική Όχθη μπορεί να επιτευχθεί στη Γάζα μέσα σε δύο μήνες. Ποιος θα φαντάζονταν πριν δύο χρόνια πως θα υπήρχε αυτή η αλλαγή νοοτροπίας; Ελάχιστοι το θεωρούσαν πιθανό. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι ένα ταξίδι στη Ραμάλα για να το δείτε μόνος σας. Πρόκειται για μια διαφορετική πραγματικότητα.

Ερώτηση: Τι κάνετε για να σταματήσετε τις προκλήσεις ενάντια στο Ισραήλ;

Οι προκλήσεις μπορούν να πάρουν πολλές μορφές – λεκτικές, πρακτικές, προβοκάτσιες – αλλά υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστούν. Ασχολούμαστε με το θέμα.

Ερώτηση: Θα συμφωνούσατε να αφεθεί το ζήτημα της Ιερουσαλήμ για ένα επόμενο στάδιο της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων;

Όχι καθόλου. Πρέπει να ασχοληθούμε με το ζήτημα από την αρχή. Οι διαπραγματεύσεις δεν πρέπει να αφορούν τις βασικές αρχές αλλά τις ρυθμίσεις, τη στέγαση και την πρόσβαση. Εξετάζουμε το θέμα πολιτικά. Πολιτικά, έχουμε το δικαίωμα για ένα Παλαιστινιακό κράτος στα εδάφη που κατελήφθησαν το 1967, συμπεριλαμβανομένης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Αλλά η σύγκρουση είναι πολιτική και δεν πιστεύω πως πρέπει να επιτραπεί να περάσει σε οποιαδήποτε άλλη σφαίρα, να γίνει πολιτιστική ή θρησκευτική. Αυτό θα ήταν το πιο επιζήμιο λάθος.

Ερώτηση: Το σχέδιο σας λαμβάνει υπόψη του την ανάγκη να απορροφηθούν οι πρόσφυγες;

Φυσικά. Οι Παλαιστίνιοι θα έχουν το δικαίωμα να κατοικούν μέσα στο κράτος της Παλαιστίνης.