Πέμπτη 28 Ιουνίου 2007

Μια παγίδα άθλιων επιλογών και αδιεξόδων

Αποσπάσματα από το άρθρο: The Situation in Palestine: A Trap of Miserable Choices and Dead Ends του Nassar Ibrahim,
από το Alternative Information Center (AIC) Πέμπτη, 28 Ιουνίου 2007
........Τα αποτελέσματα των δημοτικών και βουλευτικών εκλογών του 2006 έφεραν στο προσκήνιο μία σειρά δεδομένων:
* Η Χαμάς ελέγχει την πλειοψηφία των θέσεων του Παλαιστινιακού Νομοθετικού Συμβουλίου και των δήμων στις μεγαλύτερες παλαιστινιακές πόλεις στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
* Απώλεια, για πρώτη φορά, του καθολικού ελέγχου των θεσμών της Παλαιστινιακής Αρχής από τη Φατάχ. Αυτό οδήγησε για πρώτη φορά την πολιτική και κοινωνική παλαιστινιακή πραγματικότητα σε μια διαδικασία κατακερματισμού και μιας ριζοσπαστικής και βαθιάς αναδιάρθρωσης.
* Περιθωριοποίηση όλων των δημοκρατικών παλαιστινιακών πολιτικών δυνάμεων (Δημοκρατικό Μέτωπο, Λαϊκό Μέτωπο, Κόμμα του Λαού - PFLP, DFLP, PPP) στο πλαίσιο των εκλογικών αποτελεσμάτων. Αυτό στέρησε από την παλαιστινιακή κοινωνία το ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν διαδραματίσει αυτές οι δυνάμεις στον έλεγχο της κλιμακούμενης έντασης ανάμεσα στους δύο πολιτικά και κοινωνικά αντιμαχόμενους πόλους.
* Η παλαιστινιακή κοινωνία έφτασε σ’ ένα πρωτοφανές στάδιο πόλωσης, κατά την οποία η σύγκρουση εκτυλίχθηκε γύρω από τη Φατάχ και τη Χαμάς. Οι λοιπές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που απαρτίζουν τον παλαιστινιακό κοινωνικοπολιτικό ιστό αποκλείστηκαν και αντιμετωπίστηκαν ως μη υφιστάμενες.
* Οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και το Ισραήλ και οι περισσότερες αραβικές χώρες κήρυξαν μποϊκοτάζ στη Χαμάς, επιβλήθηκε μια οικονομική πολιορκία στον παλαιστινιακό λαό, την οποία οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι εξέλαβαν ως συλλογική τιμωρία για τη δημοκρατική εκλογή τους. Υπό το φως των δεδομένων αυτών, άρχισαν να αναπτύσσονται οι συνθήκες για τη δημιουργία μιας διπλής εξουσίας μέσα στην παλαιστινιακή πολιτική και κοινωνική σκηνή. Από τη μία πλευρά, η Χαμάς ελέγχει την πλειοψηφία των θέσεων στο Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο και στους δήμους στις πιο σημαντικές πόλεις της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Από την άλλη, η Φατάχ ελέγχει τον προεδρικό θεσμό, τις υπηρεσίες ασφάλειας και τους αστικούς θεσμούς της Παλαιστινιακής Αρχής (διάφορα υπουργεία).
Αυτή η κατάσταση άρχισε σύντομα να τροφοδοτεί έναν αγώνα εξουσίας. Η Φατάχ συνέχισε να συμπεριφέρεται ωσάν να μην είχε απολέσει την εξουσία της, στηριζόμενη στο γεγονός ότι ήλεγχε τις υπηρεσίες ασφάλειας (προεδρική ασφάλεια, εθνική ασφάλεια, μυστικές υπηρεσίες και προληπτική ασφάλεια). Την ίδια στιγμή, άρχισε να εντείνει την πίεση της εναντίον της Χαμάς (απεργίες και διαδηλώσεις για την πληρωμή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων).
Συνακόλουθα, η Χαμάς θεωρούσε δικαίωμά της ο ρόλος της στους θεσμούς της Παλαιστινιακής Αρχής και στις υπηρεσίες ασφάλειας να εξισωθεί με τη σαρωτική εκλογική της νίκη, και συνεπώς άρχισε να εξισώνει την εκλογική της νομιμότητα με τη νομιμότητα στον τομέα της ασφάλειας. Στη Γάζα πήρε την πρωτοβουλία να σχηματίσει την εκτελεστική δύναμη και έτσι δημιούργησε γρήγορα τις συνθήκες για μια σύγκρουση εξουσίας μεταξύ των δύο πόλων.
Επιπλέον, παρά την ήττα της, η Φατάχ δεν αναγνώρισε πραγματικά την εξουσία της Χαμάς. Και η Χαμάς, παρά τη νίκη της, δεν μπορούσε να εξασκήσει την εξουσία της όπως είχε οραματιστεί. Όλα αυτά συνοδεύονταν από διαρκείς εκστρατείες υποκίνησης και κινητοποίησης: η Φατάχ κατηγορούσε τη Χαμάς ότι προωθεί μια εξτρεμιστική θρησκευτική ατζέντα συνδεόμενη με εξωτερικές δυνάμεις. Έλεγε επίσης ότι το κίνημα δεν διαθέτει ένα ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο. Από την άλλη πλευρά η Χαμάς κατηγορούσε τη Φατάχ ότι εφαρμόζει μια αμερικανική πολιτική ατζέντα και ότι τροφοδοτεί και ενισχύει τη διαφθορά μέσα στην παλαιστινιακή κοινωνία.
.................................
Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μιας διπλής εξουσίας στην παλαιστινιακή πολιτική σκηνή και έθεσε τη βάση για το ξέσπασμα της ενδοπαλαιστινιακής σύγκρουσης στη Λωρίδα της Γάζας. Οι συγκρούσεις έληξαν με τη Χαμάς να αναλαμβάνει τον έλεγχο της Λωρίδας. Τα γεγονότα έκτοτε εκτυλίχθηκαν γρήγορα – ο Μαχμούντ Αμπάς ανακοίνωσε τη διάλυση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας και κήρυξε την εκτελεστική δύναμη που σχημάτισε η Χαμάς στη Γάζα παράνομη. Περιέγραψε τις ενέργειες της Χαμάς ως πραξικόπημα ενάντια στη νομιμότητα. Την ίδια στιγμή ο Αμπάς, έδωσε εντολή στον Σαλάμ Φαγιάντ να σχηματίσει έκτακτη κυβέρνηση, που ορκίστηκε από τον πρόεδρο Αμπάς στις 17 Ιουνίου 2007. Κατά συνέπεια ερχόμαστε αντιμέτωποι με νέα δεδομένα και μια νέα πραγματικότητα στην Παλαιστίνη, τα οποία είναι εξαιρετικά μπλεγμένα μεταξύ τους και περίπλοκα.
Μια Ανάλυση της Νέας Κατάστασης
Εκείνοι που εξαπατώνται σκεπτόμενοι ότι τα πράγματα κατευθύνονται προς μία οριστική λύση είναι βαθιά λαθεμένοι. Αντίθετα, η πορεία των γεγονότων και οι αντιδράσεις που ακολούθησαν, που στερούνται κάθε λογικής, θα σπρώξουν την παλαιστινιακή πραγματικότητα και τα πολιτικά σχέδια σ’ ένα νέο κύκλο απώλειας και σύγχυσης.
Πράγματι, η Χαμάς πήρε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και τοποθέτησε τις σημαίες της σε κάθε γωνιά της. Και μετά τι; Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Και ναι, διακηρύχθηκε ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης στη Δυτική Όχθη. Ωραία, και μετά τι; Ναι, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ κατάφεραν να εξωθήσουν τον παλαιστινιακό λαό και τις πολιτικές του δυνάμεις στην εσωτερική σύγκρουση και σε διασπάσεις και σ’ ένα νέο κύκλο δημιουργικού χάους… εντάξει, και μετά τι;
Η αλήθεια είναι, είτε το ήθελαν είτε όχι, ότι όλοι εισήλθαν σ’ αυτό το νέο κύκλο σύγκρουσης, ο οποίος θα γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκος και μπλεγμένος. Όποιος πιστεύει ότι κέρδισε το γύρο με το τελικό χτύπημα (είτε στρατιωτικό, είτε πολιτικό) είναι βαθιά λαθεμένος. Τα ίδια δύσκολα ερωτήματα, προκλήσεις και επιλογές εξακολουθούν να κυκλώνουν τον καθένα. Παρά τον έλεγχό της στη Λωρίδα της Γάζας, η Χαμάς εξακολουθεί να τροχιοδρομεί μέσα στο πηγάδι της σύγκρουσης και των ισορροπιών δύναμης που την κυβερνούν αντικειμενικά και υποκειμενικά. Συνεπώς είναι ανίκανη να ξεφύγει από τον ανασχετικό παράγοντα της παλαιστινιακής πραγματικότητας που μαστίζεται από πολιτικές/κοινωνικές/οικονομικές/στρατηγικές προκλήσεις. Από την άποψη αυτή καμία εξουσία στη Γάζα δεν αρκεί, όπως και καμία εμμονή στη νομιμότητα της διαλυμένης κυβέρνησης εθνικής ενότητας και στην άρνηση της αναγνώρισης της κυβέρνησης του Σαλάμ Φαγιάντ.
Τελικά, πρέπει να παρουσιάσει ένα όραμα κι ένα σχέδιο που να υπερβαίνει τα σύνορα της Λωρίδας της Γάζα και πρέπει να αναζητήσει μια πολιτική λύση κι ένα όραμα που να της επιτρέψει να βγει από τα τείχη των γκέτο που την περικυκλώνουν.
Είχε όντως επίγνωση η Χαμάς του βάθους της κρίσης στην οποία εισερχόταν; Ή προχώρησε αμέριμνα στην παγίδα, μόνο και μόνο για να βρεθεί πολιορκημένη πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά… και συνεπώς πως θα φερθεί; Ποιες είναι οι διαθέσιμες επιλογές της προκειμένου να βγει από την παγίδα και περιορίσει τις απώλειές της στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό;
Όσο για τη Φατάχ και τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, δεν βρίσκονται σε καλύτερη θέση. Τα περιθώρια κινήσεων θα παραμείνουν στενά και γι’ αυτούς. Η κήρυξη μιας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης συνιστά μια μορφή αντίδρασης και θα αποτύχει να αντιμετωπίσει τα συστατικά των παλαιστινιακών πολιτικών, κοινωνικά και οικονομικών αντιφάσεων. Συνεπώς, κουβέντες και ψευδαισθήσεις, όπως το ότι η κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης είναι νόμιμη και ότι εκπροσωπεί ολόκληρο τον παλαιστινιακό λαό στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, δεν αρκούν. Τελικά θα έρθουν αντιμέτωποι με το τείχος της πραγματικότητας. Πως θα ασκήσει αυτή η κυβέρνηση στην πράξη την εξουσία της στη Λωρίδα της Γάζας;
Επομένως η κυβέρνηση του Σαλάμ Φαγιάντ θα αντιμετωπίσει μια σειρά από βασικές προκλήσεις:
Πρώτον: Πρέπει να αποδείξει την ύπαρξη και τη νομιμότητά της στη Λωρίδα της Γάζας, διαφορετικά θα θεωρηθεί και θα αντιμετωπισθεί ως μια κυβέρνηση της οποίας η δικαιοδοσία δεν υπερβαίνει τη Δυτική Όχθη.
Δεύτερον: Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι χωρίς το «μαξιλάρι» των πολιτικών δυνάμεων, θ’ αντιμετωπίσει δύσκολα ερωτήματα αναφορικά με την εθνική της νομιμότητα. Στο τέλος-τέλος είναι μια ομάδα ανεξάρτητων προσωπικοτήτων και τεχνοκρατών. Ωστόσο, τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει δεν περιορίζονται σε διοικητικά και υπηρεσιακά θέματα ή στη διανομή των μισθών. Η παλαιστινιακή υπόθεση είναι πρώτα και κύρια μια πολιτική υπόθεση και είναι αδύνατο να διαχωριστούν τα πολιτικά από τα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα.
Τρίτον: Είναι αντιμέτωπη με την πιο σημαντική και επικίνδυνη πρόκληση απ’ όλες, που προβάλει στην ικανότητά της να μην πέσει στην παγίδα της αμερικανό-ευρωπαίο-ισραηλινής γενναιοδωρίας που έχει ανοίξει τις πόρτες της προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτό είναι κάτι που η πλειονότητα του παλαιστινιακού λαού δεν θα εκλάβει ως μια αθώα χειρονομία. Αντίθετα θα το αντιμετωπίσει με σκεπτικισμό και ανησυχία, μια μορφή πολιτικού ελέγχου πάνω στην κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης. Η αμερικανική κυβέρνηση και το Ισραήλ έσπευσαν με την ταχύτητα του φωτός να κηρύξουν την απόλυτη υποστήριξή τους προς την κυβέρνηση του Σαλάμ Φαγιάντ, την άμεση άρση της οικονομική πολιορκίας και το Ισραήλ να ανακοινώσει ότι θα απελευθερώσει τα χρήματα των δασμών. Όλα αυτά έλαβαν χώρα τις πρώτες στιγμές της απόδοσης εντολής στον Φαγιάντ να σχηματίσει κυβέρνηση, πριν ακόμη αυτή η κυβέρνηση ανακοινώσει την πολιτική και κοινωνική της πλατφόρμα.
Αυτή η πραγματικότητα θα δημιουργήσει μια σοβαρή απειλή και θα ζωγραφίσει την έκτακτη κυβέρνηση προσδεμένη στα τανκ της αμερικανικής, ευρωπαϊκής και ισραηλινής οικονομικής υποστήριξης. Αυτή η κίνηση άνοιξε μια παγίδα προς την οποία κινείται με ταχύτητα η Φατάχ, συνειδητά ή μη, και θα της αποστερήσει την όποια δυνατότητα να πείσει τον παλαιστινιακό λαό για την πολιτική και κοινωνική της πλατφόρμα. Η τελική εξίσωση θα μοιάζει ωσάν η κυβέρνηση της Χαμάς να τιμωρήθηκε για την επιμονή της στην επιλογή της αντίστασης και των εθνικών δικαιωμάτων, ενώ η έκτακτη κυβέρνηση ανταμείβεται για την προθυμία της να εκχωρήσει αυτά τα δικαιώματα.
..........................................
Και μετά τι;
Η Χαμάς μπορεί να πιστεύει ότι κατάφερε μια σημαντική νίκη παίρνοντας τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και η Φατάχ μπορεί να πιστεύει ότι κατάφερε να σπρώξει τη Χαμάς στην παγίδα της Γάζας και ότι τώρα είναι ικανή να προχωρήσει με το επιτυχημένο και διεθνώς αποδεκτό μοντέλο της για τη Δυτική Όχθη. Κατά παρόμοιο τρόπο οι ΗΠΑ μπορεί να εμφανίζονται ότι πέτυχαν να απομονώσουν τη Χαμάς και να διαμελίσουν την παλαιστινιακή πολιτική δομή, και τελικά να κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα καθεστώς αυστηρής κατηγοριοποίησης στην Παλαιστίνη μεταξύ μετριοπαθών και εξτρεμιστών.
...................
Εντούτοις, παρόλα όσα έγιναν, όλα τα μέρη πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η παλαιστινιακή κατάσταση έγινε ακόμη πιο περίπλοκη και δεν έχει ούτε κατά διάνοια κριθεί. Συνεπώς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε να μην τρέφουν μεγάλες προσδοκίες, επειδή οι επιλογές θα εξακολουθήσουν να καθορίζονται από την ισορροπία δυνάμεων σε κίνηση και από τα βασικά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που θέτουν.
Μ’ αυτή την έννοια η Χαμάς πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ο εθνικός της ρόλος δεν τελειώνει στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας. Απαιτείται να δώσει απαντήσεις στον παλαιστινιακό λαό, όπου κι αν αυτός βρίσκεται. Πρέπει να καθορίσει την πολιτική και κοινωνική της πλατφόρμα ξεκάθαρα, με τρόπο που να αντανακλά τη λογική επίγνωση των αντικειμενικών και υποκειμενικών δυνάμεων που καθορίζουν αυτή τη σύγκρουση. Επιπλέον πρέπει επίσης να αναγνωρίσει τα όρια της δικής της δύναμης. Παρά τη στρατιωτική ήττα της στη Γάζα, η Φατάχ εξακολουθεί να αποτελεί μια αποτελεσματική εξουσία και μια υπολογίσιμη δύναμη την οποία μόνο οι παράτολμοι θα αποπειρούνταν να παρακάμψουν. Η Χαμάς θα πρέπει επίσης να μην εξετάσει τα γεγονότα στη Γάζα αποκλειστικά από τη δική της πλευρά, αλλά και να αναγνωρίσει την οξύτητα του σοκ που δημιούργησαν στην παλαιστινιακή συνείδηση και στη συλλογική μνήμη, δεδομένων των αιματηρών συγκρούσεων που έλαβαν χώρα. Οι επιπτώσεις αυτής της σύγκρουσης θα μορφώσουν επίσης την εικόνα και το ρόλο της Χαμάς. Κανένας παλαιστίνιος πατριώτης δεν θα δικαιολογήσει ή θα ξεχάσει ουδέποτε την όποια δύναμη συμμετείχε σ’ αυτή τη σφαγή που παραβίασε την ιερότητα του παλαιστινιακού αίματος και της παλαιστινιακής συνείδησης και τους έπληξε ολόψυχα.
Θα αναζητήσει γέφυρες η Χαμάς – ή θα τις χτίσει εάν δεν υπάρχουν – για να εξασφαλίσει την έξοδό της από το γκέτο της Γάζας; Θα αναλογιστεί τη συμπεριφορά της και θα εκτιμήσει το ρόλο της ώστε να αναγνωρίσει τελικά ότι τα εκλογικά αποτελέσματα του Παλαιστινιακού Νομοθετικού Συμβουλίου και των δημοτικών συμβουλίων δεν σημαίνουν ότι συνιστά το μοναδικό πεπρωμένο του παλαιστινιακού λαού και ότι επομένως πρέπει να οικοδομήσει έναν κοινό τόπο μαζί με άλλους (τη Φατάχ και τις δημοκρατικές και εθνικές δυνάμεις κλπ); Αυτό συμβαίνει επειδή η επιλογή του διαλόγου και της εθνικής ενότητας στη βάση του προγράμματος της παλαιστινιακής εθνικής συναίνεσης παραμένει η μοναδική δυνατή ρεαλιστική επιλογή για την έξοδο από τον κύκλο των εσωτερικών συγκρούσεων, του διαμελισμού και της κουλτούρας της άρνησης και του αποκλεισμού του άλλου.
Όσο για τη Φατάχ, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ισορροπία δυνάμεων στην Παλαιστίνη έχει αλλάξει και δεν δύναται πλέον να συνεχίσει την πολιτική της κυριαρχίας της ωσάν να μη συνέβη τίποτα. Πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ότι ο σχηματισμός μιας έκτακτης κυβέρνησης και η ήρεμη αντίδραση της Χαμάς σ’ αυτό (στη Δυτική Όχθη) δεν σημαίνει ότι η τελευταία έχει υποταχθεί στο στάτους κβο. Η Χαμάς έχει επίσης αναδειχθεί σε υπολογίσιμη δύναμη η οποία δεν είναι ούτε εύκολο, αλλά ούτε και σώφρον να παρακαμφθεί. Επίσης σε λαϊκό και στρατιωτικό επίπεδο συνιστά μια λανθάνουσα δύναμη, η οποία στην ανάγκη μπορεί να ωθήσει τα μέλη της να δράσουν για να εφαρμόσουν το όποιο σχέδιο. Εκείνοι που βασίζουν τους υπολογισμούς τους στην υπόθεση ότι η Χαμάς δεν έχει τη δυνατότητα να αντισταθεί στη Δυτική Όχθη είναι βαθιά νυχτωμένοι. Ένας τέτοιος συλλογισμός αντανακλά μια αφελή ανάλυση, που μπορεί επίσης λόγω λανθασμένων υπολογισμών, να οδηγήσει τη Δυτική Όχθη σ’ ένα πύρινο κύκλο σύγκρουσης μέσα στον οποίο όλοι θα καούν. Η Φατάχ πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει την υποχρέωση να επανεκτιμήσει τις πράξεις και τις επιλογές της.
............................
Συνεπώς η Φατάχ βρίσκεται σ’ ένα σταυροδρόμι. Πρέπει να ψάξει και να βρει ένα σημείο σύγκλισης με τους άλλους με τρόπο που να διασφαλίζεται η παλαιστινιακή υπόθεση, το απελευθερωτικό της σχέδιο και η πολιτική και κοινωνική του συνέχεια. Αυτό δεν είναι εφικτό παρά μόνο αν υπάρξει δέσμευση στις αρχές της εθνικής ενότητας ως της μοναδικής επιλογής και στην εγκατάλειψη της πολιτικής του αποκλεισμού και της κυριαρχίας.
Ωστόσο τι γίνεται με τις εκατοντάδες παλαιστινιακές δημοκρατικές δυνάμεις, θεσμούς της κοινωνίας πολιτών και μη κυβερνητικούς οργανισμούς σε όλη την παλαιστινιακή κοινωνία; Μπροστά σ’ αυτή την έντονη πόλωση και τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ Φατάχ και Χαμάς, φαίνεται ότι το μεγαλύτερο χάσμα είναι το κενό των παλαιστινιακών δημοκρατικών δυνάμεων (Λαϊκό Μέτωπο, Δημοκρατικό Μέτωπο, Κόμμα του Λαού, FIDA και η Παλαιστινιακή Εθνική Πρωτοβουλία). Οι πρόσφατες εξελίξεις αποκάλυψαν τις τραγικές συνέπειες της απουσίας τους. Λόγω της αδυναμίας τους και του ασταθούς τους ρόλου, έχασαν την ευκαιρία να παίξουν το ρόλο της ενεργούς δύναμης που θα επέβαλε τάξη στην ένταση των αντιθέσεων ανάμεσα στους δύο πόλους που μάχονταν για την εξουσία. Αυτές οι δυνάμεις σπρώχθηκαν στο περιθώριο, παρά τη σωφροσύνη και την ηθική της κοινωνικής και εθνικής προοπτικής τους. Όταν η κατάσταση έφτασε στη σύγκρουση και στην ένοπλη αντιπαράθεση για την επίλυση των εσωτερικών αντιφάσεων, τα παρακάλια και οι εκκλήσεις από τις δυνάμεις αυτές ήταν ανεπαρκή. Η κατάσταση έχρηζε μιας πρωτοβουλίας που θα κατεύθυνε την κοινή γνώμη να αντιδράσει στον παραλογισμό των εσωτερικών συγκρούσεων. Αλλά η ικανότητα να διαδραματιστεί αυτός ο ρόλος απαιτεί μια δυναμική και ισχυρή δύναμη που θα μπορούσε να επιβάλει μια ατζέντα και να θέσει όρια στα δύο κόμματα. Ο πιο σημαντικός όρος για την επιτυχία μιας τέτοιας αποστολής είναι η ενοποίηση των δημοκρατικών δυνάμεων και η ανάπτυξη της δημοκρατικής επιλογής πολιτικά και κοινωνικά ως μίας ενεργούς επιλογής ικανής να έχει αποτελέσματα. Θα έπρεπε επίσης να μπορεί να εμπλακεί σ’ αυτή τη σύγκρουση και να οικοδομήσει ένα ισχυρό κοινωνικό κίνημα και να μην αφήσει την παλαιστινιακή κοινωνία και το εθνικό σχέδιο στο έλεος των μαχών και των συγκρούσεων ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς.
Με την ίδια λογική μπορούμε να εκτιμήσουμε το ρόλο και την αποτελεσματικότητα των λεγόμενων θεσμών της παλαιστινιακής κοινωνίας πολιτών και των ΜΚΟ, που πάντοτε αυτοαποκαλούνταν προστάτες της παλαιστινιακής κοινωνίας και του δημοκρατικού χαρακτήρα της. Ωστόσο αποκάλυψαν την ανεπάρκειά τους και απέδειξαν πόσο ανίσχυρες είναι όταν δεν ξεσηκώθηκαν ή δεν αντέδρασαν στα επικίνδυνα γεγονότα που σάρωσαν την παλαιστινιακή κοινωνία από τις εκλογές του Παλαιστινιακού Νομοθετικού Συμβουλίου μέχρι και το ξέσπασμα των εσωτερικών συγκρούσεων. Οι ανεπάρκειες αυτών των θεσμών, οργανισμών και κέντρων μας αναγκάζουν να αμφισβητούμε το ρόλο τους, το κοινωνικό τους βάρος και την ικανότητά τους να έχουν το όποιο αποτέλεσμα, γεγονός που θα έπρεπε να τις οδηγήσει να επανεκτιμήσουν τα προγράμματα, τα σχέδια, τις δομές και τις σχέσεις τους μέσα στην παλαιστινιακή κοινωνία.
Όσο για τις ΗΠΑ, η επιμονή τους να συνεχίζουν να ποντάρουν σε λαθεμένες στρατηγικές γενικά στην περιοχή και ειδικά στην Παλαιστίνη, αναμφίβολα θα τις οδηγεί από τη μια αποτυχία στην άλλη. Έτσι, θα διαπράξουν το ίδιο λάθος, για χιλιοστή φορά, εάν πιστεύουν ότι ο παλαιστινιακός λαός θα αποδεχθεί απλώς ένα συμβιβασμό εις βάρος των εθνικών του δικαιωμάτων σε αντάλλαγμα μιας οικονομικής δωροδοκίας. Υπό το φως των γεγονότων, όποιο πολιτικό σχέδιο βασιστεί στο να στραφούν οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης εναντίον εκείνων στη Λωρίδα της Γάζας, παρακάμπτοντας τις πολιτικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες της Παλαιστίνης, ή εκείνοι που θα προσπαθήσουν να εξαναγκάσουν τον παλαιστινιακό λαό να διαλέξει ανάμεσα στην επιλογή της πολιτικής παράδοσης ή της πολιορκίας και της λιμοκτονίας, αναμφίβολα θα αποτύχουν. Και όποιος πιστεύει ότι οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη θα παραμείνουν απλώς θεατές ενώ το άλλο μισό του λαού στη Γάζα θα υφίσταται την πολιορκία και τη λιμοκτονία είναι βαθιά γελασμένοι.
Εάν τα γεγονότα φτάσουν σ’ αυτό το σημείο, όλοι θα μείνουν έκπληκτοι από την ένταση της αντίδρασης στους δρόμους της Παλαιστίνης, που δεν νομιμοποίησε κανένα κόμμα να ποδοπατήσει τα δικαιώματα και την αξιοπρέπειά της ή να ξεσκίσει την εθνική και κοινωνική της ενότητα. Στο σημείο αυτό τα χαρτιά θα ξαναμοιραστούν από την αρχή και όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα περάσουν από ένα δύσκολο τεστ: η Χαμάς, η Φατάχ και οι εθνικές και δημοκρατικές δυνάμεις. Όποιο κόμμα αντιληφθεί ή υπολογίσει λαθεμένα θα είναι το πρώτο που θα πληρώσει το τίμημα με τη νομιμότητα, το σεβασμό, το ρόλο και την οργανωτική του ενότητα.
Υπό τις παραμέτρους αυτές και των άμεσων και έμμεσων διαστάσεών τους, τα παλαιστινιακά πολιτικά κόμματα, ειδικά η Φατάχ και η Χαμάς, θα βρεθούν ενώπιον μίας και μοναδικής ρεαλιστικής επιλογής: επιστροφή στον εθνικό διάλογο και συναίνεση με τις άλλες δυνάμεις στη βάση ενός κοινού κοινωνικού και πολιτικού προγράμματος που θα διατηρήσει το στάτους και το ρόλο κάθε κόμματος διασφαλίζοντας παράλληλα τις σταθερές της παλαιστινιακής υπόθεσης. Η άλλη πλευρά αυτού του νομίσματος είναι η αδυναμία οποιασδήποτε παλαιστινιακής πολιτικής δύναμης να ελέγξει από μόνη της το πεπρωμένο του παλαιστινιακού λαού και της εθνικής του υπόθεσης.