Διοικητική Κράτηση

Πηγή: Addameer Prisoner's Support an Human Rights Association

Υπάρχουν περίπου 546 διοικητικοί κρατούμενοι σε Ισραηλινές φυλακές και κέντρα κράτησης, ανάμεσά τους 3 γυναίκες και 13 παιδιά κάτω από την ηλικία των 18 ετών

Τί είναι η Διοικητική Κράτηση

Η διοικητική κράτηση είναι μια διαδικασία κάτω από την οποία κρατούνται άτομα χωρίς απαγγελία κατηγοριών ή δίκη. Στην Κατεχόμενη Παλαιστινιακή Δυτική Όχθη, ο Ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί αυτή τη μορφή κράτησης στη βάση της Στρατιωτικής Εντολής 1226 (1988) η οποία εξουσιοδοτεί στρατιωτικούς διοικητές να θέτουν άτομα υπό κράτηση για διάστημα μέχρι και έξι μηνών εάν έχουν «εύλογους λόγους να θεωρήσουν πως αυτό απαιτεί η ασφάλεια της περιοχής ή η δημόσια ασφάλεια».Συχνά, λίγο πριν την ημερομηνία λήξης της εντολής διοικητικής κράτησης αυτή ανανεώνεται και η διαδικασία αυτή μπορεί να συνεχιστεί κατά τρόπο χρονικά αόριστο.

Το Ισραηλινό στρατιωτικό και πολιτικό Δίκαιο σχετικά με τις διαταγές διοικητικής κράτησης στηρίζεται στον νόμο έκτακτης ανάγκης του 1945, της Βρετανικής Εντολής. Δεν καθορίζεται σαφώς ο όρος «δημόσια ασφάλεια» και η αρχική περίοδος των έξι μηνών μπορεί, με αόριστο τρόπο, να επεκταθεί για περισσότερα εξάμηνα. Οι εντολές διοικητικής κράτησης εκδίδονται είτε τη στιγμή της σύλληψης είτε αργότερα και συχνά βασίζονται σε μυστικά στοιχεία των Ισραηλινών Υπηρεσιών Ασφαλείας (ISA), στα οποία δεν έχουν καμία πρόσβαση ούτε οι κρατούμενοι, ούτε οι δικηγόροι τους.

Ο κρατούμενος παρουσιάζεται ενώπιον του Δικαστηρίου Διοικητικής Κράτησης μέσα σε οκτώ ημέρες από τη σύλληψη του/της προκειμένου αυτό να αποφασίσει σχετικά με τη νομιμότητα της κράτησης, εντούτοις οι πληροφορίες σχετικά με τους λόγους κράτησης παραμένουν μυστικές.

Πως το Διεθνές Δίκαιο προστατεύει από αυθαίρετη κράτηση;

«Κανείς δεν πρέπει να υποβάλεται σε αυθαίρετη σύλληψη ή κράτηση»

Παγκόσμια διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

“Καθένας που στερείται την ελευθερία του λόγων σύλληψης ή κράτησης έχει δικαίωμα να προσαχθεί σε δικαστήριο, προκειμένου αυτό να αποφασίσει χωρίς καθυστέρηση για τη νομιμότητα της κράτησής του ή σε αντίθετη περίπτωση να διατάξει την απελευθέρωσή του»

Διεθνής Συνθήκη για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα

Οι συνθήκες της Γενεύης και τα συμπληρωματικά τους πρωτόκολλα, όπως και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, παρέχουν τα διεθνή νομικά στάνταρς για την εφαρμογή διοικητικής κράτησης σε ένοπλες συγκρούσεις και άλλες καταστάσεις βίας. Το Διεθνές Δίκαιο επιτρέπει τη διοικητική κράτηση κάτω από συγκεκριμένες και λεπτομερώς καθορισμένες περιστάσεις. Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), πρέπει να υπάρχει δημόσια έκτακτη ανάγκη που να απειλεί τη ζωή του έθνους. Επιπλέον, διοικητική κράτηση μπορεί να διαταχθεί μόνο σε μεμονωμένες, ατομικές περιπτώσεις και αυτό χωρίς να γίνονται κανενός είδους διακρίσεις. Η διοικητική κράτηση σε συλλογική μορφή, μιας ολόκληρης κατηγορίας ατόμων δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρηθεί νόμιμη, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις της σχετικής έκτακτης ανάγκης.

Από την άποψη των λόγων κράτησης, η Τέταρτη Συνθήκη διευκρινίζει ότι ένα προστατευμένο πρόσωπο μπορεί να τεθεί υπό περιορισμό ή να τοποθετηθεί σε ορισμένο μέρος, μόνο εάν «η ασφάλεια της Δύναμης Κράτησης, το καθιστά απολύτως απαραίτητο» (Άρθρο 42) ή, σε κατεχόμενο έδαφος για «επιτακτικούς λόγους ασφαλείας» (Άρθρο 78).

Πώς το Ισραήλ χρησιμοποιεί τη Διοικητική Κράτηση;

Σύμφωνα με το Νομικό Κέντρο Adalah για τα Δικαιώματα της Αραβικής Μειονότητας στο Ισραήλ, το Ισραήλ έχει προσπαθήσει να αιτιολογήσει την πολιτική της Διοικητικής Κράτησης, ή των συλλήψεων χωρίς κατηγορίες ή δίκη, με τον ισχυρισμό πως βρίσκεται κάτω από «κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το 1948» και έτσι δικαιολογείται να αναστείλει ή να «παρεκκλίνει» από ορισμένα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα να μην τίθεται κάποιος αυθαίρετα υπό κράτηση.

Η Διοικητική Κράτηση χρησιμοποιείται από τον Ισραηλινό στρατό σαν μορφή συλλογικής τιμωρίας των Παλαιστινίων και με αυτή τη μορφή είναι παράνομη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Για παράδειγμα, την περίοδο από το Μάρτη ως τον Οκτώβρη του 2002, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Κατοχής συνέλαβαν περισσότερους από 15.000 Παλαιστίνιους κατά τη διάρκεια μαζικών συλλήψεων, περικυκλώνοντας στις πόλεις και τα χωριά τους όλους τους άντρες Παλαιστίνιους μεταξύ 15 και 45 ετών. Τον Οκτώβρη του 2002, υπήρχαν περισσότεροι από 1050 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι με το καθεστώς της Διοικητικής Κράτησης. Στις αρχές Μάρτη του 2003 κρατούνταν με το ίδιο καθεστώς περισσότεροι από χίλιοι Παλαιστίνιοι. Το 2007, κατά μέσο όρο βρίσκονταν στις Ισραηλινές φυλακές 830 διοικητικοί κρατούμενοι κάθε μήνα, εκατό δηλαδή περισσότεροι απ’ ότι την προηγούμενη χρονιά. Περαιτέρω, κατά τη διάρκεια των Παλαιστινιακών εκλογών για το Νομοθετικό Συμβούλιο το 2006, το Ισραήλ έθεσε υπό διοικητική κράτηση δεκάδες υποψήφιους του Ισλαμικού κόμματος «Change and Reform», μερικοί από τους οποίους βρίσκονται ως και σήμερα στις φυλακές.

Τα τελευταία χρόνια, μόνο εννέα Ισραηλινοί πολίτες από εποικισμούς στην Δυτική Όχθη έχει αναφερθεί πως τέθηκαν σε διοικητική κράτηση για περιόδους μέχρι και έξι μήνες.

Σε πολλές από τις περιπτώσεις που έχει παρακολουθήσει το Addameer, Παλαιστίνιοι κρατούμενοι πέρασαν χρόνια στην φυλακή μετά από καταδίκες για διάπραξη βιαιοπραγιών σύμφωνα με στρατιωτικές εντολές. Όταν η ποινή τους έληγε, τίθονταν υπό Διοικητική Κράτηση, με το πρόσχημα πως αποτελούσαν ακόμα απειλή για την ασφάλεια. Οι Ισραηλινές αρχές δεν διστάζουν να παραβιάσουν τα πρότυπα για δίκαιη δίκη και να περιφρονήσουν το Διεθνές Δίκαιο ή την ανθρωπιστική διάσταση με τη χρήση της Διοικητικής Κράτησης.

Ποιες είναι οι συνθήκες της Διοικητικής Κράτησης;

Η Διοικητική Κράτηση δεν πρέπει ποτέ να έχει φύση τιμωρίας. Όπως ορίζει το άρθρο 10 της Διεθνούς Συνθήκης για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, «όλα τα άτομα που στερούνται την ελευθερία τους πρέπει να αντιμετωπίζονται με ανθρωπιά και σεβασμό της έμφυτης αξιοπρέπειας της ανθρώπινης ύπαρξης». Αυτό σημαίνει όχι μόνο το δικαίωμα να μην υποβάλλονται σε βασανιστήρια ή σε βάρβαρη, απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση, αλλά και πως αυτοί που στερούνται της ελευθερίας τους πρέπει να κρατούνται κάτω από συνθήκες που λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση και τις ανάγκες τους.

• Ελάχιστα δικαιώματα και εγγυήσεις των Διοικητικά Κρατούμενων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης
• Το δικαίωμα να παρουσιαστούν ενώπιον δικαστικής αρχής αμέσως μετά τη σύλληψή τους
• Το δικαίωμα να τους διαβαστούν κατά τη διάρκεια της σύλληψής τους ή αμέσως μετά τα δικαιώματά τους στη γλώσσα τους και να πληροφορηθούν τους συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους στερούνται της ελευθερίας τους.
• Το δικαίωμα επικοινωνίας με την οικογένειά τους, με συνήγορο και ιατρικό προσωπικό
• Το δικαίωμα να επικοινωνήσουν και να δεχτούν επίσκεψη από εκπρόσωπο μιας ανθρωπιστικής υπηρεσίας όπως ο Ερυθρός Σταυρός
• Το δικαίωμα να αμφισβητήσουν, σε μια δίκαιη ακρόαση και περιοδικά αν είναι απαραίτητο, τη νομιμότητα της κράτησής τους, και να αφεθούν ελεύθεροι εάν η κράτηση είναι αυθαίρετη ή παράνομη
• Το δικαίωμα να παραπονεθούν σε μια δικαστική αρχή για κακομεταχείριση.
• Το δικαίωμα να ζητήσουν και να λάβουν αποζημίωση εάν η κράτηση αποδειχθεί αυθαίρετη ή παράνομη

Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ(1962) για τη μελέτη του δικαιώματος του καθενός ενάντια σε αυθαίρετη σύλληψη, κράτηση και εξορία

Τα παραπάνω αναφερόμενα ελάχιστα στάνταρ δεν τηρούνται πλήρως και επαρκώς. Όταν εγγυώνται, συνήθως εφαρμόζονται μόνο κατά ένα μέρος. Οι κρατούμενοι προσάγονται ενώπιον δικαστικής αρχής μόνο οκτώ ημέρες μετά τη σύλληψή τους. Το δικαίωμα άμεσης επικοινωνίας με τις οικογένειές τους συμβιβάζεται με τους κρατούμενους να περιμένουν σε μερικές περιπτώσεις ως και έναν μήνα πριν μπορέσουν να δεχθούν την πρώτη τους επίσκεψη. Αλλά κυρίως, ο δίκαιος χαρακτήρας της δίκης σε ένα στρατιωτικό δικαστήριο δεν είναι ποτέ εξασφαλισμένος καθιστώντας δύσκολο εάν όχι αδύνατο το να αποδείξει κάποιος πως η κράτησή του είναι αυθαίρετη ή παράνομη, ειδικά σε μια κατάσταση όπου οι Ισραηλινές αρχές διατηρούν το θέμα της ασφάλειας.

Οι συνεντεύξεις του Addameer και οι επισκέψεις των δικηγόρων δείχνουν πως οι διοικητικοί κρατούμενοι στις Ισραηλινές φυλακές δεν κρατούνται χωριστά από τον υπόλοιπο πληθυσμό της φυλακής, ούτε προμηθεύονται ειδική τροφή (όπως ορίζει ο ισραηλινός νόμος έχουν δικαίωμα στην ίδια τροφή με τους φύλακες), ούτε έχουν δικαίωμα να φορούν τα δικά τους ρούχα όπως ορίζει ο Ισραηλινός νόμος. Το προσωπικό των φυλακών συνήθως δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο για το πως να χειριστεί τους διοικητικούς κρατούμενους ή για το διεθνές δίκαιο που τους αφορά. Οι διοικητικοί κρατούμενοι στο Ισραήλ πρέπει να υποστούν σκληρούς περιορισμούς στο δικαίωμά τους για εκπαίδευση, επικοινωνία με τις οικογένειές τους και επισκέψεις και στο δικαίωμα σωστής και επαρκούς ιατρικής περίθαλψης.