Ιούνης 2007, μια βόλτα στις πιο πολυσύχναστες περιοχές της Ιερουσαλήμ. Η ιερή πόλη χωρίζεται σε δύο τομείς: τον λεγόμενο δυτικό που ανήκει στο κράτος του Ισραήλ και τον ανατολικό που είναι κατεχόμενος.
Ξεκινώντας από τα δυτικά προς τα ανατολικά λοιπόν, βαδίζουμε στην περιοχή Katamon, στην οδό Emek Refa’im, όπου παλαιότερα ζούσαν και οι περισσότεροι Έλληνες και οι υπόλοιποι ξένοι της Ιερουσαλήμ. Αριστερά και δεξιά υπάρχει πολύ πράσινο, πολλά καταστήματα, εστιατόρια και καφέ. Πολλά κτίρια έχουν υποστεί αναπλάσεις αλλά τα περισσότερα παραμένουν βουβοί μάρτυρες μιας άλλης εποχής στην οποία αυτές οι περιοχές ήταν παλαιστινιακές γειτονίες. Ανεβαίνοντας βόρεια, φτάνουμε στην οδό Yafo, (Jaffa για τους παλαιστίνιους) στην πλατεία Zion με τους γύρω δρόμους, την οδό Salomon, Nahalat Shiv’a, Hilel. Γύρω, πολλά εστιατόρια και καφέ, μπαρ και πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι. Η επόμενη στάση μας φέρνει έξω από το δημαρχείο της πόλης απέναντι στην Νέα Πύλη της παλιάς πόλης. Εκεί μια ομάδα από έφηβους ετοιμάζεται να περάσει απέναντι το δρόμο σε ένα φανάρι για να μπει στην παλιά πόλη. Τελευταίος σταθμός στο σύντομο αυτό οδοιπορικό, μας πάει μέσα στην παλιά πόλη στον Εβραϊκό τομέα και στο τείχος των δακρύων, το ιερότερο μέρος για τους Εβραίους στην πόλη.
Στα μάτια ενός επισκέπτη όλα αυτά φαντάζουν ονειρικά. Το πάντρεμα του αιώνιου με το σύγχρονο, της παράδοσης με την τεχνολογία. Βέβαια όσο κι αν όλα αυτά προκαλούν το θαυμασμό, είναι πολύ δύσκολο να καλύψουν την πραγματικότητα από τα μάτια του επισκέπτη. Όσο συνεπαρμένος και να είναι κανείς από το δέος που αποπνέουν όλα γύρω του κυκλοφορώντας σε μια από τις πιο παλιές πόλεις του κόσμου, σύντομα συνειδητοποιεί πως κάτι εδώ πέρα δεν παει καθόλου καλά.
Για να δούμε όμως τι δεν παει καλά ας γυρίσουμε λίγα λεπτά πίσω και ας ξαναδούμε λίγο πιο προσεκτικά τις εικόνες από τα σημεία που περάσαμε.
Έξω από κάθε χώρο συνάθροισης, είτε αυτός είναι καφέ, είτε εστιατόριο, υπάρχει ένας καμιά φορά και δυο άνθρωποι που έχουν ασυρμάτους και συνήθως οπλοφορούν, οι οποίοι φροντίζουν για την ασφάλεια του χώρου. Οι άνθρωποι αυτοί θα σε ρωτήσουν πριν μπεις αν έχεις μαζί σου όπλο, θα ψάξουν την τσάντα σου, ή θα χρησιμοποιήσουν φορητό ανιχνευτή μετάλλων για να βεβαιωθούν ότι δεν φέρεις πάνω σου κάτι ύποπτο. Σε κάποια άλλα μέρη δε, όπως πολυκαταστήματα τύπου Mall, ή και απλά σούπερ μάρκετ και ξενοδοχεία διαθέτουν στις εισόδους τους όλο το μηχάνημα ανίχνευσης που θα συναντούσε κάποιος σε ένα σημείο ελέγχου ενός αεροδρομίου.
Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν θα σε κοιτάξουν με το τραχύ ύφος και την σιγουριά της εξουσίας που τους παραχωρείται, ενώ δεν είναι στην πραγματικότητα αστυνομικοί, ή στρατιώτες. Θα σου δώσουν να καταλάβεις πως δεν χωρούν ούτε αστεία ούτε καλαμπούρια στη συζήτηση αυτή. Θα σου μιλήσουν κανα δυο φορές στα εβραϊκά, και όταν σιγουρευτούν πως είσαι ξένος θα σε αφήσουν να μπεις. Βέβαια εάν έχεις και τα ύποπτα, σκούρα χρώματα, ειδικά τώρα το καλοκαίρι, όπως εμείς οι Έλληνες τότε αισθάνεσαι ακόμα πιο περίεργα αφού το τυχαίο δείγμα αναγνώρισης στοιχείων (random check) στην δυτική και στην ανατολική πόλη «πάει σύννεφο» όταν περνάς από μπλόκο της αστυνομίας ή του στρατού ή κοντά από κάποια περιπολία.
Οι έφηβοι έξω από το Δημαρχείο. Παιδιά γύρω στα 17 με 20, νέα, γελαστά, ζωντανά. Μαζί τους είναι δυο συνομήλικοι τους που φέρουν στην πλάτη από ένα αυτόματο τουφέκι, Μ-16, φορούν γιλέκα με διακριτικά και περιβραχιόνια. Μια κοπέλα μου είπε πως είναι φυσιολογικό και ότι είναι για την ασφάλειά τους.
Το κερασάκι στην τούρτα βέβαια πάντα έρχεται τελευταίο. Παρασκευή Παλιά Πόλη, ημέρα θρησκευτικής κατάνυξης για τους Εβραίους καθώς αρχίζει το Sabbat (η ιερή ημέρα της εβδομάδας, ημέρα προσευχής).
Κυκλοφορώντας λοιπόν στο Εβραϊκό τομέα, συναντάς που και που φαντάρους, κανα δυο αστυνομικούς αναλόγως με το σημείο που είσαι. Τα σπίτια έχουν σε διάφορα σημεία βαριές καγκελόπορτες όσο πλησιάζουμε τα όρια με τον αραβικό τομέα. Φτάνοντας στο σημείο για να μπεις στον χώρο που είναι το τείχος των δακρύων υπάρχουν δυο σημεία ελέγχου (check points), ένα ερχόμενος από τον εβραϊκό και ένα ερχόμενος από τον αραβικό τομέα. Πάλι εκεί περνάς από ανιχνευτή μετάλλων (στυλ αεροδρομίου) και σε ψάχνουν. Και μετά έχεις το ελεύθερο να θαυμάσεις τις εκατοντάδες του κόσμου που προσεύχεται και τραγουδά και χορεύει μπροστά στο τείχος με φόντο τον χρυσοστόλιστο τρούλο του τεμένους Dome of the rock και τον τρούλο του τεμένους του Al Aqsa.
Πέρα όμως από όλα αυτά, όλα σχεδόν, προσπαθούν ιδρωμένα, να σε πείσουν πως όλα γύρω σου κυλούν ομαλά. Όλα είναι φυσιολογικά. Όλα είναι καλά. Όμως μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Και η αλήθεια είναι πως όσο και ατρόμητοι και δυνατοί θέλουν να φαίνονται αυτοί οι άνθρωποι, εν κατακλείδι, φοβούνται και μαθαίνουν να φοβούνται από την στιγμή που γεννιούνται. Έχουν καταφέρει να φτιάξουν έναν κόσμο στον οποίο η κοινωνία ζει και αναπνέει την μυρωδιά του φόβου καθημερινά. Στον δρόμο, στην γειτονία, στη δουλειά, στη θάλασσα, στην διασκέδαση, στους χώρους θρησκευτικής λατρείας. Και ένας λαός φοβισμένος συνήθως δεν αντιδρά σε οποιαδήποτε αντιλαϊκά μέτρα θεσπίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση, ούτε αντιδρά στην απόφαση πολέμου με μια γείτονα χώρα, ούτε θα διστάσει να στείλει τα παιδιά του να πολεμήσουν σε αυτόν τον πόλεμο. Αντίθετα θα κατακρίνει, στην πλειοψηφία του, την κυβέρνηση στην περίπτωση που αυτός ο πόλεμος θα χαθεί, και δεν θα πολύ νοιαστεί για τις ζωές που χάθηκαν.
Ένα ερώτημα που μπορεί να τεθεί εδώ είναι αν και κατά πόσο αυτός ο φόβος είναι απόρροια μιας φυσικής επιλογής ή επιβλήθηκε σε αυτούς τους ανθρώπους μέσω συγκεκριμένων πολιτικών κινήσεων σε βάρος τρίτων.
Βέβαια υπάρχουν και ορισμένοι οι οποίοι βλέπουν τα πράγματα πιο καθαρά, πιο δίκαια αρκετές φορές, όμως άλλες φορές και αυτοί χάνονται μπροστά στο πλήθος που τρέμει μπρος στην αυγή της κάθε ημέρας. Ανοίγοντας μια κουβέντα με κάποιον ισραηλινό μπορεί να ακούσεις αρκετά πράγματα που δεν βγάζουν νόημα τις περισσότερες φορές, για κάποιον ξένο βέβαια. Όπως το γεγονός ότι ζουν από παιδιά στην Ιερουσαλήμ, αλλά ποτέ δεν έχουν περάσει από την Πύλη της Δαμασκού (κατεχόμενη Ιερουσαλήμ Παλαιστινιακός τομέας). Άλλοι θεωρούν πως όλοι οι Παλαιστίνιοι θέλουν να τους κάνουν κακό. Άλλοι πιστεύουν πως μπορεί τώρα όπως έχει η κατάσταση να γίνει ειρήνη μεταξύ των δυο λαών.
Μια μέρα κάποιος με ρώτησε αν υπάρχουν check points στην Ελλάδα, και παραξενεύτηκε από την αρνητική απάντηση μου, το θεωρούσε σαν κάτι το δεδομένο για την ασφάλεια μιας Ευρωπαϊκής χώρας. Βέβαια η όλη συζήτηση με έβαλε σε έναν άλλο προβληματισμό, αυτή τη φορά όχι για την χώρα η οποία με φιλοξενεί αλλά για την χώρα από την οποία κατάγομαι. Και η Ελλάδα έχει ανάλογους νόμους για την εσωτερική ασφάλεια και την τρομοκρατία, και ανάλογα συστήματα ασφαλείας και δυνάμεις και τρόπους καταστολής. Ακολουθεί και αυτή το ίδιο δόγμα όπως πολλές άλλες χώρες μετά την 11 Σεπτεμβρίου. Άραγε λοιπόν ποτέ θα υπάρξει ή θα δημιουργηθεί αυτός ο λόγος για τον οποίο θα αρχίσουμε κι εμείς να φοβόμαστε;
Αναρτήσεις
